Ο νέος νόμος 4250 του 2014. Κατάργηση επικυρώσεων και θεωρήσεων υπογραφών σε ορισμένες περιπτώσεις.

Ο νέος νόμος 4250 του 2014.

«Διοικητικές Απλουστεύσεις - Καταργήσεις, Συγχωνεύσεις Νομικών Προσώπων και Υπηρεσιών του Δημόσιου Τομέα κλπ.
Του Μανώλη Μπασιά

Ο νόμος αυτός δεν αναφέρεται στους αναπήρους. Επειδή όμως οι απλουστεύσεις που καθιερώνει απαλλάσσει και τους αναπήρους από γραφειοκρατικές διαδικασίες
σήμερα αναφέρομαι σ’ αυτόν.

Γράφω από την αιτιολογική έκθεση στο Σχέδιο Νόμου

Ο νέος νόμος 4250 του Υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης με τίτλο «Διοικητικές απλουστεύσεις - Καταργήσεις, Συγχωνεύσεις Νομικών Προσώπων και Υπηρεσιών του Δημόσιου Τομέα - Τροποποίηση διατάξεων Π.Δ. 318/1992 (Α' 161) και λοιπές ρυθμίσεις», περιλαμβάνει τρία βασικά κεφάλαια:

1. Διοικητικές απλουστεύσεις - Άρση διοικητικών βαρών.

2.  Εξορθολογισμός δομών με την κατάργηση φορέων.

3.    Καλύτερη αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού μέσω νέου, μεταβατικού τρόπου αξιολόγησης των δημοσίων υπαλλήλων.

Ο παρών νόμος περιλαμβάνει μια πρώτη δέσμη σημαντικών διοικητικών απλουστεύσεων, που ενσωματώνουν και επεξεργασμένες προτάσεις του ΥΔΜΗΔ. Οι σημαντικότερες είναι:

Η κατάργηση της υποχρέωσης υποβολής πρωτοτύπων ή επικυρωμένων αντιγράφων από τους ενδιαφερόμενους στο σύνολο των συναλλαγών τους με το Δημόσιο.

Η κατάργηση από 1η Ιουλίου 2014 της υποχρέωσης δημοσίευσης στο ΦΕΚ των τροποποιήσεων καταστατικού και των ετήσιων ισολογισμών Α.Ε. και ΕΠΕ.

Η κατάργηση της υποχρέωσης βεβαίωσης γνησίου υπογραφής στην Υπεύθυνη Δήλωση που κατατίθεται στην πρώτη φάση προσφοράς σε διαγωνισμό του Δημοσίου.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α'

ΜΕΙΩΣΗ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΩΝ ΒΑΡΩΝ-ΑΠΛΟΥΣΤΕΥΣΕΙΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ

Άρθρο 1 Ετηκύρωση αντιγράφων

Η επικύρωση αντιγράφων εγγράφων, προβλέπεται από τις διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 11 του Ν. 2690/99, όπως τροποποιήθηκαν με αυτές της παραγράφου 5 του άρθρου 16 του Ν. 3345/2005.

Ειδικότερα:

Κάθε ενδιαφερόμενος μπορεί να ζητά, από όλες τις διοικητικές αρχές και τα Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών, την επικύρωση αντιγράφων διοικητικών εγγράφων, από το πρωτότυπο ή από το ακριβές αντίγραφο της διοικητικής αρχής που το εξέδωσε (άρθρο 11, παρ.2 του ν.2690/1999 σε συνδυασμό με το άρθρο 16, παρ.5 του ν. 3345/2005.

