ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ και επιστολές Ε.Σ.Α.μεΑ.: Αιτήματα στο
υπ. Μεταφορών: Δελτίο Στάθμευσης, διόδια κλπ.
Αθήνα: 21.07.2023
Αρ. Πρωτ.:
1165
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Ε.Σ.Α.μεΑ.: Αιτήματα στο υπ. Μεταφορών: Δελτίο Στάθμευσης,
διόδια κλπ.
Τα αιτήματα του αναπηρικού κινήματος, αναφορικά με ζητήματα
προσβασιμότητας σε υποδομές και μεταφορές καθώς και το Δελτίο Στάθμευσης ατόμων
με αναπηρία επισημαίνει με δύο επιστολές της η ΕΣΑμεΑ στην υφυπουργό
Υποδομών και Μεταφορών Χ. Αλεξοπούλου, οι οποίες
επισυνάπτονται στο παρόν.
Ειδικά για το Δελτίο Στάθμευσης προτείνονται πολύ
συγκεκριμένα μέτρα τα οποία αποτελούν αιτήματα που χρονίζουν: η αποσύνδεσή του
από συγκεκριμένο όχημα («αναπηρικό» ή μη) ασχέτως μάλιστα από τον κυβισμό του
και τη σύνδεσή του με συγκεκριμένο άτομο, συμπλήρωση των σημερινών δικαιούχων
του Δελτίου με προσθήκη σε αυτούς όλων των κατηγοριών ατόμων με αναπηρία,
στα οποία πλέον και οι ν. 4758/2020 (Α’ 242’) και ν. 4764/2020 (Α’ 256) έχουν
επεκτείνει το δικαίωμα κτήσης οχήματος με απαλλαγές, γεγονός το οποίο συνάδει
απόλυτα και με τις ευρωπαϊκές συνήθεις τακτικές υποστήριξης της ευρύτερης
ομάδας των ατόμων με μειωμένη κινητικότητα, καθώς και να συμπεριληφθούν και
ομάδες ατόμων με ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω, οι οποίες αντιμετωπίζουν
σοβαρές δυσκολίες κατά τις μετακινήσεις τους (π.χ. καρκινοπαθείς με δυσκολία
στη μετακίνηση, άτομα με νόσο του Crohn, άτομα με κρίσεις επιληψίας κ.λπ.) και
οι οποίες σήμερα δεν περιλαμβάνονται.
Στη συνέχεια παρατίθεται μέρος των λοιπών κρίσιμων αιτημάτων
των ατόμων με αναπηρία, χρόνιες παθήσεις και των οικογενειών τους αρμοδιότητας
υπ. Υποδομών και Μεταφορών (αναλυτικά στην επιστολή):
• Διασφάλιση της καθολικής πρόσβασης των ατόμων με αναπηρία
και μειωμένη κινητικότητα γενικότερα σε όλα τα δημόσια μεταφορικά συστήματα της
χώρας, σταθερής ή μη τροχιάς, αστικά και υπεραστικά, συμπεριλαμβανομένων των
ΤΑΧΙ και των ΚΤΕΛ
• Θέσπιση διαδικασιών ασφάλειας και διαδικασιών υποστήριξης
επιβατών με αναπηρία σε έκτακτη ανάγκη (άρθρο 9 της Σύμβασης, άρθρο 64 του
ν.4488/2017).
• Θεσμική εκπροσώπηση της Ε.Σ.Α.μεΑ. στα Δ.Σ. όλων των
Οργανισμών σταθερής και μη τροχιάς, αστικά και υπεραστικά, σε Αθήνα και
Θεσσαλονίκη, στη βάση των επιταγών των άρθρων 4, παρ.3 και 33, παρ.3 της
Σύμβασης, του άρθρου 63 του ν.4488/2017 και του Στόχου 1 του Εθνικού Σχεδίου
Δράσης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία.
• Εφαρμογή του ν. 4782/2021, αναφορικά με τον καθορισμό των
διαδικασιών εφαρμογής της ενιαίας κάρτας για την ελεύθερη διέλευση των οχημάτων
των ατόμων με αναπηρία από τους σταθμούς διοδίων όλων των αυτοκινητόδρομων της
χώρας. Παρά το γεγονός ότι με την ψήφιση του άρθρο 17 του ν.4903/2022,
εξειδικεύτηκε η εν λόγω ρύθμιση, ώστε το όχημα να έχει απαλλαγή ακόμη και αν ο
δικαιούχος δεν επιβαίνει σε αυτό, σε περίπτωση που η μετακίνηση γίνεται προς
εξυπηρέτηση αυτού, δεν έχει ολοκληρωθεί έως σήμερα η διαδικασία έκδοσης κάρτας.
