Απάντηση της υπ. Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης στην
αναφορά του βουλευτή της ΝΔ Γεωργίου Καρασμάνη με θέμα: Υπόμνημα της Εθνικής
Ομοσπονδίας Τυφλών και του Πανελλήνιου Συνδέσμου Τυφλών, σχετικά με τα
κυριότερα προβλήματα των ατόμων με προβλήματα όρασης ανά Υπουργείο και τις
προτεινόμενες λύσεις – Μέρος 2ο
(Γ) Ανακεφαλαίωση
1. Όσον αφορά τις Δημόσιες υπηρεσίες, νομικά πρόσωπα
δημοσίου δικαίου (Ν.Π.Δ.Δ.), και οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) και
των δύο βαθμών, καθώς και ΝΠΙΔ που προκηρύσσουν θέσεις μέσω ΑΣΕΠ, τα
διαλαμβανόμενα στο εν θέματι αίτημα δεν αφορούν πλέον, ήδη από το 2016, το
θεσμικό πλαίσιο του ν.2643/1998 και δεν ανήκουν στις αρμοδιότητες του
Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης.
2. Η πρόσληψη τυφλών τηλεφωνητών σε κενές σχετικές θέσεις
του Δημοσίου Τομέα, εντάσσεται αποκλειστικά στις αρμοδιότητες του Υπουργείου
Εσωτερικών ήδη από το 2016 (μέσω του ΑΣΕΠ).
3. Η δημιουργία κλάδων και ειδικοτήτων στον Δημόσιο Τομέα
δεν ανήκουν στις αρμοδιότητες του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης.
4. Η τυχόν δημιουργία νέων κλάδων και ειδικοτήτων στον
Δημόσιο Τομέα, εντάσσεται στις αρμοδιότητες του Υπουργείου Εσωτερικών.
5. Οι οργανισμοί κοινής ωφέλειας και οι φορείς του δημόσιου
τομέα που αναφέρονται στην παράγραφο 13 του άρθρου 2 του ν.2643/1998,
εξαιρούνται εν τοις πράγμασι από την υποχρέωση της παρ. 10 του ίδιου άρθρου,
καθώς οι εν λόγω Φορείς προσλαμβάνουν πλέον προσωπικό στο πλαίσιο του ΑΣΕΠ. Σε
κάθε περίπτωση πάντως, όσον αφορά τους παραπάνω αναφερόμενους φορείς, οι
σχετικές διατάξεις για πρόσληψη τυφλών τηλεφωνητών σε
«οικιακά τηλεφωνικά κέντρα», εφαρμόζονται εφόσον υπάρχουν
κενές θέσεις τηλεφωνητών (βλ. περίπτωση α παρ. 10 άρθρου 2 ν.2643/1998).
6. Η δημιουργία ή διατήρηση συγκεκριμένων ειδικοτήτων στον
Ιδιωτικό Τομέα αποτελούν ζητήματα που ανήκουν στη βούληση του εργοδότη.
7. Οι διατάξεις για πρόσληψη δικηγόρων αφορούν όλους τους
δικηγόρους με ποσοστό αναπηρίας 50% τουλάχιστον και όχι μόνο τα άτομα με οπτική
αναπηρία.
2. Όσον αφορά τα συνταξιοδοτικά αιτήματα.
• Κύριες συντάξεις αναπηρίας και γήρατος με αιτία την
αναπηρία.
α) Αίτημα 2: Εναρμόνιση ιδιωτικού και δημοσίου τομέα ως προς
το θέμα της λήψης δώρων και επαναφορά των κύριων συντάξεων στα επίπεδα
Δεκεμβρίου 2009.
Με το ν.4093/2012 καταργήθηκαν τα επιδόματα και δώρα εορτών
Χριστουγέννων και Πάσχα και το επίδομα αδείας για τους συνταξιούχους όλων των
πρώην φορέων κοινωνικής ασφάλισης και του Δημοσίου.
