Σχόλια επί τού νομοσχεδίου για την εθνική αρχή προσβασιμότητας
Κατ' άρθρο ανάλυση αξιολογούμενης ρύθμισης
14. Σύνοψη στόχων κάθε άρθρου
1 Στο άρθρο 1 προβλέπεται η σύσταση Εθνικής Αρχής Προσβασιμότητας (Αρχή), η οποία υπάγεται στον Πρωθυπουργό, υποστηρίζεται, ως προς τη στελέχωση και την υποδομή της, από την Προεδρία της Κυβέρνησης και εντάσσεται στον προϋπολογισμό της. Επιπλέον, ορίζονται ο σκοπός και η αποστολή της αρχής.
2 Στο άρθρο 2 προσδιορίζονται οι κύριες αρμοδιότητες της Αρχής.
3 Στο άρθρο 3 προσδιορίζεται η σύνθεση της Αρχής με τη συμπερίληψη επιστημόνων εγνωσμένου κύρους ή πολιτών των οποίων η δραστηριότητα συνδέεται με την πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία στην εκπαίδευση, τον πολιτισμό, τις τέχνες, τον αθλητισμό, την εργασία, την επιχειρηματικότητα και την ενημέρωση (τρεις εκ των οποίων είναι υποχρεωτικά άτομα με αναπηρία), εκπροσώπων της Εθνικής Συνομοσπονδίας για τα Άτομα με Αναπηρία, της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδος και της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος, της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, έξι Γενικών Γραμματέων, καθ' ύλην αρμόδιων για ζητήματα πρόσβασης και προσβασιμότητας, καθώς και ενός εκπροσώπου του Συντονιστικού Μηχανισμού του άρθρου 69 του ν. 4488/2017 (Α' 137). Επισημαίνεται ότι οι Γενικοί Γραμματείς, καθώς και ο εκπρόσωπος του Συντονιστικού Μηχανισμού δεν έχουν δικαίωμα ψήφου, ώστε να αποφευχθεί σύγχυση στο ίδιο πρόσωπο συμβουλευτικού και αποφασίζοντος οργάνου. Επίσης, προβλέπεται ο τρόπος συγκρότησης της Αρχής με απόφαση του Πρωθυπουργού και η τετραετής θητεία των μελών της, η οποία μπορεί να ανανεωθεί μόνο μία (1) φορά, εξαιρουμένων των μελών που ορίζονται ως εκ της ιδιότητάς τους. Παράλληλα, ρυθμίζονται ζητήματα νόμιμης συγκρότησης, απαρτίας, ύπαρξης κωλυμάτων, λόγων έκπτωσης και ευθύνης των μελών της Αρχής.
4 Στο άρθρο 4 προβλέπεται η δυνατότητα συνεργασίας της Αρχής με επιστήμονες εγνωσμένου κύρους για εξειδικευμένα θέματα και πρόσκλησης μαθητών και φοιτητών με αναπηρία στις τακτικές της συνεδριάσεις, καθώς και η σύναψη συμβάσεων, στο όνομα της Αρχής, με ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα, ερευνητικά πανεπιστημιακά ινστιτούτα και ερευνητικά ιδρύματα. Γίνεται αναφορά στην υποχρέωση υποβολής στην Αρχή των αποτελεσμάτων μελετών στο πλαίσιο αυτών των συνεργασιών. Μέσω των συνεργασιών αυτών καθίσταται δυνατή η πληρέστερη ενημέρωση της Αρχής για θέματα του αντικειμένου της.
5 Με το άρθρο 5 ορίζονται οι λεπτομέρειες σχετικά με τις συνεδριάσεις, τον σχηματισμό απαρτίας και τη λήψη αποφάσεων της Αρχής.
6 Με το άρθρο 6 θεσπίζεται η υποχρέωση υποβολής ετήσιας έκθεσης στον Πρωθυπουργό, τον Πρόεδρο της Βουλής και τους αρχηγούς των κομμάτων που εκπροσωπούνται στη Βουλή και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η οποία συζητείται στην Ειδική Μόνιμη Επιτροπή Ισότητας, Νεολαίας και Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Προβλέπεται περαιτέρω η δυνατότητα υποβολής περαιτέρω εκθέσεων, ώστε να διασφαλισθούν η διαφάνεια και η παρακολούθηση των πεπραγμένων της Αρχής.
7 Με το άρθρο 7 παρέχεται στην Αρχή η δυνατότητα να αιτείται συνδρομής δημόσιων υπηρεσιών και άλλων φορέων του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, καθώς και ιδιωτών, συμπεριλαμβανομένων απόρρητων εγγράφων και στοιχείων για τη διευκόλυνση και υποστήριξη του συμβουλευτικού της έργου.
8 Με το άρθρο 8 ρυθμίζεται η στελέχωση της Αρχής με τη σύσταση θέσεων επιστημονικού και διοικητικού προσωπικού και προβλέπεται η διαδικασία πλήρωσης των θέσεων, καθώς και κάθε θέμα που αφορά στην υπηρεσιακή κατάσταση και τις αποδοχές αυτού του προσωπικού. Επιπλέον, προβλέπεται η δυνατότητα πρακτικής άσκησης.
9 Τίθενται οι εξουσιοδοτικές και μεταβατικές διατάξεις.
19.
Σχολιασμός / ποιοτική αποτίμηση:
Το όφελος της παρούσας ρύθμισης είναι η εφαρμογή του νομικού πλαισίου για την προσβασιμότητα, η εισαγωγή καλών πρακτικών και επιστημονικής τεκμηρίωσης στις δημόσιες πολιτικές στο σχετικό πεδίο, η βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τους πολίτες που είναι άτομα με αναπηρία και εμποδιζόμενα άτομα και εν γένει προς το ευρύ κοινό, η συμπερίληψη των ατόμων με αναπηρία σε κάθε έκφανση της κοινωνικής ζωής και η ενίσχυση των δράσεων που αποσκοπούν στη βελτίωση της ζωής και τη ανεξάρτητη διαβίωσή τους.
22. Διαβούλευση κατά τη διάρκεια της νομοπαρασκευαστικής διαδικασίας από την έναρξη κατάρτισης της αξιολογούμενης ρύθμισης μέχρι την υπογραφή από τους συναρμόδιους Υπουργούς
π Συνεργασία με άλλα υπουργεία / υπηρεσίες Α. Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία
Την 21η Σεπτεμβρίου 2020 τέθηκε σε δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία (εφεξής ΕΣΔ), η οποία ολοκληρώθηκε επιτυχώς την 5η Οκτωβρίου 2020. Στο ΕΣΔ προβλέπεται διακριτός
στόχος για τη σύσταση της Εθνικής Αρχής Προσβασιμότητας, η οποία αποτελεί πρόταση του αναπηρικού κινήματος στον Πρωθυπουργό και τον Υπουργό Επικρατείας κατά την πρώτη συνάντηση τους με τον Πρόεδρο της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία (ΕΣΑμεΑ) την 21η Αυγούστου 2019.