• Συμμόρφωση του ιστοτόπου του υπουργείου και των εποπτευόμενων
από αυτό φορέων με τον ν. 4727/2020 για την προσβασιμότητα των ιστότοπων και
των εφαρμογών για φορητές συσκευές των οργανισμών του δημόσιου τομέα.
• Ενημέρωση των επιβατών με αναπηρία για τα δικαιώματά τους,
πρόσβαση στην πληροφόρηση πριν και κατά τη διάρκεια των μετακινήσεων τους με
χρήση προσβάσιμων μορφών και μέσω προσβάσιμων συστημάτων επικοινωνιών.
• Εκπαίδευση των στελεχών όλης της αλυσίδας του τομέα
μεταφορών (προσωπικό μεταφορικών φορέων/ αεροδρομίων/ σταθμών, προσωπικό
επίγειας εξυπηρέτησης, εκπαιδευτών οδήγησης, επαγγελματιών οδηγών επιβατηγών
οχημάτων κ.λπ.) σε θέματα αναπηρίας και προσβασιμότητας.
Το κείμενο της επιστολής για το Δελτίο:
Πληροφορίες: Χριστίνα Σαμαρά
ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΕΠΕΙΓΟΝ
Αθήνα: 21.07.2023
Αρ. Πρωτ.:
1159
ΠΡΟΣ: κα Χ. Αλεξοπούλου, Υφυπουργό Υποδομών
και Μεταφορών
ΚΟΙΝ: «Πίνακας Αποδεκτών»
ΘΕΜΑ: «Αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου που αφορά στο
Ευρωπαϊκό Δελτίο Στάθμευσης, στο πλαίσιο υλοποίησης των προβλέψεων του Εθνικού
Σχεδίου Δράσης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία»
Κυρία Υφυπουργέ,
Η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.) η
οποία αποτελεί την τριτοβάθμια Οργάνωση των ατόμων με αναπηρία, χρόνιες
παθήσεις και των οικογενειών τους στη χώρα και αναγνωρισμένο Κοινωνικό Εταίρο
της ελληνικής Πολιτείας σε ζητήματα αναπηρίας, με το παρόν θα ήθελε να θέσει
υπόψη σας την αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου που αφορά στο Ευρωπαϊκό Δελτίο
Στάθμευσης, στο πλαίσιο υλοποίησης των προβλέψεων του Εθνικού Σχεδίου Δράσης
για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία.
Λαμβάνοντας υπόψη:
Α. τις προβλέψεις του άρθρου 20 «Κινητικότητα του Ατόμου»
και 9 «Προσβασιμότητα» της Σύμβασης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία
(ν.4074.2012)
Β. τη Σύσταση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 04.06.1998
«σχετικά με το δελτίο στάθμευσης για άτομα με ειδικές ανάγκες», σύμφωνα με την
οποία συνιστάται α) το ευεργέτημα του Δελτίου στάθμευσης να χορηγείται σε άτομα
με αναπηρία που συνεπάγεται μειωμένη κινητικότητα και β) το Δελτίο να φέρει επ’
αυτού τα στοιχεία, την υπογραφή και φωτογραφία του ατόμου χωρίς καμία αναφορά
σε συγκεκριμένο όχημα,
Γ. τις προβλέψεις του άρθρου 1, παρ.4 του ΠΔ 241/2005
«Θέσπιση Δελτίου Στάθμευσης για άτομα με αναπηρίες» και των σχετικών με
αρ.πρωτ. 515/07.01.2015 και 53915/2727/09.09.2020 εγγράφων του Υπουργείου
Υποδομών και Μεταφορών με θέμα αντίστοιχα «Διάθεση δελτίων στάθμευσης» και
«Συμπλήρωση της υπ’ αριθμ. 515/07.01.2015 Εγκυκλίου (ΑΔΑ ΩΜΟΙ1-ΧΘΜ) σχετικά με
τη διάθεση Δελτίων Στάθμευσης ΑμεΑ», σύμφωνα με τα οποία σήμερα δικαιούχοι του
Δελτίου είναι:
1. οι κάτοχοι των οχημάτων τα οποία έχουν ταξινομηθεί
σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 16 του ν. 1798/1988 (Α’ 166), όπως αυτό
τροποποιήθηκε με την παρ. 1 του άρθρου 23 του ν. 1882/1990 (Α’ 43), δηλ. τα
άτομα με αναπηρία που:
α) έχουν πλήρη παράλυση των κάτω άκρων ή άνω άκρων ή
αμφιτερόπλευρο ακρωτηριασμό αυτών ή
β) εμφανίζουν σοβαρή κινητική αναπηρία: (αα) του ενός ή και
των δύο κάτω άκρων με ποσοστό αναπηρίας συνολικά όχι μικρότερο του 67% (ββ) του
ενός ή και των δύο κάτω άκρων με συμμετοχή κινητικής αναπηρίας του ενός ή και
των δύο άνω άκρων, με ποσοστό αναπηρίας συνολικά όχι μικρότερο του 67% από τα
οποία τα 40% τουλάχιστον από το ένα κάτω άκρο,
γ) έχουν ολική και από τους δύο οφθαλμούς τύφλωση, με
ποσοστό αναπηρίας 100%,
δ) (αα) είναι νοητικά καθυστερημένοι με δείκτη νοημοσύνης
κάτω του 40%, ή (ββ) πάσχουν από αυτισμό, εφ’ όσον αυτός συνοδεύεται από
επιληπτικές κρίσεις ή πνευματική καθυστέρηση ή οργανικό ψυχοσύνδρομο, οι
οποίοι, εξαιτίας των παθήσεων αυτών έχουν καταστεί ανάπηροι, με συνολικό
ποσοστό αναπηρίας από εξήντα επτά τοις εκατό (67%) και άνω, είναι ανίκανοι για
εργασία και έχουν ανάγκη βοηθείας ή (γγ) πάσχουν από μεσογειακή αναιμία ή
(δδ)πάσχουν από νεφρική ανεπάρκεια τελικού σταδίου,
1. οι κάτοχοι Ι.Χ. οχημάτων που έχουν αποκτηθεί χωρίς τις
διαδικασίες που προβλέπονται από τη σχετική νομοθεσία περί απαλλαγής τελών
ταξινόμησης για Ι.Χ. επιβατικά αυτοκίνητα, οι οποίοι έχουν ενταχθεί σε
προγράμματα αναδοχής ή υιοθεσίας Ατόμων με Αναπηρίες,
iii.
πολίτες οι οποίοι κατέστησαν ΑμεΑ μετά την απόκτηση του ΙΧ αυτοκινήτου,
1. γονείς ανηλίκων τέκνων ΑμεΑ και δικαστικοί συμπαραστάτες
ανηλίκων-ενηλίκων ΑμεΑ,
Στο σημείο αυτό πρέπει να επισημανθεί η ξεπερασμένη ορολογία
της παλαιότερης αυτής νομοθεσίας αναφορικά με τις αναπηρίες, η οποία σε καμία
περίπτωση δεν πρέπει να αναπαράγεται σε νεότερα θεσμικά κείμενα.
Δ. το γεγονός ότι οι κάτοχοι οχημάτων -τα οποία έχουν
ταξινομηθεί σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 16 του ν. 1798/1988 (Α’ 166),
όπως αυτό τροποποιήθηκε με την παρ. 1 του άρθρου 23 του ν. 1882/1990 (Α’ 43)-
τους οποίους ορίζει ως δικαιούχους το άρθρο 2 του ΠΔ 241/2005 έχουν πλέον
συμπληρωθεί με κατηγορίες που προβλέπονται στα άρθρα 72 του ν. 4758/2020 (Α’
242’) και 74 του ν. 4764/2020 (Α’ 256), που τροποποιούν τα προαναφερόμενα άρθρα
στα οποία αναφέρεται το ΠΔ 241/2005.
Ε. την ψήφιση των ν.4782/2021 και 4903/2022 αναφορικά με τη
δωρεάν διέλευση ατόμων με αναπηρία από τα διόδια και την έκδοση ενιαίας
ηλεκτρονικής κάρτας, οι οποίοι σε κανένα σημείο των σχετικών άρθρων 211 και 17
αντίστοιχα δεν προβλέπουν σύνδεση της παροχής με συγκεκριμένο όχημα σε αντίθεση
με τα μέχρι σήμερα ισχύοντα.
ΣΤ. την επιστολή του Συνηγόρου του Πολίτη με αρ. πρωτ.
261100/50753/2019/15.10/2019 «Εκσυγχρονισμός της νομοθεσίας που σχετίζεται με
τα Δελτία Στάθμευσης ΑμεΑ» προς τον Υπουργό Υποδομών και Μεταφορών κ. Κ.