Κατ’ εξαίρεση ρητών διατάξεων του ίδιου νόμου, όπως
προστέθηκαν και τροποποιήθηκαν με το ν.4111/2013, εξακολουθούν να καταβάλλονται
επιμεριζόμενα σε δωδεκάμηνη βάση προσαυξάνοντας τη μηνιαία σύνταξη:
Α) τα δώρα εορτών και το επίδομα αδείας της σύνταξης στους
συνταξιούχους του δημοσίου με ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω που λάμβαναν κατά
την 12.5.2016 ποσά συντάξεων από δώρα εορτών και επίδομα αδείας, καθώς αυτά
έχουν ενσωματωθεί με τον επανυπολογισμό ως ποσά στο συνολικό ύψος της σύνταξής
τους (εθνική και ανταποδοτική),
Β) τα δώρα εορτών και το επίδομα αδείας του εξωιδρυματικού
επιδόματος (και όχι της σύνταξης) στους συνταξιούχους όλων των λοιπών φορέων
που λαμβάνουν το εξωιδρυματικό επίδομα.
Οι τυφλοί ανάπηροι συνταξιούχοι των λοιπών φορέων με ποσοστό
αναπηρίας 80% και άνω επειδή δεν λαμβάνουν εξωιδρυματικό επίδομα, δεν έχουν
προσαύξηση στη σύνταξή τους από δώρα εορτών και επίδομα αδείας.
β) Αίτημα 5: Τροποποίηση του τρόπου υπολογισμού της
ανταποδοτικής σύνταξης για τους τυφλούς ασφαλισμένους που συνταξιοδοτούνται με
το ν.612/1977 ή το π.δ.169/2007 ή άλλες διατάξεις και ενδέχεται να λαμβάνουν
και επίδομα απολύτου αναπηρίας, προκειμένου :
• ως συντάξιμες αποδοχές να υπολογίζονται όχι ο μέσος όρος
των αποδοχών από το 2002 και εφεξής, αλλά οι αποδοχές του τελευταίου μήνα πριν
από την συνταξιοδότηση και
• η σύνταξη να υπολογίζεται με βάση πλασματικό χρόνο 40 ετών
αντί των 35 ετών.
Τόσο με τις διατάξεις του ν.4387/2016 όσο και με
προηγούμενες διατάξεις, οι συντάξιμες αποδοχές που λαμβάνονται υπόψη για τον
υπολογισμό της σύνταξης ήταν και είναι κοινές για όλους τους ασφαλισμένους και
δεν διαφοροποιούνται για όσους συνταξιοδοτούνται λόγω αναπηρίας. Περαιτέρω,
επισημαίνεται ο προνομιακός τρόπος υπολογισμού όσον αφορά τα έτη ασφάλισης των
ατόμων με τις ανωτέρω αναπηρίες, όπου λαμβάνονται υπόψη όχι τα πραγματικά 15
έτη ασφάλισης για τους μη μισθωτούς και 13,5 (4.050 ημέρες) έτη ασφάλισης για
τους μισθωτούς που απαιτούνται από τις διατάξεις, αλλά πλασματικά τα 35 έτη. Ο
τρόπος αυτός εξακολουθεί να εφαρμόζεται και μετά τον ν.4387/2016. Επισημαίνεται
επίσης ότι, κατ’ εξαίρεση των προβλέψεων της διάταξης του ν.612/1977, μόνο οι
τυφλοί συνταξιούχοι γήρατος του ν.612/1977 μπορούν να προσαυξήσουν τη σύνταξή
τους με το επίδομα απολύτου αναπηρίας σε αντίθεση με τους λοιπούς συνταξιούχους
του ν.612/1977 που πάσχουν από άλλες παθήσεις.
γ) Αίτημα 6: Εξαίρεση των τυφλών με ποσοστό αναπηρίας 80%
και άνω από την κατάργηση της προσωπικής διαφοράς.
Η προσωπική διαφορά που προκύπτει από τον επανυπολογισμό των
καταβαλλόμενων την 13.5.2016 κύριων συντάξεων αλλά και των νέων μετά την έναρξη
εφαρμογής του ν.4387/2016 συντάξεων που απονεμήθηκαν τα έτη 2016, 2017 και
2018, προβλέφθηκε για λόγους προστασίας του ύψους της κύριας σύνταξης, όπως
υπολογιζόταν πριν και μετά τους ενιαίους κανόνες του ν.4387/2016. Το αίτημα
αφορά την κατάργηση της νομοθετικής πρόβλεψης για συμψηφισμό της προσωπικής
διαφοράς με την αύξηση των συντάξεων από 1.1.2024 και κρίνεται ότι δεν μπορεί
να υιοθετηθεί μόνο για τη συγκεκριμένη κατηγορία συνταξιούχων.
