ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ
ΤΡΙΜΕΛΕΣ - ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ - 516 - 2017
Δικαστήριο:ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΤΡΙΜΕΛΕΣ
Τόπος:ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Αριθ. Απόφασης:516
Ετος:2017
Περίληψη
Ασφάλιση ΟΑΕΕ - Επίδομα απόλυτης αναπηρίας - Σύνταξη
αναπηρίας - Μετατροπή σύνταξης αναπηρίας Ο.Α.Ε.Ε. σε σύνταξη γήρατος λόγω
τυφλότητας -. Την σύνταξη λόγω γήρατος έχουν δικαίωμα να λάβουν όλοι οι τυφλοί
εξ αμφοτέρων των οφθαλμών, είτε είχαν την πάθηση αυτή πριν από την υπαγωγή τους
στην ασφάλιση, είτε υπέστησαν απώλεια της όρασής τους επιγενομένως, χωρίς να
απαιτείται στην τελευταία αυτή περίπτωση να έχουν πραγματοποιήσει τον
προβλεπόμενο χρόνο ασφάλισης μετά την επέλευση της τυφλότητας. Το επίδομα απόλυτης
αναπηρίας χορηγήθηκε σε όλους τους ασφαλισμένους, τυφλούς και από τους δύο
οφθαλμούς, οι οποίοι συνταξιοδοτούνται λόγω γήρατος από φορείς κύριας και
επικουρικής ασφάλισης αρμοδιότητας του Υπουργείου Κοινωνικών Υπηρεσιών (μεταξύ
των οποίων και το Ο.Α.Ε.Ε). Η χορήγηση δε του ένδικου επιδόματος στους εν λόγω
ασφαλισμένους διατηρήθηκε σε ισχύ, κατ' εξαίρεση του θεσπιζόμενου γενικού
κανόνα περί απαγόρευσης χορήγησης του ανωτέρω επιδόματος από φορείς και κλάδους
επικουρικής ασφάλισης αρμοδιότητας του Υπουργείου Απασχόλησης και Κοινωνικής
Προστασίας. Το Δικαστήριο λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι δυνατή η μετατροπή
συντάξεως αναπηρίας του Ο.Α.Ε.Ε. σε σύνταξη γήρατος λόγω τυφλότητας και σύμφωνα
με τα στοιχεία του φακέλου πληρούσε ήδη κατά τον χρόνο που ήταν ασφαλισμένος,
τις χρονικές και ουσιαστικές προϋποθέσεις χορήγησης της συντάξεως αυτής,
καθόσον ήταν τυφλός και από τους δύο οφθαλμούς και είχε χρόνο ασφάλισης
μεγαλύτερο των πέντε ετών, ανεξάρτητα από το αν η τυφλότητά του επήλθε μετά από
την υπαγωγή του στην ασφάλιση, κρίνει ότι ο αρχικώς προσφεύγων, συνταξιούχος
λόγω αναπηρίας του καθού η προσφυγή Οργανισμού, δικαιούταν να ζητήσει τη
μετατροπή της σύνταξης αναπηρίας που ελάμβανε σε σύνταξη γήρατος, από την
ημερομηνία υποβολής της σχετικής αίτησής του. Δέχεται προσφυγή.
Κείμενο Απόφασης
Αριθμός αποφάσεως: 516/2017
ΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Τμήμα ΙΓ' ΤΡΙΜΕΛΕΣ
Σ υ ν ε δ ρ ί α σ ε δημόσια στο ακροατήριό του, στις 14
Οκτωβρίου 2016, αποτελούμενο από τους δικαστές: Αναστάσιο Τσιλιμιγκάκη, Πρόεδρο
Πρωτοδικών Διοικητικών Δικαστηρίων, Κωνσταντία Αλατζογιάννη, Πρωτοδίκη
Διοικητικών Δικαστηρίων, Βαρβάρα Μπουκουβάλα, Πρωτοδίκη Διοικητικών
Δικαστηρίων-Εισηγήτρια και γραμματέα τον Κωνσταντίνο Ζερφυρίδη, δικαστικό
υπάλληλο.
Για να δικάσει την προσφυγή με ημερομηνία καταθέσεως
12.03.2008 (αριθμός καταχώρησης ΠΡ /12.03.2008).
Των: 1. του και 2. του , χήρας , αμφότεροι κάτοικοι
Ασβεστοχωρίου Θεσσαλονίκης, οδός , που ενεργούν ως καθολικοί διάδοχοι του
αρχικού προσφεύγοντος και ήδη αποβιώσαντος του Αντρέα, κατοίκου εν ζωή Θεσσαλονίκης
(οδός , αρ .), οι οποίοι παραστάθηκαν διά του πληρεξουσίου δικηγόρου
Θεοφύλακτου Σιδηρόπουλου.
Κατά του Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου (ν.π.δ.δ.) με την
επωνυμία «Οργανισμός Ασφάλισης Ελευθέρων Επαγγελματιών» (Ο.Α.Ε.Ε.), που εδρεύει
στην Αθήνα και εκπροσωπείται νόμιμα από τον Διοικητή του, για τον οποίο
παραστάθηκε, με την με ημερομηνία καταθέσεως 12.10.2016 δήλωση του άρθρου 133
παρ.2 του Κ.Δ.Δ., ο πληρεξούσιος δικηγόρος Στέργιος Βίτσιος.
Κατά τη συζήτηση, οι διάδικοι που εμφανίστηκαν και παραστάθηκαν
στο ακροατήριο ανέπτυξαν τους ισχυρισμούς τους και ζήτησαν όσα αναφέρονται στα
πρακτικά.
Μετά τη δημόσια συνεδρίαση, το Δικαστήριο συνήλθε σε
διάσκεψη.
