Αναδρομικά συνταξιούχων - Απόφαση ΣτΕ
22 Ιούλιος 2020
Επισημάνσεις
Μαργαρίτα Κάρδαρη
Πτυχιούχος του τμήματος Πολιτικών Επιστημών και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Πτυχιούχος της Νομικής σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Δικηγόρος με εξειδίκευση στο κοινωνικοασφαλιστικό δίκαιο.
Νομική σύμβουλος σε επιχειρήσεις ιδιωτικού τομέα σε θέματα εργατικού και κοινωνικοασφαλιστικού δικαίου.
Δημοσιεύτηκαν πρόσφατα περιλήψεις των αποφάσεων της Ολομελείας του ΣτΕ με αριθμ. 1439 έως 1443/2020 που αφορούν περικοπές κύριων και επικουρικών συντάξεων με βάση τους Ν. 4051/2012 και 4093/2012.
Η με αριθμό 1439/2020 απόφαση της Ολομελείας του ΣτΕ εκδόθηκε σε πιλοτική δίκη κατόπιν αιτήσεως του ΕΦΚΑ.
Στο σημείο αυτό κρίνουμε σκόπιμο να αναφερθούμε στην δικονομική αυτή καινοτομία που εισάγεται με το άρθρο 1, του Ν.3900/2010 όπου όταν μια υπόθεση που εκκρεμεί στα Διοικητικά Δικαστήρια και θέτει ένα ζήτημα γενικότερου ενδιαφέροντος με συνέπειες για ευρύτερο κύκλο προσώπων, επιτρέπεται τόσο στους διαδίκους, Υπουργό και ιδιώτες, όσο και στα Διοικητικά Δικαστήρια, παρακάμπτοντας τη συνηθισμένη διαδρομή της (Διοικητικό Πρωτοδικείο- Διοικητικό Εφετείο- Συμβούλιο της Επικρατείας) να απευθύνονται απευθείας στο Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο ώστε να χαράσσει σύντομα μια νομολογιακή γραμμή.
Του ενδίκου αυτού μέσου λόγω της σοβαρότητας του θέματος και του μεγάλου αριθμού προσώπων-συνταξιούχων που αφορά, έκανε χρήση η Διοίκηση του ΕΦΚΑ, ώστε σήμερα με τις ανωτέρω αποφάσεις να κρίνονται τα ζητήματα των περικοπών των συντάξεων 2.500.000 συνταξιούχων.
Το Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι είναι παράνομες οι περικοπές των συντάξεων που επεβλήθησαν με τους παραπάνω Νόμους και συγκεκριμένα για την περικοπή των Δώρων και Επιδομάτων από 1/1/2013, καθώς και οι περικοπές των συντάξεων με άθροισμα κύριας και επικουρικής άνω των 1000€, μόνο για το χρονικό διάστημα από 7/2015 έως 13/5/2016, δηλαδή για ένα 11μηνο, από τη δημοσίευση παλαιότερων αποφάσεων ΣτΕ μέχρι να τεθεί σε ισχύ ο Ν. 4387/2016, ο γνωστός σε όλους μας Νόμος Κατρούγκαλου.
Ενώ για όλους μας έγινε κατανοητό ότι οι περικοπές κρίθηκαν παράνομες μόνο για τους 11 αυτούς μήνες, γεννήθηκαν διάφορα ερωτήματα σε σχέση με το αν αυτά τα δικαιούμενα αναδρομικά αφορούν το σύνολο των συνταξιούχων ή μόνο όσους κατέθεσαν αγωγές μέχρι τη δημοσίευση των αποφάσεων, αν αφορούν τις επικουρικές ή μόνο τις κύριες συντάξεις, αν αφορούν τους συνταξιούχους του ιδιωτικού ή και του δημοσίου φορέα, αν θα πρέπει να γίνουν κάποιες ενέργειες από πλευράς των συνταξιούχων για την επιστροφή των κρατήσεων, αν αφορούν τους κληρονόμους των δικαιούχων και αν είναι δυνατή η κατάθεση νέων αγωγών. Κρίνουμε σκόπιμο να αναφερθούμε στα θέματα αυτά πάντα με προσωπική ευθύνη και κρίση της υπογράφουσας και με γνώμονα τη προσωπική νομική προσέγγιση.
Όπως τοποθετήθηκε άμεσα το Υπουργείο δια στόματος του αρμοδίου Υπουργού, μετά τη δημοσίευση των σχετικών περιλήψεων, το Υπουργείο αναμένει τη δημοσίευση των αποφάσεων, τις οποίες θα σεβαστεί και θα υιοθετήσει, και σύντομα θα ανακοινώσει τον τρόπο και το χρόνο υλοποίησης τους.