Εξάλλου, ειδικά για τους συνταξιούχους με προσωπική διαφορά
και για την αντιμετώπιση της αύξησης του κόστους ζωής, με τις διατάξεις του
άρθρου 123 του πρόσφατου νόμου 5078/2023 (Α΄211), προβλέφθηκε η εφάπαξ καταβολή
έκτακτης ενίσχυσης. Το ποσό της ενίσχυσης ήταν κλιμακούμενο, κυμαινόταν από 100
έως 200 ευρώ και καταβλήθηκε σε συνταξιούχους με ποσό προσωπικής διαφοράς,
συμψηφιστέας με την ετήσια αναπροσαρμογή των συντάξεων, μεγαλύτερο των 10 ευρώ.
δ) Αίτημα 9: Επιστροφή του απολεσθέντος εισοδήματος των
αγροτών μετά την ενοποίηση των ταμείων κοινωνικής ασφάλισης.
Με την ενοποίηση των φορέων κοινωνικής ασφάλισης και την
ένταξη του πρώην ΟΓΑ στον e- ΕΦΚΑ, τα συνταξιοδοτικά δικαιώματα των
ασφαλισμένων αγροτών δεν απωλέσθηκαν.
Ο τρόπος υπολογισμού της σύνταξης τροποποιήθηκε ενιαία για
όλους τους συνταξιούχους του νέου Φορέα, ωστόσο το ύψος της καταβαλλόμενης
σύνταξης κατά την ενοποίηση προστατεύθηκε με ρητή διάταξη νόμου.
Ειδικά για τους συνταξιοδοτούμενους από τον πρώην ΟΓΑ, με το
άρθρο 99 του ν. 4387/2016, προβλέφθηκε μια μεταβατική περίοδος μέχρι 31-12-2030
προκειμένου οι συνταξιοδοτικές παροχές του πρώην φορέα να εναρμονιστούν πλήρως
με τα οριζόμενα στο
ν.4387/2016. Η θέσπιση της ανωτέρω μεταβατικής περιόδου έως
την πλήρη εφαρμογή του νέου τρόπου υπολογισμού της σύνταξης για τους
ασφαλισμένους του πρώην ΟΓΑ κρίθηκε αναγκαία για την προστασία των αγροτών,
καθώς, σύμφωνα και με την αιτιολογική έκθεση του ν.4387/2016, ο νόμος προβλέπει
μεν την ουσιαστική ενοποίηση του προηγούμενου συστήματος κοινωνικής ασφάλισης
με την θέσπιση ενιαίων κανόνων για όλους τους ασφαλισμένους, παλαιούς και
νέους, προκειμένου να διασφαλισθεί η ισονομία και η κοινωνική δικαιοσύνη, αλλά
παρέχει τη δυνατότητα θέσπισης εξαιρέσεων για τις πιο ευάλωτες κοινωνικές
ομάδες. Με το σκεπτικό αυτό, για λόγους δηλαδή ισότιμης μεταχείρισης και
κοινωνικής δικαιοσύνης των ασφαλισμένων, κρίθηκε σκόπιμη η θέσπιση του άρθρου
99 του ν.4387/2016 για την προστασία των ασφαλισμένων του πρώην ΟΓΑ και την
ηπιότερη μετάβασή τους στον νέο τρόπο υπολογισμού της σύνταξης, καθώς με
δεδομένο ότι για τον υπολογισμό της σύνταξης κατά το ν.4387/2016 λαμβάνονται
υπόψη οι συντάξιμες αποδοχές του ασφαλισμένου από το 2002 και μετά, για την εν
λόγω κατηγορία ασφαλισμένων αυτές θα είναι κατά μέσο όρο πολύ χαμηλότερες σε
σχέση με τους λοιπούς ασφαλισμένους και θα διαμορφώνουν ποσά ανταποδοτικής
σύνταξης πολύ χαμηλά.
Επιπλέον, με το άρθρο 26 του ν.4997/2022 ενοποιήθηκαν οι
προϋποθέσεις συνταξιοδότησης λόγω αναπηρίας από κοινή νόσο για όλους τους
ασφαλισμένους του e-ΕΦΚΑ. Ειδικώς, για τους ασφαλισμένους του πρώην ΟΓΑ, οι
νέες προϋποθέσεις εφαρμόζονται από 1.1.2024. Για το χρονικό διάστημα από
1.1.2024 μέχρι 31.12.2024 το ελάχιστο ποσοστό αναπηρίας που απαιτείται είναι
59% και από 1.1.2025 είναι 50% αντί του μεγαλύτερου 67% που προβλέπεται σήμερα.