Αφού μελέτησε τα σχετικά έγγραφα,
Σκέφθηκε κατά τον νόμο
1. Επειδή, με την κρινόμενη προσφυγή, για την άσκηση της
οποίας καταβλήθηκε το νόμιμο ποσό παραβόλου (βλ.τα σειράς Α, με αριθμό και
ειδικά έντυπα γραμμάτια παραβόλου), επιδιώκεται παραδεκτώς η ακύρωση της υπ'
αριθμόν 423/συν45η/30.11.2007 αποφάσεως της Τοπικής Διοικητικής Επιτροπής
(Τ.Δ.Ε) της Περιφερειακής Διεύθυνσης Α' Τομέα Θεσσαλονίκης του Ο.Α.Ε.Ε, με την
οποία απορρίφθηκε ένσταση του αρχικώς προσφεύγοντος και ήδη αποβιώσαντος κατά
της υπ' αριθμόν /06.07.2007 αποφάσεως του Διευθυντή της ως άνω Περιφερειακής
Διεύθυνσης του καθού η προσφυγή Οργανισμού. Με την τελευταία αυτή απόφαση
απορρίφθηκε αίτηση του αρχικώς προσφεύγοντος να μετατραπεί η σύνταξη λόγω
αναπηρίας που ελάμβανε από τον καθού η προσφυγή Οργανισμό σε σύνταξη γήρατος
τυφλού κατά τις ευεργετικές διατάξεις
του άρθρου 1 παρ.1 του ν.612/1977. Εξάλλου, λόγω του θανάτου του αρχικώς
προσφεύγοντος στις 22.11.2010, η βιαίως διακοπείσα στη συνεδρίαση της
28.09.2015 δίκη (βλ.το οικείο πρακτικό δημόσιας συνεδρίασης αυτού του
Δικαστηρίου), νομίμως επαναλαμβάνεται αυτοδικαίως από το Δικαστήριο στο όνομα
των κληρονόμων του, (τέκνο) και (σύζυγος), λόγω της μη υποβολής από αυτούς
δήλωσης συνέχισης της δίκης εντός εξήντα ημερών από την ανωτέρω ημερομηνία
διακοπής αυτής, σύμφωνα με το άρθρο 141 παρ.1 και 3 του Κώδικα Διοικητικής
Δικονομίας (βλ. σχετικώς την από 23.11.2010 ληξιαρχική πράξη θανάτου του
αρχικώς προσφεύγοντος , το με αριθμ.πρωτ ./25.11.2010 πιστοποιητικό
πλησιέστερων συγγενών αυτού, και τα με αριθμ.πρωτ ./10.12.2015 και /10.12.2015
πιστοποιητικά του Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης και /31.12.2015 και /31.12.2015
πιστοποιητικά του Ειρηνοδικείου Θεσσαλονίκης, περί μη δημοσιεύσεως διαθήκης του
ανωτέρω θανόντος και μη αποποιήσεως του κληρονομικού δικαιώματος των παραπάνω
κληρονόμων του).
2. Επειδή, στο άρθρο 1 του ν.612/1977 «Περί συνταξιοδοτήσεως
λόγω γήρατος των τυφλών των ησφαλισμένων εις ασφαλιστικούς οργανισμούς
αρμοδιότητος του Υπουργείου Κοινωνικών Υπηρεσιών» (ΦΕΚ Α'164) ορίζονται τα
εξής: «Συνταξιοδότηση τυφλών Τυφλοί εξ' αμφοτέρων των οφθαλμών ησφαλισμένοι εις
ασφαλιστικούς οργανισμούς αρμοδιότητος του Υπουργείου Κοινωνικών Υπηρεσιών,
δικαιούνται συντάξεως λόγω γήρατος ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας, εφ' όσον
συνεπλήρωσαν χρόνον ασφαλίσεως δεκαπέντε (15) ετών, ή, προκειμένης ασφαλίσεως
υπολογιζομένης κατά την νομοθεσίαν του οικείου φορέως εις ημέρας, 4050 ημέρας
ασφαλίσεως. 2. Επιφυλασσομένων των διατάξεων της διεπούσης έκαστον οργανισμόν
νομοθεσίας περί των τυχόν λαμβανομένων υπ' όψιν δια τον υπολογισμόν της
συντάξεως αποδοχών, το ποσόν της συντάξεως των κατά την προηγουμένην παράγραφον
προσώπων καθορίζεται ίσον προς το αντιστοιχούν εις 35 έτη ασφαλίσεως ή εις
10.500 ημέρας ασφαλίσεως.
3. Η βάσει των διατάξεων της προηγουμένης παραγράφου
παρεχομένη σύνταξις δεν προσαυξάνεται δια του επιδόματος απολύτου αναπηρίας. 4.
