«Το χαμόγελο των ανθρώπων με αναπηρίες είναι το μεγαλύτερο δώρο»: Θεραπευτές μιλούν στο Dnews για την καθημερινότητά τους
Ειρήνη Μιλή
22/08
2023
14:57
Πώς είναι να κρατάς συντροφιά σε ανθρώπους με αναπηρίες;
Ποια τα οφέλη και ποιες οι δυσκολίες; «Ένα χαμόγελο στο τέλος της ημέρας είναι
το μεγαλύτερο δώρο για ένα θεραπευτή», αναφέρουν μεταξύ άλλων οι παιδαγωγοί -
φροντιστές ατόμων με ειδικές ανάγκες, Κωνσταντίνα Ουραϊλίδου και Ελένη
Τζιτζικαλάκη, οι οποίες μιλούν αναλυτικά στα Dnews.
Ποιος είναι ο ρόλος του κράτους, των θεσμών και των φορέων
σε σχέση με τις ανάγκες και τις απαιτήσεις; Ποιες οι συνθήκες και σε τι
κατάσταση βρίσκονται οι δομές μας;
Είναι πραγματικότητα πως στις μέρες μας έχουν αυξηθεί οι
ανάγκες των ανθρώπων με αναπηρίες και κατ’ επέκταση παρατηρείται μεγάλη αύξηση
στο προσωπικό που συναναστρέφεται και παράσχει υπηρεσίες στα άτομα αυτά.
«Όλο και περισσότεροι άνθρωποι επιλέγουν να ασχοληθούν με
αυτό το αντικείμενο δεδομένων των πολλών ευκαιριών, των καλύτερων
απολαβών-συγκριτικά με άλλους τομείς της εκπαίδευσης παραδείγματος χάρη- και
ταυτόχρονα, προσωπική εκτίμηση, δεδομένης της ανάγκης των ανθρώπων να
προσφέρουν και να βοηθήσουν», επισημάνει η κα. Ουραϊλίδου.
Η καθημερινότητα των ανθρώπων με αναπηρίες όπως και του
περιβάλλοντος και των φροντιστών τους, έχει αρκετές δυσκολίες.
«Σε ότι αφορά τους φροντιστές, οι οποίοι αλληλεπιδρούν σαφώς
λιγότερες ώρες με τα άτομα που χρειάζονται τη στήριξη τους, επωμίζονται ωστόσο
ένα μεγάλο μερίδιο ευθυνών και υποχρεώσεων. Σίγουρα βασικό μέλημα των
φροντιστών/θεραπευτών/παιδαγωγών είναι η ασφάλεια των ωφελούμενων και στη
συνέχεια, για όσους είναι απαραίτητο, η κάλυψη και υποστήριξη βασικών αναγκών
εξυπηρέτησης, σίτισης και περιποίησης. Στην επόμενη θέση ιεραρχίας βρίσκεται η
θεραπευτική μέριμνα είτε σε επίπεδο εργοθεραπευτικό, είτε παιδαγωγικό , είτε
συμπεριφορικό, καθώς επίσης και η δημιουργική απασχόληση και φυσικά η
ψυχολογική στήριξη. Μέσα, λοιπόν, σε λίγες ώρες μέσα στη μέρα, ο θεραπευτής
χρειάζεται να βοηθήσει τα άτομα αυτά υπό το πρίσμα όλων αυτών των παραγόντων.
Οι δυσκολίες που μπορεί να έχει αυτή η πολύπλευρη στήριξη μπορεί να είναι η
αντίσταση του θεραπευόμενου, που μπορεί μάλιστα να συνοδεύεται και από τυχόν
πιο βίαιες συμπεριφορές, η ανεπαρκής παροχή υλικοτεχνικού εξοπλισμού, η
αδιαφορία, πίεση ή η αντιφατικότητα που μπορεί να υπάρχει στο ευρύτερο
οικογενειακό περιβάλλον που μπορεί να δυσχεράνει το έργο του θεραπευτή».
Παρά τις δυσκολίες το χαμόγελο των ανθρώπων με αναπηρίες
είναι το μεγαλύτερο δώρο για έναν θεραπευτή
Κατά την κα. Ουραϊλίδου, η καθημερινότητα σαφέστατα δεν έχει
μόνο δυσκολίες και ίσως αυτές οι αναμενόμενες δυσκολίες να γίνονται κίνητρο και
τη μεγαλύτερη δυνατή προσπάθεια.
