ΕΝΦΙΑ:Ποιους «έκαψε», ποιους «σώζει» η τροπολογία
Πρόσθετους περιορισμούς στις απαλλαγές από τον ΕΝΦΙΑ για τις οικονομικά ασθενείς ομάδες του πληθυσμού αποφάσισε να θεσπίσει η κυβέρνηση, για να αντισταθμίσει τις απώλειες εσόδων από τις διορθωτικές παρεμβάσεις της σε άλλα σημεία του σχετικού νόμου, με τις οποίες επιδιώκεται η άρση των υπέρογκων χρεώσεων που επιβλήθηκαν με τα αρχικά εκκαθαριστικά.
Στο βωμό του αμετάβλητου εισπρακτικού στόχου των 2,65 δισ. ευρώ, προστέθηκαν νέοι περιορισμοί στη χορήγηση απαλλαγών από το φόρο (όπως το περιουσιακό κριτήριο), προκειμένου να αποκλειστούν όσο γίνεται περισσότεροι δικαιούχοι.
Ετσι, για τους οικονομικά ασθενείς δεν θα λαμβάνεται υπόψη μόνο το εισοδηματικό κριτήριο (των 9.000 ευρώ) και τα τετραγωνικά μέτρα των ακινήτων (να μην υπερβαίνουν τα 150 τ. μ.), αλλά και η αξία της περιουσίας που διαθέτουν.
Σύμφωνα με το πρόσθετο κριτήριο, η απαλλαγή του 50% δεν θα δίδεται εάν η αντικειμενική αξία της ακίνητης περιουσίας υπερβαίνει τις 85.000 ευρώ για τους άγαμους, τις 150.000 ευρώ για τους έγγαμους και τις 200.000 ευρώ για τους έγγαμους με 1 ή 2 παιδιά.
Η πρόσθετη προϋπόθεση για την αξία της ακίνητης περιουσίας δεν ισχύει για την άλλη κατηγορία δικαιούχων απαλλαγής, δηλαδή για τους τρίτεκνους, τους πολύτεκνους και τους ανάπηρους με βαθμό 80% και άνω, για τους οποίους προβλέπεται έκπτωση 100% (το συνολικό οικογενειακό εισόδημα δεν πρέπει να ξεπερνά τα 12.000 ευρώ προσαυξημένο κατά 1.000 ευρώ για τον/τη σύζυγο και κάθε παιδί).
Η κυβέρνηση «επιστρατεύει» και τα τεκμήρια, τα οποία για μεγάλο ποσοστό φορολογουμένων, θα λειτουργήσουν ως ένας ακόμα «κόφτης» για να μην τύχουν των απαλλαγών και ελαφρύνσεων που προβλέπει ο νόμος για τον ΕΝΦΙΑ.
Το ετήσιο φορολογητέο εισόδημα που θα λαμβάνεται υπόψη για την χορήγηση μερικής ή ολικής απαλλαγής από τον ΕΝΦΙΑ σε ευπαθείς κοινωνικές ομάδες (φτωχούς, τρίτεκνους, πολύτεκνους, ανάπηρους κ.λπ.) θα είναι το μεγαλύτερο μεταξύ του συνολικού πραγματικού εισοδήματος - στο οποίο περιλαμβάνονται ακόμα και τα αυτοτελώς φορολογούμενα ή φοροαπαλλασσόμενα ποσά (επιδόματα ανεργίας, ΕΚΑΣ, τόκοι καταθέσεων, μερίσματα κ.λπ.) - και του τεκμαρτού, το οποίο προκύπτει με βάση τα τεκμήρια διαβίωσης για κατοικίες, ΙΧ αυτοκίνητα, σκάφη κ.λπ. περιουσιακά στοιχεία κάθε φορολογούμενου.
Τα ξενοίκιαστα
Όσον αφορά στα ακίνητα που ήταν ξενοίκιαστα και χωρίς ρεύμα καθ' όλο το 2013, η έκπτωση από το φόρο θα είναι μόλις 20% και θα δοθεί (θα συμψηφιστεί ουσιαστικά) όταν και όποτε εντοπισθούν τα ακίνητα αυτά.
Η προϋπόθεση να μην είχε το ακίνητο ρεύμα ούτε για μια ημέρα σε όλη τη διάρκεια του περασμένου έτους, βγάζει εκτός της έκπτωσης όσα ακίνητα έχουν αποπερατωθεί και δεν έχουν ηλεκτροδοτηθεί ποτέ, όπως και όσα ακίνητα είναι κενά ή ανοίκιαστα, αλλά οι ιδιοκτήτες δεν είχαν διακόψει την παροχή ηλεκτρικού ρεύματος.