Β. ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ «Εθνική Αρχή Προσβασιμότητας, Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και Εθνική Επιτροπή Βιοηθικής και Τεχνοηθικής»
Ως προς την Εθνική Αρχή Προσβασιμότητας, στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης στο opengov.gr:
- Ζητήθηκε να συμμετέχει η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας με τακτικό και αναπληρωματικό μέλος στους φορείς που θα απαρτίζουν την Εθνική Αρχή Προσβασιμότητας.
- Ζητήθηκε να συμμετέχει η ΕΣΑμεΑ στην Εθνική Αρχή Προσβασιμότητας.
- Ζητήθηκε να συμμετέχουν στην Εθνική Αρχή Προσβασιμότητας και συμπαραστάτες ατόμων με νοητική αναπηρία.
- Ζητήθηκε να έχει η Αρχή τη δυνατότητα να εξετάζει και να προωθεί ad hoc λύσεις όπου αυτό κρίνεται επιβεβλημένο, και να λειτουργεί και ως μηχανισμός επιβολής διοικητικών κυρώσεων σε περίπτωση παραβίασης του οικείου νομοθετικού πλαισίου. Αναλυτικότερα, παρατίθενται τα σχόλια επί της διαβούλευσης (τα σχόλια και το σχέδιο νόμου έχουν τη μορφή που αναρτήθηκε στη δημόσια διαβούλευση):
ΣΧΟΛΙΑ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ ΕΠΙ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΡΧΗΣ ΠΡΟΣΒΑΣΙΜΟΤΗΤΑΣ
ΜΕΡΟΣ Α' Εθνική Αρχή Προσβασιμότητας Άρθρο 1
Σύσταση, αποστολή και αρμοδιότητες
1. Διατυπώνεται κριτική ως προς την αναγκαιότητα σύστασης της Εθνικής Αρχής Προσβασιμότητας (στο εξής «ΕΑΠ») και το ουσιώδες της μεταρρύθμισης και αμφισβητείται η δυνατότητα αποτελεσματικής συμβολής της στην επίλυση προβλημάτων. Συναφώς επισημάνθηκε ότι μείζον πρόβλημα για τους αναπήρους είναι η λειτουργία των Κέντρων Πιστοποίησης Αναπηρίας, ΚΕΠΑ [και όχι η σύσταση της ΕΑΠ].
Η σύσταση της ΕΑΠ αποτελεί ένα από τα εμβληματικά μέτρα του
Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία (στο εξής «ΕΣΔ») και ανταπόκριση της Κυβέρνησης σε σχετική πρόταση της Εθνικής Συνομοσπονδίας των Ατόμων με Αναπηρία (στο εξής «ΕΣΑμεΑ»). Κρίνεται αναγκαία η σύστασή της για τη διαρκή παρακολούθηση των θεμάτων που σχετίζονται με το δικαίωμα πρόσβασης των ατόμων με αναπηρία και τη συμβολή της στη χάραξη δημόσιων πολιτικών.
Επισημαίνεται ότι στις Τελικές Παρατηρήσεις/Συστάσεις της, η Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες (29/10/2019) εξέφρασε την ανησυχία της για την απουσία εθνικής στρατηγικής για την εφαρμογή των προτύπων προσβασιμότητας που διέπουν το δομημένο περιβάλλον, τα αγαθά και τις υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένων των μεταφορών, των μέσων ενημέρωσης και των υπηρεσιών πληροφόρησης και επικοινωνίας, τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα. Η σύσταση της ΕΑΠ με τις προβλεπόμενες αρμοδιότητες θα συμβάλλει στη συντονισμένη και οριζόντια εφαρμογή προτύπων προσβασιμότητας.
Σχετικά με την αναμόρφωση της λειτουργίας των ΚΕΠΑ γίνεται παραπομπή στη σχετική στοχοθεσία του ΕΣΔ.
2. Διατυπώνεται κριτική σχετικά με τον γνωμοδοτικό ρόλο της ΕΑΠ, το μη ανεξάρτητο και αυτοδιοικούμενο και την παρακολούθηση των ζητημάτων προσβασιμότητας μόνο σε «θεωρητικό» επίπεδο. Προτείνεται η ΕΑΠ να ιδρυθεί ως ανεξάρτητη διοικητική αρχή, προκειμένου να έχει και αποφασιστικές αρμοδιότητες με σκοπό τη συμμόρφωση τόσο του δημοσίου όσο και του ιδιωτικού τομέα, να μπορεί να απευθύνεται απευθείας στη Βουλή, την Κυβέρνηση αλλά και σε άλλους φορείς σχετικά με προωθούμενα μέτρα σχετιζόμενα με τις δραστηριότητές της, να συμμετέχει σε διεθνείς οργανισμούς και σε χρηματοδοτούμενα από την ΕΕ προγράμματα, να έχει οικονομική αυτοτέλεια και οργανωτική δομή με εκτελεστικό χαρακτήρα, κατ' αντιστοιχία των άρθρων που αφορούν την Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου. Τέλος αναφέρεται, «Τουλάχιστον να προβλεφθεί αυτή η μετεξέλιξή της σε επόμενο στάδιο, εφόσον βάσει αξιολόγησης κριθεί συμφέρον.»
Λόγω της οριζόντιας φύσης των δικαιωμάτων ατόμων με αναπηρία τα ζητήματα που εντάσσονται στο πεδίο αρμοδιότητας της ΕΑΠ εμπίπτουν ήδη στην αποφασιστική αρμοδιότητα φορέων του δημοσίου, πλην όμως προβλέπεται η δυνατότητα συστάσεων της
ΕΑΠ προς τους αρμόδιους φορείς. Η ΕΑΠ μπορεί να απευθύνεται στη Βουλή, την Κυβέρνηση, αλλά και σε άλλους φορείς σχετικά με προωθούμενα μέτρα σχετιζόμενα με τις δραστηριότητές της, να συμμετέχει σε διεθνείς οργανισμούς και σε χρηματοδοτούμενα από την ΕΕ προγράμματα δια της Προεδρίας της Κυβέρνησης. Επισημαίνεται η σχετική διάταξη της παραγράφου 3 του άρθρου 4 του σχεδίου νόμου. Η λειτουργία της ΕΑΠ, ως στόχος του ΕΣΔ, θα αξιολογείται ετησίως.
3. Η ΕΑΠ δεν δεσμεύεται να παράγει έργο και αποτέλεσμα, δεν συνδέεται με τους υπηρεσιακούς παράγοντες, δεν έχει αποφασιστική αρμοδιότητα και δεν είναι επαρκώς ενταγμένη στο πλαίσιο της διοικητικής οργάνωσης του Κράτους. Αναφέρεται, ως συγκριτικό παράδειγμα, η ύπαρξη υπουργείων για την αναπηρία σε «αρκετές» ευρωπαϊκές χώρες, τα οποία, πέραν των συμβουλευτικών και συντονιστικών, έχουν και αποφασιστικές αρμοδιότητες. Προτείνεται η δημιουργία ενός φορέα, Υπουργείου, Υφυπουργείου ή Γραμματείας, «ουσιαστικής διαχείρισης» των ζητημάτων της αναπηρίας.