Επίσης, κάθε ενδιαφερόμενος μπορεί να ζητά, από όλες τις διοικητικές αρχές και τα Κ.Ε.Π., την επικύρωση αντιγράφων ιδιωτικών εγγράφων ή εγγράφων που έχουν εκδοθεί από αλλοδαπές αρχές, από ακριβή αντίγραφα αυτών, εφόσον έχουν επικυρωθεί, πρωτίστως, από δικηγόρο, καθώς και ιδιωτικών εγγράφων, για τα οποία, με απόφαση του Υπουργού Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και του κατά περίπτωση αρμόδιου Υπουργού, έχει υπάρξει ειδικότερη ρύθμιση με την έκδοση της προβλεπόμενης Κοινής Υπουργικής Απόφασης (παρ. 7 του άρθρου 16 του ν. 3345/2005. Περαιτέρω, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 11 του ν.2690/1999, όπως αντικαταστάθηκε με την παρ. 6 του άρθρου 16 του Ν. 3345/2005, δεν απαιτείται η επικύρωση απλών αντιγράφων εγγράφων που έχουν εκδοθεί από ημεδαπή διοικητική αρχή, αν τα αντίγραφα αυτά συνοδεύονται από υπεύθυνη δήλωση, στην οποία ο ενδιαφερόμενος βεβαιώνει την ακρίβεια των στοιχείων.

Με το άρθρο 1 καταργείται η υποχρέωση υποβολής πρωτοτύπων ή επικυρωμένων αντιγράφων από τους ενδιαφερόμενους στο σύνολο των συναλλαγών τους, όχι μόνον με τις δημόσιες υπηρεσίες, αλλά και με τους φορείς, όπως νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου, που άμεσα ή έμμεσα ελέγχονται από το κράτος, όταν πρόκειται για έγγραφα τα οποία έχουν εκδοθεί από τις υπηρεσίες και τους φορείς αυτούς. Επίσης στο πεδίο εφαρμογής του συγκεκριμένου άρθρου συμπεριλαμβάνονται και δημόσιες υπηρεσίες, οι οποίες δεν αποτελούν αμιγώς διοικητικές αρχές, όπως Δικαστήρια όλων των βαθμών, Μητροπόλεις, Εκκλησιαστικά Ιδρύματα, Μουφτείες κλπ.

Αντί των πρωτοτύπων ή των επικυρωμένων αντιγράφων, οι ενδιαφερόμενοι (πολίτες ή επιχειρήσεις) θα υποβάλλουν στις υπηρεσίες και τους φορείς που εμπίπτουν στη ρύθμιση απλά, ευανάγνωστα φωτοαντίγραφα και στη συνέχεια οι υπηρεσίες και οι φορείς αυτοί θα υποχρεούνται να διενεργούν δειγματοληπτικό έλεγχο σε ποσοστό τουλάχιστον πέντε επί τοις εκατό (5%) των φωτοαντιγράφων που έχουν υποβληθεί σε ετήσια βάση. Η υποβολή απλών, ευανάγνωστων φωτοαντιγράφων, στο πλαίσιο μιας διοικητικής ή άλλης διαδικασίας, θα επέχει θέση υπεύθυνης δήλωσης του πολίτη ή της επιχείρησης περί της ακρίβειας και αλήθειας των υποβαλλόμενων φωτοαντιγράφων, θα εξισώνεται δηλαδή ουσιαστικά με υπεύθυνη δήλωση του Ν. 1599/86. Αντίστοιχα, με την ίδια νομοθετική πρωτοβουλία, θα γίνονται αποδεκτά από τη Διοίκηση και τους φορείς που εμπίπτουν σε αυτή και απλά, ευανάγνωστα φωτοαντίγραφα ιδιωτικών ή αλλοδαπών εγγράφων, υπό την προϋπόθεση ότι τα έγγραφα αυτά (ιδιωτικά ή αλλοδαπά) έχουν επικυρωθεί αρχικά από δικηγόρο. Στις περιπτώσεις προσκόμισης αναληθών ή πλαστών εγγράφων επιβάλλονται οι ποινικές κυρώσεις του Ν. 1599/86 και η διοικητική ή άλλη πράξη ανακαλείται. Καθίσταται σαφές ότι με τις προτεινόμενες διατάξεις δεν θίγονται και εξακολουθούν να ισχύουν, οι απαιτήσεις υποβολής δημοσίων εγγράφων με συγκεκριμένη επισημείωση, οι οποίες απορρέουν από διεθνείς συμβάσεις της χώρας (πχ Σύμβαση της Χάγης) και άλλες διακρατικές συμφωνίες.

