Το Συνέδριο της Σορβόννης, ο οραματιστής βαρώνος, ο σοφός
Ελληνας ευπατρίδης και η «Αθήνα 1896»
Αναστάσιος Αγγ. Στέφος*
03.08.2024 • 23:15
Η ληξιαρχική πράξη γέννησης των σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων υπογράφηκε στη Σορβόννη το 1894, μάλιστα ο ίδιος ο Πιερ ντε Κουμπερτέν φοβόταν μήπως το σχέδιό του αντιμετωπιζόταν με επιφυλάξεις λόγω του μεγέθους του. Στο Συνέδριο μετείχαν 79 εκπρόσωποι από αθλητικές οργανώσεις εννέα χωρών και 2.000 ακροατές. Η ανασύσταση του θεσμού αποφασίστηκε ομοφώνως, ενώ υπήρξε καταλυτική παρέμβαση του Δημητρίου Βικέλα: «Μην ξεχνάτε, κύριοι, ότι αν προχωρείτε σύμφωνα με το αρχαίο ελληνικό πνεύμα, εμείς οι Ελληνες το κατέχουμε πιο άμεσα…». Ο αγώνας δρόμου για την «Αθήνα 1896» μόλις είχε ξεκινήσει. Επάνω, τα μέλη της πρώτης Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής. Στο κέντρο, καθιστός διακρίνεται ο Δημήτριος Βικέλας και δεύτερος από αριστερά, επίσης καθιστός, ο Πιερ ντε Κουμπερτέν (φωτογραφία από το αρχείο του Μουσείου Μπενάκη, δημοσιευμένη στο παλαιότερο αφιέρωμα Ολυμπιακοί Αγώνες 28 αιώνες, ειδικές εκδόσεις Λαμπρόπουλος).
Κύριε διευθυντά
Η τέλεση των Ολυμπιακών Αγώνων στο Παρίσι προσλαμβάνει
ιδιαίτερη συμβολική σημασία για την Πόλη του Φωτός, γιατί σε συνέδριο που
πραγματοποιήθηκε στη Σορβόννη το 1894 αποφασίστηκε η αναβίωση των Αρχαίων
Ολυμπιακών Αγώνων.
Η ιδέα και η έμπνευση της ανασύστασής τους, υπό την ονομασία
«Διεθνείς Ολυμπιακοί Αγώνες», ανήκουν στον Γάλλο βαρώνο, συγγραφέα και
παιδαγωγό Πιερ ντε Κουμπερτέν (Coubertin, 1863-1937). Ο Γάλλος ελληνολάτρης
πίστευε ότι η μόρφωση των νέων πρέπει να αναπτύσσει όχι μόνο το πνεύμα αλλά και
το σώμα, θεωρώντας ότι η αναζωογόνηση του αθλητικού πνεύματος θα επέφερε την
ανθρώπινη αδελφοσύνη και αλληλεγγύη, έχοντας ως τελική στόχευση την ειρηνική
ενότητα των λαών, με βάση την εκεχειρία των Αρχαίων Ολυμπιακών Αγώνων.
Πρωτεργάτης της υλοποίησης του ολυμπιακού ιδεώδους υπήρξε ο Δημήτριος
Βικέλας (Ερμούπολη Σύρου 1835 – Αθήνα 1908), λόγιος, συγγραφέας, μεταφραστής
και θερμός πατριώτης, ο οποίος ως μέλος της δεύτερης επιτροπής του Συνεδρίου
ανέλαβε την πρωτοβουλία να προτείνει την τέλεση των πρώτων Ολυμπιακών Αγώνων
στην κοιτίδα τους, στην Ελλάδα, «όπου οι αρχαίοι ετέλουν τους ενδόξους αγώνας
των, εις τα Ολύμπια, τα Ισθμια, τους Δελφούς, την Επίδαυρο» και η πρόταση, με
σοβαρό υποστηρικτή τον Κουμπερτέν, έγινε ομόφωνα αποδεκτή.
Με ενέργειες του Βικέλα συγκροτείται η «Ελληνική Επιτροπή Διεθνών
Ολυμπιακών Αγώνων», ορίζεται γενικός γραμματέας ο διαπρεπής πολιτικός και
διανοούμενος Τιμολέων Φιλήμων (Ναύπλιο 1833 – Αθήνα 1898) και αρχίζουν με ζήλο
οι προετοιμασίες για την πραγματοποίησή τους στο ανακαινισθέν, με δωρεά του
Ηπειρώτη εθνικού ευεργέτη Γεωργίου Αβέρωφ, Παναθηναϊκό Στάδιο (Καλλιμάρμαρο).
Στις 25 Μαρτίου 1896 πραγματοποιείται η πανηγυρική τελετή έναρξης των Αγώνων
από τον βασιλιά Γεώργιο Α΄, 1.502 χρόνια από την τελευταία Ολυμπιάδα του 394
μ.Χ. Το άξιο τιμής όνομα του Βικέλα έμελλε να συνδεθεί άρρηκτα και εις το
διηνεκές με τον Ολυμπισμό και «διά τας υπέρ των Ολυμπιακών Αγώνων επιτυχείς
αυτού ενεργείας» τιμήθηκε με τον βαθμό του Ταξιάρχη του Βασιλικού Τάγματος του
Σωτήρος (βλ. Μαρία Σπυροπούλου – Θεοδωρίδου, «Δημήτριος Βικέλας, Ενας γνήσιος
Ελληνας ευπατρίδης», Φ.Μ.Δ. Κηφισιά 2023).
Δ.φ., Αντιπρόεδρος της Πανελλήνιας Ενωσης Φιλολόγων και του Συλλόγου «Οι Φίλοι του Μουσείου Γ. Δροσίνη»