Καραμανλή, στην οποία ρητά αναφέρεται ότι α) οι προϋποθέσεις χορήγησης του
Δελτίου πρέπει να αποσυνδεθούν από το ιατρικό μοντέλο της αναπηρίας, β) υπάρχει
ανάγκη αναθεώρησης του ΠΔ 241/2005 ώστε να συμμορφώνεται με το πνεύμα των
συστάσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, γ) το Δελτίο Στάθμευσης πρέπει να
αποσυνδεθεί από συγκεκριμένο όχημα και την τεκμηρίωση φορολογικών ελαφρύνσεων
που σχετίζονται με αυτό και να συνδεθεί, όπως η Σύσταση της 04.06.1998 ρητά
αναφέρει, με συγκεκριμένο πρόσωπο,
Ζ. τη συνήθη ευρωπαϊκή πρακτική χωρών όπως η Γαλλία,
Γερμανία, Βέλγιο, Αυστρία, Ισπανία, Πορτογαλία, Ολλανδία, Ιρλανδία, Κύπρος,
Μάλτα κ.λπ. Στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, όπως διαπιστώσαμε από έρευνα
στο διαδίκτυο , το Δελτίο χορηγείται σε άτομα που -όπως αναφέρει και η Σύσταση
της 04.06.1998- η αναπηρία τους συνεπάγεται μειωμένη κινητικότητα. Ο όρος
«μειωμένη κινητικότητα» είναι όρος ευρύτερος που σε ευρωπαϊκό επίπεδο
-προκειμένου για τη χορήγηση του Δελτίου- περιλαμβάνει συνήθως τις εξής περιπτώσεις:
1. άτομα με κινητικές αναπηρίες (τετραπληγία, παραπληγία,
ακρωτηριασμούς και φωκομέλεια, κ.λπ.),
2. άτομα που δεν κινούνται αυτόνομα και χρειάζονται
βοηθό/συνοδό (άτομα τυφλά ή με σοβαρά προβλήματα όρασης, άτομα με ψυχική/
νοητική/ γνωστική/ αναπτυξιακή αναπηρία) ή χρησιμοποιούν βοήθημα κινητικότητας
(λευκό μπαστούνι, μπαστούνι, βακτηρίες, κ.λπ.),
3. άτομα που δεν μπορούν να διανύσουν περισσότερα από 100
μέτρα (άτομα με καρδιακή ανεπάρκεια, άτομα μεταμοσχευμένα, νεφροπαθείς στο
τελικό στάδιο, καρκινοπαθείς στο τελικό στάδιο, άτομα που χρησιμοποιούν
αναπνευστικές συσκευές εκτός οικίας κ.λπ.),
4. άτομα που βάσει ιατρικής βεβαίωσης δεν μπορούν να
χρησιμοποιήσουν τα μέσα μαζικής μεταφοράς.
Προτείνουμε τα εξής:
1. Την αποσύνδεση -σύμφωνα με το γράμμα της Σύστασης της
04.06.1998- του Δελτίου Στάθμευσης από συγκεκριμένο όχημα («αναπηρικό» ή μη)
ασχέτως μάλιστα από τον κυβισμό του και τη σύνδεσή του με συγκεκριμένο άτομο,
στη λογική που εισάγουν οι παραπάνω νόμοι ν.4782/2021 (άρθρο 211 Ρυθμίσεις για
τη διέλευση ατόμων με αναπηρία από αυτοκινητόδρομους με διόδια) και ν.4903/2022
(άρθρο 17 Καθορισμός Δικαιούχων Ενιαίας Κάρτας για διέλευση ατόμων με
αναπηρία).
Αυτή η πρακτική α) εκτός του ότι είναι απόλυτα συμβατή με
την πρόβλεψη της Σύμβασης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία για τη λήψη
μέτρων που υποστηρίζουν την ισότιμη κινητικότητα του ατόμου, το οποίο έτσι
απολαμβάνει την παροχή με οποιοδήποτε όχημα και αν κινείται, ακόμη και αν το
όχημα κινείται χωρίς αυτό αλλά προς εξυπηρέτηση αυτού, β) αίρει όλες τις
δυσλειτουργίες που σχετίζονται με τον τρόπο και χρόνο απόκτησης του οχήματος σε
σχέση με την απόκτηση της αναπηρίας, γ) είναι και η πρακτική που ακολουθείται
στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες. Συνεπώς συντελεί στην ομοιογένεια του τρόπου
χορήγησης των Δελτίων και την ίση μεταχείριση των πολιτών από όλα τα κράτη
μέλη.