Οπως σημειώθηκε και ανωτέρω, σήμερα δεν απαιτείται η επικύρωση απλών αντιγράφων εγγράφων που έχουν εκδοθεί από ημεδαπή διοικητική αρχή, αν τα αντίγραφα αυτά συνοδεύονται από υπεύθυνη δήλωση, στην οποία ο ενδιαφερόμενος βεβαιώνει την ακρίβεια των στοιχείων.

Με την προωθούμενη ρύθμιση ουσιαστικά επιχειρείται η επέκταση της χρήσης φωτοαντιγράφων, η υποβολή των οποίων από τον ενδιαφερόμενο επέχει θέση υπεύθυνης δήλωσης με την οποία δηλώνεται ότι αποτελούν ακριβή φωτοαντίγραφα των πρωτοτύπων. Η υποβολή πλαστών ή παραποιημένων φωτοαντιγράφων επισύρει διοικητικές και ποινικές κυρώσεις.

Η οριζόντια αυτή δράση, η οποία σχεδιάστηκε στα πρότυπα ανάλογων δράσεων στη Γαλλία, το Βέλγιο και το Λουξεμβούργο αναμένεται να μειώσει σε σημαντικό βαθμό το διοικητικό βάρος, τόσο για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις κατά τις συναλλαγές τους με το δημόσιο και τον ευρύτερο δημόσιο τομέα όσο και για τις ίδιες τις δημόσιες υπηρεσίες (ιδίως τα Κ.Ε.Π., τα Αστυνομικά Τμήματα, τις Γραμματείες των δημοσίων υπηρεσιών), δεδομένου ότι ετησίως πραγματοποιούνται στη χώρα μας:

•        περίπου 35 εκατομμύρια επικυρώσεις αντιγράφων,

•        απαιτείται μέσος χρόνος 3 λεπτά για την κάθε μία από αυτές,

•        απαιτούνται δηλαδή 1,75 εκατομμύρια ανθρωποώρες, 218.750 ανθρωποημέρες, περίπου 1000 υπάλληλοι ανά έτος με αποκλειστική πλήρη

απασχόληση σε αυτή τη δραστηριότητα, σι οποίοι δεν μπορούν να ασχοληθούν με άμεσες για τον πολίτη υπηρεσίες • χωρίς να συνυπολογίζεται στα ανωτέρω η ταλαιπωρία, η σπατάλη πόρων (χρόνου, χρήματος) για τους συναλλασσόμενους. Σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις οι υπάλληλοι που προβαίνουν στην επικύρωση περιορίζονται σε έναν επιφανειακό μόνο έλεγχο των εγγράφων, με αποτέλεσμα να μην εντοπίζονται πρακτικά ποτέ πλαστά έγγραφα. Κατά συνέπεια, δεν θα αυξηθεί σε μεγάλο βαθμό ο κίνδυνος υποβολής πλαστών ή παραποιημένων εγγράφων. Παράλληλα, προκειμένου να διαφυλαχθεί το δημόσιο συμφέρον, η Διοίκηση θα υποχρεούται να προβαίνει σε δειγματοληπτικό ενδο-υπηρεσιακό έλεγχο σε ποσοστό 5% επί των κατατεθειμένων φωτοαντιγράφων για να επιβεβαιωθεί η ταύτισή τους με τα πρωτότυπα.

Είναι προφανές ότι με τη ρύθμιση αυτή επέρχεται σε μεγάλο βαθμό μείωση των διοικητικών βαρών των πολιτών και των επιχειρήσεων, κατά τις συναλλαγές τους με φορείς του δημοσίου εν γένει, με άμεση συνέπεια την ταχύτερη και χωρίς κόστος εξυπηρέτησή τους. Για τις διοικητικές αρχές που διεκπεραιώνουν τη διαδικασία της επικύρωσης αντιγράφων εγγράφων, ιδίως τα ΚΕΠ, προκύπτει ελάφρυνση του έργου τους και εξοικονόμηση πόρων δίνοντας τη δυνατότητα για αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού σε άλλες δράσεις και πρωτοβουλίες που να ανταποκρίνονται στη λειτουργία ενός σύγχρονου κράτους στην υπηρεσία του πολίτη.