Αι διατάξεις των παραγράφων 2 και 3 του παρόντος άρθρου δεν έχουν εφαρμογήν εις
περίπτωσιν καθ' ην ο ησφαλισμένος ήθελεν επιλέξει την εφαρμογήν των διατάξεων
της διεπούσης τον φορέα παρ' ου θα συνταξιοδοτηθεί νομοθεσίας, των προβλεπουσών
τον τρόπον υπολογισμού της συντάξεως και τας προσαυξήσεις ταύτης δι' επιδομάτων
(απολύτου αναπηρίας κλπ)». Περαιτέρω, στο άρθρο 1 του ν. 1904/1951 «Περί
προστασίας και αποκαταστάσεως των τυφλών (ΦΕΚ Α' 212), όπως το άρθρο αυτό
αντικαταστάθηκε από το άρθρο 1 του ν. 958/1979 (ΦΕΚ Α'191), ορίζεται ότι: «
Τυφλός κατά την έννοιαν του παρόντος νόμου νοείται παν πρόσωπον, το οποίον
στερείται παντελώς της αντιλήψεως του φωτός ή του οποίου η οπτική οξύτης είναι
μικροτέρα του ενός εικοστού (1/20) της φυσιολογικής τοιαύτης». Εξάλλου, με το
άρθρο 1 του ν.2676/1999 (ΦΕΚ Α'1) συστήθηκε το ν.π.δ.δ. με την επωνυμία
«Οργανισμός Ασφάλισης Ελεύθερων Επαγγελματιών» (Ο.Α.Ε.Ε.), ως καθολικός
διάδοχος των καταργούμενων από τον νόμο αυτόν ασφαλιστικών ταμείων, μεταξύ των
οποίων, σύμφωνα με το άρθρο 4 παρ.1 του ίδιου νόμου, συμπεριλαμβάνεται και το
Τ.Ε.Β.Ε. Περαιτέρω, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 3 παρ.2 του νόμου αυτού, από τη
θέση σε ισχύ του Οργανισμού του Ο.Α.Ε.Ε, οι ασφαλισμένοι των καταργούμενων
ταμείων μεταφέρονται σ' αυτόν και θεωρούνται ασφαλισμένοι του. Επιπλέον,
ακολούθως, κατ' εξουσιοδότηση της παρ.1 του άρθρου 12 του ως άνω νόμου,
εκδόθηκε το π.δ. 258/2005 «Καταστατικό του Ο.Α.Ε.Ε» (ΦΕΚ Α' 316), με έναρξη
ισχύος, σύμφωνα με το άρθρο 38 αυτού, από 01.01.2006, που ορίζει στο άρθρο 21
παρ.4 ότι: «Οι ασφαλισμένοι του Οργανισμού, που είναι τυφλοί ή παραπληγικοί με
ποσοστό αναπηρίας 67%, δικαιούνται σύνταξη λόγω γήρατος, σύμφωνα με τις
διατάξεις του άρθρου 1 του ν.612/1977 (164 Α'), όπως ισχύουν», στο άρθρο 22
παρ.7 ότι: «Ο συνταξιούχος λόγω αναπηρίας μπορεί με αίτησή του να ζητήσει τη
μετατροπή της σύνταξης λόγω αναπηρίας σε λόγω γήρατος, εφόσον έχει τις
προϋποθέσεις των περιπτώσεων α, β της παρ. 1 του άρθρου 20, περί προϋποθέσεων
συντάξεως λόγω γήρατος», ήτοι σύμφωνα με τις διατάξεις αυτές, εφόσον α) έχει
συμπληρώσει το 65ο έτος της ηλικίας του και συντάξιμο χρόνο 15 ετών ή β) έχει
συμπληρώσει το 60ο έτος της ηλικίας του και συντάξιμο χρόνο 35 ετών.
3. Επειδή, από την προαναφερόμενη διάταξη του άρθρου 1 παρ.1
του ν.612/1977, στην οποία δεν γίνεται καμία διάκριση ως προς τον χρόνο κατά
τον οποίο οι ασφαλισμένοι στερήθηκαν την όρασή τους, συνάγεται ότι τη σύνταξη
λόγω γήρατος που προβλέπεται από αυτήν έχουν δικαίωμα να λάβουν όλοι οι τυφλοί εξ
αμφοτέρων των οφθαλμών είτε είχαν την πάθηση αυτή πριν από την υπαγωγή τους
στην ασφάλιση είτε υπέστησαν απώλεια της όρασής τους επιγενομένως, χωρίς να
απαιτείται στην τελευταία αυτή περίπτωση να έχουν πραγματοποιήσει τον
προβλεπόμενο στη διάταξη αυτή χρόνο ασφάλισης μετά την επέλευση της τυφλότητας &…
(βλ.ΣτΕ 4117/1987, 3710/2001, 821/2007). Εξάλλου, όπως αναφέρεται στην
εισηγητική έκθεση του ν.612/1977, με τις διατάξεις αυτές επιδιώκεται πρωτίστως
η ενιαία ρύθμιση του ζητήματος της συνταξιοδότησης λόγω γήρατος των τυφλών ασφαλισμένων
όλων των ασφαλιστικών οργανισμών αρμοδιότητας του τότε Υπουργείου Κοινωνικών
Υπηρεσιών (στους οποίους υπάγεται και το Τ.Ε.Β.Ε), δεδομένου ότι μέχρι τότε
σχετική πρόβλεψη υπήρχε μόνον στη νομοθεσία του Ι.Κ.Α. Μάλιστα ενόψει του προστατευτικού
σκοπού του νόμου και του ότι η διάταξη του άρθρου 1 αυτού δεν διακρίνει ρητώς