2. Τη συμπλήρωση των σημερινών δικαιούχων του Δελτίου με
προσθήκη σε αυτούς όλων των κατηγοριών ατόμων με αναπηρία, στα οποία πλέον και
οι ν. 4758/2020 (Α’ 242’) και ν. 4764/2020 (Α’ 256) έχουν επεκτείνει το
δικαίωμα κτήσης οχήματος με απαλλαγές, γεγονός το οποίο συνάδει απόλυτα και με
τις ευρωπαϊκές συνήθεις τακτικές υποστήριξης της ευρύτερης ομάδας των ατόμων με
μειωμένη κινητικότητα.
Επομένως, η Ε.Σ.Α.μεΑ. προτείνει το Δελτίο Στάθμευσης να χορηγείται
στις παρακάτω κατηγορίες δικαιούχων :
1. Ως δικαιούχους της κάρτας, με δεδομένο ότι ο νόμος δεν
συσχετίζει την κάρτα διοδίων με το δελτίο στάθμευσης αλλά αντίθετα δίνει τη
δυνατότητα μέσω ΥΑ να καθοριστούν οι δικαιούχοι, η ΕΣΑμεΑ προτείνει τις εξής
κατηγορίες:
α) άτομα που έχουν πλήρη παράλυση των κάτω άκρων ή άνω άκρων
ή αμφιτερόπλευρο ακρωτηριασμό αυτών,
β) άτομα που εμφανίζουν σοβαρή κινητική αναπηρία: (αα) του
ενός ή και των δύο κάτω άκρων με ποσοστό αναπηρίας συνολικά όχι μικρότερο του
67% (ββ) του ενός ή και των δύο κάτω άκρων με συμμετοχή κινητικής αναπηρίας του
ενός ή και των δύο άνω άκρων, με ποσοστό αναπηρίας συνολικά όχι μικρότερο του
67% από τα οποία τα 40% τουλάχιστον από το ένα κάτω άκρο,
γ) άτομα με οπτική αναπηρία – αναπηρία όρασης με συνολικό
ποσοστό αναπηρίας ογδόντα τοις εκατό (80 %) και άνω,
δ) άτομα με (αα) με νοητική αναπηρία ή (ββ) που
πάσχουν από διαταραχές του αυτιστικού φάσματος, με συνολικό ποσοστό αναπηρίας
από εξήντα επτά τοις εκατό (67%) και άνω, ή (γγ) που πάσχουν από μεσογειακή
αναιμία (θαλασσαιμία) ή δρεπανοκυτταρική αναιμία ή μικροδρεπανοκυτταρική
αναιμία ή σιδηροβλαστική αναιμία, (δδ) που πάσχουν από νεφρική ή ηπατική ή
πνευμονική ή καρδιακή ανεπάρκεια σταδίων ΙΙ,ΙΙΙ και ΙV ή (εε) είναι νεφροπαθείς
ή ηπατοπαθείς ή πνευμονοπαθείς ή καρδιοπαθείς μεταμοσχευμένοι ή (στστ) που
πάσχουν από συγγενή αιμορραγική διάθεση (αιμορροφιλία) ή κυστική ίνωση ή
ομόζυγο κληρονομική υπερχοληστερολαιμία, με συνολικό ποσοστό αναπηρίας από εξήντα
επτά τοις εκατό (67%) και άνω,
ε) οι κάτοχοι Ι.Χ. οχημάτων που έχουν αποκτηθεί χωρίς τις
διαδικασίες που προβλέπονται από τη σχετική νομοθεσία περί απαλλαγής τελών
ταξινόμησης για Ι.Χ. επιβατικά αυτοκίνητα, οι οποίοι έχουν ενταχθεί σε
προγράμματα αναδοχής ή υιοθεσίας Ατόμων με Αναπηρίες,
στ) πολίτες οι οποίοι κατέστησαν άτομα με αναπηρία
μετά την απόκτηση του ΙΧ αυτοκινήτου,
ζ) γονείς ανηλίκων-ενηλίκων και δικαστικοί συμπαραστάτες
ανηλίκων-ενηλίκων ατόμων με αναπηρία,
η) άτομα με αναπηρία ή με τέκνο/σύζυγο με αναπηρία κατόχους
αγροτικών αυτοκινήτων σε περίπτωση που αυτό είναι το μοναδικό μεταφορικό μέσο
αγροτικής οικογένειας
Επιπρόσθετα επισημαίνουμε στο σημείο αυτό ότι, πέραν των
παραπάνω, θα ήταν ιδιαίτερα σημαντικό, να εξεταστεί η διεύρυνση του καταλόγου
των δικαιούχων και με βάση τη λογική που εφαρμόζουν και άλλες ευρωπαϊκές χώρες
(βλ. ενότητα ΣΤ του παρόντος εγγράφου) ώστε να συμπεριληφθούν μεταξύ των
δικαιούχων και ομάδες ατόμων με ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω, οι οποίες
αντιμετωπίζουν σοβαρές δυσκολίες κατά τις μετακινήσεις τους (π.χ. καρκινοπαθείς
με δυσκολία στη μετακίνηση, άτομα με νόσο του Crohn, άτομα με κρίσεις επιληψίας
κ.λπ.) και οι οποίες σήμερα δεν περιλαμβάνονται.