Όμως, η σημασία της νέας αυτής ρύθμισης, καθώς και αυτής του άρθρου 3 του νομοσχεδίου, που καταργεί την υποχρέωση βεβαίωσης του γνησίου της υπογραφής στην υπεύθυνη δήλωση που υποβάλλουν οι επιχειρήσεις κατά την διαδικασία προμηθειών του Δημοσίου, είναι πολύ ευρύτερη της ανακούφισης που προσφέρει στην καθημερινότητα των πολιτών και των επιχειρήσεων. Η νέα ρύθμιση στην ουσία αντιστρέφει τη λογική που επικρατεί μέχρι σήμερα στις σχέσεις κράτους-πολίτη, η οποία διαμόρφωνε και τις νομοθετικές και κανονιστικές ρυθμίσεις με βάση την παραδοσιακή γραφειοκρατική αντίληψη, ότι ο πολίτης θεωρείται a priori και εξ ορισμού «αναξιόπιστος». Αυτή η κρατούσα αντίληψη ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για περίπλοκες ρυθμίσεις, γραφειοκρατικούς τύπους και διοικητικά βάρη.

Τώρα το Κράτος με τη νέα ρύθμιση δίνει στον πολίτη το μήνυμα ότι τον εμπιστεύεται. Αντιστρέφοντας την κρατούσα αντίληψη μεταθέτει στον πολίτη την ευθύνη αξιοπιστίας του έναντι του Κράτους. Δεν θα βεβαιώνουν άλλες αρχές την αξιοπιστία του. Θα την επιβεβαιώνει ο ίδιος ο πολίτης με την ειλικρίνεια και την εντιμότητά του κατά τις συναλλαγές του με το Κράτος. Η εμπέδωση της νέας αυτής αντίληψης είναι πρόδηλο ότι θα επιτρέψει στην πορεία την δραστική απλούστευση σε μεγάλο εύρος διαδικασιών, όπου διοικητικά βάρη, γραφειοκρατικοί τύποι και ασφαλιστικές δικλείδες που τέθηκαν με τη λογική ότι ο πολίτης είναι αναξιόπιστος, θα μπορεί να υποκατασταθούν από τη δήλωση του ενδιαφερομένου που θα είναι όχι μόνον τυπικά, αλλά και ουσιαστικά «υπεύθυνη».

Συνεπώς οι νέες ρυθμίσεις, τόσο του άρθρου 1 όσο και του άρθρου 3, δεν στοχεύουν απλά και μόνο στην ανακούφιση πολιτών και επιχειρήσεων από γραφειοκρατικά-διοικητικά βάρη, αλλά σε προοπτική, στοχεύουν και στην διαπαιδαγώγηση των πολιτών σε ένα νέο φιλικό περιβάλλον σχέσεών τους με το Κράτος όπου ο «υπεύθυνος πολίτης» θα έχει θετικό ρόλο στη διοικητική δράση που τον αφορά.

Άρθρο 2, 3 & 4

Η στρατηγική επιλογή είναι η μείωση των διοικητικών βαρών να αποτελεί πάγια πρακτική στη λειτουργία της δημόσιας διοίκησης.

-   Στον τομέα των Ετήσιων Ισολογισμών- Εταιρικού Δικαίου, η κατάργηση της υποχρέωσης δημοσίευσης στο ΦΕΚ ΑΕ-ΕΠΕ των τροποποιήσεων καταστατικού και των ετήσιων ισολογισμών των Ανωνύμων Εταιρειών και των Εταιρειών Περιορισμένης Ευθύνης. Η υποχρέωση δημοσιότητας σε ΦΕΚ προβλέπεται, μεταξύ άλλων, στις ακόλουθες διατάξεις: Ν. 2190/1920 (άρθρα 7β, 26), Ν. 3190/1955 (άρθρα 8, 8 α), Ν. 3419/2005 (άρθρα 8, 13, 16), Ν. 3469/2006 (παρ. 7, άρθ. 7) και Ν. 4072/2012 (άρθρο 232).