ε) Αιτήματα 3, 11, 12: Κύριες συντάξεις λόγω θανάτου
Κατ’ αρχάς επισημαίνεται ότι οι προϋποθέσεις χορήγησης της
σύνταξης λόγω θανάτου διέπονται από το νομοθετικό πλαίσιο που ισχύει κατά την
ημερομηνία θανάτου του ασφαλισμένου ή συνταξιούχου.
Για θανάτους οι οποίοι έχουν επέλθει μετά τις 13.05.2016,
ημερομηνία έναρξης του ν.4387/2016, εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 12,
όπως ισχύει. Πιο συγκεκριμένα, η σύνταξη εξακολουθεί να καταβάλλεται μετά το
πέρας του 24ου έτους στα τέκνα, εφόσον κατά το χρόνο θανάτου του ασφαλισμένου ή
συνταξιούχου είναι άγαμα και ανίκανα για κάθε βιοποριστική εργασία και η
ανικανότητά τους επήλθε πριν από την συμπλήρωση του 24ου έτους της ηλικίας
τους.
Με τις διατάξεις του άρθρου 119 του ν.5078/2023 επήλθαν
βελτιωτικές μεταβολές που αφορούν στα δικαιοδόχα αμφοτεροπλεύρως ορφανά τέκνα
με αναπηρία. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με την παρ. 2γ του ανωτέρω άρθρου, παιδί
ορφανό και από τους δύο γονείς δικαιούται το εκατό τοις εκατό (100%) της
σύνταξης του θανόντος γονέα εφόσον σωρευτικά: α) πάσχει από νοητική υστέρηση ή
αυτισμό ή από πολλαπλές βαριές αναπηρίες ή από χρόνιες ψυχικές διαταραχές που
επιφέρουν μόνιμο ποσοστό αναπηρίας εξήντα επτά τοις εκατό (67%) και άνω, β) οι
ανωτέρω αναπηρίες έχουν επέλθει πριν από τη συμπλήρωση του 24ου έτους της
ηλικίας του τέκνου, δ) δεν ασκεί υπακτέα στην ασφάλιση του e-ΕΦΚΑ απασχόληση,
με εξαίρεση εκείνη του άρθρου 23 του ν.4488/2017 (Α137), περί απασχόλησης λόγω
ψυχικών παθήσεων και ε) δε λαμβάνει σύνταξη εξ ιδίου δικαιώματος. Εάν το τέκνο
με αναπηρία δικαιούται κύρια σύνταξη και από τον έτερο θανόντα γονέα, λαμβάνει
το 100% της μεγαλύτερης σε ύψος σύνταξης και το 50% της δεύτερης σύνταξης.
Τέλος, εξακολουθούν να ισχύουν οι διατάξεις του άρθρου 1 του
ν.4499/2017 ( Α 176) περί κατωτάτων ορίων στη σύνταξη λόγω θανάτου. Συνεπώς, το
ποσό αυξάνεται από 01.01.2024 και κυμαίνεται από 399,54 ευρώ μέχρι και 15 έτη
ασφάλισης έως 426,17 ευρώ για 20 έτη ασφάλισης και άνω.
στ) Αίτημα 4-Τροποποίηση του άρθρου 39 του ν.4670/2020» ώστε
το ποσοστό εισφοράς υγειονομικής περίθαλψης (6%) στους τυφλούς συνταξιούχους
που λαμβάνουν δυο κύριες ή επικουρικές συντάξεις να παρακρατείται επί μίας μόνο
κύριας ή επικουρικής σύνταξης με το μεγαλύτερο ποσό.
Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 44 του ν.4387/2016, από
1-7-2016 η εισφορά υγειονομικής περίθαλψης υπέρ του ΕΟΠΥΥ για παροχές ασθένειας
σε είδος καθορίζεται σε πσοστό 6% και υπολογίζεται επί του καταβαλλόμενου ποσού
κύριας και επικουρικής σύνταξης αφού αφαιρεθούν τα ποσά που αντιστοιχούν στην
Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων και στην Ειδική Εισφορά Συνταξιούχων
Επικουρικής Ασφάλισης.
Σε περίπτωση συρροής περισσότερων της μιας κύριων ή
επικουρικών συντάξεων στο ίδιο πρόσωπο, το ως άνω ποσοστό ύψους 6% υπολογίζεται
επί του αθροίσματος των καταβαλλόμενων κύριων ή επικουρικών συντάξεων
ανεξαρτήτως της αιτίας συντάξεως και κατηγορίας.