μεταξύ ασφαλισμένων και συνταξιούχων, κι ως εκ τούτου δεν αποκλείει τους
τελευταίους από το πεδίο εφαρμογής της, οι κατά τα ανωτέρω ευνοϊκές
προϋποθέσεις συνταξιοδότησης λόγω γήρατος της ως άνω κατηγορίας ασφαλισμένων
που είναι τυφλοί τυγχάνουν, ως ειδικότερες ως προς αυτούς, αποκλειστικής
εφαρμογής σε κάθε περίπτωση, ήτοι ακόμη και επί μετατροπής συντάξεως αναπηρίας
σε σύνταξη γήρατος (βλ.ad hoc Διοικ.Πρωτ.Λάρισας 69/2008, Διοικ.Πρωτ.Πατρών
1481/2014, πρβλ.ΔΕφΑθ 1254/2012, 1282/2009). Συνακόλουθα, λόγω της ειδικότητας
και αποκλειστικότητας της διατάξεως του άρθρου 1 του ν.612/1977, η οποία
προβλέπει αυτοτελείς προϋποθέσεις συνταξιοδότησης για τους τυφλούς άνευ ορίου
ηλικίας και εφόσον έχουν καταστεί τυφλοί πριν ή μετά την υπαγωγή τους στην
ασφάλιση, εφόσον έχουν, όμως, συμπληρώσει δέκα πέντε έτη ασφάλισης ή 4.050
ημέρες ασφαλιστέας εργασίας, ανεξαρτήτως πότε αυτή παρασχέθηκε, ήτοι πριν ή
μετά την επέλευση της τυφλότητας (πρβλ.ΣτΕ 821/2007, 3710/2001), σε περίπτωση
που ζητείται η μετατροπή της συντάξεως αναπηρίας που ελάμβανε ο ασφαλισμένος σε
σύνταξη γήρατος λόγω τυφλότητας του άρθρου 1 του ν.612/1977, εφαρμόζονται οι
χρονικές και ουσιαστικές προϋποθέσεις που ορίζει η διάταξη αυτή, και όχι οι
γενικές διατάξεις κάθε ασφαλιστικού φορέα που προβλέπουν τις προϋποθέσεις που
απαιτούνται, για να μετατραπεί η σύνταξη αναπηρίας του οικείου οργανισμού
κοινωνικού ασφάλισης σε κοινή σύνταξη γήρατος, κι ως εκ τούτου, στην προκείμενη
περίπτωση, που ζητείται η μετατροπή συντάξεως αναπηρίας του Ο.Α.Ε.Ε σε σύνταξη
γήρατος λόγω τυφλότητας &…, δεν έχει εφαρμογή η διάταξη του άρθρου 22 παρ.7
του π.δ/ος 258/2005, με την οποία καθορίζονται, σε συνδυασμό με τη διάταξη του
άρθρου 20 παρ.1 εδ.α' και β του ίδιου π.δ/ος, οι χρονικές προϋποθέσεις που
πρέπει να συντρέχουν για τη μετατροπή συντάξεως αναπηρίας σε κοινή σύνταξη λόγω
γήρατος, δεδομένου άλλωστε ότι, κατά ρητή πρόβλεψη του άρθρου 20 παρ.4 του
ίδιου π.δ/ος, οι ευεργετικές για τη συνταξιοδότηση λόγω γήρατος των τυφλών διατάξεις
του άρθρου 1 του ν. 612/1977 εξακολουθούν να ισχύουν. Συνεπώς, τυφλοί συνταξιούχοι
λόγω αναπηρίας μπορούν να πάρουν σύνταξη γήρατος λόγω τυφλότητας κατά
μετατροπή, εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις του άρθρου 1 του ν.612/1977
(πρβλ.ΣτΕ 1333/2010, 2207/2014). Τούτο, ισχύει, πολύ περισσότερο, όταν ο
συνταξιούχος λόγω αναπηρίας που αιτείται τη μετατροπή της σύνταξής του σε
γήρατος λόγω τυφλότητας δικαιούταν της συντάξεως αυτής σε χρόνο κατά τον οποίο
ήταν ασφαλισμένος. Και τούτο, διότι στην περίπτωση αυτή πρόκειται για άσκηση
αυτοτελούς συνταξιοδοτικού δικαιώματος, το οποίο κατά κανόνα δεν υπόκειται σε
παραγραφή (πρβλ.ΣτΕ 3847/2004, 3128/1992, 4109/1976, 1245/1957).
4. Επειδή, περαιτέρω, με το άρθρο 5 παρ.7 του ν.3232/2004
(ΦΕΚ Α' 48) ορίστηκε ότι: «Ο περιορισμός που τίθεται από τις διατάξεις της παρ.
3 του άρθρου 1 του Ν.612/1977 δεν έχει εφαρμογή για τους τυφλούς ασφαλισμένους
που συνταξιοδοτούνται με βάση τις διατάξεις αυτές...».Εξάλλου, περαιτέρω, στο
άρθρο 42 παρ.3 του ν.1140/1981 (ΦΕΚ Α' Α' 68) ορίζεται ότι: «Το ποσόν της
καταβαλλομένης συντάξεως λόγω αναπηρίας εις συνταξιούχους Ασφαλιστικών φορέων
αρμοδιότητος Υπουργείου Κοινωνικών Υπηρεσιών, προσαυξάνεται κατά ποσοστόν 50%
εφ' όσον ο ανάπηρος ευρίσκεται διαρκώς εις κατάστασιν απαιτούσαν συνεχή
επίβλεψιν, περιποίησιν και συμπαράστασιν ετέρου προσώπου (απόλυτος αναπηρία).