Κατά τ' άλλα, η κυβέρνηση στην προσπάθεια της να αποφύγει έναν νέο γύρο αντιδράσεων από τους φορολογούμενους, προχωράει στη μείωση των φορολογητέων αξιών και των επιβαρύνσεων για τους ιδιοκτήτες ακινήτων (συγκεκριμένα οικοπέδων) στις περίπου 450 περιοχές που βρίσκονται εκτός αντικειμενικού συστήματος. Η μείωση του φόρου σε σχέση με τα αρχικά εκκαθαριστικά θα φθάσει έως και το 95% σε ορισμένες περιπτώσεις.
Επίσης καταργεί την υποχρέωση ασφαλιστικής και φορολογικής ενημερότητας για όσους απαλλάσσονται. Είτε πρόκειται για φτωχούς είτε για ανάπηρους και πολύτεκνους.
Δεν επιβάλλεται για το 2014 ΕΝΦΙΑ στα σεισμόπληκτα κτίρια (και τα οικόπεδα στα οποία βρίσκονται) της Κεφαλονιάς, της Φθιώτιδας και της Φωκίδας.
Σε κάθε περίπτωση πάντως, οι νέοι περιορισμοί θεσπίστηκαν, για να αντισταθμιστούν οι απώλειες εσόδων τις οποίες προκαλούν οι διορθωτικές παρεμβάσεις, με σκοπό να εξαλειφθούν οι υπέρογκες και άδικες χρεώσεις που επιβλήθηκαν σε χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων με τα αρχικά εκκαθαριστικά του φόρου.
Το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους υπολογίζει τις απώλειες από τις ελαφρύνσεις στα 184 εκατ. ευρώ, ενώ δεν είναι ακόμη δυνατό να υπολογιστεί το κόστος από την έκπτωση του 20% στα ξενοίκιαστα ακίνητα.
Αναλυτικά οι αλλαγές
Σύμφωνα με την τροπολογία που κατατέθηκε στη Βουλή.
-Περιορίζεται στο 20% το ποσοστό της έκπτωσης για τα κενά μη ηλεκτροδοτούμενα ακίνητα, υπό την προϋπόθεση ότι αυτά παρέμειναν ξενοίκιαστα καθ΄ όλη την διάρκεια του 2013. Συνεπώς, εάν ένα ακίνητο ήταν ενοικιασμένο για κάποιο διάστημα του προηγούμενου έτους, ο ιδιοκτήτης του δεν δικαιούται την έκπτωση. Μεγάλο «αγκάθι» για το υπουργείο Οικονομικών είναι ο εντοπισμός αυτών των ακινήτων καθώς τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή του η Γενική Γραμματεία Πληροφορικών Συστημάτων αφορούν μόνο κτίσματα τα οποία παρέμειναν κενά το προηγούμενο έτος και για διάστημα 6 μηνών αλλά δεν υπάρχει η πληροφορία για το εάν αυτά τα ακίνητα είναι και μη ηλεκτροδοτούμενα. Επομένως πρέπει να εντοπιστούν τα κενά και ταυτόχρονα μη ηλεκτροδοτούμενα κτίσματα - δεδομένα που υπάρχουν μόνο στο αρχείο της ΔΕΗ ΔΕΗ -0,80% και απαιτείται αρκετός χρόνος για την αξιοποίηση τους. Σημειώνεται ότι η έκπτωση στον κύριο και τον συμπληρωματικό φόρο δίνεται ειδικά για το 2014, χωρίς να ξεκαθαρίζεται τι θα ισχύσει για το 2015.
-Με τις αξίες με τις οποίες υπολογίστηκε ο Φόρος Ακίνητης Περιουσίας το 2013 θα επαναπροσδιοριστεί ο ΕΝΦΙΑ σε 4.000 οικισμούς 457 περιοχών της χώρας που δεν έχουν ενταχθεί στο σύστημα Αντικειμενικού Προσδιορισμού Αξίας Ακινήτων (ΑΠΑΑ). Τα αρχικά εκκαθαριστικά που εκτύπωσαν οι ιδιοκτήτες έσπαγαν. καρδιές καθώς ο ενιαίος φόρος υπολογίστηκε επί των οικοπέδων με «φουσκωμένες» τιμές ζώνης, διότι επιστρατεύθηκαν τιμές όμορων περιοχών που ήταν πολύ υψηλότερες από τις τιμές που ελήφθησαν υπόψη πέρυσι για τον υπολογισμό του ΦΑΠ των ετών 2011-2013.