Με τις διατάξεις του άρθρου 39 του ν.4670/2020 (Α 43)
αντικαταστάθηκε το ως άνω άρθρο και προστέθηκε τρίτο εδάφιο στην περ. α της
παρ.30 του άρθρου 1 του ν.4334/2015 (Α 80) με το οποίο ορίζεται ότι στους
δικαιούχους σύνταξης που συγχρόνως λαμβάνουν εξωϊδρυματικό επίδομα ή απολύτου
αναπηρίας ή τυφλότητας, δεν υπολογίζεται εισφορά υπέρ υγειονομικής περίθαλψης
επί των ανωτέρω επιδομάτων.
Συνεπώς, μετά την ισχύ του ανωτέρω νόμου, ο υπολογισμός της
εισφοράς για υγειονομική περίθαλψη γίνεται με ενιαίο τρόπο σε όλους τους
συνταξιούχους, ανεξαρτήτως ποσού και κατηγορίας συντάξεως με εξαίρεση τους
δικαιούχους συντάξεως, που συγχρόνως λαμβάνουν και εξωϊδρυματικό επίδομα, ή
επίδομα απολύτου αναπηρίας, ή τυφλότητας οι οποίοι δεν υπόκεινται σε
παρακράτηση εισφοράς υπέρ υγειονομικής περίθαλψης επί των ανωτέρω επιδομάτων
από τον Μάρτιο του 2020 και εφεξής.
Όσον αφορά την τροποποίηση των διατάξεων του άρθρου 39 του
ν.4670/2020, ώστε οι συνταξιούχοι αναπηρίας να καταβάλλουν εισφορές για
υγειονομική περίθαλψη σε περίπτωση συρροής στο ίδιο πρόσωπο δύο συντάξεων μόνο
επί της κύριας και της επικουρικής σύνταξης με το μεγαλύτερο ύψος θεωρούμε ότι
θα δημιουργήσει ανισότητα μεταξύ των συνταξιούχων που λαμβάνουν δύο συντάξεις
και μείωση των εσόδων του ΕΟΠΥΥ.
ζ) Όσον αφορά το Αίτημα 14, για επιστροφή στους δικαιούχους
συντάξεως που συγχρόνως λαμβάνουν επίδομα απολύτου αναπηρίας ή τυφλότητας των
αναδρομικών ποσών που αναλογούν στις εισφορές υγειονομικής περίθαλψης επί του
εν λόγω επιδόματος, σημειώνεται ότι με την αρ.40021/οικ.10753/494/11-03-2020
(ΑΔΑ:99Φ246ΜΤΛΚ-9ΚΟ) εγκύκλιο έχουν ενημερωθεί οι αρμόδιες υπηρεσίες του e-ΕΦΚΑ
για την μη καταβολή εισφοράς υπέρ υγειονομικής περίθαλψης επί του
καταβαλλόμενου επιδόματος από τον Μάρτιο του έτους 2020 και εφεξής.
η) Αίτημα 7 – Χορήγηση επικουρικών συντάξεων βάσει των
διατάξεων του ν. 612/1977 και χορήγηση επιδόματος απολύτου αναπηρίας.
Σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 5 του άρθρου 96 του
ν.4387/2016, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 44 του ν. 4670/2020 «Από
13.5.2016 ο Κλάδος Επικουρικής Ασφάλισης του Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π. χορηγεί αποκλειστικά
την επικουρική σύνταξη, όπως ρυθμίζεται με τις διατάξεις του άρθρου αυτού και
καταργείται κάθε άλλη γενική ή ειδική διάταξη. Από την ίδια ως άνω ημερομηνία
οι διατάξεις που προβλέπουν κατώτατα όρια επικουρικών συντάξεων ή χορήγηση
άλλων παροχών ή επιδομάτων καταργούνται και η χορήγηση της επικουρικής σύνταξης
γίνεται αποκλειστικά με τους όρους του παρόντος».