3. Τη συμπερίληψη μεταξύ των παραπάνω δικαιούχων και τη
χορήγηση του Δελτίου Στάθμευσης και σε οργανώσεις ατόμων με αναπηρία που
χρησιμοποιούν οχήματα για την μεταφορά ή εξυπηρέτηση των μελών τους, όπως ήδη
γίνεται και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, π.χ. Κύπρος.
Σε συνέχεια των παραπάνω, η Ε.Σ.Α.μεΑ. θεωρεί ότι, με αφορμή
την υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης, είναι πλέον επιτακτική η ανάγκη να
αναθεωρηθεί το θεσμικό πλαίσιο χορήγησης του Δελτίου Στάθμευσης ώστε να
ευθυγραμμιστεί με τη Σύσταση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 04.06.1998, τη
σχετική πρακτική που εφαρμόζει το σύνολο των ευρωπαϊκών χωρών και τις
προβλέψεις της Σύμβασης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία για τη λήψη
αποτελεσματικών μέτρων, προκειμένου να διασφαλίζεται η κινητικότητα των πολιτών
με αναπηρία με τη μέγιστη δυνατή ανεξαρτησία.
Με εκτίμηση
Ο Πρόεδρος
Ι. Βαρδακαστάνης
Ο Γεν. Γραμματέας
Β. Κούτσιανος
Το κείμενο της επιστολής για τα αιτήματα:
Πληροφορίες: Χριστίνα Σαμαρά
ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΕΠΕΙΓΟΝ
Αθήνα: 21.07.2023
Αρ. Πρωτ.:
1161
ΠΡΟΣ: κα Χ. Αλεξοπούλου, Υφυπουργό Υποδομών
και Μεταφορών
ΚΟΙΝ: «Πίνακας Αποδεκτών»
ΘΕΜΑ: «Προτάσεις Ε.Σ.Α.μεΑ. για θέματα αρμοδιότητας
Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών»
Κυρία Υφυπουργέ,
Η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.) η
οποία αποτελεί την τριτοβάθμια Οργάνωση των ατόμων με αναπηρία, χρόνιες παθήσεις
και των οικογενειών τους στη χώρα και αναγνωρισμένο Κοινωνικό Εταίρο της
ελληνικής Πολιτείας σε ζητήματα αναπηρίας, με το παρόν έγγραφό της, σας εύχεται
καλή επιτυχία στο δύσκολο έργο που έχετε κληθεί να επιτελέσετε σε μια τόσο
κρίσιμη περίοδο για τη χώρα και τους πολίτες της.
Κύρια αποστολή της Ε.Σ.Α.μεΑ. είναι η καταπολέμηση των
διακρίσεων σε βάρος των ατόμων με αναπηρία, χρόνιες παθήσεις και των
οικογενειών τους και η προώθηση, προστασία και απόλαυση των ανθρωπίνων και
συνταγματικά κατοχυρωμένων δικαιωμάτων τους. Όσον αφορά στα ανθρώπινα
δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, αυτά κατοχυρώνονται με τη Σύμβαση του
Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, που η
χώρα μας μαζί με το Προαιρετικό της Πρωτόκολλο επικύρωσε με τον Ν. 4074/2012.