... Κατ' εξαίρεσιν η κατά τα ανωτέρω προσαύξησις χορηγείται και επί συντάξεων
λόγω γήρατος εφ' όσον ο δικαιούχος της συντάξεως κατέστη τυφλός &…. . Το
κατά την παρούσαν παράγραφον ποσόν προσαυξήσεως της συντάξεως δεν δύναται να
είναι ανώτερον του 20πλασίου του εκάστοτε ισχύοντος τεκμαρτού ημερομισθίου του
ανειδικεύτου εργάτου. ». Εξάλλου, στο άρθρο 58 παρ.1 του ν.3518/2006 ορίζεται
ότι: «1. Η προβλεπόμενη από τις διατάξεις της παραγράφου 3 του άρθρου 42 του
ν.1140/1981 (ΦΕΚ 68 Α`), όπως ισχύουν, προσαύξηση της σύνταξης δεν χορηγείται
από Φορείς και Κλάδους Επικουρικής Ασφάλισης, αρμοδιότητας του Υπουργείου
Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας. Εξαιρούνται από την εφαρμογή του
προηγούμενου εδαφίου οι τυφλοί συνταξιούχοι των ανωτέρω φορέων,
συμπεριλαμβανομένων και αυτών που έχουν ήδη συνταξιοδοτηθεί, των οποίων οι
συντάξεις προσαυξάνονται σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 3 του άρθρου
42 του ν.1140/1981, όπως ισχύουν. Καταστατικές διατάξεις φορέων και Κλάδων
Επικουρικής ασφάλισης, αρμοδιότητας του Υπουργείου Απασχόλησης και Κοινωνικής
Προστασίας, που προβλέπουν προσαύξηση της σύνταξης όσων συνταξιούχων βρίσκονται
συνεχώς σε κατάσταση που απαιτεί συνεχή επίβλεψη, περιποίηση και συμπαράσταση
ετέρου προσώπου (απόλυτη αναπηρία), εξακολουθούν να ισχύουν. Στους
συνταξιούχους φορέων και Κλάδων Επικουρικής Ασφάλισης του πρώτου εδαφίου της
παραγράφου αυτής, στους οποίους εχορηγείτο η παροχή αυτή χωρίς η καταβολή της
να προβλέπεται ρητά από καταστατικές ή άλλες διατάξεις, εξακολουθεί να
χορηγείται .». Εξάλλου, το εκδοθέν κατ' εξουσιοδότηση του άρθρου 17 παρ.1 του
ν.1027/1980 (ΦΕΚ Α' 49), προεδρικό διάταγμα 116/1988 (ΦΕΚ Α' 48 - περί ανασυντάξεως,
τροποποιήσεως και συμπληρώσεως του Κανονισμού Παροχών του Τ.Ε.Β.Ε) ορίζει στο
άρθρο 9 παρ. 6 ότι : «Το ποσό της σύνταξης λόγω αναπηρίας που καταβάλλεται από
το Ταμείο σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 7 του Κανονισμού αυτού,
προσαυξάνεται κατά 50%, εφόσον ο ανάπηρος βρίσκεται διαρκώς σε κατάσταση που
απαιτεί συνεχή επίβλεψη, περιποίηση και συμπαράσταση άλλου προσώπου (απόλυτη
αναπηρία) και για όσο χρόνο κρίνεται από την υγειονομική επιτροπή ότι βρίσκεται
στην κατάσταση αυτή». Τέλος, στο άρθρο 24 παρ.3 του Καταστατικού του Ο.Α.Ε.Ε.
(π.δ 258/2005 ΦΕΚ Α' 316) ορίζεται ότι: «Το ποσό της καταβαλλόμενης από τον
οργανισμό μηνιαίας σύνταξης λόγω αναπηρίας προσαυξάνεται κατά 50% αυτής, εφόσον
ο ανάπηρος βρίσκεται σε κατάσταση που απαιτεί συνεχή επίβλεψη, περιποίηση και
συμπαράσταση άλλου προσώπου (απόλυτος αναπηρία)....Η ανωτέρω προσαύξηση
απολύτου αναπηρίας καταβάλλεται και στις παρακάτω περιπτώσεις, εφόσον κριθεί
από τις υγειονομικές επιτροπές, ότι χρήζουν συνεχούς επίβλεψης, περιποίησης και
συμπαράστασης άλλου προσώπου: α) Στους συνταξιούχους λόγω γήρατος, εφόσον είναι
πρακτικά τυφλοί εξ` αμφοτέρων των οφθαλμών ».
5. Επειδή, από τον συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων συνάγεται
ότι με τη διάταξη της παρ.7 του άρθρου 5 του ν.3232/2004 καταργήθηκε ο
περιορισμός που είχε τεθεί με τη διάταξη της παρ. 3 του άρθρου 1 του ν.
612/1977 και χορηγήθηκε το επίδομα απόλυτης αναπηρίας σε όλους τους
ασφαλισμένους, τυφλούς και από τους δύο οφθαλμούς, οι οποίοι συνταξιοδοτούνται
λόγω γήρατος βάσει του ν.612/1977 από φορείς κύριας και επικουρικής ασφάλισης
αρμοδιότητας, κατ' άρθρο 1 παρ.1 του ν. 612/1977, του Υπουργείου Κοινωνικών
Υπηρεσιών (μεταξύ των οποίων και το Ο.Α.Ε.Ε). Η χορήγηση δε του ένδικου
επιδόματος στους εν λόγω ασφαλισμένους διατηρήθηκε σε ισχύ τόσο με τη
μεταγενέστερη διάταξη της παρ. 1 του άρθρου 58 του ν. 3518/2006, κατ' εξαίρεση
του θεσπιζόμενου με τη διάταξη αυτή γενικού κανόνα περί απαγόρευσης χορήγησης
του ανωτέρω επιδόματος από φορείς και κλάδους επικουρικής ασφάλισης
αρμοδιότητας του Υπουργείου Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας, όσο και με
το άρθρο 24 παρ.3 του π.δ/ος 258/2005.
6. Επειδή, στην προκείμενη περίπτωση, από τα στοιχεία του
φακέλου της δικογραφίας, προκύπτουν τα ακόλουθα: Ο αρχικώς προσφεύγων και ήδη
αποβιώσας , ασκούσε το επάγγελμα του εκτελωνιστή και ασφαλίστηκε στο Τ.Ε.Β.Ε.
