Θεσσαλονίκη / Τι συμβαίνει με τη Σχολή Τυφλών;
Ελένη Καρασαββίδου
Η Σχολή Τυφλών Θεσσαλονίκης απασχολεί ξανά την επικαιρότητα,
μετά τα ποικίλα προβλήματα των τελευταίων ετών.
Πιο συγκεκριμένα, το συνδεδεμένο με την νεότερη ιστορία
νεοκλασικό που στεγάζει την Σχολή στην περιοχή του Φαλήρου Θεσσαλονίκης, έχει
ένα ιδιοκτησιακό καθεστώς στο οποίο σημαντικό μερίδιο κατέχει η Εθνική Τράπεζα
(ΕτΕ), η οποία πρόσφατα ανέβασε πωλητήριο.
Παρόλο που η ΕτΕ τελικά, υπό το βάρος των αντιδράσεων, το
απέσυρε προς ώρας, στη σχετική συζήτηση στη Βουλή η αρμόδια Υπουργός
παραδέχθηκε πως τα αντίστοιχα κτήρια του ΚΕΑΤ (Κέντρου Εκπαίδευσης και
Αποκατάστασης Τυφλών) υπάρχει έντονο επιχειρηματικό ενδιαφέρον καθώς θεωρούνται
φιλέτα, όπως και το αντίστοιχο της Θεσσαλονίκης, το μοναδικό που λειτουργεί ως
Σχολή Τυφλών.
Βέβαια η Υπουργός είπε ότι «η Κυβέρνηση επικοινώνησε άμεσα
με την τράπεζα που επέδειξε διάθεση συνεργασίας ώστε το μερίδιο να μην πουληθεί»
αλλά η τελευταία έστειλε στο ΚΕΑΤ Θεσσαλονίκης εξώδικο απαιτώντας πληροφορίες
για τον αριθμό των ωφελούμενων και τις δράσεις.
Πέρυσι, στο ιστορικό κτήριο που βρίσκεται στην υπηρεσία της
κοινωνίας παραλίγο «να μην χτυπήσει κουδούνι» λόγω των προβλημάτων που
αντιμετωπίζει σε ένα κράτος που, παρά τα βήματα που όντως γίνονται, η ειδική
αγωγή δεν στηρίζεται επαρκώς, και μάλιστα σε εξαιρετικά δύσκολες για τους
τυφλούς συνθήκες αφού ενώ το κόστος διαβίωσης καλπάζει οι περισσότεροι/ες
παίρνουν ένα επίδομα της τάξης των 300 ευρώ.
Παρόλο που γίνονται προσπάθειες για προγράμματα
επαγγελματικής ένταξης, αυτά παραμένουν ανεπαρκή.
Οι συνθήκες στην Σχολή Τυφλών χειροτερεύουν χρόνο με τον
χρόνο αλλά το έργο που προσφέρει είναι πολύτιμο.
Το αρχοντικό που στεγάζεται η σημερινή Σχολή Τυφλών, σε
κεντρικό και προσβάσιμο σημείο, ανεγέρθηκε το 1879 στη συνοικία Hamidye (ή
αλλιώς των Πύργων) εκεί που διέρχεται η σημερινή οδός Βασιλίσσης Όλγας, είτε
για τον Χασήφ Μπέη είτε για τον Χασάν Πριστίνα σε σχέδιο του αρχιτέκτονα Παιονίδη.
Παρά την σχετικά σύντομη αρχική χρήση του ως μιας από τις
εμβληματικές κατοικίες στην λεγόμενη «περιοχή των εξοχών», στην πορεία του
χρόνου υπήρξε πάντοτε κέντρο πρόνοιας και εκπαίδευσης, συνδεδεμένο με την
ιστορία της Κεντρικής Μακεδονίας και της πόλης, αφού στέγασε τόσο την Εμπορική
Σχολή Αθαν. Κωνσταντινίδη όσο και, ως την κατοχή, το βρεφοκομείο Άγιος
Στυλιανός.
Κατά τα χρόνια της κατοχής το κτίριο επιτάχθηκε από τους
Γερμανούς ως φρουραρχείο ενώ μετά ποικίλους βανδαλισμούς, λόγω εγκατάλειψης,
και την πυρκαγιά του 1947, η Εθνική Τράπεζα αγόρασε το μερίδιο της Τράπεζας της
Ανατολής.
