ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Ε.Σ.Α.μεΑ.: Καταγραφή των κτιρίων δημοσίου συμφέροντος, αξιολόγηση της προσβασιμότητάς τους, υλοποίηση παρεμβάσεων
Αθήνα: 08.02.2024
Αρ. Πρωτ.:
174
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Ε.Σ.Α.μεΑ.: Καταγραφή των κτιρίων δημοσίου συμφέροντος,
αξιολόγηση της προσβασιμότητάς τους, υλοποίηση παρεμβάσεων
Στοιχεία του ΤΕΕ:
α) η επιλογή κτιρίων για την αξιολόγηση έγινε με βάση τη
χρήση (κτίρια υγείας και κοινωνικής πρόνοιας σε ποσοστό 40%, εκπαίδευσης σε
ποσοστό 40%, συνάθροισης κοινού σε ποσοστό 10%, λοιπών χρήσεων σε ποσοστό 10%)
και το ιδιοκτησιακό καθεστώς (ιδιόκτητα κτίρια του δημόσιου και ευρύτερου
δημόσιου τομέα),
β) τα μισά περίπου από τα κτίρια που ελέγχθηκαν διαθέτουν
είσοδο προσβάσιμη σε άτομα σε αναπηρικό αμαξίδιο, ενώ από τα κτίρια με ορόφους
πάνω από το ισόγειο μόλις το 22% διαθέτει μεγάλο ανελκυστήρα (τουλάχιστον 7
ατόμων) που θα μπορούσε να εξυπηρετήσει τα άτομα αυτά,
γ) μέχρι τον Νοέμβριο 2023 είχε ελεγχθεί το ¼ περίπου των
κτιρίων και διαπιστώθηκε -βάσει των ελέγχων αυτών- ότι για το 62% περίπου
απαιτούνται μικρές παρεμβάσεις προσβασιμότητας, για το 34% σημαντικές
παρεμβάσεις, ενώ ποσοστό 3% θεωρείται ήδη προσβάσιμο.
Τις προτάσεις της αναφορικά με τη συνέχιση του έργου
καταγραφής των κτιρίων δημοσίου ενδιαφέροντος, αξιολόγησης της προσβασιμότητάς
τους και υλοποίησης των απαιτούμενων παρεμβάσεων που δρομολογήθηκε από τον
πρώην υπουργό Επικρατείας-Συντονιστικό Μηχανισμό του ν.4488/2017 κ. Γ.
Γεραπετρίτη αποστέλλει στον κ. Στ. Παπασταύρου, υπουργό
Επικρατείας-Συντονιστικό Μηχανισμό του ν.4488/2017 η ΕΣΑμεΑ.
Στον σχεδιασμό του έργου αυτού η Ε.Σ.Α.μεΑ. συμμετείχε από
κοινού με το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) και το Τεχνικό
Επιμελητήριο Ελλάδος (ΤΕΕ), συνεισφέροντας με την εξειδικευμένη τεχνογνωσία που
έχει αποκτήσει μέχρι σήμερα σε θέματα προσβασιμότητας.
Το παρόν έργο αποτελεί εμβληματική δράση του Εθνικού Σχεδίου
Δράσης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία και κομβικό έργο για τη
βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των ατόμων με αναπηρία. Είναι η πρώτη φορά που
επιχειρείται από την Πολιτεία η απογραφή των κτιρίων που στεγάζουν Υπηρεσίες
του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα που εξυπηρετούν κοινό, η αξιολόγηση
του επιπέδου προσβασιμότητας που παρέχουν ως υποδομές και ο εντοπισμός των
απαιτούμενων παρεμβάσεων βελτίωσής της και η προ-εκτίμηση του κόστους
υλοποίησης αυτών προς διερεύνηση σχετικών χρηματοδοτικών δυνατοτήτων.
Παράλληλα, το έργο συντέλεσε στην ενημέρωση των υπηρεσιών
για την ανάγκη πρόσβασης από όλους, στην αρχική ενημέρωση των μηχανικών σε
θέματα προσβασιμότητας υφιστάμενων κτηρίων, καθώς και στην ευαισθητοποίηση του
κοινωνικού συνόλου. Γι’ αυτούς τους λόγους, η προσπάθεια αυτή πρέπει να
συνεχιστεί υποστηριζόμενη από τους αντίστοιχους οικονομικούς και ανθρώπινους
πόρους.
Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία του ΤΕΕ:
α) η επιλογή κτιρίων για την αξιολόγηση έγινε με βάση τη
χρήση (κτίρια υγείας και κοινωνικής πρόνοιας σε ποσοστό 40%, εκπαίδευσης σε
ποσοστό 40%, συνάθροισης κοινού σε ποσοστό 10%, λοιπών χρήσεων σε ποσοστό 10%)
και το ιδιοκτησιακό καθεστώς (ιδιόκτητα κτίρια του δημόσιου και ευρύτερου
δημόσιου τομέα),
β) τα μισά περίπου από τα κτίρια που ελέγχθηκαν διαθέτουν
είσοδο προσβάσιμη σε άτομα σε αναπηρικό αμαξίδιο, ενώ από τα κτίρια με ορόφους
πάνω από το ισόγειο μόλις το 22% διαθέτει μεγάλο ανελκυστήρα (τουλάχιστον 7
ατόμων) που θα μπορούσε να εξυπηρετήσει τα άτομα αυτά,
γ) μέχρι τον Νοέμβριο 2023 είχε ελεγχθεί το ¼ περίπου των
κτιρίων και διαπιστώθηκε -βάσει των ελέγχων αυτών- ότι για το 62% περίπου
απαιτούνται μικρές παρεμβάσεις προσβασιμότητας, για το 34% σημαντικές
παρεμβάσεις, ενώ ποσοστό 3% θεωρείται ήδη προσβάσιμο.
Ενόψει της ολοκλήρωσης της αξιολόγησης της προσβασιμότητας
των κτιρίων και της αρχικής προ-εκτίμησης του κόστους παρεμβάσεων, η Ε.Σ.Α.μεΑ.
προτείνει την υπό την προεδρία του κ. Παπασταύρου σύγκλιση κοινής συνάντησης
των τριών φορέων ΥΠΕΝ, ΤΕΕ και Ε.Σ.Α.μεΑ. με αντικείμενο τον σχεδιασμό της
περαιτέρω πορείας υλοποίησης των απαιτούμενων παρεμβάσεων προσβασιμότητας
(τρόπος δημοπράτησης, απαιτούμενες ενέργειες, χρηματοδότηση, προτεραιοποίηση
υλοποίησης παρεμβάσεων, υλοποίηση παρεμβάσεων σε μισθωμένα ακίνητα κ.λπ.).
Άποψη της Ε.Σ.Α.μεΑ. είναι ότι η υλοποίηση πρέπει να γίνει
με προτεραιοποίηση των ιδιόκτητων κτιρίων και των κτιρίων με μακροχρόνιες
συμβάσεις μίσθωσης -και δη αυτών που χρειάζονται μικρές παρεμβάσεις- και
των κτιρίων που δέχονται συχνές επισκέψεις ατόμων με αναπηρία, αφού εξεταστεί:
α) η δυνατότητα απλοποίησης των διαδικασιών με νομοθετική παρέμβαση, ιδιαίτερα
για τις περιπτώσεις που απαιτείται η υλοποίηση μικρών παρεμβάσεων, β) η
δυνατότητα υλοποίησης με μέριμνα των φορέων/Υπηρεσιών που χρησιμοποιούν τα
κτίρια και γ) η υλοποίηση με αξιοποίηση πόρων από το ΕΣΠΑ 2021-2027, το Ταμείο
Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, τους
προϋπολογισμούς των ίδιων των φορέων (π.χ. Δήμων, Περιφερειών, Υπουργείων
κ.λπ.), τα προγράμματα του υπουργείου Εσωτερικών (όπως «Αντώνης Τρίτσης»,
«Φιλόδημος ΙΙ» κ.λπ.).
Το κείμενο της επιστολής:
Πληροφορίες: Δημήτρης Λογαράς
Αθήνα: 08.02.2024
Αρ. Πρωτ.:
170
ΠΡΟΣ: κ. Στ. Παπασταύρου, Υπουργό
Επικρατείας-Συντονιστικό Μηχανισμό του ν.4488/2017
ΚΟΙΝ: «Πίνακας Αποδεκτών»
ΘΕΜΑ: «Προσβασιμότητα κτιρίων δημοσίου ενδιαφέροντος»
Αξιότιμε κύριε Υπουργέ,
Η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.) με
την παρούσα επιστολή της επιθυμεί να σας υποβάλλει τις προτάσεις της αναφορικά
με τη συνέχιση του έργου καταγραφής των κτιρίων δημοσίου ενδιαφέροντος,
αξιολόγησης της προσβασιμότητάς τους και υλοποίησης των απαιτούμενων
παρεμβάσεων που δρομολογήθηκε από τον πρώην Υπουργό Επικρατείας-Συντονιστικό
Μηχανισμό του ν.4488/2017 κ. Γ. Γεραπετρίτη. Στον σχεδιασμό του έργου αυτού η
Ε.Σ.Α.μεΑ. συμμετείχε από κοινού με το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας
(ΥΠΕΝ) και το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΤΕΕ), συνεισφέροντας με την
εξειδικευμένη τεχνογνωσία που έχει αποκτήσει μέχρι σήμερα σε θέματα
προσβασιμότητας.
