ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ
«Δικαιώματα-υποχρεώσεις επιβατών και μεταφορέων στις επιβατικές θαλάσσιες μεταφορές».
Του Μανώλη Μπασιά
Αναρτούμε σήμερα τμήματα από την εγκύκλιο του Υπουργού Ναυτιλίας
«Δικαιώματα-υποχρεώσεις επιβατών και μεταφορέων στις επιβατικές θαλάσσιες μεταφορές».
που ενδιαφέρουν τους αναπήρους.
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ ΑΙΓΑΙΟΥ ΚΑΙ ΝΗΣΙΩΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ
Πειραιάς, 27-09-2013
Αριθ.Πρωτ.: 3332.12/10/13
ΠΡΟΣ: Αποδέκτες Πίνακα Διανομής
Ταχ.Δ/νση : Ακτή Βασιλειάδη - Πύλη Ε 1 Ταχ. Κώδικας : 185 10 Πειραιάς Τηλέφωνο : 210 4191495 / 210 4064258 E-mail : dths@yen.Rr - dep@yen.Rr
ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ
«Δικαιώματα-υποχρεώσεις επιβατών και μεταφορέων στις επιβατικές θαλάσσιες μεταφορές».
ΣΧΕΤ.: α) Ο Νόμος 3709/2008 «Δικαιώματα-υποχρεώσεις επιβατών και μεταφορέων στις τακτικές θαλάσσιες μεταφορές και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ Α'213/14-10-2008) όπως τροποποιήθηκε και συμπληρώθηκε από το άρθρο 35 του νόμου 4150/2013 (ΦΕΚ Α'102/29-04-2013). β) Ο Κανονισμός (EE) 1177/2010 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου «για τα δικαιώματα των επιβατών στις θαλάσσιες και εσωτερικές μεταφορές», γ) Η Αριθ. 3332.12/05/13/14-06-2013 Απόφαση Υπουργού Ναυτιλίας και Αιγαίου «Καθορισμός των διαδικασιών υποβολής παραπόνων των επιβατών στις θαλάσσιες μεταφορές, του περιεχομένου, του ειδικού εντύπου παραπόνων, καθώς και της διαχείρισης αυτής (ΦΕΚ Β'1453/14-06-2013).
1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ - ΙΣΤΟΡΙΚΟ
1.1 Σκοπός της παρούσας εγκυκλίου είναι η παροχή οδηγιών προς τις Λιμενικές Αρχές και η ενημέρωση των φορέων που εμπλέκονται στις επιβατικές θαλάσσιες μεταφορές, σχετικά με το θεσμικό πλαίσιο που διέπει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις επιβατών και μεταφορέων, όπως αυτό διαμορφώθηκε μετά τη θέση σε ισχύ του Κανονισμού (EE) 1177/2010 και την εναρμόνιση του Νόμου 3709/2008 (ΦΕΚ Α'213/14- 10-2008) με την προαναφερόμενη κοινοτική νομοθεσία.
1.2 Όπως είναι γνωστό με τις διατάξεις του Νόμου 3709/2008 καθορίστηκε το νομικό πλαίσιο προστασίας των δικαιωμάτων του επιβάτη στις τακτικές θαλάσσιες ενδομεταφορές. Τον Νόμο 3709/2008 ακολούθησε η έκδοση, από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο (Council), του Κανονισμού (EE) 1177/2010 για τα δικαιώματα των επιβατών στις θαλάσσιες και πλωτές μεταφορές, γενικότερα. Οι διατάξεις του Νόμου 3709/2008 βρίσκονταν, σε σημαντικό βαθμό, εντός του πλαισίου των διατάξεων του Κανονισμού (EE) 1177/2010. Ωστόσο, ο Κανονισμός (EE) 1177/2010 διαφοροποιούνταν: α) στα ποσά των αποζημιώσεων των επιβατών σε περιπτώσεις καθυστερήσεων-διακοπής δρομολογίων με υπαιτιότητα του μεταφορέα, β) στην καθιέρωση παροχής δωρεάν συνδρομής σε άτομα με μειωμένη κινητικότητα από τους μεταφορείς και από τους φορείς εκμετάλλευσης των λιμενικών τερματικών σταθμών και γ) στην επέκταση του πεδίου εφαρμογής του σε υπηρεσίες θαλάσσιων μεταφορών πέρα από τις τακτικές θαλάσσιες ενδομεταφορές (άρθρο 2 του Κανονισμού (EE) 1177/2010). Με το άρθρο 35 του Νόμου 4150/2013 (ΦΕΚ Α'102/29-04- 2013) και την Αριθ. 3332.12/05/13/14-06-2013 Υπουργική Απόφαση «Καθορισμός των διαδικασιών υποβολής παραπόνων των επιβατών στις θαλάσσιες μεταφορές, του περιεχομένου του ειδικού εντύπου παραπόνων, καθώς και της διαχείρισης αυτών» (ΦΕΚ Β'1453/14-06-2013), πραγματοποιήθηκαν οι απαραίτητες τροποποιήσεις του Νόμου 3709/2008 ώστε αυτός να εναρμονιστεί με τις επιταγές της σχετικής κοινοτικής νομοθεσίας και να διασφαλιστεί η εφαρμογή του Κανονισμού (EE) 1177/2010 για τις
υπόλοιπες περιπτώσεις θαλάσσιων μεταφορών, όπως αυτές ορίζονται στο πεδίο εφαρμογής του Κανονισμού.
2. ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ
2.1 Ο Νόμος 3709/2008, όπως ισχύει, εφαρμόζεται μόνο στα δρομολογημένα, σύμφωνα με τις διατάξεις του Νόμου 2932/2001, πλοία. Ο Κανονισμός (EE) 1177/2010 εφαρμόζεται και: α) Στις υπηρεσίες μεταφοράς επιβατών, συμπεριλαμβανομένης και της κρουαζιέρας, όταν η επιβίβαση και η αποβίβαση πραγματοποιείται μεταξύ ελληνικών και κοινοτικών λιμένων, β) στις υπηρεσίες μεταφοράς επιβατών, συμπεριλαμβανομένης και της κρουαζιέρας, όταν η επιβίβαση πραγματοποιείται σε ελληνικό λιμένα και η αποβίβαση σε λιμένα εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης και γ) στις υπηρεσίες μεταφοράς επιβατών, όταν η επιβίβαση πραγματοποιείται σε λιμένα εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης και η αποβίβαση σε ελληνικό λιμένα, με την προϋπόθεση όμως ότι η υπηρεσία εκτελείται από κοινοτικό μεταφορέα.
2.3 Η νομική ισχύς των δικαιωμάτων-υποχρεώσεων των επιβατών, των μεταφορέων και των φορέων εκμετάλλευσης των λιμενικών τερματικών σταθμών αρχίζει από τη χρονική στιγμή έκδοσης του εισιτηρίου στον επιβάτη ή την απόδειξη μεταφοράς οχήματος. Κανένα δικαίωμα-υποχρέωση δεν υφίσταται αν ο επιβάτης δεν είναι κάτοχος αποκόμματος εισιτηρίου, συμπεριλαμβανομένου και του ηλεκτρονικού εισιτηρίου.
2.4 Καμία απαίτηση από τον επιβάτη δεν μπορεί να θεμελιωθεί για καθυστέρηση, διακοπή, ακύρωση ή τροποποίηση δρομολογίου που οφείλεται σε λόγους δημόσιας τάξης, ασφάλειας, δυσμενών καιρικών συνθηκών, παροχή βοήθειας σε πρόσωπα ή πλοία που βρίσκονται σε κίνδυνο, εξυπηρέτησης έκτακτων μεταφορικών αναγκών και την εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος κατ' εφαρμογή διατάξεων της νομοθεσίας ή εντολών της αρμόδιας Λιμενικής Αρχής.
3. ΟΡΙΣΜΟΙ
3.1 Στο άρθρο 2 του Νόμου 3709/2008 (σημείο αναφοράς των ορισμών), όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει, ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στην έννοια του «ατόμου με αναπηρία» ή «ατόμου με μειωμένη κινητικότητα». Στην έννοια αυτή περιλαμβάνονται όλοι οι επιβάτες των οποίων η κινητικότητα είναι μειωμένη, λόγω οποιασδήποτε σωματικής αναπηρίας (μόνιμης ή προσωρινής) ή διανοητικής κινητικότητας ή ηλικίας. Συνεπώς, τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία ή μειωμένη κινητικότητα δεν πρέπει να περιορίζονται κατά την στενότερη έννοια της πιστοποίησής τους με ισχύουσες αποφάσεις υγειονομικών επιτροπών του Κέντρου Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕ.Π.Α.) ή αρμόδιας διοικητικής αρχής ή ασφαλιστικού φορέα.
4. ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΕΠΙΒΑΤΩΝ
4.1 Στα άρθρα 4 έως 13 του Νόμου 3709/2008, όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει, καθορίζονται τα δικαιώματα των επιβατών στις θαλάσσιες ακτοπλοϊκές ενδομεταφορές, το ύψος των χρηματικών αποζημιώσεων καθώς και η δυνατότητα επιπλέον παροχών όπως τροφή και κατάλυμα, στην περίπτωση που αυτό απαιτηθεί από την περίσταση. Ο επιβάτης με αναπηρία ή μειωμένη κινητικότητα δικαιούται, επιπλέον των υπολοίπων δικαιωμάτων του ως επιβάτης, τη δωρεάν μεταφορά κάθε απαραίτητου εξοπλισμού ή βοηθήματος που απαιτείται για την αυτόνομη μετακίνησή του και δωρεάν μεταφορά συνοδού εφόσον ο μεταφορέας το απαιτήσει.
4.2 Τα περισσότερα από τα παραπάνω δικαιώματα στις τακτικές θαλάσσιες ενδομεταφορές είναι απόρροια των ίδιων δικαιωμάτων που προβλέπει ο Κανονισμός (EE) 1177/2010 σε αντίστοιχες διατάξεις του (άρθρα 7 έως 21) και για τις υπόλοιπες θαλάσσιες μεταφορικές υπηρεσίες που περιλαμβάνονται στο πεδίο εφαρμογής του.
