ΣΥΝΗΓΟΡΟΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ: ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ για τα ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ
ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΕΣ 2023 Μέρος 20ο
ΑΡΘΡΟ 25 – ΥΓΕΙΑ
Αντιμετώπιση ασθενών με χρόνιες παθήσεις (καρκινοπαθών) κατά
την πρόσβασή τους σε υπηρεσίες υγείας και φάρμακα
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Φεβρουάριο του 2021 παρουσίασε το
ευρωπαϊκό σχέδιο για την καταπολέμηση του καρκίνου, ως θεμελιώδη προτεραιότητα
στον τομέα της υγείας και βασικό πυλώνα μιας ισχυρής Ευρωπαϊκής Ένωσης Υγείας.
Μεταξύ άλλων, τονίσθηκε ως αναγκαιότητα για αυτό τον σχεδιασμό και το γεγονός
ότι η πανδημία της COVID-19 επέφερε σοβαρές επιπτώσεις στην περίθαλψη των
καρκινοπαθών, καθώς διαταράχθηκε η παροχή θεραπείας, καθυστέρησαν η διάγνωση
και ο εμβολιασμός, και περιορίστηκε η πρόσβαση στην παροχή φαρμάκων. Το εν λόγω
σχέδιο διαρθρώνεται γύρω από τέσσερις κύριους τομείς δράσεις: 1. πρόληψη, 2.
έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου μέσω της βελτίωσης της πρόσβασης και της
ποιότητας της διάγνωσης, 3. διάγνωση και θεραπεία, μέσω της ανάληψης δράσεων
για την καλύτερη ολοκληρωμένη και συνολική περίθαλψη των καρκινοπαθών, και 4.
βελτίωση της ποιότητας ζωής των καρκινοπαθών. Η χώρα μας οφείλει να υιοθετήσει
αυτό το σχέδιο και να λάβει αποφασιστικά μέτρα υλοποίησής του, με στόχο, όπως
χαρακτηριστικά αναφέρεται, μια ασφαλέστερη, ανθεκτικότερη και καλύτερα
προετοιμασμένη Ευρωπαϊκή Ένωση [βλ. COM(2021) 44 final, Brussels, 03.02.2021],
(Φ.Υ. 293352 και 307773).
Ένας από τους κοινωνικούς σκοπούς, στον οποίο πρέπει να
ανταποκρίνεται το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης μέσω του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. για να
είναι αποδοτικό, είναι να μην εκθέτει τους χρήστες των υπηρεσιών υγείας σε
μεγάλη οικονομική επιβάρυνση.
Σε αναφορά Συλλόγου Καρκινοπαθών τίθεται σειρά ζητημάτων που
αντιμετωπίζουν οι ογκολογικοί ασθενείς, όπου, μεταξύ άλλων, αναφέρουν και το
ζήτημα της συμμετοχής τους στη φαρμακευτική δαπάνη. Ειδικότερα, το αίτημα των
καρκινοπαθών επικεντρώνεται στην αναγκαιότητα εξορθολογισμού της συμμετοχής 25%
στην παροχή φαρμάκων. Συγκεκριμένα, ενώ τα φάρμακα, σύμφωνα με το θεσμικό
πλαίσιο, μπορεί για τους ασφαλισμένους να παρέχονται με συμμετοχή 25%, ή με 0%
έως 10%, στους εν λόγω ασθενείς, που συνήθως πάσχουν από πολλές συνοδές
παθήσεις, φαίνεται στην πραγματικότητα η συμμετοχή, με τον υπάρχοντα τρόπο
υπολογισμού του κόστους, να εκτινάσσεται στο «35% – 55%», την ίδια στιγμή που
τα εισοδήματά τους μειώνονται, και λόγω της γενικότερης ακρίβειας, αλλά και
λόγω της ελάττωσης ή και αδυναμίας εργασίας τους, λόγω της νόσου.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της αναφοράς, οι ανασφάλιστοι
καρκινοπαθείς έχουν θεσμικά τη δυνατότητα πρόσβασης στο Ε.Σ.Υ. και μπορούν να
εξετάζονται από τα Δημόσια νοσοκομεία, αλλά στην πραγματικότητα δεν μπορούν να
ασκήσουν αυτό το δικαίωμα, λόγω λειτουργικών προβλημάτων των δημοσίων
νοσοκομείων, τα οποία δεν μπορούν να ανταποκριθούν στους χρόνους που απαιτεί η
εν λόγω διαδικασία. Συγκεκριμένα, αναφέρουν ότι το παραπεμπτικό για δωρεάν
εξέταση, μαγνητική ή άλλη εξέταση στοχευμένης θεραπείας ισχύει για δύο (2)
μήνες, ωστόσο τα ραντεβού που δίνουν τα νοσοκομεία, λόγω της μεγάλης λίστας
αναμονής, συνήθως ξεπερνούν κατά πολύ το δίμηνο, με αποτέλεσμα την ακύρωση του
παραπεμπτικού.
Από άλλες αναφορές πολιτών προκύπτουν: α) καθυστερήσεις για την προμήθεια σκευασμάτων χημειοθεραπείας, και ιδίως στην επαρχία, β) απόρριψη από τον Ε.Ο.Π.Υ.Υ. δαπανών εξετάσεων για πρόληψη του καρκίνου που έχουν συνταγογραφηθεί ως αναγκαίες από θεράποντες ιατρούς, ζητώντας από τους ασφαλισμένους να προσκομίσουν δικαιολογητικά που δεν μπορούν να έχουν (π.χ. εξετάσεις γονέων ή άλλων προγόνων που να αποδεικνύουν την κληρονομική διάθεση), γ) υπερκοστολόγηση δαπανών διαγνωστικών εξετάσεων πρόληψης (π.χ. μαστογραφία) από ιδιωτικούς φορείς, χωρίς να λαμβάνονται σχετικά μέτρα αποτελεσματικών ελέγχων και κυρώσεων, δ) απόρριψη αποζημίωσης αποκλειστικής νοσοκόμας σε καρκινοπαθή τελικού σταδίου, διότι ο Ενιαίος Κανονισμός Παροχών Υγείας (Ε.Κ.Π.Υ.) έχει ρητή πρόβλεψη μόνο για κινητική αναπηρία, ε) απόρριψη νέων θεραπειών που προκύπτουν από την εξέλιξη της τεχνολογίας (cyber knife) για λόγους διαδικασίας (π.χ. εκπρόθεσμη υποβολή αίτησης), χωρίς να εξετάζονται τα ιατρικά δεδομένα.