Από το κείμενο των περιλήψεων προκύπτει ότι το Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο δίνει κάποιες λύσεις σε νομικά ζητήματα και δεν ορίζει τον αριθμό των δικαιούχων τους οποίους θα καλύψει, άρα αποτελεί κυβερνητική επιλογή να συμπεριληφθεί το σύνολο των συνταξιούχων στην απόδοση των ποσών από τις παράνομες κρατήσεις.
Θεωρώ ότι αυτή θα είναι η τελική θέση που θα αφορά 2.500.000 συνταξιούχους με συνολικό ύψος δαπάνης που αγγίζει τα 4 δις. Επίσης είναι κατανοητό ότι οι αποφάσεις αφορούν τις περικοπές τόσο των κύριων όσο και των επικουρικών συντάξεων καθώς και τις περικοπές των Δώρων και Επιδομάτων του συνόλου των συνταξιούχων, ιδιωτικού και δημοσίου τομέα, χωρίς να είναι αναγκαίο να περιμένουμε απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου που θα κρίνει τις περικοπές για τους συνταξιούχους του Δημοσίου τομέα, γιατί τα νομικά θέματα είναι ακριβώς ίδια και κρίθηκαν ήδη με τις αποφάσεις του ΣτΕ.
Αν και κανείς δεν είναι σε θέση να προτείνει ή να μην προτείνει την άσκηση αγωγών στο μέλλον για όσους δεν άσκησαν ήδη, δεδομένου ότι το δικαίωμα της δικαστικής προστασίας είναι αναφαίρετο δικαίωμα του καθενός πολίτη, κρίνουμε, εν αναμονή των κυβερνητικών επιλογών, την παρούσα χρονική στιγμή, δεν είναι σκόπιμο να προσφύγει κάποιος στα δικαστήρια διεκδικώντας σήμερα την επιστροφή των παράνομων κρατήσεων.
Ως προς το θέμα των δικαιωμάτων των κληρονόμων και απαντώντας στους σχετικούς προβληματισμούς, τοποθετούμαστε θετικά.
Δίνοντας τέλος μια τάξη μεγέθους των αναδρομικών που δικαιούνται οι συνταξιούχοι, αυτά ξεκινούν από 360€ (χαμηλοσυνταξιούχοι ΟΓΑ) έως 8.000€ (συνταξιούχοι Τραπεζών- ΔΕΚΟ).
Μια σημαντική τελευταία επισήμανση, τα αναδρομικά αφορούν συνταξιούχους πριν το Ν.4387/2016, δηλαδή αυτούς που κατέθεσαν αίτημα συνταξιοδότησης πριν την 13/5/2016.
22 Ιούλιος 2020
Επισημάνσεις
Μαργαρίτα Κάρδαρη
Πτυχιούχος του τμήματος Πολιτικών Επιστημών και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Πτυχιούχος της Νομικής σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Δικηγόρος με εξειδίκευση στο κοινωνικοασφαλιστικό δίκαιο.
Νομική σύμβουλος σε επιχειρήσεις ιδιωτικού τομέα σε θέματα εργατικού και κοινωνικοασφαλιστικού δικαίου.
Δημοσιεύτηκαν πρόσφατα περιλήψεις των αποφάσεων της Ολομελείας του ΣτΕ με αριθμ. 1439 έως 1443/2020 που αφορούν περικοπές κύριων και επικουρικών συντάξεων με βάση τους Ν. 4051/2012 και 4093/2012.
Η με αριθμό 1439/2020 απόφαση της Ολομελείας του ΣτΕ εκδόθηκε σε πιλοτική δίκη κατόπιν αιτήσεως του ΕΦΚΑ.
Στο σημείο αυτό κρίνουμε σκόπιμο να αναφερθούμε στην δικονομική αυτή καινοτομία που εισάγεται με το άρθρο 1, του Ν.3900/2010 όπου όταν μια υπόθεση που εκκρεμεί στα Διοικητικά Δικαστήρια και θέτει ένα ζήτημα γενικότερου ενδιαφέροντος με συνέπειες για ευρύτερο κύκλο προσώπων, επιτρέπεται τόσο στους διαδίκους, Υπουργό και ιδιώτες, όσο και στα Διοικητικά Δικαστήρια, παρακάμπτοντας τη συνηθισμένη διαδρομή της (Διοικητικό Πρωτοδικείο- Διοικητικό Εφετείο- Συμβούλιο της Επικρατείας) να απευθύνονται απευθείας στο Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο ώστε να χαράσσει σύντομα μια νομολογιακή γραμμή.
Του ενδίκου αυτού μέσου λόγω της σοβαρότητας του θέματος και του μεγάλου αριθμού προσώπων-συνταξιούχων που αφορά, έκανε χρήση η Διοίκηση του ΕΦΚΑ, ώστε σήμερα με τις ανωτέρω αποφάσεις να κρίνονται τα ζητήματα των περικοπών των συντάξεων 2.500.000 συνταξιούχων.