-Διευρύνεται το «πλέγμα» των κριτηρίων που ενεργοποιούνται στην περίπτωση που κάποιος δικαιούται έκπτωση ή απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ προσθέτοντας και αυτό της συνολικής αξίας της ακίνητης περιουσίας. Ειδικότερα, προκειμένου να χορηγηθεί έκπτωση 50% στον φόρο σε ιδιοκτήτες με οικονομική αδυναμία, έως τώρα ο νόμος προέβλεπε εισοδηματικά κριτήρια και συγκεκριμένη έκταση ακίνητης περιουσίας. Με την τροπολογία προστίθενται και όρια που αφορούν τη συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας του φορολογούμενου. Αυτά είναι: 85.000 ευρώ για τον άγαμο, 150.000 ευρώ για τον έγγαμο και τον ή την σύζυγό του ή τη μονογονεϊκή οικογένεια με ένα εξαρτώμενο τέκνο και 200.000 ευρώ για τον έγγαμο τον ή τη σύζυγό του και τα εξαρτώμενα τέκνα τους ή τη μονογονεϊκή οικογένεια με δύο εξαρτώμενα τέκνα. Για τους τρίτεκνους και πολύτεκνους και τους φορολογουμένους ή τις οικογένειες με ανάπηρα μέλη δεν υπάρχει όριο ακίνητης περιουσίας.
-Για απαλλαγή ή έκπτωση από τον ΕΝΦΙΑ λαμβάνεται υπόψη το πραγματικό εισόδημα στο σύνολο του (ακόμα και τα ποσά του ΕΚΑΣ, των επιδομάτων ανεργίας, των τόκων καταθέσεων, των ρέπος, των μερισμάτων από μετοχές, ομόλογα) ή το τεκμαρτό. Αυτό δηλαδή που προκύπτει με βάση τα τεκμήρια διαβίωσης και απόκτησης περιουσιακών στοιχείων. Αυτό προσδιορίζεται με βάση τις αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης για τις κατοικίες, τα ΙΧ αυτοκίνητα, τα σκάφη, τις πισίνες κ.λπ. του φορολογούμενου.
-Καταργείται η προϋπόθεση φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας για τις απαλλαγές και τις εκπτώσεις από το φόρο.
-Απαλλάσσονται φέτος από τον ΕΝΦΙΑ τα σεισμόπληκτα κτίσματα, αλλά και τα οικόπεδα που αναλογούν σε αυτά, τα οποία βρίσκονται στη Κεφαλονιά, και στους νομούς Φθιώτιδας και Φωκίδας. Επίσης, απαλλάσσονται και τα ακίνητα σε έξι οικισμούς της Κοζάνης, οι οποίοι χαρακτηρίζονται ως πολεοδομικά ανενεργοί εφόσον, καθ' όλο το έτος 2013 αυτά δεν ηλεκτροδοτήθηκαν.
-Ο ΕΝΦΙΑ δεν συμψηφίζεται με επιστροφές φόρου. Δηλαδή οι φορολογούμενοι θα εισπράττουν τις επιστροφές ανεξαρτήτως της οφειλής τους για τον ΕΝΦΙΑ.
-Απαλλάσσονται από τον ενιαίο φόρο και τα κτίρια τα οποία βρίσκονται σε οικόπεδο τα οποία έχουν χαρακτηρισθεί ως ιστορικά διατηρητέα μνημεία ή έργα τέχνης.
-Σε 6 δόσεις καλούνται 5,5 εκατ. ιδιοκτήτες να εξοφλήσουν το «χαράτσι» του ΕΝΦΙΑ που θα είναι μόνιμο. Η πρώτη δόση εκπνέει στις 30 Σεπτεμβρίου του 2014 και η τελευταία στις 28 Φεβρουαρίου 2015.
-Όλες οι μεταβολές στην ακίνητη περιουσία των φορολογούμενων από την 1η Ιανουαρίου του 2014 έως και τις 30 Νοεμβρίου του 2014 θα πρέπει να δηλωθούν στο Ε9 έως τις 31 Ιανουαρίου 2015.
-Ποσά φόρου έως 5 ευρώ δεν θα είναι απαιτητά από την εφορία.