«Η καθημερινότητα εμπλουτίζεται με δημιουργικές
δραστηριότητες, προγράμματα που καθώς υλοποιούνται και με την πάροδο του χρόνου
έχουν ως αποτέλεσμα τη βελτίωση των δεξιοτήτων των ατόμων. Ίσως αυτό να είναι
και το μεγαλύτερο κέρδος τόσο για το ωφελούμενο άτομο όσο και για τον θεραπευτή
που επενδύει χρόνο και πνευματική και ψυχική ύλη. Και κάπως έτσι αναδύεται
συνολικά το κόστος και το όφελος της επιλογής να ασχοληθεί κανείς με άτομα που
τυγχάνουν κάποιων δυσκολιών έναντι άλλων ανθρώπων. Σύμφωνα με προσωπική κρίση
και εμπειρία, σε πρώτο επίπεδο, η επιλογή αυτή μπορεί να σχετίζεται με το
γεγονός πως πολλοί από εμάς βιώνοντας προσωπικά ζητήματα δύσκολα, και
αναθεωρώντας κρίσεις και αξίες, καταλήγουμε στο συμπέρασμα πως αυτό που μπορεί
να μας φέρει γαλήνη είναι η συνεισφορά και η στήριξη σε ευάλωτες ομάδες. Η
σωματική, πνευματική και ψυχική κόπωση ίσως ενίοτε να είναι αβάσταχτη, όμως στο
τέλος της ημέρας όταν βλέπεις να χαμογελάνε και να είναι ευτυχισμένοι για
πράγματα που για εμάς τους υπόλοιπους είναι αυτονόητα και για εκείνους είναι
πολλά από αυτά, προϊόντα προσπάθειας και κατάκτησης, τότε αυτό ίσως είναι το
πιο μεγάλο δώρο για τον θεραπευτή. Η αλληλεπίδραση με ανθρώπους που
αντιμετωπίζουν ποικίλες δυσκολίες σε βοηθάει να αναπτύξεις περαιτέρω αρετές
όπως η υπομονή, η αντοχή και το θάρρος, αρετές σημαντικές για τον στίβο της
προσωπικής ζωής καθενός από εμάς».
Ωστόσο όπως αναφέρουν στα Dnews οι παιδαγωγοί - φροντιστές
παρά τη στήριξη που προσφέρουν τόσοι θεραπευτές και φροντιστές στη χώρα μας, η
πρόνοια του κράτους, των θεσμών και των φορέων είναι ελάχιστη σε σχέση με τις
ανάγκες και τις απαιτήσεις σχεδόν για βασικά ζητήματα.
«Τα επιδόματα προς τις οικογένειες και τα άτομα είναι
πενιχρά, οι κρατικές εγκαταστάσεις είναι ελλιπείς σε σχέση με την εξέλιξη και
τις καινοτομίες που παρατηρούνται σε αυτόν τον τομέα σε όλες σχεδόν τις
ευρωπαϊκές χώρες, τα υπέρογκα κονδύλια που δαπανούνται βάση της Ευρωπαϊκής
Ένωσης δεν αξιοποιούνται πλήρως για την κάλυψη των αναγκών. Οι φορείς που
δραστηριοποιούνται αυτόνομα καταβάλλουν πραγματικά αξιοθαύμαστες προσπάθειες
για να στηρίξουν τόσο τα άτομα με αναπηρίες όσο και το περιβάλλον τους, όμως
και πάλι με την ανυπαρξία της κρατικής μέριμνας, πολλές φορές οι προσπάθειες
αποβαίνουν μάταιες. Σαν χώρα βρισκόμαστε αρκετά πίσω σε σχέση με τα ευρωπαϊκά
πρότυπα και δεδομένα , όμως ως αισιόδοξο παραμένει το γεγονός πως έχουμε
καταρτισμένους φροντιστές με πολλή όρεξη και όμορφη διάθεση για συνεργασία,
συνεισφορά και παραγωγική στήριξη και αλληλεπίδραση».
Από την πλευρά της η κα. Τζιτζικαλάκη υπογραμμίζει στα Dnews
ότι συναναστροφή και η συντροφιά με τα άτομα με ειδικές ανάγκες είναι πολύ
ιδιαίτερη.