Ως εκ τούτου, η ισχύουσα νομοθεσία δεν προβλέπει τη χορήγηση
οποιουδήποτε επιδόματος από τον Κλάδο Επικουρικής Ασφάλισης του e-ΕΦΚΑ για τις
συντάξεις που αφορούν σε αιτήσεις από 01.01.2015 και μετά, με έναρξη καταβολής
επίσης από την εν λόγω ημερομηνία και μετά. Κύριος σκοπός της θέσπισης των εν
λόγω διατάξεων ήταν η αντιμετώπιση των συσσωρευμένων ελλειμμάτων του πρώην
Κλάδου Επικουρικής Ασφάλισης του πρώην ΕΤΕΑΕΠ ( σήμερα Κλάδος Επικουρικής Ασφάλισης
του e-ΕΦΚΑ) και ο καθορισμός των συνταξιοδοτικών παροχών του με βάση την αρχή
της ανταποδοτικότητας, καθόσον εφαρμόζεται το διανεμητικό σύστημα
προκαθορισμένων εισφορών με νοητή κεφαλαιοποίηση.Με το δεδομένο ότι οι
διατάξεις υπολογισμού της επικουρικής σύνταξης (άρθρο 96 ν. 4387/2016) αφορούν
όλους τους ασφαλισμένους και συνταξιούχους του εν λόγω Κλάδου, ενδεχόμενη
τροποποίηση της ανωτέρω αναφερόμενης διάταξης για την συγκεκριμένη κατηγορία
ασφαλισμένων, θα διατάρασσε την ισορροπία του εν λόγω συστήματος το οποίο
σχεδιάστηκε με σκοπό την προστασία των μεσαίων και χαμηλότερων συντάξεων αλλά
και την αποκατάσταση της αρχής της αναλογικότητας εισφορών-παροχών και θα
δημιουργούσε ανάλογες απαιτήσεις και προσδοκίες και σε άλλες κατηγορίες ευπαθών
ομάδων για την προνομιακή αυτή αντιμετώπιση. Όσον αφορά στις επικουρικές
συντάξεις πριν την 1/1/2015, αυτές απονεμήθηκαν βάσει των καταστατικών
διατάξεων κάθε πρώην φορέα επικουρικής ασφάλισης και από 1/10/2019
καταβάλλονται στο ύψος του ποσού που είχαν διαμορφωθεί σύμφωνα με τις διατάξεις
που ίσχυαν στις 31.12.2014, ενώ ο υπολογισμός της κράτησης υπέρ υγειονομικής
περίθαλψης πραγματοποιείται σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 30 του άρθρου 1
του ν. 4334/2015
(Α΄80). Το καταβαλλόμενο προ φόρου ποσό δεν μπορεί να υπολείπεται
του προ φόρου καταβαλλόμενου ποσού στις 30.09.2019.
θ) Αίτημα 15 – Mη καταβολή του επιδόματος απολύτου αναπηρίας
στις επικουρικές συντάξεις παλαιών συνταξιούχων (ΛΕΠΕΤΕ και ΕΛΕΠΕΤΕ-Π.Π. ΕΘΝΑΚ)
πρώην υπαλλήλων Εθνικής Τράπεζας.
Με τις διατάξεις του εικοστού τετάρτου άρθρου του ν.
4618/2019 (Α΄89), όπως αντικαταστάθηκαν με τις διατάξεις του άρθρου 63 του ν.
4680/2020 (Α΄72), οι ασφαλισμένοι και συνταξιούχοι των δύο αυτών ειδικών
λογαριασμών, ΛΕΠΕΤΕ και ΕΛΕΠΕΤΕ Π.Π.-ΕΘΝΑΚ υπήχθησαν στην ασφάλιση του πρώην
ΕΤΕΑΕΠ και νυν Κλάδου Επικουρικής Ασφάλισης του e-ΕΦΚΑ από 01.01.2019. Επίσης,
καθορίσθηκε ο τρόπος υπολογισμού της καταβαλλόμενης από τον e-ΕΦΚΑ επικουρικής
σύνταξης, η οποία καταβάλλεται στους μεν συνταξιούχους του ΛΕΠΕΤΕ από 1.3.2018,
στους δε συνταξιούχους του ΕΛΕΠΕΤΕ- Π.Π.ΕΘΝΑΚ από 1.8.2018.
Όπως προαναφέρθηκε, η ισχύουσα νομοθεσία δεν προβλέπει τη
χορήγηση οποιουδήποτε επιδόματος από τον Κλάδο Επικουρικής Ασφάλισης του e-ΕΦΚΑ
για τις συντάξεις που αφορούν σε αιτήσεις από 01.01.2015 και μετά, με έναρξη
καταβολής επίσης από την εν λόγω ημερομηνία και μετά.