Το παρόν έργο αποτελεί εμβληματική δράση του Εθνικού Σχεδίου
Δράσης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία και κομβικό έργο για τη
βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των ατόμων με αναπηρία. Είναι η πρώτη φορά που
επιχειρείται από την Πολιτεία: α) η απογραφή των κτιρίων που στεγάζουν
Υπηρεσίες του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα που εξυπηρετούν κοινό, β) η
αξιολόγηση του επιπέδου προσβασιμότητας που παρέχουν ως υποδομές και ο
εντοπισμός των απαιτούμενων παρεμβάσεων βελτίωσής της και γ) η προ-εκτίμηση του
κόστους υλοποίησης αυτών προς διερεύνηση σχετικών χρηματοδοτικών δυνατοτήτων.
Για την υλοποίηση των καταγραφών, όπως γνωρίζετε,
δημιουργήθηκε ειδική ψηφιακή πλατφόρμα στο ΤΕΕ, που πλέον συγκεντρώνει βασική
αλλά πολύτιμη πληροφόρηση για το συνολικό κτιριακό απόθεμα των Υπηρεσιών
δημοσίου ενδιαφέροντος, αναπτύχθηκε ερωτηματολόγιο αξιολόγησης της
προσβασιμότητας, αξιοποιώντας την εξειδικευμένη τεχνογνωσία, με την
πολύτιμη συνεισφορά της Ε.Σ.Α.μεΑ. και για πρώτη φορά καταρτίστηκε στο ΤΕΕ
μητρώο «ελεγκτών» υποδομών προσβασιμότητας, όταν ποτέ μέχρι σήμερα δεν είχε
υπάρξει μέριμνα για αξιολόγηση/πιστοποίηση της προσβασιμότητας του φυσικού και
δομημένου περιβάλλοντος.
Βέβαια, οι «ελεγκτές» αυτοί, σε καμία περίπτωση δεν μπορούν
να αναλάβουν ως έχουν ρόλο «πιστοποιητών» προσβασιμότητας, δεδομένου ότι η
ολιγόωρη ενημέρωσή τους στόχευε απλά στην αποτελεσματικότερη συμπλήρωση του
ερωτηματολογίου που καταρτίστηκε για τις ανάγκες του συγκεκριμένου
προγράμματος. Η αναβάθμισή τους σε πραγματικούς «πιστοποιητές» προσβασιμότητας
προϋποθέτει σοβαρή κατάρτιση, κατανόηση των αναγκών των ατόμων με αναπηρία και
βαθιά γνώση των προδιαγραφών και της σχετικής νομοθεσίας, που μόνο μετά από
σοβαρή θεωρητική και βιωματική εκπαίδευση, σε συνεργασία μάλιστα με την
Ε.Σ.Α.μεΑ. και το Ινστιτούτο της (ΙΝ-ΕΣΑμεΑ) μπορεί να διασφαλιστεί.
Ωστόσο είναι η πρώτη φορά που η Πολιτεία αποφάσισε να κάνει
ένα πρώτο έλεγχο και να αποκτήσει μια αρχική εικόνα για την προσβασιμότητα των
δικών της υποδομών, τα οποία ξεπερνούν τις 30.000 κτίρια! Παράλληλα, το έργο
συντέλεσε στην ενημέρωση των Υπηρεσιών για την ανάγκη πρόσβασης από όλους, στην
αρχική ενημέρωση των μηχανικών σε θέματα προσβασιμότητας υφιστάμενων κτηρίων,
καθώς και στην ευαισθητοποίηση του κοινωνικού συνόλου. Γι’ αυτούς τους λόγους,
η προσπάθεια αυτή πρέπει να συνεχιστεί υποστηριζόμενη από τους αντίστοιχους
οικονομικούς και ανθρώπινους πόρους.
Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία του ΤΕΕ:
α) η επιλογή κτιρίων για την αξιολόγηση έγινε με βάση τη
χρήση (κτίρια υγείας και κοινωνικής πρόνοιας σε ποσοστό 40%, εκπαίδευσης σε ποσοστό
40%, συνάθροισης κοινού σε ποσοστό 10%, λοιπών χρήσεων σε ποσοστό 10%) και το
ιδιοκτησιακό καθεστώς (ιδιόκτητα κτίρια του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου
τομέα),
β) τα μισά περίπου από τα κτίρια που ελέγχθηκαν διαθέτουν
είσοδο προσβάσιμη σε άτομα σε αναπηρικό αμαξίδιο, ενώ από τα κτίρια με ορόφους
πάνω από το ισόγειο μόλις το 22% διαθέτει μεγάλο ανελκυστήρα (τουλάχιστον 7
ατόμων) που θα μπορούσε να εξυπηρετήσει τα άτομα αυτά,
γ) μέχρι τον Νοέμβριο 2023 είχε ελεγχθεί το ¼ περίπου των
κτιρίων και διαπιστώθηκε -βάσει των ελέγχων αυτών- ότι για το 62% περίπου
απαιτούνται μικρές παρεμβάσεις προσβασιμότητας, για το 34% σημαντικές
παρεμβάσεις, ενώ ποσοστό 3% θεωρείται ήδη προσβάσιμο.
