Ο άνθρωπος με τα χρυσά δάκτυλα

 

Αγαπητοί φίλοι,

Σήμερα 12.11.2019 έφυγε από κοντά μας ο συνάδελφος και διακεκριμένος μουσικός Κώστας Σταματάκης.

Η κηδεία του θα γίνει αύριον 13.11.2019 και ώρα 11 π.μ. στο κοιμητήριο Καισαριανής.

Ακολουθεί αφιέρωμα στον Κώστα Σταματάκη από το Λευτέρη Σπανάκη.

Μανώλης Μπασιάς

 

 

Ο άνθρωπος με τα χρυσά δάκτυλα   

17/03/2019

Του Λευτέρη Σπανάκη

Βρισκόμαστε στον Κερατόκαμπο Βιάννου, στα τέλη της δεκαετίας του 30'. Εκεί, από μητέρα Βιαννίτισσα και πατέρα τον ξακουστό τότε λυράρη από την Έμπαρο, Γιώργο Σταματάκη(Κουντή), γεννιέται ένα αγόρι που αν και στάθηκε άτυχο πολλές φορές στη μετέπειτα ζωή του, θεωρείται πια δίκαια, ένας από τους σπουδαιότερους(αν όχι ο σπουδαιότερος) ακορντεονίστας που έβγαλε ποτέ η Ελλάδα. Ο Κώστας Σταματάκης.

συνεργάστηκε με μεγάλους μουσκούς, όπως είναι Βασίλης Τσιτσάνης, Μανώλης Χιώτης, Πάνος Γαβαλάς, Πόλυ Πάνου, Καίτη Γκρέυ, Βαγγέλης Περπινιάδης, Μαίρη Λίντα και φυσικά, ο Στέλιος Καζαντζίδης, για τον οποίο ο Σταματάκης ήταν όπως έλεγε "τα χρυσά του δάκτυλα".  Συνεργάστηκε με θρύλους του χώρου, όμως ο δρόμος προς την κορυφή για τον μεγάλο ακορντεονίστα, μόνο εύκολος δεν ήταν...

Ας τα πάρουμε λοιπόν από την αρχή.

Στον Κερατόκαμπο και την Έμπαρο έζησε πολύ λίγο, αφού μετακόμισαν οικογενειακώς στο Ηράκλειο. Εκεί, σε ηλικία μόλις 7 μηνών, εξαιτίας της λανθασμένης διάγνωσης από έναν γιατρό, έχασε για πάντα την όραση του.

Στα πρώτα χρόνια της ζωής του Κώστα Σταματάκη, η Κρήτη στέναζε κάτω από την Γερμανική μπότα. Μετά την όραση, χάνει και τον πατέρα του από τους Γερμανούς. Ο ίδιος μας είπε μάλιστα, πως " εκείνη την εποχή ήταν από τους καλύτερους λυράρηδες στην Κρήτη".

Πώς ήταν τα πρώτα χρόνια στο Ηράκλειο;

"Δυστυχώς αυτές οι εποχές ήταν πολύ δύσκολες. Κατοχή, φτώχεια, ορφάνια. Όταν ήμουν μικρός αρρώστησα από μια μικρή επιδημία που είχε ξεσπάσει στο Ηράκλειο και είχε χτυπήσει πολλά παιδιά. Από μια λάθος διάγνωση της ασθένειας, έχασα τελικά την όραση μου. Εκείνες τις μέρες, τυφλώθηκαν άλλα τρία παιδιά..."

Πότε ασχοληθήκατε με το ακορντεόν;

"Υπήρχε μια σχολή τότε, όπου μας έστελναν για να μάθουμε από μουσικά όργανά, μέχρι να πλέκουμε καρέκλες και καλάθια με τα χέρια μας. Θυμάμαι πως για μένα που ήμουν τυφλός, επέμεναν να μάθω μια τέχνη για να βιοποριστώ, όμως εγώ ήθελα να ασχοληθώ με τη μουσική. Τότε η μητέρα μου με ενθάρρυνε και μου είπε να κάνω αυτό που με ευχαριστεί".