Ψηφίστηκε η τροπολογία για τον ΕΝΦΙΑ
Του Παναγιώτη Δημητρακόπουλου
Μια σειρά διευκρινίσεων, διευκολύνσεων και εκπτώσεων στον ΕΝΦΙΑ, όμως βάσει κριτηρίων, γνωστών αλλά και νέων για συγκριμένη κατηγορία ιδιοκτητών, φέρνει η διορθωτική τροπολογία του Υπουργείου Οικονομικών για τον Ενιαίο Φόρο Ακινήτων που δόθηκε αργά το απόγευμα στις Κοινοβουλευτικές Ομάδες της Νέας Δημοκρατίας και του ΠΑΣΟΚ.
Στην τροπολογία προβλέπεται ότι έκπτωση 20% αφορά και τον κύριο και τον συμπληρωματικό φόρο και θα ισχύσει για ολοκληρωμένα κτίσματα παντός είδους (μονοκατοικίες, διαμερίσματα, επαγγελματικές στέγες κ.α.), τα οποία έμειναν κενά και με «κομμένο» ρεύμα σε όλη την διάρκεια του 2013 και οι ιδιοκτήτες τους φορολογούνται ως κάτοικοι Ελλάδας (δεν αφορά φορολογούμενους που υπάγονται στην Δ.Ο.Υ Κατοίκων Εξωτερικού).
Βάσει της έκπτωσης αυτής, για διαμέρισμα 120 τ.μ. στο Κολωνάκι, αντικειμενικής αξίας 325.000 ευρώ, το οποίο ήταν αχρησιμοποίητο και με διακοπή της ηλεκτροδότησης και τις 365 ημέρες του 2013, η έκπτωση του 20% θα μειώσει τον ΕΝΦΙΑ κατά 195 ευρώ, από τα 960 ευρώ του προηγούμενου εκκαθαριστικού στα 765 ευρώ.
Στην τροπολογία πάντως δεν περιγράφεται επακριβώς ο μηχανισμός διακρίβωσης των ακινήτων που δικαιούνται της έκπτωσης αυτής ούτε και ο χρόνος χορήγησης της, που μένει να διευκρινιστούν με αποφάσεις της Γ.Γ. Δημοσίων Εσόδων, Κατερίνας Σαββαϊδου.
Νέο όριο περιουσίας
Στην τροπολογία προβλέπεται ότι για την παροχή εκπτώσεων ή πλήρους απαλλαγής δεν είναι απαραίτητη η φορολογική ή ασφαλιστική ενημερότητα του ιδιοκτήτη.
Αποσαφηνίζεται ακόμη ότι στο εισοδηματικό κριτήριο μετρά και το τεκμαρτό εισόδημα, όπου είναι υψηλότερο από το πραγματικό. Αυτό σημαίνει ότι έγγαμος, ιδιοκτήτης διαμερίσματος 75 τετραγωνικών κι ενός παλιού ΙΧ 1.400 κυβικών, με πραγματικό εισόδημα 9.000, θα χάσει την έκπτωση 50% στον ΕΝΦΙΑ, την οποία δικαιούται βάσει του πραγματικού εισοδήματος του, καθώς το τεκμαρτό εισόδημα, που είναι 10.600 ευρώ είναι υψηλότερο του σχετικού ορίου για την περίπτωση του, που ανέρχεται σε 10.000 ευρώ.
Στα κριτήρια για την χορήγηση έκπτωσης 50%, που είναι εισόδημα ως 9.000 ευρώ (συν 1.000 ευρώ για την σύζυγο και κάθε προστατευόμενο τέκνο) και συνολική επιφάνεια ιδιόκτητων κτισμάτων ως 150 τ.μ., προστίθεται όριο αξίας της συνολικής ακίνητης περιουσίας του ιδιοκτήτη (κτίσματα, οικόπεδα, αγροτεμάχια), το οποίο τέθηκε στα 85.000 ευρώ για τον άγαμο, στα 150.000 ευρώ για τον έγγαμο και στα 200.000 ευρώ για την οικογένεια.
Το νέο κριτήριο αξίας της συνολικής περιουσίας δεν ισχύει για την πλήρη απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ, που δικαιούνται τρίτεκνοι, πολύτεκνοι και ανάπηροι άνω του 80%, η οποία χορηγείται όμως και πάλι βάσει κριτηρίων εισοδήματος και ιδιόκτητης δομημένης επιφάνειας.