Το Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι είναι παράνομες οι περικοπές των συντάξεων που επεβλήθησαν με τους παραπάνω Νόμους και συγκεκριμένα για την περικοπή των Δώρων και Επιδομάτων από 1/1/2013, καθώς και οι περικοπές των συντάξεων με άθροισμα κύριας και επικουρικής άνω των 1000€, μόνο για το χρονικό διάστημα από 7/2015 έως 13/5/2016, δηλαδή για ένα 11μηνο, από τη δημοσίευση παλαιότερων αποφάσεων ΣτΕ μέχρι να τεθεί σε ισχύ ο Ν. 4387/2016, ο γνωστός σε όλους μας Νόμος Κατρούγκαλου.
Ενώ για όλους μας έγινε κατανοητό ότι οι περικοπές κρίθηκαν παράνομες μόνο για τους 11 αυτούς μήνες, γεννήθηκαν διάφορα ερωτήματα σε σχέση με το αν αυτά τα δικαιούμενα αναδρομικά αφορούν το σύνολο των συνταξιούχων ή μόνο όσους κατέθεσαν αγωγές μέχρι τη δημοσίευση των αποφάσεων, αν αφορούν τις επικουρικές ή μόνο τις κύριες συντάξεις, αν αφορούν τους συνταξιούχους του ιδιωτικού ή και του δημοσίου φορέα, αν θα πρέπει να γίνουν κάποιες ενέργειες από πλευράς των συνταξιούχων για την επιστροφή των κρατήσεων, αν αφορούν τους κληρονόμους των δικαιούχων και αν είναι δυνατή η κατάθεση νέων αγωγών. Κρίνουμε σκόπιμο να αναφερθούμε στα θέματα αυτά πάντα με προσωπική ευθύνη και κρίση της υπογράφουσας και με γνώμονα τη προσωπική νομική προσέγγιση.
Όπως τοποθετήθηκε άμεσα το Υπουργείο δια στόματος του αρμοδίου Υπουργού, μετά τη δημοσίευση των σχετικών περιλήψεων, το Υπουργείο αναμένει τη δημοσίευση των αποφάσεων, τις οποίες θα σεβαστεί και θα υιοθετήσει, και σύντομα θα ανακοινώσει τον τρόπο και το χρόνο υλοποίησης τους.
Από το κείμενο των περιλήψεων προκύπτει ότι το Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο δίνει κάποιες λύσεις σε νομικά ζητήματα και δεν ορίζει τον αριθμό των δικαιούχων τους οποίους θα καλύψει, άρα αποτελεί κυβερνητική επιλογή να συμπεριληφθεί το σύνολο των συνταξιούχων στην απόδοση των ποσών από τις παράνομες κρατήσεις.
Θεωρώ ότι αυτή θα είναι η τελική θέση που θα αφορά 2.500.000 συνταξιούχους με συνολικό ύψος δαπάνης που αγγίζει τα 4 δις. Επίσης είναι κατανοητό ότι οι αποφάσεις αφορούν τις περικοπές τόσο των κύριων όσο και των επικουρικών συντάξεων καθώς και τις περικοπές των Δώρων και Επιδομάτων του συνόλου των συνταξιούχων, ιδιωτικού και δημοσίου τομέα, χωρίς να είναι αναγκαίο να περιμένουμε απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου που θα κρίνει τις περικοπές για τους συνταξιούχους του Δημοσίου τομέα, γιατί τα νομικά θέματα είναι ακριβώς ίδια και κρίθηκαν ήδη με τις αποφάσεις του ΣτΕ.
Αν και κανείς δεν είναι σε θέση να προτείνει ή να μην προτείνει την άσκηση αγωγών στο μέλλον για όσους δεν άσκησαν ήδη, δεδομένου ότι το δικαίωμα της δικαστικής προστασίας είναι αναφαίρετο δικαίωμα του καθενός πολίτη, κρίνουμε, εν αναμονή των κυβερνητικών επιλογών, την παρούσα χρονική στιγμή, δεν είναι σκόπιμο να προσφύγει κάποιος στα δικαστήρια διεκδικώντας σήμερα την επιστροφή των παράνομων κρατήσεων.
Ως προς το θέμα των δικαιωμάτων των κληρονόμων και απαντώντας στους σχετικούς προβληματισμούς, τοποθετούμαστε θετικά.
Δίνοντας τέλος μια τάξη μεγέθους των αναδρομικών που δικαιούνται οι συνταξιούχοι, αυτά ξεκινούν από 360€ (χαμηλοσυνταξιούχοι ΟΓΑ) έως 8.000€ (συνταξιούχοι Τραπεζών- ΔΕΚΟ).
Μια σημαντική τελευταία επισήμανση, τα αναδρομικά αφορούν συνταξιούχους πριν το Ν.4387/2016, δηλαδή αυτούς που κατέθεσαν αίτημα συνταξιοδότησης πριν την 13/5/2016.