Ειδικότερα, το επίδομα επιδόματος απολύτου αναπηρίας στους
συνταξιούχους του ΛΕΠΕΤΕ, το οποίο ελάμβαναν από τον ειδικό λογαριασμό, δεν θα
έπρεπε ουδέποτε να έχει καταβληθεί από την έναρξη καταβολής της επικουρικής
σύνταξης των εν λόγω προσώπων από το πρώην ΕΤΕΑΕΠ. Oι αρμόδιες υπηρεσίες του
Κλάδου διαπίστωσαν την καταβολή του επιδόματος τον 1ο/2023, όταν στις 30/10/23
έγινε η μετάπτωση του αρχείου των συνταξιούχων πρώην ΛΕΠΕΤΕ στο σύστημα
πληρωμών της ΗΔΙΚΑ και προχώρησαν στην άμεση διακοπή της καταβολής.
ι) Αίτημα 8 – Εξαίρεση των τυφλών από τις περικοπές του
ν.4024/2011 στην εφάπαξ παροχή και κατά προτεραιότητα χορήγησή της στους
τυφλούς δικαιούχους.
Επειδή οι φορείς-τομείς πρόνοιας στην πλειονότητά τους είχαν
συσσωρευμένα ελλείμματα και αντιμετώπιζαν σοβαρά οικονομικά προβλήματα, ήταν
επιτακτική η ανάγκη εισαγωγής μεταρρυθμίσεων με τον νόμο 4024/2011 (και
μετέπειτα με τον ν. 4093/2012), ώστε να εξαλειφθούν οι ληξιπρόθεσμες οφειλές
και τα συσσωρευμένα ελλείμματά τους και να υπάρξει αποτελεσματική και βιώσιμη
λύση για την αντιμετώπιση του οικονομικού προβλήματος που παρουσίαζαν. Στην
προσπάθεια αυτή κρίθηκε αναγκαίο να συμβάλλουν όλοι οι ασφαλισμένοι και για το
λόγο αυτό οι ανωτέρω μειώσεις είναι οριζόντιες, χωρίς καμία εξαίρεση σε
οποιαδήποτε κατηγορία προσώπων.
Ειδικότερα, με την παρ. 6 του άρθρου 2 του ν. 4024/2011
εισήχθησαν μειώσεις στην εφάπαξ παροχή που απέδιδε ο Τομέας Πρόνοιας Δημοσίων
Υπαλλήλων του ΤΠΔΥ, ο Κλάδος Ασφάλισης Προσωπικού ΔΕΗ του ΤΑΥΤΕΚΩ και ο Τομέας
Πρόνοιας Προσωπικού Εμπορικής Τράπεζας του ΤΑΥΤΕΚΩ. Στην συνέχεια με τις
διατάξεις της περ. 2 της Υποπ. 5 της Παρ. ΙΑ
του άρθρου πρώτου του ν. 4093/2012 θεσμοθετήθηκαν μειώσεις
που αφορούσαν στην εφάπαξ παροχή που απέδιδαν οι φορείς που αναφέρονταν στο
άρθρο αυτό. Το θέμα της μείωσης της εφάπαξ παροχής βάσει των ανωτέρω διατάξεων,
εισήχθη προς συζήτηση ενώπιον της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας,
κατ’ εφαρμογή του άρθρου 1 του ν. 3900/2010 σε «δίκη-πιλότο». Με την απόφαση
734/2016 της Ολομέλειας του Σ.τ.Ε. απορρίφθηκε η σχετική Προσφυγή και κρίθηκαν
συνταγματικές οι περικοπές της εφάπαξ παροχής των συνταξιούχων του Ελληνικού
Δημοσίου (πρώην ΤΠΔΥ) των προαναφερόμενων νόμων. Κρίθηκε ότι οι περικοπές
ευρίσκουν έρεισμα στο νόμο και εντάχθηκαν, μαζί με τις περικοπές στις κύριες
και επικουρικές συντάξεις, σε ένα ευρύτερο πρόγραμμα, αφενός για την
αποκατάσταση της δημοσιονομικής ισορροπίας της Χώρας και αφετέρου, για τη
μεταρρύθμιση του κοινωνικοασφαλιστικού συστήματος, χάριν της βιωσιμότητάς του,
μεταρρύθμιση η οποία ευρίσκει έρεισμα στο άρθρο 22 παρ. 5 του Συντάγματος, η
θέσπιση δε των περικοπών αυτών εξυπηρετεί σκοπούς δημοσίου συμφέροντος και όχι
απλώς το ταμειακό συμφέρον του Δημοσίου και των φορέων κοινωνικής ασφάλισης.
Επιπλέον, κρίθηκε ότι δεν παραβιάζουν την αρχή της αναλογικότητας. Σημειώνεται
επίσης ότι, βάσει του άρθρου 35 του ν. 4387/2016, όπως τροποποιήθηκε με το
άρθρο 31 του ν. 4670/2020, εφαρμόζεται πλέον από τον Κλάδο Εφάπαξ Παροχών του
e-ΕΦΚΑ, στον οποίο έχουν ενταχθεί όλοι οι πρώην Φορείς Πρόνοιας, ενιαίος τρόπος
υπολογισμού της εφάπαξ παροχής για όλους τους ασφαλισμένους που έχουν
αποχωρήσει από την 1η. 9.2013 και μετά, με τον οποίο δεν επιβάλλονται οι εν
λόγω μειώσεις.
Αναφορικά με την δυνατότητα προτεραιότητας καταβολής της
εφάπαξ παροχής, σημειώνεται ότι με τις διατάξεις της παρ. 10 του άρθρου 35 του
ν.4387/2016, όπως ισχύει, ρυθμίζεται το καθεστώς επίσπευσης από τον Κλάδο
Εφάπαξ Παροχών του e-ΕΦΚΑ.
2)
Εύρυθμη λειτουργία ΚΕ.Π.Α.-Αίτημα 16
Σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο του ΚΕ.Π.Α. (
ν.3863/2010, 115 Α) και του Κανονισμού Λειτουργίας του ΚΕ.Π.Α. ( 4830
Β΄/13-09-2022) σκοπός του ΚΕ.Π.Α. είναι η εξασφάλιση ενιαίας υγειονομικής
κρίσης αναπηρίας για τα πρόσωπα που αιτούνται την αξιολόγησή τους από τις
Υγειονομικές Επιτροπές του ΚΕ.Π.Α. Οι Υγειονομικές Επιτροπές ΚΕ.Π.Α. οφείλουν
να αποφαίνονται αιτιολογημένα, με πληρότητα και σαφήνεια για όλα τα ζητήματα
ιατρικής φύσης που αφορούν στο είδος της πάθησης, το βαθμό αναπηρίας που αυτή
επιφέρει στον αιτούντα, καθώς και την εκτιμώμενη διάρκεια τεκμηριώνοντας την
υγειονομική τους κρίση, σύμφωνα με τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις του Ενιαίου
Πίνακα Προσδιορισμού Ποσοστού Αναπηρίας (Ε.Π.Π.Π.Α.), σε συνδυασμό με τις
γενικές ή ειδικότερες διατάξεις πιστοποίησης αναπηρίας όπως είναι ο Πίνακας των
μη αναστρέψιμων παθήσεων για τις οποίες η διάρκεια της αναπηρίας καθορίζεται
επ΄αόριστον (1224 Β΄/17-03-2022) και ο πίνακας των παθήσεων που χαρακτηρίζονται
χρόνιες αποκλειστικά για τις ανάγκες του ν.2643/98.
Όσον αφορά την πρόταση της Εθνικής Ομοσπονδίας Τυφλών και
του Πανελλήνιου Συνδέσμου Τυφλών, περί υποχρεωτικής συμμετοχής ιατρού με
ειδικότητα Οφθαλμιάτρου στις υγειονομικές επιτροπές ΚΕ.Π.Α. που εξετάζουν
περιστατικά με κύρια πάθηση την αναπηρία όρασης, σας γνωρίζουμε ότι οι
διατάξεις του άρθρου 16 του Κανονισμού Λειτουργίας του ΚΕ.Π.Α. προβλέπουν ότι:
«1. Οι Υ.Ε. συγκροτούνται από τρεις (3) ιατρούς του Ειδικού Σώματος Ιατρών
ΚΕ.Π.Α.. 2. Πρόεδρος της Υ.Ε. ορίζεται μέλος της, το οποίο έχει ειδικότητα
αντίστοιχη με εκείνη της Υ.Ε., δηλαδή την προβλεπόμενη ειδικότητα για την
αξιολόγηση της κύριας πάθησης του αιτούντος».
Η ΥΠΟΥΡΓΟΣ
ΔΟΜΝΑ – ΜΑΡΙΑ ΜΙΧΑΗΛΙΔΟΥ