Η διασύνδεση με τους υπηρεσιακούς παράγοντες επιτυγχάνεται με την παρούσα σύνθεση της ΕΑΠ. Τα συγκριτικά παραδείγματα θα εξετασθούν και θα ληφθούν υπόψη για περαιτέρω ενέργειες.
4. Θα έπρεπε να προβλέπονται ζητήματα ευθύνης των ατόμων που συγκροτούν την ΕΑΠ, ιδίως σε ό,τι αφορά ζητήματα παρακολούθησης, ενσωμάτωσης και εφαρμογής της κείμενης νομοθεσίας (διεθνούς, ευρωπαϊκής, εθνικής).
Η παρακολούθηση του κυβερνητικού έργου και η ενσωμάτωση και εφαρμογή της νομοθεσίας αποτελούν αρμοδιότητες της Κεντρικής Κυβέρνησης και της Βουλής και ως εκ τούτου δεν μπορούν να συνιστούν αρμοδιότητες της ΕΑΠ.
5. Το κόστος λειτουργίας της ΕΑΠ θα επιβαρύνει το επιτελικό κράτος.
Η Ανάλυση Συνεπειών Ρύθμισης συνοδεύεται από Έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους σχετικά με τα οικονομικά αποτελέσματα επί του κρατικού προϋπολογισμού και επί του προϋπολογισμού του αρμόδιου φορέα.
6. Επισημαίνεται ότι το νομοθετικό πλαίσιο για την προσβασιμότητα υφίσταται, αλλά δεν έχει εφαρμοστεί. Συγκεκριμένα, "οι κρατικές υπηρεσίες μπορούν να εφαρμόσουν αυτούς τους νόμους, αν συντονιστούν, αν δοθούν τα χρήματα και δεσμευτεί η κυβέρνηση με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα, ποια έργα θα ολοκληρώσει και πότε." Σε διακριτό σχόλιο, ως παράδειγμα αναποτελεσματικότητας αναφέρεται η πρόβλεψη του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ, ν. 4067/2012) για την προσβασιμότητα του δομημένου περιβάλλοντος και η πάροδος της καταληκτικής ημερομηνίας της 31ης Δεκεμβρίου του 2020 που έθετε ο νόμος.
Στην ανάγκη συντονισμού των φορέων έρχεται να απαντήσει η ενεργοποίηση του Συντονιστικού Μηχανισμού του άρθρου 69 του ν. 4488/2017, η ολοκλήρωση και εν εξελίξει υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία, στο πλαίσιο του οποίου προβλέπεται η σύσταση και λειτουργία της ΕΑΠ. Σχετικά με το παράδειγμα του ΝΟΚ, διαπιστώθηκε κατά τις εργασίες καταγραφής της υφιστάμενης κατάστασης στη δημόσια διοίκηση αναφορικά με την εφαρμογή της Σύμβασης των ΗΕ, οι οποίες εκκίνησαν μόλις τον Οκτώβριο του 2019, η ανάγκη ανάληψης πρωτοβουλίας με δράσεις όπως αυτές που εντάχθηκαν στον Πυλώνα περί Προσβασιμότητας του ΕΣΔ.
7. Επισημαίνεται ότι η προσβασιμότητα δεν αφορά μόνο στο δομημένο ή φυσικό περιβάλλον αλλά σε όλα τα ζητήματα δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία όπως τις παροχές, την αξιολόγηση/τα ΚΕΠΑ, την υγεία, την εργασία, την παιδεία. Διατυπώνεται η άποψη ότι θα πρέπει να προωθηθούν ρυθμίσεις που ενισχύουν την αρχή της ισότητας και επιλύουν πρακτικά προβλήματα της καθημερινότητας των ατόμων με αναπηρία.
Το αντικείμενο της ΕΑΠ καλύπτει τα αναφερόμενα ζητήματα δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία καθώς αφορά όλες τις εκφάνσεις του βίου τους.
8. Αναφέρεται ότι η ΕΑΠ δεν εντάσσεται σε μία συνολική πολιτική για την αναπηρία.
Η σύσταση της ΕΑΠ είναι ο Στόχος 2 του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία, της συνολικής πολιτικής της Κυβέρνησης για την εφαρμογή της Σύμβασης των ΗΕ.
9. Αναφέρεται ότι η υπαγωγή της ΕΑΠ στον Πρωθυπουργό την καθιστά απλώς επικοινωνιακή δράση. Διατυπώνεται η παρατήρηση, «Μιλάτε για ανεξάρτητη αρχή όταν στην ουσία είναι κάτω από την σκέπη του πρωθυπουργού». Σε διακριτό σχόλιο αναφέρεται, «[ο]υσιαστικά δεν προωθείτε καμία από τις μεγαλόστομες εξαγγελίες που συμπεριλάβατε στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα δικαιώματα των Αναπήρων που ανακοινώσατε στα τέλη του Οκτώβρη».
Η υπαγωγή της ΕΑΠ στον Πρωθυπουργό καταδεικνύει ότι τα ζητήματα δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία αποτελούν προτεραιότητα και ότι οι δημόσιες πολιτικές θα πρέπει να έχουν οριζόντια χαρακτηριστικά, ώστε να αντιμετωπιστεί και να αποφευχθεί στο μέλλον ο κατακερματισμός πολιτικών και νομοθεσίας που διαπιστώνεται στο πεδίο της αναπηρίας. Με τη σύσταση της ΕΑΠ υλοποιείται εντός χρονοδιαγράμματος ένας στόχος που έθεσε η Κυβέρνηση με το ΕΣΔ.
10. Η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία χαιρέτισε τη θέσπιση της Εθνικής Αρχής Προσβασιμότητας και εξέφρασε τη βαθιά ικανοποίησή της για την εκπλήρωση ενός διαχρονικού αιτήματος της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.) και σύσσωμου του αναπηρικού κινήματος. "Η Ε.Σ.Α.μεΑ. πρότεινε ανά άρθρο τα εξής:
1. Στο άρθρο 1:
α) στην παρ. 1, να περιληφθεί ο τίτλος της Εθνικής Αρχής Προσβασιμότητας στην αγγλική γλώσσα, ήτοι ως ακολούθως: «National Accessibility Authority of Greece».
Αιτιολόγηση: Η πρότασή μας βασίζεται στο γεγονός ότι η Αρχή θα εκπροσωπεί τη χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και διεθνώς.
β) η παρ. 2, εδάφιο στ) να συμπληρωθεί ως ακολούθως:
«στ) Ενημερώνεται από την Κεντρική και τις Περιφερειακές Επιτροπές Προσβασιμότητας του ν. 4495/2017 (Α' 167) και κάθε Επιτροπή
Προσβασιμότητας και θεμάτων ατόμων με αναπηρία που συγκροτείται στον δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα και τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης για ζητήματα προσβασιμότητας και εφαρμογής της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, αξιολογεί το έργο τους και διατυπώνει προτάσεις για τον καλύτερο συντονισμό της δράσης τους».