«Αυτό συμβαίνει γιατί ανακαλύπτεις έναν διαφορετικό τρόπο
λειτουργίας καθώς και καθημερινότητας συνηθειών», σημειώνει και συνεχίζει: «οι
δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε είναι πολλές από τον τρόπο που κινούμαστε μέσα
στην πόλη μαζί τους καθώς και για απλά καθημερινά πράγματα όπως είναι το
σουπερμάρκετ. Αυτό συμβαίνει γιατί η κοινωνία δεν είναι εξοικειωμένοι με τα
άτομα που μπορεί να φαίνονται διαφορετικά από εκείνους. Αυτό φαίνεται
καθημερινά στην ζωή των ατόμων με αναπηρία καθώς καλούνται κάθε ημέρα να
αντιμετωπίσουν μία δυσκολία που για τον υπόλοιπο πληθυσμό είναι κάτι πολύ
εύκολο και καθημερινό».
Οι δυσκολίες
Ένα άτομο σε αναπηρικό αμαξίδιο δεν μπορεί να κάνει βόλτα
στην πόλη με καθόλου ευκολία διότι τα εμπόδια που θα βρεθούν μπροστά του θα τον
αποτρέψουν να ολοκληρώσει μία απλή βόλτα. «Είναι πολλά τα παραδείγματα που
αντιμετωπίζουν καθημερινά τα άτομα με ειδικές ανάγκες όσον αφορά την δυσκολία
της καθημερινότητας τους ωστόσο τα οφέλη του να είσαι κοντά με ένα τέτοιο άτομο
είναι πολλά»
Η ίδια τονίζει ότι μαθαίνεις να εκτιμάς τα απλά πράγματα
περισσότερο διότι αντιλαμβάνεσαι ότι τα άτομα με ειδικές ανάγκες δυσκολεύονται
πολύ να τα κάνουν.
«Μαθαίνεις ότι ο κάθε άνθρωπος έχει το δικό του τρόπο
επικοινωνίας και θα έπρεπε να δίνουμε ευκαιρίες σε όλους τους ανθρώπους να
μπορέσουν να απολαύσουν πράγματα τα οποία εμείς τα έχουμε δεδομένα. Η Ελλάδα
είναι μία χώρα που είναι αρκετά πίσω όσον αφορά τις παροχές για τα άτομα με ειδικές
ανάγκες και οικονομικά σε ότι τους προσφέρει αλλά και στις παροχές στις
δημόσιες υπηρεσίες στο δρόμο και στην καθημερινότητά τους. Ο τρόπος
αντιμετώπισης του κράτους τους αναγκάζει να μην έχουν τη δυνατότητα να ζήσουν
μία ζωή όπως όλοι αφού δυσκολεύονται και δεν έχουν επαρκή εκπαίδευση είτε
ενημέρωση οι άνθρωποι για να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν και να τους δεχθούν»,
σημειώνει.
Οι δομές
Εγκαταλελειμμένες χωρίς ειδικές παροχές και σωστά κτίρια για
να μπορούν να ζουν και να εκπαιδεύονται σε σωστές συνθήκες, παραμένουν μέχρι
και σήμερα οι δομές.
«Υπάρχουν πολλά κέντρα ειδικών θεραπειών που προσφέρουν καλές υπηρεσίες ωστόσο δεν αρκεί για την καλύτερη καθημερινότητα τους. Πολύ σημαντικό είναι να αναφερθεί ότι δεν υπάρχουν δομές που θα μπορούν να φιλοξενήσουν τέτοια άτομα όταν οι γονείς τους δεν μπορούν να προσφέρουν άλλο. Θα έπρεπε το κράτος να μεριμνά ώστε να μπορούν και οι γονείς των ατόμων αλλά και τα ίδια τα άτομα να ξέρουν ότι μπορούν να ζήσουν μία ποιοτική ζωή και να ενταχθούν όσο το δυνατόν περισσότερο γίνεται στην κοινωνία, στην διασκέδαση, καθώς και να μπορούν οι γονείς να ξέρουν ότι τα παιδιά τους μπορούν να είναι ασφαλή ακόμα και όταν εκείνοι φύγουν απ’ τη ζωή», καταλήγει στα Dnews