4.3 Παρά ταύτα, κατ' εφαρμογή σχετικών διατάξεων του Νόμου 3709/2008 και μόνο στις ακτοπλοϊκές ενδομεταφορές, ο επιβάτης δύναται επίσης: α) να τροποποιεί το εισιτήριο του (άρθρο 4 παρ.ΐγ), β) να ακυρώνει, υπό προϋποθέσεις, και να του επιστραφεί το σύνολο ή μέρος της αξίας του εισιτηρίου του (άρθρο 4 παρ.ΐβ). Επιπλέον, ο επιβάτης που έχει ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω (σύμφωνα με την απαραίτητη πιστοποίηση που προβλέπεται στην παράγραφο 3 του άρθρου 4 του Νόμου 3709/2008, όπως ισχύει) δικαιούται έκπτωση 50% επί της τιμής του καταβληθέντος ναύλου για όλες τις θέσεις επιβατών και 50% έκπτωση εφόσον μεταφέρει αναπηρικό Ι.Χ.Ε. όχημα. Επίσης, δικαιούται έκπτωση 50% επί του ναύλου του συνοδού του υπό την προϋπόθεση ότι ο δικαιούχος πάσχει από παραπληγία ή τύφλωση ή νοητική αναπηρία ή αυτισμό ή σύνδρομο Down.
5. ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΕΠΙΒΑΤΩΝ
5.1 Στο άρθρο 14 του Νόμου 3709/2008 προβλέπεται μία σειρά από υποχρεώσεις του επιβατικού κοινού οι οποίες σχετίζονται κυρίως με την ευταξία και την ασφάλεια επί του πλοίου. Ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει στην υποχρέωση του επιβάτη να δίνει είτε κατά την ηλεκτρονική κράτηση είτε κατά την έκδοση του εισιτηρίου του, τα ακριβή και αληθή προσωπικά του στοιχεία, προκειμένου ο μεταφορέας ή ο εκδότης του εισιτηρίου του να μπορεί να επικοινωνήσει μαζί του σε περιπτώσεις καθυστέρησης ή ακύρωσης του δρομολογίου. Επίσης, οι επιβάτες υποχρεούνται να ελέγχουν την ορθότητα των αναγραφόμενων στα εισιτήριά τους στοιχείων. Στην περίπτωση που ο επιβάτης δεν επιθυμεί να χορηγήσει, κατά την κράτηση ή έκδοση του εισιτηρίου του, τα προσωπικά του στοιχεία, τότε θα πρέπει να καταχωρείται σχετική παρατήρηση από τον εκδότη στο Ηλεκτρονικό Σύστημα Κράτησης Θέσεων και Έκδοσης Εισιτηρίων και Αποδείξεων (Η.Σ.Κ.Θ.Ε.Ε.Α.) και να συμπληρώνεται σχετικό χωρίο της ηλεκτρονικής φόρμας.
5.2 Επίσης, οι επιβάτες με αναπηρία ή μειωμένη κινητικότητα που ταξιδεύουν με θαλάσσιες μεταφορές που περιλαμβάνονται στο πεδίο εφαρμογής του Κανονισμού (EE) 1177/2010 και του Νόμου 3709/2008, όπως ισχύει, υποχρεούνται να ενημερώσουν τον εκδότη του εισιτηρίου ή τον μεταφορέα για την περίπτωση εξυπηρέτησης σε θέματα προσβασιμότητας στο χώρο του λιμένα ή το πλοίο, το αργότερο σαράντα οκτώ (48) ώρες πριν την παροχή της συνδρομής και να βρίσκονται σε προκαθορισμένο σημείο τουλάχιστον εξήντα (60) λεπτά πριν την προγραμματισμένη ώρα απόπλου του πλοίου (παράγραφος 1 άρθρου 11 του Κανονισμού (EE) 1177/2010 και παράγραφος 12 του άρθρου 14 του Νόμου 3709/2008).
9. ΤΕΛΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ - ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ
9.3 Με ιδιαίτερη προσοχή και ευαισθησία να αντιμετωπίζονται περιπτώσεις παροχής κάθε βοήθειας σε άτομα με αναπηρία ή μειωμένη κινητικότητα ή σε άτομα που χρήζουν ειδική φροντίδα όπως βρέφη, μικρά παιδιά και τους συνοδούς τους, εγκύους, ηλικιωμένα πρόσωπα, με συνεχείς συστάσεις προς τα πρόσωπα που έχουν οριστεί στο πλοίο για την παροχή βοήθειας προς τα άτομα αυτά και την επιβολή αυστηρών κυρώσεων, όπου απαιτείται, σε περίπτωση παράβασης της υποχρέωσης αυτής.
Επισημαίνεται ότι η παρούσα εγκύκλιος με την αναφορά στο νομικό πλαίσιο και τις οδηγίες αποσκοπεί στη διευκόλυνσή σας και δεν υποκαθιστά την κείμενη νομοθεσία για τα δικαιώματα-υποχρεώσεις επιβατών και μεταφορέων.
Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ
Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης
