Το Θεμελιώδες δικαίωμα προσβασιμότητας των ατόμων με ειδικές
ανάγκες –
AMEA
και σχετικές ποινικές διατάξεις
Σχέση κανόνων δικαίου και κοινωνικών φαινομένων κατά την
παραγωγή, εξέλιξη και εφαρμογή των
οικείων νομοθετικών διατάξεων
Κάθε παράβαση του
ποινικού νόμου και
κάθε αντίστοιχη ποινή
που απειλείται
ενέχουν μία ηθικοκοινωνική αποδοκιμασία, η
οποία όμως είναι
πάντοτε
συνυφασμένη με το
χαρακτήρα της εγκληματικής πράξης.
Ο ποινικός νόμος
ερμηνεύεται
κατά την εφαρμογή
του (ιστορική, γραμματική,
τελολογική,
συστηματική, κ.λ.). Πλην, όμως, απαιτείται η προσήκουσα
εφαρμογή, με γνώμονα
και την οργάνωση της κοινωνίας (αλλά και την ηθική απαξία),
κατά χρόνο και τόπο,
αλλά και σύμφωνα με διεθνή κείμενα που έχουν κυρωθεί
1
. Όταν η ποινή απειλείται
και ο νόμος πρέπει να εφαρμοστεί απέναντι σε ομάδες ατόμων,
που, στη σημερινή
κοινωνία, άνευ ευθύνης τους, έχουν περιέλθει σε δυσχέρεια ή
απομόνωση, με άμεση
συνέπεια την αποστέρηση
του ευρύτερου Συνταγματικού δικαιώματος
της
προσωπικότητάς τους ως μελών του κοινωνικού συνόλου, τότε
δόκιμο θα ήταν να
τυγχάνει μία εφαρμογή νομικών διατάξεων με βάση τη στάθμιση
των συμφερόντων
και πάντα υπό
το πρίσμα της
Συνταγματικής αναγνώρισης των
θεμελιωδών
δικαιωμάτων, ώστε το Δίκαιο, κατά παρέκκλιση του νομικού
δογματισμού, να μην
αποκόπτεται από την κοινωνική πραγματικότητα
2
.
1.
Πολεοδομική ποινική Νομοθεσία και δικαίωμα προσβασιμότητας
Από την επισκόπηση των διατάξεων του άρθρου 65 Ν.3852/2010,
Αρμοδιότητες του
δημοτικού συμβουλίου, του άρθρου 73 του Ν.3852/2010,
Επιτροπή Ποιότητας Ζωής
–Αρμοδιότητες {
«1.Η επιτροπή ποιότητας ζωής συνιστάται σε δήμους άνω των
δέκα
χιλιάδων (10.000) κατοίκων, είναι αποφασιστικό και
εισηγητικό όργανο άσκησης των
σχετικών με την ποιότητα ζωής, τη χωροταξία, την πολεοδομία
και την προστασία του
περιβάλλοντος
αρμοδιοτήτων του δήμου.
Κατά την άσκηση
των σχετικών
1
Convention on the Rights of Persons with
Disabilities (CRPD)
του
ΟΗΕ
(entered into force on 3 May
2008).
Η Ευρωπαϊκή Ένωση κύρωσε τη Σύμβαση στις 23 Δεκεμβρίου 2010,
ενώ τον Ιανουάριο του
2011 η διαδικασία ολοκληρώθηκε και τυπικά. Την 10.04.2012
κυρώθηκε από τη Βουλή των Ελλήνων.
Κατευθυντήριες Αρχές της Σύμβασης:
Ο σεβασμός της έμφυτης αξιοπρέπειας, της αυτονομίας, που
περιλαμβάνει την ελευθερία να κάνει τις
δικές του επιλογές, και την ανεξαρτησία των προσώπων.
Απαγόρευση των διακρίσεων.
Η πλήρης και αποτελεσματική συμμετοχή και ένταξη στην
κοινωνία.
Ο σεβασμός της διαφορετικότητας και η αποδοχή των ατόμων με
αναπηρία ως μέρος της ανθρώπινης
ποικιλομορφίας και της ανθρωπότητας.
Ισότητα των ευκαιριών.
Προσβασιμότητα.
Ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών.
Ο σεβασμός των αναπτυσσόμενων ικανοτήτων των παιδιών με
αναπηρία και ο σεβασμός για το
δικαίωμα των παιδιών με αναπηρία να διατηρούν την ταυτότητά
τους.