και ήδη Ο.Α.Ε.Ε. από 01.01.1976 έως 31.01.2001. Με την υπ' αριθμ.πρωτ
./28.01.1998 αίτησή του ζήτησε να κριθεί από την αρμόδια υγειονομική επιτροπή
του Τ.Ε.Β.Ε ως προς την ικανότητά του για εργασία κι εφόσον κριθεί ανίκανος να
σταματήσει το ασφαλιστέο επάγγελμά του και να συνταξιοδοτηθεί. Για τον λόγο
αυτόν παραπέμφθηκε στην Πρωτοβάθμια Υγειονομική Επιτροπή του Τ.Ε.Β.Ε, η οποία
με τη με αριθμό /10.03.1998 γνωμάτευσή της αποφάνθηκε ότι είναι πρακτικά τυφλός
εξ αμφότερων των οφθαλμών και προσδιόρισε το ποσοστό της ανατομοφυσιολογικής
του βλάβης σε 80% για το χρονικό διάστημα από 10.03.1998 έως 31.03.2000.
Τελικώς, αυτός διέκοψε την άσκηση του επαγγέλματος του στις 31.01.2001 (βλ.την
από 16.02.2001 έκθεση διακοπής επαγγέλματος του Προϊσταμένου του τμήματος
Αναλήψεως Θεσσαλονίκης του Ο.Α.Ε.Ε). Στη συνέχεια, με την υπ' αριθμ.πρωτ
./07.02.2001 αίτησή του ζήτησε τη χορήγηση σύνταξης λόγω αναπηρίας από το πρώην
Τ.Ε.Β.Ε και ήδη Ο.Α.Ε.Ε, καθώς ήδη είχε συμπληρώσει είκοσι πέντε έτη ασφάλισης
και έναν μήνα στον ως άνω ασφαλιστικό Οργανισμό, ενώ μετά από αλληλογραφία με
το Ι.Κ.Α, ο χρόνος αυτός, συνυπολογιζόμενος κατ' εφαρμογή των ρυθμίσεων περί
διαδοχικής ασφάλισης, προσδιορίστηκε σε 25 έτη, 5 μήνες και 16 ημέρες. Τελικώς,
με την υπ'αριθμόν /14.01.2002 απόφαση του Διευθυντή του Τ.Ε.Β.Ε της Περιφερειακής
Διεύθυνσης Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας του χορηγήθηκε σύνταξη αναπηρίας σε
ποσοστό 67% για το χρονικό διάστημα από 07.02.2001 έως 30.09.2002. Στη συνέχεια
η σύνταξη αυτή παρατάθηκε με ποσοστό αναπηρίας 95% για το χρονικό διάστημα από
01.10.2002 έως 30.09.2004 και με ποσοστό αναπηρίας 90% από 01.10.2004 έως
30.11.2007 (βλ.τη με αριθμ.πρωτ ./07.08.2007 εισήγηση του Διευθυντή του
Τμήματος Συντάξεων της Περιφερειακής Διεύθυνσης Α'Τομέα Θεσσαλονίκης του
Ο.Α.Ε.Ε). Εξάλλου, καθόλον το χρονικό διάστημα της συνταξιοδοτήσεώς του λόγω
αναπηρίας ο προαναφερόμενος συνταξιούχος ελάμβανε το επίδομα απολύτου αναπηρίας
(βλ. την υπ' αριθμόν /27.02.2002 απόφαση του Διευθυντή τμήματος Συντάξεων της
Διεύθυνσης Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας του Τ.Ε.Β.Ε και την /21.01.2005
απόφαση του Διευθυντή του Ο.Α.Ε.Ε-Τ.Ε.Β.Ε Θεσσαλονίκης). Με την υπ' αριθμ.πρωτ
./20.02.2007 αίτησή του ζήτησε από το πρώην Τ.Ε.Β.Ε και ήδη Ο.Α.Ε.Ε τη
μετατροπή της συντάξεως αναπηρίας που ελάμβανε σε σύνταξη γήρατος κατά τις
ευεργετικές διατάξεις του άρθρου 1 του ν.612/1977. Με την υπ' αριθμόν
/06.07.2007 απόφαση του Διευθυντή της Περιφερειακής Διεύθυνσης Α' Τομέα
Θεσσαλονίκης του Ο.Α.Ε.Ε απορρίφθηκε η αίτηση αυτή, με την αιτιολογία ότι το
αίτημά του δεν μπορεί να ικανοποιηθεί, διότι οι διατάξεις αυτές καταλαμβάνουν
μόνον τους ασφαλισμένους και όχι τους ήδη συνταξιούχους. Επίσης, με την ίδια
απόφαση ο ως άνω Διευθυντής ισχυρίστηκε ότι ο προαναφερόμενος συνταξιούχος θα
μπορούσε να είχε ζητήσει εξ αρχής να του απονεμηθεί σύνταξη γήρατος λόγω τυφλότητας
&…, διότι πληρούσε τις απαιτούμενες χρονικές προϋποθέσεις, αλλά θα έπρεπε
να είχε κριθεί ως ολικά τυφλός από τις αρμόδιες υγειονομικές επιτροπές πριν από
την υπαγωγή του στην ασφάλιση του Τ.Ε.Β.Ε, προϋπόθεση που δεν συνέτρεχε στην
περίπτωσή του, καθώς υπήχθη στην ασφάλιση στις 01.01.1976 ενώ η πάθησή του
εμφανίστηκε το έτος 1996, σύμφωνα με την ανωτέρω αναφερόμενη με αριθμό /1998
γνωμάτευση της Πρωτοβάθμιας Υγειονομικής Επιτροπής του Ο.Α.Ε.Ε. Κατά της