Αιτιολόγηση: Η πρότασή μας στοχεύει στον καλλίτερο συντονισμό της δράσης των επιμέρους Επιτροπών Προσβασιμότητας.
γ) η παρ. 2, εδάφιο ζ), να τροποποιηθεί ως ακολούθως: «ζ) Συστήνει ομάδες εργασίας από εξειδικευμένο προσωπικό του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, ορίζει τον τρόπο οργάνωσης και λειτουργίας τους και παρακολουθεί το έργο τους»
Αιτιολόγηση: Προτείνεται η διαγραφή της αναφοράς στους «παρόχους υπηρεσιών υγείας, αποθεραπείας και αποκατάστασης» διότι με τον τρόπο αυτό δίνεται προτεραιότητα σε συγκεκριμένους τομείς έναντι των υπολοίπων, προσδίδοντας στις Ομάδες Εργασίας μια ιατρικο-κεντρική έμφαση που δεν συνάδει με το κοινωνικό μοντέλο και τη δικαιωματική προσέγγιση της αναπηρίας, όπως αυτή κατοχυρώνεται στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες. Αλλωστε η πρόβλεψη ότι στις Ομάδες Εργασίας δύναται να συμμετέχει εξειδικευμένο προσωπικό του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα συμπεριλαμβάνει και αυτούς τους φορείς/τομείς.
Επί των τιθέμενων ζητημάτων σημειώνονται τα εξής: Η αγγλική μετάφραση της ονομασίας της ΕΑΠ θα συμπεριληφθεί στην οικεία ιστοσελίδα, καθώς και στον Κανονισμό Λειτουργίας της.
Ο συντονισμός και η αξιολόγηση του έργου άλλων Επιτροπών δεν εμπίπτει στις αρμοδιότητες ενός συμβουλευτικού οργάνου που υπάγεται στον Πρωθυπουργό, αλλά στους φορείς που εποπτεύουν αυτές τις Επιτροπές. Σε κάθε περίπτωση, εάν διαπιστώνεται έλλειμα ενημέρωσης ή συνεργασίας με την ΕΑΠ, η Αρχή θα προβαίνει στις απαραίτητες συστάσεις στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της.
Τόσο το ΕΣΔ όσο και η ΕΑΠ ακολουθούν το δικαιωματικό μοντέλο προσέγγισης της αναπηρίας. Το ζήτημα της συνεργασίας και με παρόχους υπηρεσιών υγείας, αποθεραπείας και αποκατάστασης έχει τεθεί εμφατικά στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης στο opengov.gr για το ΕΣΔ, καθώς και αιτημάτων πολιτών με αναπηρία και φορέων προς τον Υπουργό Επικρατείας, τα οποία έγιναν δεκτά και ως εκ τούτου εντάχθηκαν στο παρόν σχέδιο νόμου.
11. Αναφέρθηκε ότι δεν κλήθηκαν να συμμετάσχουν στη δημόσια διαβούλευση οι ενδιαφερόμενοι φορείς. Επιπλέον επικρίθηκε ως ανεπαρκές το χρονικό πλαίσιο 15 ημερών για τη δημόσια διαβούλευση.
Η σύσταση της ΕΑΠ αποτέλεσε πρόταση του ίδιου του αναπηρικού κινήματος στον Πρωθυπουργό και τον Υπουργό Επικρατείας. Σχόλια για την ΕΑΠ διατυπώθηκαν και στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης για το ΕΣΔ. Σε κάθε περίπτωση, η παρούσα δημόσια διαβούλευση έλαβε χώρα κατ' εφαρμογή της παραγράφου 2 του άρθρου 61 του ν. 4622/2019.
12. Θα έπρεπε να θεσμοθετείται η συμμετοχή των ατόμων με αναπηρία στους δημόσιους φορείς (οργανισμούς, θεσμούς, κέντρα λήψης αποφάσεων).
Η υποβολή συγκεκριμένων προτάσεων προς αυτή την κατεύθυνση εντάσσεται στις αρμοδιότητες της ΕΑΠ.
13. Θεωρείται αναποτελεσματική η διαφοροποίηση μεταξύ Προέδρου και εκπροσώπων των φορέων [οι οποίοι έχουν δικαίωμα ψήφου (σσ.: αναφέρεται ως δικαίωμα να γνωμοδοτούν)] από τη μία πλευρά και Γενικών Γραμματέων [οι οποίοι δεν έχουν δικαίωμα ψήφου] από την άλλη, και εκφράζεται η άποψη ότι τυχόν διαφωνία μεταξύ τους θα οδηγεί, ελλείψει κυρώσεων, είτε στη μη υλοποίηση των όσων αποφασίζονται είτε στη διαφορετική υλοποίησή τους από τα αντίστοιχα όργανα.
Τόσο τα μέλη της ΕΑΠ με δικαίωμα ψήφου, όσο και οι Γενικοί Γραμματείς γνωμοδοτούν και συμμετέχουν στο συμβουλευτικό όργανο. Σε περίπτωση αποφασιστικής αρμοδιότητας των Γενικών Γραμματέων, το δικαίωμα ψήφου θα προκαλούσε σύγχυση μεταξύ γνωμοδοτικής και αποφασιστικής αρμοδιότητας.
14. Διατυπώνεται η άποψη πως οι αρμοδιότητες της Αρχής πρέπει να υπαχθούν στο Υπουργείο Εσωτερικών ή στο Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, καθώς ο πολλαπλασιασμός των ανεξάρτητων αρχών δεν είναι απαραίτητος και είναι κοστοβόρος.
Τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία είναι κατεξοχήν ζητήματα οριζόντιας δημόσιας πολιτικής.
15. Προτείνεται η ποινικοποίηση σε βαθμό κακουργήματος της παραβίασης του δικαιώματος προσβασιμότητας των ατόμων με αναπηρία.
Δεν αποτελεί αντικείμενο του υπό διαβούλευση σχεδίου νόμου.
16. Προτείνεται η θέσπιση «Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων των Ατόμων με Αναπηρία» με τον οποίο θα αναγνωρίζεται το δικαίωμα των ατόμων με αναπηρία να επωφελούνται μέτρων που θα εξασφαλίζουν την αυτονομία, την ένταξη και τη συμμετοχή σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής.
Δεν αποτελεί αντικείμενο του υπό διαβούλευση σχεδίου νόμου.
17. Προτείνεται η νομοθέτηση μέτρων προστασίας των ατόμων με αναπηρία από φαινόμενα όπως ο κοινωνικός αποκλεισμός, ο στιγματισμός, η αδιαφορία και η άνιση μεταχείρισή.
Τα ζητήματα αυτά αντιμετωπίζονται στο πλαίσιο του ΕΣΔ και η απάλειψη αυτών των φαινομένων αποτελεί απώτερο στόχο της ΕΑΠ και των λοιπών σχετικών δράσεων.