(ίδετε σχετ. ιστοσελίδα της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με
Αναπηρία )
2
Ίδετε περαιτέρω,
Ασπασία I. Τσαούση, Επίκουρη Καθηγήτρια Κοινωνιολογίας του Δικαίου ΑΠΘ,
Διεπιστημονικότητα & Νομική Επιστήμη:Γιατί είναι
αλληλένδετες & τι σημαίνει αυτό για την από
κοινού ανάπτυξή τους,
https://doi.org/10.26262/culres.v4i0.4641.
1
Poiniko-dikaio-kai-AMEA
fbclid…
Poiniko-dikaio-kai-AMEA
fbclid…
αρμοδιοτήτων της λαμβάνει ειδική μέριμνα για το σχεδιασμό
δράσεων που αποβλέπουν
στην αναβάθμιση της
ποιότητας ζωής και
εν γένει την
εξυπηρέτηση των ατόμων
με
αναπηρίες
»}, του άρθρου
93παρ.2,4 του ν.3463/2006
( ̈Κώδικας Δήμων και
Κοινοτήτων ̈) για τις αρμοδιότητες του δημοτικού συμβουλίου
σε θέματα τοπικού
ενδιαφέροντος
και πολεοδομικής νομοθεσίας
προκύπτει ότι, η
πρωτοβάθμια
Αυτοδιοίκηση δύναται, με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου
3
, να προβαίνει σε
κατασκευές
(πολλώ δε μάλλον
μεταλλικές κατασκευές), που
να εξυπηρετούν το
δημόσιο συμφέρον, στο οποίο εντάσσεται και το ιδιαίτερο
ειδικό συμφέρον των
ατόμων που αντιμετωπίζουν δυσχέρεια
κινήσεων. Άδεια της
Πολεοδομικής
Υπηρεσίας
απαιτείται μόνον όταν
θίγονται πολεοδομικές διατάξεις,
γεγονός που
καθιστά κάθε άλλη σχετική πράξη μη αξιόποινη ποινικά, εφόσον
δεν προβλέπεται και
δεν τιμωρείται από
την ισχύουσα νομοθεσία
ως ποινική παράβαση
{άρ.19 του
Ν.1577/1985
4
(ΓΟΚ), υπ’
αρίθμ.52716/2001 Υπουργική Απόφαση της Υπ.ΠΕΧΩΔΕ
(ΦΕΚ
Β`1663/13.12.2001)
5
με τίτλο
«Κατασκευές και εγκαταστάσεις στους
3
Στους κοινόχρηστους χώρους
οικισμού επιτρέπονται μόνον
οι αναφερόμενες στο
άρθρο 19
ΓΟΚ/1985 κατασκευές και γενικώς κατασκευές για την
εξυπηρέτηση του προορισμού των χώρων
αυτών ως κοινόχρηστων, απαιτείται δε απόφαση του οικείου
δημοτικού ή κοινοτικού συμβουλίου, με
την οποία εγκρίνεται η κατ’ αρχήν επέμβαση σε κοινόχρηστο
χώρο αποκλειστικά και μόνο για την
πραγματοποίηση
των απαριθμούμενων στο
παραπάνω άρθρο έργων
και κατασκευών
(σχετ.ΣτΕ1893/2017, Α ́ΝΟΜΟΣ).
4
Κατά το άρθρο 19 του
Ν.1577/1985 (ΓΟΚ) που αφορά σε κατασκευές και εγκαταστάσεις στους
κοινόχρηστους χώρους
για τις οποίες
δεν
απαιτείται άδεια.
Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου: «1.
Στους κοινόχρηστους χώρους
του οικισμού επιτρέπονται κατασκευές α) για τη διαμόρφωση του
εδάφους, όπως
κλίμακες, τοίχοι,
διάδρομοι, κεκλιμένα επίπεδα
, β)
για τον εξοπλισμό
τους ,
όπως στέγαστρα,
αποχωρητήρια, περίπτερα, κιόσκια, τέντες, εγκαταστάσεις παιδότοπων και άθλησης,
πάγκοι, γ) για
τον εξωραϊσμό τους, όπως
συντριβάνια, ανθοδόχες,
εγκαταστάσεις στήριξης φυτών
και γενικά κατασκευές για την εξυπηρέτηση του προορισμού των
χώρων αυτών.