Καθώς μεταπολεμικά και μετεμφυλιακά η πολυτραυματισμένη
Ελλάδα παρουσίασε ένα αυξημένο πρόβλημα πολιτών με αναπηρία και η έλλειψη
υποδομών μέριμνας και εκπαίδευση ήταν ιδιαίτερα έντονη, αφού δεν υπήρχε σχετικό
ίδρυμα σε όλη την Βόρεια Ελλάδα, παρά μόνο ο Οίκος Τυφλών στην Καλλιθέα της
Αθήνας, από το 1948, το αρχοντικό της Βασιλίσσης Όλγας θα στεγάσει ανελλιπώς
τις ανάγκες για την εκπαίδευση ατόμων που είχαν εξ αναπηρίας προβλήματα όρασης,
αφού παραχωρήθηκε στο Ίδρυμα Προστασίας Τυφλών Βορείου Ελλάδος «Ο Ήλιος»-Σχολή
Τυφλών που είχε ιδρυθεί μόλις την προηγούμενη χρονιά από την πρωτοβουλία της
«Οργάνωσης Προστασίας Τυφλών», απαντώντας σε ένα έντονο πρόβλημα και μια
ανθρωπιστική ανάγκη των καιρών.
Τελικά, το ελληνικό δημόσιο απέδωσε τα 2/3 της ιδιοκτησίας
του που κατείχε ως δωρεά στη Σχολή Τυφλών το, ενώ το κτίριο το 1980
ανακηρύχθηκε ως διατηρητέο μνημείο το 1961, αφού θεωρείται ένα από τα τελευταία
και ομορφότερα δείγματα της «εκλεκιστικής» αρχιτεκτονικής που γλύτωσαν από την
αντιπαροχή.
Στο ιστορικό κτήριο που έπαιξε σημαντικότατο ρόλο στο
θρυλικό τυφλικό κίνημα του 70, συγχωνεύτηκε στις 2 Μαρτίου 2011, βάσει
υπουργικής απόφασης, η Σχολή Τυφλών με το Κέντρο Εκπαίδευσης και Αποκατάστασης
Τυφλών (Κ.Ε.Α.Τ.) του οποίου έκτοτε αποτελεί παράρτημα στη Θεσσαλονίκη.
Όμως οι ελλείψεις σε εποπτικό υλικό μια εκπαιδευτές όλα τα
νεότερα χρόνια δυσχεραίνουν το έργο που προσφέρεται, ενώ λόγω περιοχής το
κτήριο θεωρείται «φιλέτο» για επιχειρηματικά συμφέροντα.
Σε εποχή που η Πρόνοια δεν στηρίζεται επαρκώς και υπάρχουν
συγχωνεύσεις Τμημάτων Ειδικής Αγωγής, αλλά και εξώσεις πολιτών από πρώτες
κατοικίες, η κοινωνία των τυφλών καλείται να εμπιστευτεί άραγε τι και ποιόν;
Η ελπίδα είναι ότι δεν θα γίνει κάτι «αργά αργά» ή ξαφνικά
αλλά ότι η κοινωνία των κοινωνικά κωφών και η πολιτεία μιας μεταδημοκρατίας
συχνά παραδομένης σε συμφέροντα που αγνοούν το συλλογικό καλό, δεν θα παραδώσει
το ιστορικό κτήριο έπειτα από έναν αιώνα…
Η τυφλότητα με έκανε να σκέφτομαι περισσότερο, να αισθάνομαι
περισσότερο και να θυμάμαι περισσότερο, έγραψε ο Μπόρχες. Η αδιάλειπτη παρουσία
και συνεισφορά της Σχολής Τυφλών σε ένα κτήριο βαθιά συνδεδεμένο με την
Ιστορική Μνήμη της Θεσσαλονίκης, παρόλες τις αντιξοότητες και τα προβλήματα που
αντιμετωπίζει και ιδίως εν μέσω αυτών, πρέπει να συνεχιστεί. Αλλά αυτό δεν θα
γίνει εάν εμείς οι υπόλοιποι πολίτες αδιαφορήσουμε.
Πηγή: www.tvxs.gr