18. Επισημαίνονται τα προβλήματα των ατόμων με αναπηρία που είναι καλλιτέχνες, τα οποία τονίζεται ότι δεν αφορούν μόνον την προσβασιμότητα στο δομημένο περιβάλλον, αλλά κυρίως τον αποκλεισμό τους από την εκπαίδευση και την εργασία στις τέχνες και τον πολιτισμό, με τη χρήση όρου περί αρτιμέλειας σε προεδρικά διατάγματα. Τονίζεται δε πως η καθολική προσβασιμότητα περιλαμβάνει την πρόσβαση στο περιεχόμενο της τέχνης (υπότιτλοι για κωφές/ούς και βαρήκοες/ους και ακουστική περιγραφή για τυφλές/ούς και ανθρώπους με προβλήματα όρασης), στη διάχυση της πληροφορίας (προσβάσιμα τρέιλερ, προγράμματα σε προσβάσιμες μορφές, σε μεγαλογράμματη σειρά, σε γραφή Μπράιγ καθώς και στο διαδίκτυο με τη χρήση του κώδικα Qr) και τη συμπερίληψη και πρόβλεψη για τους σκύλους οδηγούς τυφλών και τις/τους χειρίστριές/στές τους.
Οι προτάσεις που παρατίθενται εμπίπτουν στη στοχοθεσία του ΕΣΔ και θα ληφθούν υπόψη σε αυτό το πλαίσιο.
Άρθρο 2 Σύνθεση
1. Προτείνεται η προσθήκη εκπροσώπων παιδιών με αναπηρία ή συλλογικοτήτων που εκπροσωπούν τα παιδιά με αναπηρία ή εκπαιδευτών/δασκάλων ειδικής αγωγής.
Η ευρεία διατύπωση του άρθρου 6 παρ. 1 περ. α) παρέχει απολύτως αυτή τη δυνατότητα.
2. Διατυπώνεται προβληματισμός σχετικά με τη μη πρόβλεψη συμμετοχής των ατόμων με αναπηρία στη σύνθεση της Αρχής: «Στη Σύνθεση στα 9 μέλη δεν εξασφαλίζεται η συμμετοχή αναπήρων, επιστημόνων ή μη, σε αυτήν, πλην ενός εκπροσώπου της ΕΣΑμεΑ. Με τόσο μικρή εκπροσώπηση με ανάπηρες/ους είναι επακόλουθο να μη γίνει εφικτός ούτε ο στόχος της χάραξης πολιτικών για την αναπηρία, πως θα γίνει άλλωστε χωρίς εμάς;».
Έχει ληφθεί υπόψη με τη ρητή πρόβλεψη για τη συμμετοχή κατ' ελάχιστον τριών ατόμων με αναπηρία (άρθρο 3 παρ. 1 περ. α) του νομοσχεδίου).
3. Διατυπώθηκε η άποψη ότι η συμμετοχή της ΕΣΑμεΑ στην ΕΑΠ δεν συνεπάγεται εκπροσώπηση του αναπηρικού πληθυσμού και των αναγκών του, ότι η ΕΣΑμεΑ δεν εκπροσωπεί παρά μία μικρή ομάδα αριθμητικά και σε συλλογικότητες και ότι δεν υπάρχει επαρκής αλληλεπίδραση αναπήρων - Εθνικής Συνομοσπονδίας. Επίσης, αναφέρθηκε ότι δεν δημοσιεύονται τα στοιχεία των εκπροσώπων της ΕΣΑμεα ούτε οι γραπτές παρεμβάσεις τους.
Σε ό,τι αφορά τη λειτουργία της ΕΑΠ, λαμβάνεται υπόψη η πρόταση περί δημοσιοποίησης των παρεμβάσεων των μελών της
Αρχής. Επίσης, μέσω των οριζόμενων και από άλλους φορείς, διασφαλίζεται κατά το δυνατόν η αντιπροσωπευτικότητα στη σύνθεση της ΕΑΠ.
4. Προτείνεται τα άτομα με αναπηρία να πλειοψηφούν στη σύνθεση της ΕΑΠ και να είναι άτομα με διαφορετικές αναπηρίες. Επισημαίνεται η ανάγκη στελέχωσης της Αρχής από άτομα με αναπηρία προερχόμενα από τους τομείς του πολιτισμού και του αθλητισμού, του διοικητικού τομέα, της επιχειρηματικότητας, της παιδείας και της εργασίας.
Τα σχόλια έχουν ληφθεί υπόψη, δεδομένου ότι η διατύπωση του άρθρου 6 παρ. 1 περ. α του νομοσχεδίου προβλέπει τη συμμετοχή στην ΕΑΠ είτε επιστημόνων εγνωσμένου κύρους σε τομείς που έχουν σχέση με την αποστολή και τις αρμοδιότητες της Αρχής, είτε πολιτών των οποίων η δραστηριότητα συνδέεται με την πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία στην εκπαίδευση, τον πολιτισμό, τις τέχνες, τον αθλητισμό, την εργασία, την επιχειρηματικότητα και την ενημέρωση, εκ των οποίων τουλάχιστον οι τρεις είναι άτομα με αναπηρία.
5. Ζητείται η αύξηση των επιδομάτων και των συντάξεων των ατόμων με αναπηρία.
Το αίτημα θα διαβιβασθεί στα αρμόδια Υπουργεία. Η υποβολή συγκεκριμένων προτάσεων πολιτικής για τα ζητήματα των ατόμων με αναπηρία εντάσσεται στο αντικείμενο της ΕΑΠ.
6. Ζητείται κάθε πρόταση της ΕΑΠ να είναι ολοκληρωμένη και εμπεριστατωμένη, με την υποστήριξη νομικών και οικονομικών συμβούλων.
Θα ληφθεί υπόψη και θα διασφαλισθεί μέσω του Κανονισμού Λειτουργίας της ΕΑΠ.
7. Ζητείται η ΕΑΠ να αποτελείται μόνον από άτομα με άμεση επιστημονική ειδίκευση σε ζητήματα ατόμων με αναπηρία, ιδίως τις επιπτώσεις του κοινωνικού αποκλεισμού στην ψυχική τους υγεία.
Η διατύπωση του άρθρου 6 παρ. 1 περ. α), όπως έχει διαμορφωθεί, παρέχει επαρκή εχέγγυα ως προς την επιστημονική ειδίκευση των μελών της ΕΑΠ.
8. Προτείνεται από την ΕΣΑμεΑ: α) η παρ. 1 να τροποποιηθεί/συμπληρωθεί ως ακολούθως: «1. Η Αρχή αποτελείται από εννέα (9) μέλη, ήτοι: α) Τέσσερις (4) επιστήμονες εγνωσμένου κύρους σε τομείς που έχουν σχέση με την αποστολή και τις αρμοδιότητες της Αρχής, οριζόμενους με απόφαση του Πρωθυπουργού, εκ των οποίων ένας (1) ορίζεται ως Πρόεδρος και ένας (1) ως Α' Αντιπρόεδρος. Χρέη Β' Αντιπροέδρου εκτελεί το μέλος της περ. (β) ή της περ. (γ), κατόπιν πρότασης της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία. β) Έναν (1) επιστήμονα εγνωσμένου κύρους με τον αναπληρωτή του που προτείνεται από το Ινστιτούτο της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία & Χρόνιες Παθήσεις (ΙΝ- Ε.Σ.Α.μεΑ.)
γ) Έναν (1) εκπρόσωπο της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.) με τον αναπληρωτή του δ) Έναν (1) εκπρόσωπο της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδος (ΕΝΠΕ) με τον αναπληρωτή του
ε) Έναν (1) εκπρόσωπο της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος (ΚΕΔΕ) με τον αναπληρωτή του
στ) Τον Πρόεδρο της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΕΔΑ) με τον αναπληρωτή του». Αιτιολόγηση: Ο επιστήμονας εγνωσμένου κύρους της περίπτωσης β) πρέπει να προτείνεται από το Ινστιτούτο της Ε.Σ.Α.μεΑ. καθώς αποτελεί τον επιστημονικό φορέα του αναπηρικού κινήματος της χώρας. Για την απρόσκοπτη και εύρυθμη λειτουργία της Αρχής προτείνεται στις περιπτώσεις β), γ), δ), ε) και στ) να προβλέπεται ο ορισμός και αναπληρωτών.
β) η παρ. 2 να συμπληρωθεί ως ακολούθως:
«Στην Αρχή μετέχουν, χωρίς δικαίωμα ψήφου:
α) Ο Γενικός Γραμματέας Κοινωνικής Αλληλεγγύης και
Καταπολέμησης της Φτώχειας του Υπουργείου Εργασίας και
Κοινωνικών Υποθέσεων,
β) ο Γενικός Γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, γ) ο Γενικός Γραμματέας Δικαιοσύνης και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Υπουργείου Δικαιοσύνης,
δ) ο Γενικός Γραμματέας Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Απλοποίησης Διαδικασιών του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης και
ε) ο Γενικός Γραμματέας Μεταφορών του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών
στ) ο Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Εσωτερικών.»
Η προσθήκη που προτείνεται στην περ. β της παρ. 1 ως άνω, δεν κρίνεται απαραίτητη, καθώς η υφιστάμενη διατύπωση δεν αποκλείει ο επιστήμονας εγνωσμένου κύρους που προτείνεται από την ΕΣΑμεΑ δυνάμει της διάταξης αυτής, να προέρχεται από το Ινστιτούτο της ΕΣΑμεΑ ή από τον ευρύτερο ακαδημαϊκό και ερευνητικό χώρο.
9. Προτείνεται η εκπροσώπηση των ατόμων με αναπηρία να μην προέρχεται μόνον από την ΕΣΑμεΑ αλλά και από άλλες ενώσεις, οργανώσεις, σωματεία ή συλλόγους, με εμπειρία σε διαφορετικά είδη αναπηρίας και από επιστήμονες που έχουν ως αντικείμενο τα ζητήματα αναπηρίας.
Στο άρθρο 1, περ. στ, προβλέπεται ότι η ΕΑΠ, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της, μπορεί να συστήνει ομάδες εργασίας από εξειδικευμένο προσωπικό του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, παρόχους υπηρεσιών υγείας, αποθεραπείας και αποκατάστασης, που θα συνεπικουρούν το έργο της.
Επιπλέον, στην παράγραφο 5 του άρθρου 4 προβλέπεται η δυνατότητα της ΕΑΠ να καλεί κατά την κρίση της σε ακρόαση πρόσωπα τα οποία μπορεί να διευκολύνουν το έργο της με την παρουσίαση προσωπικών εμπειριών ή τη διατύπωση απόψεων σχετικών με την προστασία των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία.
10. Προτείνεται η προσθήκη στην παρ. 2 του άρθρου 2 της πρόβλεψης συμμετοχής, ακόμη και χωρίς ψήφο, εκπροσώπων του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων για θέματα ειδικής εκπαίδευσης, καθώς και εκπρόσωπου του Υπουργείου Εργασίας για την προώθηση των εργασιακών, ασφαλιστικών και συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων των αναπήρων.
Αναφορικά με την πρόταση για την εκπροσώπηση του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, έχει ενσωματωθεί μέσω της πρόβλεψης της συμμετοχής, χωρίς δικαίωμα ψήφου, του Γενικού Γραμματέα Πρωτοβάθμιας, Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και Ειδικής Αγωγής. Το δε Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων εκπροσωπείται από το Γενικό Γραμματέα Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης της Φτώχειας, ο οποίος θα μετέχει στην ΕΑΠ επίσης χωρίς δικαίωμα ψήφου, όπως προβλέπεται στην περ. β) της παρ. 2 του άρθρου 2.
11. Προτείνεται η στελέχωση της Αρχής και από αρχιτέκτονα/πολεοδόμο και από επικοινωνιολόγο, ο οποίος θα λειτουργεί ως γέφυρα επικοινωνίας μεταξύ κράτους και πολιτών.
Η διατύπωση του άρθρου 6 παρ. 1 περ. α), όπως έχει διαμορφωθεί, είναι διατυπωμένη με ευρύτητα, ώστε να παρέχεται αυτή η δυνατότητα.
12. Προτείνεται στη σύνθεση της Αρχής να μετέχει με δικαίωμα ψήφου και ο Συνήγορος του Πολίτη.
Θα ληφθεί υπόψη η πρόβλεψη πλαισίου συνεργασίας της ΕΑΠ με τον Συνήγορο του Πολίτη στον Κανονισμό Λειτουργίας της Αρχής.
13. Προτείνεται από την Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας, «[έ]χοντας υπόψη της με αριθμό 75/13.1.2021 Απόφαση της Εκτελεστικής Επιτροπής της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας, [...] το αρ. 2 να συμπληρωθεί με τον ορισμό και αναπληρωματικών μελών στην σύνθεση του Δ.Σ. της προτεινόμενης αρχής.»
Το σχόλιο δεν ενσωματώθηκε εν τέλει, δεδομένου του χαρακτήρα της ΕΑΠ ως συμβουλευτικού οργάνου που δεν εκδίδει εκτελεστές διοικητικές πράξεις.
Άρθρο 3
Πρόσκληση επιστημόνων και σύναψη συμβάσεων
1. Προτείνεται από την Εθνική Ομοσπονδία Τυφλών η προσθήκη στην παράγραφο 1 του άρθρου 3 της δυνατότητας της ΕΑΠ να συνάπτει συμβάσεις με την Ε.Σ.Α.μεΑ. και με φορείς μέλη της για τη διενέργεια ερευνών, μελετών και έργων.
Η παρούσα διατύπωση δεν αποκλείει τη δυνατότητα σύναψης συμβάσεων και με τους συγκεκριμένους φορείς.