Τόσο το εθνικό όσο και το ευρωπαϊκό πλαίσιο για την αναπηρία
και ιδίως την προσβασιμότητα των υποδομών, συμπεριλαμβανομένων των μεταφορών,
στα άτομα με αναπηρία, διαμορφώνονται πλέον στο πλαίσιο των παρακάτω:
της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών (ΗΕ) για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες,
(ν.4074/2012), και ιδιαιτέρως του άρθρου 9 –«Προσβασιμότητα» αυτής,
του ν.4488/2017 (Μέρος Δ’), που περιλαμβάνει τις κατευθυντήριες και οργανωτικές
διατάξεις υλοποίησης της Σύμβασης, και ιδιαίτερα του άρθρου 64 -«Πρόσβαση
στο φυσικό, δομημένο και ηλεκτρονικό περιβάλλον» αυτού,
της «Agenda 2030» για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη, και ιδιαίτερα τους στόχους
11.2 και 11.7 αυτής,
των Ευρωπαϊκών Κανονισμών για τα δικαιώματα των επιβατών με αναπηρία σε όλα τα
μέσα μεταφοράς (Κανονισμοί 1107/2006, 1371/2007, 181/2011) και όλων των Οδηγιών
που σχετίζονται με τις προδιαγραφές και έγκριση οχημάτων, επιβαταμαξών κ.λπ.,
του Γενικού Κανονισμού και των επιμέρους Κανονισμών των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών
και Επενδυτικών Ταμείων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίοι επιβάλλουν πλέον την
προσβασιμότητα ως υποχρεωτική σε όλα τα στάδια της προετοιμασίας και της
εφαρμογής των προγραμμάτων,
της Οδηγίας (EE) 2019/882 σχετικά με τις απαιτήσεις προσβασιμότητας προϊόντων
και υπηρεσιών,
του ν. 4412/2016 περί δημοσίων συμβάσεων και ιδιαίτερα του άρθρου 54 και του
Παραρτήματος VIII, ο οποίος καθορίζει ότι για όλες τις συμβάσεις που
προορίζονται για χρήση από φυσικά πρόσωπα οι τεχνικές προδιαγραφές
καταρτίζονται έτσι ώστε να λαμβάνουν υπόψη κριτήρια προσβασιμότητας,
τoυ ν. 4067/2012 (Νέος Οικοδομικός Κανονισμός, και ιδιαίτερα των άρθρων 26 και
27 αυτού, καθώς και της σχετικής Υ.Α. με αριθμ. ΥΠΕΝ/ΔΕΣΕΔΠ/65826/699/ΦΕΚ 2998
Β’ 20.07.2020 με τεχνικές οδηγίες προσαρμογής υφιστάμενων κτιρίων και υποδομών
ως προς την προσβασιμότητα,
το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα δικαιώματα των ατόμων με
αναπηρία, όπως υπαγορεύει το άρθρο 70 του ν.4488/2017.
Η υλοποίηση των αιτημάτων που παραθέτουμε στη συνέχεια,
αποτελεί εξαιρετικής κρισιμότητας θέμα για την διασφάλιση της απρόσκοπτης
κινητικότητας των πολιτών με αναπηρία:
1. Συμπερίληψη της διάστασης της αναπηρίας σε όλες τις πολιτικές
και προγράμματα για την κινητικότητα και την αστική κινητικότητα, καθώς και την
οδική ασφάλεια – Τροποποίηση του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας για να εξασφαλιστεί
η ασφαλής μετακίνηση ατόμων με αναπηρία και να αντιμετωπιστεί η παραβατικότητα
(άρθρο 9 της Σύμβασης, άρθρο 62 του ν.4488/2017, στόχος 21 του Εθνικού Σχεδίου
Δράσης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία).
2. Διασφάλιση της καθολικής πρόσβασης των ατόμων με αναπηρία
και μειωμένη κινητικότητα γενικότερα σε όλα τα δημόσια μεταφορικά συστήματα της
χώρας, σταθερής ή μη τροχιάς, αστικά και υπεραστικά, συμπεριλαμβανομένων των
ΤΑΧΙ και των ΚΤΕΛ – Λήψη μέτρων για την εφαρμογή των απαιτήσεων των Ευρωπαϊκών
Κανονισμών για τα δικαιώματα των επιβατών με αναπηρία – Ενίσχυση του ρόλου των
εθνικών φορέων ελέγχου εφαρμογής των διατάξεων των Κανονισμών (άρθρο 9 της
Σύμβασης, Ευρωπαϊκοί Κανονισμοί 1107/2006, 1371/2007 και 181/2011, στόχος 21
του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία).
3. Θέσπιση διαδικασιών ασφάλειας και διαδικασιών υποστήριξης
επιβατών με αναπηρία σε έκτακτη ανάγκη (άρθρο 9 της Σύμβασης, άρθρο 64 του
ν.4488/2017).
4. Θεσμική εκπροσώπηση της Ε.Σ.Α.μεΑ. στα Δ.Σ. όλων των
Οργανισμών σταθερής και μη τροχιάς, αστικά και υπεραστικά, σε Αθήνα και
Θεσσαλονίκη, στη βάση των επιταγών των άρθρων 4, παρ.3 και 33, παρ.3 της
Σύμβασης, του άρθρου 63 του ν.4488/2017 και του Στόχου 1 του Εθνικού Σχεδίου
Δράσης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία.