Κύριε Υπουργέ,
Ενόψει της ολοκλήρωσης της αξιολόγησης της προσβασιμότητας
των κτιρίων και της αρχικής προ-εκτίμησης του κόστους παρεμβάσεων, η Ε.Σ.Α.μεΑ.
προτείνει την υπό την προεδρία σας σύγκλιση κοινής συνάντησης των τριών φορέων
ΥΠΕΝ, ΤΕΕ και Ε.Σ.Α.μεΑ. με αντικείμενο τον σχεδιασμό της περαιτέρω πορείας
υλοποίησης των απαιτούμενων παρεμβάσεων προσβασιμότητας (τρόπος δημοπράτησης,
απαιτούμενες ενέργειες, χρηματοδότηση, προτεραιοποίηση υλοποίησης παρεμβάσεων,
υλοποίηση παρεμβάσεων σε μισθωμένα ακίνητα κ.λπ.).
Άποψη της Ε.Σ.Α.μεΑ. είναι ότι η υλοποίηση πρέπει να γίνει
με προτεραιοποίηση των ιδιόκτητων κτιρίων και των κτιρίων με μακροχρόνιες
συμβάσεις μίσθωσης -και δη αυτών που χρειάζονται μικρές παρεμβάσεις- και
των κτιρίων που δέχονται συχνές επισκέψεις ατόμων με αναπηρία, αφού εξεταστεί:
α) η δυνατότητα απλοποίησης των διαδικασιών με νομοθετική παρέμβαση, ιδιαίτερα
για τις περιπτώσεις που απαιτείται η υλοποίηση μικρών παρεμβάσεων, β) η
δυνατότητα υλοποίησης με μέριμνα των φορέων/Υπηρεσιών που χρησιμοποιούν τα
κτίρια και γ) η υλοποίηση με αξιοποίηση πόρων από το ΕΣΠΑ 2021-2027, το Ταμείο
Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, τους
προϋπολογισμούς των ίδιων των φορέων (π.χ. Δήμων, Περιφερειών, Υπουργείων
κ.λπ.), τα Προγράμματα του Υπουργείου Εσωτερικών (όπως «Αντώνης Τρίτσης»,
«Φιλόδημος ΙΙ» κ.λπ.). Σημαντική επίσης, και χρήζει εξέτασης, είναι η
κατεύθυνση που δίνεται από την ΕΕ στη νέα Ευρωπαϊκή Στρατηγική για την
αναπηρία 2021-2030, όπου αναφέρεται ότι «Επιπλέον, η Επιτροπή έχει προτείνει
να αρθούν, στο πλαίσιο της ανακαίνισης κτιρίων για τη βελτίωση της ενεργειακής
αποδοτικότητας, τα εμπόδια στην προσβασιμότητα».
Η Ε.Σ.Α.μεΑ. γνωρίζοντας την έντονη προσήλωσή σας στον
σημαντικό ρόλο του Συντονιστικού Μηχανισμού του ν.4488/2017, στο πλαίσιο
μάλιστα του οποίου έχουμε αναπτύξει μια άριστη και στενή συνεργασία, ελπίζουμε
να ανταποκριθείτε για ακόμη μια φορά θετικά στην πρότασή μας για
πραγματοποίηση, υπό την προεδρία σας, κοινής συνάντησης μεταξύ ΥΠΕΝ, ΤΕΕ και
Ε.Σ.Α.μεΑ. με στόχο να ληφθούν οι πολιτικές αποφάσεις και να συμφωνηθούν από
κοινού τα επόμενα βήματα ολοκλήρωσης του προγράμματος. Τέλος, θα θέλαμε να σας
διαβεβαιώσουμε για ακόμη μια φορά ότι η Συνομοσπονδία θα συνεχίσει να στηρίζει
με όλες τις δυνάμεις της τις προσπάθειές σας για τη διασφάλιση της πρόσβασης
των ατόμων με αναπηρία σε όλους τους τομείς ζωής και τη βελτίωση της ποιότητας
ζωής τους.
Με εκτίμηση
Ο Πρόεδρος
Ι. Βαρδακαστάνης
Ο Γεν. Γραμματέας
Β. Κούτσιανος