2. Επισημαίνεται πως την Αρχή θα πρέπει να στελεχώνουν επιστήμονες με αντικείμενο τα ζητήματα αναπηρίας και πως θα πρέπει, πριν διενεργηθούν νέες, να χρησιμοποιηθούν παλαιότερες μελέτες.
Το σχόλιο θα ληφθεί υπόψη κατά τη συγκρότηση της ΕΑΠ και τον προσδιορισμό του έργου του επιστημονικού προσωπικού της.
3. Διατυπώνεται προβληματισμός, εν είδει κριτικής, αναφορικά με τις δαπάνες οι οποίες θα ανακύψουν από την ανάθεση έργων, την διοργάνωση συνεδρίων και την τυχόν μετακίνηση στο εξωτερικό.
Η χρηματοδότηση και η κατανομή των πόρων της ΕΑΠ θα εκτίθενται με σαφήνεια στην ετήσια έκθεση του άρθρου 6. Επιπλέον, το σχόλιο αυτό θα ληφθεί υπόψη κατά την κατάρτιση του Κανονισμού Λειτουργίας της ΕΑΠ, προκειμένου να υπάρχει πλήρης διαφάνεια και έλεγχος σχετικά με τα οικονομικά ζητήματα της Αρχής.
4. Προτείνεται σύσταση Εθνικής Επιτροπής Α.Ι. (Artificial Intelligence, Τεχνητής Νοημοσύνης).
Το σχόλιο αυτό λαμβάνεται υπόψη, δεδομένου ότι αντικείμενο του Μέρους Γ' του προτεινόμενου νομοσχεδίου αποτελεί ο μετασχηματισμός της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής σε Εθνική Επιτροπή Βιοηθικής και Τεχνοηθικής, με αρμοδιότητα και ως προς τα ζητήματα της τεχνητής νοημοσύνης.
Άρθρο 4 Λειτουργία
1. Επισημαίνεται
• η ανάγκη ρύθμισης της λειτουργικής σχέσης της Αρχής με τις λοιπές κρατικές υπηρεσίες και δομές ιδίως όσον αφορά στην εφαρμογή της κείμενης νομοθεσίας και τη δέσμευση των κρατικών υπηρεσιών να εφαρμόζουν τα γνωμοδοτούμενα από την ΕΑΠ.
• πως η Αρχή θα πρέπει να έχει και αποφασιστική αρμοδιότητα επιβολής κυρώσεων σε περίπτωση μη εφαρμογής της κείμενης νομοθεσίας.
• πως θα πρέπει να διευκρινίζεται το όργανο παρακολούθησης της εφαρμογής των πολιτικών σχετικά με την αναπηρία και να προβλεφθούν κυρώσεις στην περίπτωση μη εφαρμογής αυτών και να συμπεριληφθεί στο άρθρο ένας μηχανισμός ελέγχου εφαρμογής των γνωμοδοτήσεων της ΕΑΠ, ο οποίος, σε κάθε περίπτωση, δεν θα πρέπει να ανατίθεται ούτε στην ΕΣΑμεΑ, ούτε στις εκάστοτε υπηρεσίες των Υπουργείων, ούτε στην Εθνική Αρχή Διαφάνειας.
Σε αντιστοιχία προς τον συμβουλευτικό και γνωμοδοτικό ρόλο της, η ΕΑΠ δύναται να υποβάλει σχετικές προτάσεις πολιτικής προς υιοθέτηση από τα κατά περίπτωση αρμόδια όργανα.
2. Διατυπώνονται ερωτήματα σχετικά με το ποιος θα είναι ο τρόπος επιλογής, σχεδιασμού, εφαρμογής και αξιολόγησης των μέτρων και των στρατηγικών που θα προωθούνται από την ΕΑΠ, αλλά και με το ποιος θα είναι ο τρόπος συνεργασίας της Αρχής με τα Υπουργεία και ασκείται η κριτική πως δημιουργείται μια γραφειοκρατική δομή αντί μιας καινοτόμου μεταρρύθμισης που θα προωθούσε τη συμμετοχή και άλλων φορέων αναπηρίας εκτός της ΕΣΑμεΑ στα κέντρα λήψης αποφάσεων των δημοσίων δομών.
Τα ζητήματα που θίγονται θα ληφθούν υπόψη κατά την εκπόνηση του Κανονισμού Λειτουργίας της ΕΑΠ και τον προσδιορισμό των δυνατοτήτων συνεργασίας με την κοινωνία των πολιτών. Όπως προαναφέρθηκε, η ΕΑΠ δύναται να συστήνει ομάδες εργασίας, καθώς και να προσκαλεί επιστήμονες εγνωσμένου κύρους και να συνεργάζεται με οργανώσεις και φορείς που θα συνεπικουρούν την Αρχή στο έργο της. Η ΕΑΠ θα είναι ανοιχτή στον διάλογο και την αλληλεπίδραση με το αναπηρικό κίνημα και την κοινωνία των πολιτών. Αναφορικά δε με τον τρόπο λειτουργίας της Αρχής και τη συνεργασία με τα Υπουργεία, θα γίνεται αναφορά στον εκδοθησόμενο Κανονισμό της ΕΑΠ.
3. Προτείνεται η Αρχή να δημοσιοποιεί τα πεπραγμένα της στο ηλεκτρονικό σύστημα «ΔΙΑΥΓΕΙΑ».
Το σχόλιο ελήφθη υπόψη. Η δημοσιοποίηση θα γίνεται στον οικείο ιστότοπο.
Άρθρο 5
Παροχή συνδρομής από δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς
1. Επισημαίνεται η ανάγκη προστασίας των προσωπικών δεδομένων των πολιτών και συμπερίληψης των φορέων αναπηρίας στους παρέχοντες συνδρομή.
Η τήρηση της ισχύουσας, εθνικής και ευρωπαϊκής, νομοθεσίας, για την προστασία των προσωπικών δεδομένων θεωρείται αυτονόητη.
2. Επισημαίνεται η ανάγκη συναίνεσης του υποκειμένου των δεδομένων και το δικαίωμα ενημέρωσής του κατά την επεξεργασία απόρρητων/προσωπικών του πληροφοριών.
Η τήρηση της ισχύουσας, εθνικής και ευρωπαϊκής, νομοθεσίας για την προστασία των προσωπικών δεδομένων θεωρείται αυτονόητη.
Άρθρο 6 Προσωπικό
1. Υποστηρίζεται πως θα πρέπει να καθορίζονται τα επιστημονικά πεδία από τα οποία θα προέρχεται το επιστημονικό προσωπικό, το εν λόγω προσωπικό θα πρέπει να είναι αυτόνομο και ανεξάρτητο από την Προεδρία της Κυβέρνησης και θα έπρεπε να προβλέπονται περισσότερες θέσεις διοικητικού προσωπικού ενόψει του όγκου και της ποιότητας του προωθούμενου έργου της Αρχής σε σύντομους χρόνους. Προτείνεται η τροποποίηση του άρθρου ως εξής «1. Συστήνονται τρεις (3) θέσεις επιστημονικού προσωπικού με ειδικές γνώσεις και εμπειρία επί του αντικειμένου.».