αποφάσεως αυτής ο αρχικώς προσφεύγων άσκησε την υπ'αριθμ.πρωτ ./07.08.2007
ένστασή του ενώπιον της αρμόδιας Τ.Δ.Ε του Ο.Α.Ε.Ε., με την οποία ισχυρίστηκε
ότι δικαιούται σύνταξη λόγω γήρατος με τις ευεργετικές διατάξεις του άρθρου 1
του ν.612/1977, διότι κατά τον χρόνο υποβολής της αιτήσεώς του για χορήγηση
συντάξεως αναπηρίας είχε συμπληρώσει τις απαιτούμενες χρονικές προϋποθέσεις για
την λήψη της συντάξεως αυτής. Η ένσταση αυτή απορρίφθηκε με τη με αριθμό
423/συν45η/30.11.2007 απόφαση της Τ.Δ.Ε του καθού η προσφυγή Οργανισμού, με την
ίδια ως άνω αιτιολογία. Ήδη, κατά της αποφάσεως αυτής στρέφονται οι κληρονόμοι
του αρχικώς προσφεύγοντος, ο οποίος εν τω μεταξύ απεβίωσε, και αιτούνται την
ακύρωσή της, όπως αυτή αναπτύσσεται με το με ημερομηνία καταθέσεως 13.10.2016
υπόμνημά τους, ισχυριζόμενοι, μεταξύ άλλων, ότι η προσβαλλόμενη απόφαση είναι
μη νόμιμη και ακυρωτέα, διότι ο ασφαλισμένος του Ο.Α.Ε.Ε. που δικαιώθηκε
συντάξεως λόγω αναπηρίας δικαιούται να ζητήσει τη μετατροπή της σε σύνταξη
γήρατος λόγω τυφλότητας η οποία θα του απονεμηθεί, μόνον εφόσον συντρέχουν οι
χρονικές προϋποθέσεις κατά τον χρόνο υποβολής της αιτήσεώς του, διότι η μετατροπή
αυτή αποτελεί άσκηση αυτοτελούς συνταξιοδοτικού δικαιώματος. Εξάλλου, με το με
ημερομηνία καταθέσεως 08.03.2016 δικόγραφο των πρόσθετων λόγων τους, που
κοινοποιήθηκε στον καθού η προσφυγή Οργανισμό (βλ.την με αριθμό /08.03.2016
έκθεση επιδόσεως του Δικαστικού Επιμελητή του Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης, ),
ισχυρίζονται, περαιτέρω, ότι είναι μη νόμιμη η αιτιολογία της απόρριψης του
αιτήματος του αρχικώς προσφεύγοντος να μετατραπεί η σύνταξη αναπηρίας που
ελάμβανε σε σύνταξη γήρατος λόγω τυφλότητας κατά την οποία θα μπορούσε να είχε
ζητήσει εξαρχής να του χορηγηθεί η σύνταξη αυτή σύμφωνα με τις διατάξεις του
ν.612/1977, διότι, ανεξαρτήτως αν ήταν λυσιτελής ή μη η υποβολή του αιτήματος
αυτού, δεν ενημερώθηκε σχετικώς από τα όργανα του Τ.Ε.Β.Ε. και ήδη Ο.Α.Ε.Ε,
κατά παράβαση της υποχρέωσης ενημέρωσης των ασφαλισμένων από τα όργανα της
κοινωνικοασφαλιστικής διοίκησης, που απορρέει από τα άρθρα 20 παρ.1, 22 παρ.5
και 25 παρ.1 του Συντάγματος. Τέλος, ο καθού η προσφυγή Οργανισμός με την από
04.10.2016 έκθεση των απόψεών του, στην οποία κάνει αναφορά και στο υπ'
αριθμ.πρωτ.ΔΙΠΣΥΝ/Φ32/7/97370,110271/05.03.2008 έγγραφό του, ισχυρίζεται ότι,
σύμφωνα με τις καταστατικές διατάξεις του Οργανισμού, και συγκεκριμένα, το
άρθρο 22 του π.δ/ος 258/2005, ο προαναφερόμενος συνταξιούχος θα δικαιούταν τη
μετατροπή της σύνταξη αναπηρίας που ελάμβανε σε σύνταξη γήρατος λόγω τυφλότητας
εφόσον κατά τον χρόνο της αιτήσεώς του συνέτρεχαν οι χρονικές προϋποθέσεις του
άρθρου 20 περ.α και β αυτού και συγκεκριμένα είτε είχε συμπληρώσει το 65 έτος
της ηλικίας του και συντάξιμο χρόνο 15 ετών είτε είχε συμπληρώσει το 60 έτος
της ηλικίας του και είχε συντάξιμο χρόνο τριάντα πέντε ετών, κι ως εκ τούτου, η
μετατροπή αυτή δεν είναι δυνατή στην προκείμενη περίπτωση, καθώς ο ανωτέρω ήταν
55 ετών και ο συντάξιμος χρόνος του κατά τον χρόνο υποβολής της αιτήσεώς του
ήταν είκοσι πέντε ετών, πέντε μηνών και δέκα έξι ημερών. Περαιτέρω, ο καθού η
προσφυγή Οργανισμός διατείνεται ότι ο αρχικώς προσφεύγων έλαβε τη σύνταξη
αναπηρίας του Οργανισμού και το επίδομα απόλυτης αναπηρίας, ενώ, αν
συνταξιοδοτούταν κατ'εφαρμογή των ευεργετικών διατάξεων του άρθρου 1 του ν.612/1977
δεν θα δικαιούταν του επιδόματος αυτού.
