ΣΥΝΗΓΟΡΟΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ: ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ για τα ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ
ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΕΣ 2023 Μέρος 14ο
ΑΡΘΡΟ 12 – ΙΣΟΤΗΤΑ ΕΝΩΠΙΟΝ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ
Έλλειψη μηχανισμών διασφάλισης της αυτόνομης άσκησης
βούλησης των ατόμων με αναπηρίες
O Συνήγορος του Πολίτη έχει δεχτεί αναφορές φυσικών προσώπων
που αφορούν στη διακοπή λειτουργίας των Ειδικών Επιτροπών (πρώην Επιτροπές Καθορισμού
Ηλικίας), με αποφάσεις των οποίων διορίστηκαν στο παρελθόν προσωρινοί
διαχειριστές παροχών π. ΙΚΑ – ΕΤΑΜ και π. ΟΓΑ για λογαριασμό συνταξιούχων,
επιδοματούχων και ανηλίκων δικαιούχων, οι οποίοι πληρούν τις προϋποθέσεις των
δικαστικώς συμπαραστατούμενων/τελούντων υπό επιτροπεία, με βάση ει¬δικό
νομοθετικό πλαίσιο. Λόγω της αναδιοργάνωσης του e-ΕΦΚΑ, καταγράφεται παύση της
λειτουργίας των συγκεκριμένων Επιτροπών, με συνέπεια να διακόπτεται πλέον η
είσπραξη των δικαιούμενων παροχών και να καθίσταται αναγκαία η εσπευσμένη
προσφυγή στην εκουσία δικαιοδοσία των πολιτικών δικαστηρίων για τον διορισμό
δικαστικού συμπαραστάτη των Α.Κ. 1666 επ. ή ειδικού επιτρόπου των Α.Κ. 1589
επ., με αποτέλεσμα τη σοβαρή οικονομική τους επιβάρυνση (Φ.Υ. 331143).
Καθώς ο Συνήγορος του Πολίτη θεωρεί ότι το μέτρο της
ανέξοδης προσφυγής στις δικαστικές διαδικασίες της επιτροπείας ανηλίκων και της
δικαστικής συμπαράστασης, δυνάμει του άρθρου 23 του ν. 5023/2023 που προσέθεσε
νέα παρ. 3Α στο άρθρο 1 «Δικαιούχοι νομικής βοήθειας» του ν. 3226/2004, δεν
αρκεί για να εξασφαλίσει την απρόσκοπτη είσπραξη των παροχών λόγω αναπηρίας,
διατύπωσε σχετικές επισημάνσεις προς τις αρμόδιες υπηρεσίες/ διευθύνσεις του
e-Ε- ΦΚΑ και του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης και ζήτησε: 1.
την εφαρμογή του ισχύοντος πλαισίου, ήτοι τη συνέχιση της λειτουργίας των εν
λόγω Επιτροπών, ενόψει της σπουδαιότητας και του σκοπού που εξυπηρετούν και των
αναγκών τις οποίες θεραπεύουν επί σειρά πολλών συναπτών ετών, ή/και 2. την
έκδοση οδηγιών για την αυτοδίκαιη ανανέωση των ήδη εκδοθεισών αποφάσεων
διορισμού προσωρινών διαχειριστών, έως την ολοκλήρωση των διεργασιών
επικαιροποίησης του σχετικού νομοθετικού πλαισίου.
Σε άλλη ενδεικτική περίπτωση, πολίτης μεγάλης ηλικίας
εξουσιοδότησε την κόρη της να καταθέσει αίτηση σε τοπική διεύθυνση e-ΕΦΚΑ,
προκειμένου να εξεταστεί από Υγειονομική Επιτροπή. Η αίτηση διαβιβάστηκε στο
ΚΕ.Π.Α. και η αναφερόμενη ενημερώθηκε τηλεφωνικά από υπάλληλο του ΚΕ.Π.Α. ότι
δεν μπορεί να καταχωρηθεί η αίτηση, διότι θα πρέπει να προσκομίσει έγγραφο
δικαστικής συμπαράστασης της μητέρας της, παρότι ήταν ήδη εξουσιοδοτημένη να
προχωρήσει στις κατάλληλες ενέργειες εκ μέρους της. Το ίδιο ζητήθηκε και
εγγράφως, χωρίς αιτιολογία και αναφορά σε σχετικές νομοθετικές διατάξεις. Στη
συνέχεια, ακολούθησε αλληλογραφία μεταξύ υπηρεσιών του e-ΕΦΚΑ, με κίνδυνο
στέρησης παροχών λόγω αναπηρίας μέχρι την ολοκλήρωση της επικοινωνίας μεταξύ
των εμπλεκόμενων υπηρεσιών για το ζήτημα, καθιστώντας αναγκαία την παρέμβαση
του Συνηγόρου του Πολίτη προς τη Διοίκηση του Οργανισμού για τη διευθέτηση της
υπόθεσης (Φ.Υ. 334077).
Τέλος, αναφέρεται δυσκολία των τοπικών υπηρεσιών κοινωνικής μέριμνας να ανταποκριθούν στις ανάγκες ορισμού υπαλλήλων των υπηρεσιών ως δικαστικών συμπαραστατών ατόμων με αναπηρία, καθώς δεν αποσαφηνίζεται η αρμοδιότητα των υπηρεσιών που αναλαμβάνουν το έργο αυτό (Φ.Υ. 327910).