Στον τομέα Κρατικών Προμηθειών, η κατάργηση της υποχρέωσης βεβαίωσης γνησίου υπογραφής στην υπεύθυνη δήλωση που κατατίθεται στην πρώτη φάση προσφοράς σε διαγωνισμό του δημοσίου, την ίδια ημέρα υποβολής της (ΠΔ 118/2007).

-Στον τομέα Αλιείας-Λαϊκές Αγορές, η επιμήκυνση ισχύος της παραγωγικής άδειας για ιχθυοκαλλιεργητές και αλιείς σε λαϊκές αγορές από 6 σε 12 μήνες (αρ. 3 του ΠΔ 51/2006).

Όσον αφορά στον τομέα των Ετήσιων Ισολογισμών-Εταιρικού Δικαίου, αποσύρεται η υποχρέωση δημοσίευσης σε ΦΕΚ των τροποποιήσεων καταστατικού και των ισολογισμών για ΑΕ και ΕΠΕ, διότι η ανάγκη δημοσιότητας για τις συγκεκριμένες πράξεις των εταιρειών καλύπτεται πλέον μέσω του Γενικού Εμπορικού Μητρώου (ΓΕΜΗ). Με την ρύθμιση του άρθρου 2 επιχειρείται η οριζόντια και γενική κατάργηση της υποχρέωσης δημοσίευσης στο ΦΕΚ ΑΕ-ΕΠΕ, και άρα όλων των διατάξεων νόμου οι οποίες την αναφέρουν, ενώ εισάγεται μεταβατική περίοδος έως την 1^η Ιουλίου 2014, προκειμένου να γίνουν οι απαραίτητες προσαρμογές στο ΓΕΜΗ για να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις δημοσιότητας. Η ελάφρυνση από το διοικητικό βάρος της συγκεκριμένης υποχρέωσης για τις ΑΕ και τις ΕΠΕ οι οποίες ανέρχονται σε 46.074 και 27.252 αντιστοίχως, εκτιμάται από τον ΟΟΣΑ στα 41,83 εκ. € ετησίως. Παράλληλα, το προβλεπόμενο από την παρ.7, άρθ. 7 του Ν. 3469/2006 (ΦΕΚ 131 Α¹) Τεύχος ΑΕ, ΕΠΕ και ΓΕΜΗ μετονομάζεται σε «Τεύχος Καταχώρισης πράξεων και στοιχείων λοιπών φορέων του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα», δεδομένου ότι εξακολουθούν να ισχύουν οι περιπτώσεις α, β, γ, δ, ε, στ της προαναφερόμενης παραγράφου σε ό, τι αφορά νομικά πρόσωπα και φορείς εκτός των ανωνύμων εταιρειών και των εταιρειών περιορισμένης ευθύνης.
Όσον αφορά στον τομέα των Κρατικών Προμηθειών, με το άρθρο 3 διαγράφεται η φράση «θεωρημένη με γνήσιο υπογραφής» από την περίπτωση 1,β του άρθρου 6 του ΠΔ 118/2007 (ΦΕΚ 150 Α') «Κανονισμός Προμηθειών Δημοσίου (ΚΠΔ)» και προστίθεται εδάφιο στο οποίο ρητά αναφέρεται ότι π υπεύθυνη δήλωση που καταθέτει ο προμηθευτής στο πρώτο στάδιο του διαγωνισμού μπορεί να φέρει ημερομηνία εντός των τελευταίων τριάντα ημερολογιακών ημερών προ της καταληκτικής ημερομηνίας υποβολής των προσφορών. Η υπεύθυνη δήλωση κατατίθεται στην υπηρεσία που διενεργεί το διαγωνισμό χωρίς να απαιτείται η θεώρηση του γνησίου της υπογραφής από αρμόδια διοικητικής αρχή ή τα ΚΕΠ, ακόμα και αν διαφορετικά ορίζεται στην εκάστοτε προκήρυξη. Η ελάφρυνση από το διοικητικό βάρος της συγκεκριμένης υποχρέωσης για τις επιχειρήσεις εκτιμάται από τον ΟΟΣΑ στις 990.000€.