7. Επειδή, ενόψει των ανωτέρω πραγματικών περιστατικών, το
Δικαστήριο λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι δυνατή η μετατροπή συντάξεως αναπηρίας
του Ο.Α.Ε.Ε. σε σύνταξη γήρατος λόγω τυφλότητας κατ' εφαρμογή των διατάξεων του
ν.612/1977, εφαρμοζόμενων στην περίπτωση αυτή για τη θεμελίωση του σχετικού
συνταξιοδοτικού δικαιώματος των ειδικών και αποκλειστικών ρυθμίσεων του νόμου
αυτού, και όχι των διατάξεων του οργανισμού του Ο.Α.Ε.Ε, οι οποίες καθορίζουν
τις χρονικές και άλλες προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούνται για τη μετατροπή
συντάξεως αναπηρίας σε κοινή σύνταξη γήρατος του Οργανισμού, πολλώ δε μάλλον
στην περίπτωση του αρχικού προσφεύγοντος και ήδη αποβιώσαντος, που όπως
συνομολογεί ο καθού η προσφυγή Οργανισμός στην προσβαλλόμενη απόφασή του και
προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου πληρούσε ήδη κατά τον χρόνο που ήταν
ασφαλισμένος τις χρονικές και ουσιαστικές προϋποθέσεις χορήγησης της συντάξεως
αυτής, καθόσον ήταν τυφλός και από τους δύο οφθαλμούς και είχε χρόνο ασφάλισης
μεγαλύτερο των πέντε ετών, ανεξάρτητα από το αν η τυφλότητά του επήλθε μετά από
την υπαγωγή του στην ασφάλιση, καθώς και ότι μετά από την έναρξη ισχύος του
άρθρου 5 παρ.7 του ν.3232/2004 οι συνταξιούχοι γήρατος λόγω τυφλότητας
δικαιούνται του επιδόματος απολύτου αναπηρίας, κι ως εκ τούτου, έχουν
καταργηθεί οι διατάξεις των παραγράφων 3 και 4 του ν.612/1977, κρίνει ότι ο
αρχικώς προσφεύγων, συνταξιούχος λόγω αναπηρίας του καθού η προσφυγή Οργανισμού
δικαιούταν να ζητήσει τη μετατροπή της σύνταξης αναπηρίας που ελάμβανε σε
σύνταξη γήρατος, από την ημερομηνία υποβολής της σχετικής αίτησής του, εφόσον
δεν υπάρχει πλέον ρητή αντίθετη διάταξη για την ικανοποίηση του αιτήματός του,
κατ'εφαρμογή των άρθρων 1 παρ. 1 και 2 του ν. 612/1977. Επομένως, μη νομίμως
απορρίφθηκε το αίτημά του με την ως άνω απόφαση του Διευθυντή του Τμήματος
Συντάξεων του καθού η προσφυγή Οργανισμού. Κατόπιν αυτών, η Τ.Δ.Ε., η οποία
έκρινε αντίθετα σύμφωνα με τα ανωτέρω, εσφαλμένα εφάρμοσε τον νόμο και εκτίμησε
τα πραγματικά περιστατικά, και για τον λόγο αυτόν καθίσταται ακυρωτέα, κατά
παραδοχή της κρινόμενης προσφυγής ως βάσιμης.
8. Επειδή, ενόψει των ανωτέρω, η προσφυγή πρέπει να γίνει
δεκτή, να ακυρωθεί η προσβαλλόμενη απόφαση και να επιστραφεί το ποσό του
καταβληθέντος παραβόλου στους προσφεύγοντες (άρθρο 277 παρ.9 του ΚΔΔ). Τέλος,
να μην καταλογισθούν δικαστικά έξοδα σε βάρος του καθού η προσφυγή Ο.Α.Ε.Ε.,
κατ'εκτίμηση των περιστάσεων (άρθρο 275 παρ.1, εδ.ε' του ΚΔΔ.).
ΔIΑ ΤΑΥΤΑ
Δέχεται την προσφυγή.
Ακυρώνει την 423/συν45η/30.11.2007 απόφαση της Τοπικής
Διοικητικής Επιτροπής (Τ.Δ.Ε) της Περιφερειακής Διεύθυνσης Α' Τομέα
Θεσσαλονίκης του Ο.Α.Ε.Ε.
Διατάσσει την απόδοση στους προσφεύγοντες του καταβληθέντος
παραβόλου.
Απαλλάσσει τον καθού η προσφυγή Οργανισμό από τα δικαστικά
έξοδα των προσφευγόντων.
Η διάσκεψη του Δικαστηρίου έγινε στη Θεσσαλονίκη, στις 14
Δεκεμβρίου 2016
και η απόφαση δημοσιεύθηκε στο ακροατήριό του, σε έκτακτη
δημόσια συνεδρίαση στις 27.01.2017.
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ
Αναστάσιος Τσιλιμιγκάκης Βαρβάρα Μπουκουβάλα Πρόεδρος
Πρωτοδικών Δ.Δ Πρωτοδίκης Δ.Δ
Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
Κωνσταντίνος Ζερφυρίδης
Πρόεδρος:Αναστάσιος Τσιλιμιγκάκης
Δικηγόροι:Θεοφύλακτος Σιδηρόπουλος, Στέργιος Βίτσιος
Εισηγητές:Βαρβάρα Μπουκουβάλα
Μέλη:Κωνσταντία Αλατζογιάννη
Λήμματα:Ασφάλιση ΟΑΕΕ, Επίδομα απόλυτης αναπηρίας, Σύνταξη
αναπηρίας, Μετατροπή σύνταξης αναπηρίας Ο.Α.Ε.Ε. σε σύνταξη γήρατος λόγω
τυφλότητας
ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ
Δημοσίευση :
ΤΡΑΠΕΖΑ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΔΣΑ
ΣΧΕΤΙΚΟΙ ΝΟΜΟΙ
Α/Α
Νόμος
Αριθμός
Έτος
Αρθρο
Παράγραφος
1
ΝΟΜΟΣ
1904
1951
1
2
ΝΟΜΟΣ
612
1977
1
3
ΝΟΜΟΣ
1140
1981
42
4
ΝΟΜΟΣ
2676
1999
1
5
ΝΟΜΟΣ
3232
2004
5
6
ΠΡΟΕΔΡΙΚΟ ΔΙΑΤΑΓΜΑ
258
2005
12