Αναφορικά με το σχόλιο για την επιστημονική εξειδίκευση του επιστημονικού προσωπικού, αυτό θα ληφθεί υπόψη κατά τη διαδικασία πλήρωσης των θέσεων με την έκδοση σχετικής προκήρυξης. Αναφορικά δε με τον αριθμό θέσεων του διοικητικού προσωπικού, επί του παρόντος δεν υπάρχει λόγος αύξησης αυτών, καθώς οι δύο θέσεις κρίνονται επαρκείς.
2. Γίνεται θετικά αποδεκτή η συνεργασία με τα ακαδημαϊκά ιδρύματα και το επιστημονικό προσωπικό, το οποίο προτείνεται να αποτελείται επίσης από άτομα με αναπηρία.
Η ΕΑΠ δύναται εντός των αρμοδιοτήτων της να υποβάλει συγκεκριμένες προτάσεις.
3. Προτείνεται κατ'αντιστοιχία των άρθρων που αφορούν την ΕΕΔΑ, η Αρχή (που θα πρέπει να ιδρυθεί ως Ανεξάρτητη
Αρχή) να έχει οικονομική αυτοτέλεια, και οργανωτική δομή με εκτελεστικό χαρακτήρα (Διευθυντή, επιστημονικό και διοικητικό προσωπικό). Η προτεινόμενη οργανωτική δομή με 14 μέλη ΔΣ και 5 στελέχη επί της ουσίας υλοποιεί ένα συμβουλευτικό όργανο χωρίς αυτόνομο λόγο, αποτελούμενο από την πολιτική ηγεσία των υπουργείων το οποίο συνεδριάζει απλά για να συμβουλέψει την ίδια πολιτική ηγεσία (δηλαδή μια ακόμα επιτροπή χωρίς αντικείμενο).
4. Επισημαίνεται πως η σύσταση της Αρχής αποτελεί εξαιρετική νομοθετική πρωτοβουλία με την προϋπόθεση να αποτελείται από το ποιοτικά και ποσοτικά αναγκαίο επιστημονικό προσωπικό.
5. Προτείνεται να θεσπιστούν άρθρα που θα αφορούν τη συγκρότηση, την οικονομική αυτοτέλεια, τη λειτουργία, την οργανωτική δομή, τον Διευθυντή, το ειδικό επιστημονικό προσωπικό, τη γραμματεία της Αρχής.
Τα ζητήματα που θίγουν τα σχόλιο αυτό ήδη ρυθμίζονται στο σχέδιο νόμου και θα εξειδικευθούν περαιτέρω με τη σύνταξη του Κανονισμού Λειτουργίας της Αρχής, χωρίς πάντως να θεωρείται σκόπιμη η δημιουργία ενός δυσκίνητου και γραφειοκρατικού οργανισμού.
6. Επισημαίνεται η αναγκαιότητα της συνεχούς και απρόσκοπτης λειτουργίας υπηρεσίας για την εξυπηρέτηση των ατόμων με αναπηρία και την ενημέρωσή τους. Εάν η Αρχή δεν μπορεί να επιτελέσει αυτόν τον ρόλο, θα πρέπει να υφίσταται έστω ένα τμήμα που θα συμπληρώνει τις αρμοδιότητες αυτής αναλαμβάνοντας την εν λόγω δραστηριότητα.
Ο ρόλος της ΕΑΠ σχετίζεται με τη χάραξη δημόσιας πολιτικής σε ευρύτερο επίπεδο.
7. Ειδικά ως προς τους ανάπηρους καλλιτέχνες επισημαίνεται ότι υφίστανται ζητήματα προσβασιμότητας στο δομημένο περιβάλλον, αλλά και ζητήματα ελλιπούς πρόσβασης στην εκπαίδευση και την εργασία. Προτείνεται, πέραν των ρυθμίσεων για την εξασφάλιση
της προσβασιμότητας στο δομημένο περιβάλλον, και η χρήση των ψηφιακών μέσων για την πρόσβαση στην τέχνη των κωφών και βαρηκόων και των ανθρώπων με προβλήματα όρασης.
Τα θέματα αυτά έχουν αποτελέσει αντικείμενο των δράσεων που περιλαμβάνονται στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία. Επιπλέον, τα ζητήματα που τίθενται με το σχόλιο αυτό, εμπίπτουν στο πεδίο των αρμοδιοτήτων της ΕΑΠ για τη χάραξη δημόσιας πολιτικής και θα ληφθούν υπόψη κατά τις εργασίες της.
Συνεργασία με
κοινωνικούς φορείς / Ανεξάρτητες Αρχές Συνεργασία με την ΕΣΑμεΑ
Στ. Έκθεση νομιμότητας
24. Συναφείς συνταγματικές διατάξεις
Η προτεινόμενη ρύθμιση σχετίζεται με τα άρθρα 4, 5 και 21 του Συντάγματος.
33. Ποιες διατάξεις της αξιολογούμενης ρύθμισης προβλέπουν τη σύσταση νέου νομικού προσώπου, ανώνυμης εταιρίας ή δημόσιας υπηρεσίας;
Άρθρο 1
34. Γιατί προτείνεται η σύσταση αυτού του νέου οργάνου και δεν επαρκούν οι υφιστάμενες διοικητικές δομές για να επιτευχθεί ο στόχος της αξιολογούμενης ρύθμισης;
Για τη διαρκή παρακολούθηση των θεμάτων που σχετίζονται με το δικαίωμα πρόσβασης των ατόμων με αναπηρία και τη διαμόρφωση προτάσεων για τη χάραξη δημόσιων πολιτικών σε θέματα προσβασιμότητας μέσω μίας ενιαίας εθνικής αρχής υπαγόμενης στον Πρωθυπουργό.
35. Χρόνος έναρξης λειτουργίας του νέου οργάνου
Εντός του πρώτου εξαμήνου του 2021.
36. Έχει γίνει η σχετική οικονομοτεχνική μελέτη αναφορικά με τη σύσταση του νέου οργάνου; ΝΑΙ Π ΟΧΙ Ξ
Εάν ΝΑΙ, να επισυναφθεί ηλεκτρονικά.
Στοιχεία νέου νομικού προσώπου, ανώνυμης εταιρίας ή δημόσιας υπηρεσίας
37. Επωνυμία ή ονομασία και νομική μορφή
Εθνική Αρχή Προσβασιμότητας
38. Χώρος λειτουργίας του νέου οργάνου
Γραφεία της Προεδρίας της Κυβέρνησης
39. Διασφάλιση επαρκούς υλικοτεχνικού & ηλεκτρονικού εξοπλισμού
Με την υποστήριξη της Προεδρίας της Κυβέρνησης θα διασφαλισθεί νέος υλικοτεχνικός και ηλεκτρονικός εξοπλισμός.
40. Τρόπος στελέχωσης του νέου οργάνου
Όπως προβλέπεται στο άρθρο 8 της προτεινόμενης ρύθμισης.
Επισπεύδον Υπουργείο: Υπουργός Επικρατείας