5. Εφαρμογή του ν. 4782/2021, αναφορικά με τον καθορισμό των
διαδικασιών εφαρμογής της ενιαίας κάρτας για την ελεύθερη διέλευση των οχημάτων
των ατόμων με αναπηρία από τους σταθμούς διοδίων όλων των αυτοκινητόδρομων της
χώρας. Παρά το γεγονός ότι με την ψήφιση του άρθρο 17 του ν.4903/2022,
εξειδικεύτηκε η εν λόγω ρύθμιση, ώστε το όχημα να έχει απαλλαγή ακόμη και αν ο
δικαιούχος δεν επιβαίνει σε αυτό, σε περίπτωση που η μετακίνηση γίνεται προς
εξυπηρέτηση αυτού, δεν έχει ολοκληρωθεί έως σήμερα η διαδικασία έκδοσης κάρτας.
Κρίνεται απαραίτητη η έκδοση της νέας κάρτας και η διευθέτηση όλων των
προβλημάτων που υπάρχουν στον συντονισμό με το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης
γι’ αυτό το ζήτημα.
6. Αναθεώρηση του νομοθετικού πλαισίου για το Δελτίο
Στάθμευσης ατόμων με αναπηρία, καθώς και του θεσμικού πλαισίου που αφορά στο
Ευρωπαϊκό Δελτίο Στάθμευσης. Επισυνάπτεται επιστολή.
7. Ανάπτυξη συστήματος συλλογής δεδομένων και καθιέρωση
δεικτών σχετικών με την κινητικότητα επιβατών με αναπηρία στις δημόσιες
μεταφορές (άρθρο 31 της Σύμβασης, άρθρο 62 του ν.4488/2017, στόχος 7 του
Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, όπως τέθηκε
προς διαβούλευση).
8. Συμμόρφωση του ιστοτόπου του Υπουργείου και των
εποπτευόμων από αυτό φορέων με τον ν. 4727/2020 για την προσβασιμότητα των
ιστότοπων και των εφαρμογών για φορητές συσκευές των οργανισμών του δημόσιου
τομέα (άρθρο 9 της Σύμβασης, άρθρο 64 του ν.4488/2017, Στόχος 25 του Εθνικού
Σχεδίου Δράσης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία).
9. Ενημέρωση των επιβατών με αναπηρία για τα δικαιώματά
τους, πρόσβαση στην πληροφόρηση πριν και κατά τη διάρκεια των μετακινήσεων τους
με χρήση προσβάσιμων μορφών και μέσω προσβάσιμων συστημάτων επικοινωνιών (άρθρο
9 της Σύμβασης, άρθρα 61 και 65 του ν.4488/2017, στόχος 21 του Εθνικού Σχεδίου
Δράσης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία).
10. Εκπαίδευση των στελεχών όλης της αλυσίδας του τομέα
μεταφορών (προσωπικό μεταφορικών φορέων/ αεροδρομίων/ σταθμών, προσωπικό
επίγειας εξυπηρέτησης, εκπαιδευτών οδήγησης, επαγγελματιών οδηγών επιβατηγών
οχημάτων κ.λπ.) σε θέματα αναπηρίας και προσβασιμότητας (άρθρο 4 της Σύμβασης,
άρθρο 66 του ν.4488/2017, Στόχος 31 του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τα
δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία).
Κυρία Υφυπουργέ,
Τα παραπάνω αποτελούν μια συνοπτική έκθεση των θεμάτων που
αφορούν στα άτομα με αναπηρία και άπτονται των αρμοδιοτήτων σας στον τομέα των
Μεταφορών, τα οποία η Ε.Σ.Α.μεΑ. επιθυμεί να συζητήσει αναλυτικά μαζί σας. Η
αποδοχή των αιτημάτων μας σε συνδυασμό με την ισχυρή τεχνογνωσία που σήμερα
διαθέτει η Ε.Σ.Α.μεΑ. είμαστε βέβαιοι ότι θα διευκολύνει το έργο των Υπηρεσιών
σας στην κατεύθυνση υλοποίησης των επιταγών της ευρωπαϊκής και εθνικής
νομοθεσίας και των προβλέψεων του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τα δικαιώματα των
ατόμων με αναπηρία.
Σας ευχαριστούμε θερμά εκ των προτέρων.
Με εκτίμηση
Ο Πρόεδρος
Ι. Βαρδακαστάνης
Ο Γεν. Γραμματέας
Β. Κούτσιανος