Όλες οι παραπάνω
κατασκευές και εγκαταστάσεις πραγματοποιούνται από
τον οικείο δήμο ή
κοινότητα ή ύστερα
από άδεια του
δημοτικού ή κοινοτικού συμβουλίου, από
άλλους δημόσιους ή
ιδιωτικούς
φορείς ή νομικά
πρόσωπα ή ιδιώτες.
Με απόφαση του
Υπουργού Περιβάλλοντος,
Χωροταξίας και Δημόσιων
Έργων καθορίζονται οι
κατηγορίες των πιο
πάνω κατασκευών ή
εγκαταστάσεων για τις οποίες δεν απαιτείται οικοδομική
άδεια. ...».
5
«
Δεν
απαιτείται οικοδομική
άδεια στις εξής κατηγορίες κατασκευών ή εγκαταστάσεων μέσα στους
κοινόχρηστους χώρους του οικισμού:
α)
Έργα και κατασκευές
απαραίτητες για τη διαμόρφωση και
προστασία του εδάφους όπως: κλίμακες, κεκλιμένα επίπεδα
(ράμπες), τοίχοι, τοιχία αντιστήριξης,
μικρές
πεζογέφυρες, περιφράξεις, διάδρομοι,
εκσκαφές και επιχώσεις
και πάσης φύσεως
δίκτυα
υποδομής, β) Κατασκευές
και εγκαταστάσεις εξοπλισμού
για την λειτουργία
των χώρων
όπως:
στέγαστρα, κιόσκια, τέντες και περίπτερα που συνολικά δεν
πρέπει να υπερβαίνουν το 20% της
επιφάνειας του κοινόχρηστου χώρου
και θα πρέπει
να εντάσσονται σε
εγκεκριμένο συνολικό
σχεδιασμό.... ...... Όλες οι παραπάνω κατασκευές και
εγκαταστάσεις θα μπορούν να αποτελούν ένα
ενιαίο αισθητικό σύνολο και πραγματοποιούνται από τον οικείο
δήμο ή κοινότητα ή από άλλους
δημόσιους ή ιδιωτικούς
φορείς ή νομικά πρόσωπα ή
ιδιώτες, μετά από έγκριση της αντίστοιχης
μελέτης από την αρμόδια κατά περίπτωση υπηρεσία της
Νομαρχίας ή του O.Τ.Α, εφόσον διαθέτει
τεχνική υπηρεσία......». «
Επιτρέπεται, κατά παρέκκλιση των διατάξεων του παρόντος και
των ειδικών
όρων δόμησης της περιοχής, η κατασκευή
ανελκυστήρα
με τις απολύτως
αναγκαίες από τους ισχύοντες
κανονισμούς διαστάσεις, καθώς και του αναγκαίου χώρου
πρόσβασης σε αυτόν, σε υφιστάμενες κατά
τη χρονολογία ισχύος της διάταξης αυτής οικοδομές που
στερούνται αυτού και όπου διαμένουν άτομα
με
κινητική αναπηρία
, εφόσον δεν
βλάπτεται υπέρμετρα το
άμεσο οικιστικό περιβάλλον.
Η
παρέκκλιση αυτή χορηγείται με απόφαση του Γενικού Γραμματέα
Περιφέρειας ύστερα από εισήγηση
της αρμόδιας Διεύθυνσης
Περιβάλλοντος και Χωροταξίας
Περιφέρειας, σύμφωνη γνώμη
του
περιφερειακού συμβουλίου χωροταξίας, οικισμού και περιβάλλοντος και μετά από αιτιολογημένη
πρόταση της
αρμόδιας υπηρεσίας Υγείας και
Πρόνοιας της Περιφέρειας. Τα ανωτέρω μπορεί να
εφαρμοσθούν και σε κτίρια, στα οποίο κατά το χρόνο ανέγερσής τους δεν επιβαλλόταν από τις
ισχύουσες τότε διατάξεις η κατασκευή του ανελκυστήρα και του
χώρου πρόσβασης σε αυτόν. Στην
περίπτωση αυτή δεν
απαιτείται η αιτιολογημένη πρόταση
της αρμόδιας υπηρεσίας
Υγείας και
Πρόνοιας της Περιφέρειας........».