Τα πρώτα βήματα

"Όταν ήμουν 14 ετών, κάποιος με άκουσε στο ωδείο και με ώθησε στο να αρχίζω να παίζω σε πάρτι και σε γιορτές. Είχα έναν φίλο που μου έδωσε κάποιες συμβουλές για το πως να παίξω τα κρητικά. Τότε, το 1953, άρχισα να παίζω σε γλέντια και σε γάμους όπου γινόταν πραγματικά χαμός. Θυμάμαι μια περίοδο όπου σε κοντινά γλέντια ήταν ο Κλάδος και ο Ξυλούρης, όμως ο κόσμος έφευγε από εκεί για να ακούσει το ακορντεόν που έμοιαζε με λύρα! Έχω στο αρχείο μου κάποιες ηχογραφήσεις από τότε..."

 

Πώς μεταπηδήσατε από το κρητικό στο λαϊκό τραγούδι;

"Είχε αρχίσει να ακούγεται το όνομα μου και ο σπουδαίος εκείνη την εποχή μπουζουξής, Νίκος Μαύρος, με ρώτησε αν θέλω να παίξω στα μπουζούκια. Η πρώτη φορά που έπαιξα ήταν στην Κρήτη, στη Νέα Αλικαρνασσό. Δεν ξεχνάω αυτή την ημερομηνία. Ήταν 10 Αυγούστου του 1956. Εκεί κέρδισα την εκτίμηση πολλών σημαντικών μουσικών που πέρασαν, λόγω της ικανότητας μου να αποστηθίζω τις μελωδίες. Όταν άκουγα ένα τραγούδι στο μπουζούκι, στο δεύτερο κουπλέ ήξερα ήδη να το παίζω στο ακορντεόν".

 

Από την Κρήτη στην Αθήνα

"Πήγα στην Αθήνα, για να κυνηγήσω το μεγάλο μου όνειρο. Να παίξω σε μια καλή ορχήστρα και δίπλα σε κάποιον σπουδαίο τραγουδιστή. Στην αρχή απαξιώθηκα, πείνασα, δίψασα, αλλά επέμεινα γιατί πίστευα στις δυνατότητες μου. Ακόμα και σε καλά μαγαζιά, έπαιζα και ήμουν απλήρωτος. Πέρναγαν συχνά φορές, που είχα δύο και τρεις μέρες να φάω..."

 

Η κορύφωση και το νέο σκληρό χτύπημα της μοίρας

Τις δεκαετίες του 60' και του 70' ο Κώστας Σταματάκης απογειώνεται. Παίζει με τον Πάνο Γαβαλά του οποίου γράφει πολλά τραγούδια (Μη μου θυμίζετε το χθες, Πίνω να ξεχνώ, Άσε με στην αγκαλιά σου κ.α.) αλλά και με τον Στέλιο Καζαντζίδη, του οποίου επίσης γράφει τραγούδια( Η πιο μεγάλη αμαρτία, Αύριο σε χάνω κ.α.) και συμμετέχει στους δίσκους που ηχογραφεί εκείνη την περίοδο. Είναι γνωστή φυσικά, η ατάκα του Καζαντζίδη, "Σταματάκη, χρυσά μου δάκτυλα". Πρόλαβε επίσης να παίξει μαζί με τον Μανώλη Χιώτη λίγα χρόνια πριν αυτός φύγει από τη ζωή. Διηγείται μάλιστα μια ιστορία, όπου ο Χιώτης έφυγε ένα βράδυ τσακωμένος με τη Μαίρη Λίντα και ο Σταματάκης έβγαλε ολόκληρο το πρόγραμμα του μόνος του.

 

Δυστυχώς το 1984, η μοίρα του δίνει άλλο ένα σκληρό χτύπημα, αφού ένα ατύχημα, στερεί τη ζωή της γυναίκας του. Τότε, ο Κώστας Σταματάκης απέχει από τη νύχτα, καθώς καλείται -αν και τυφλός- να μεγαλώσει μόνος του την κόρη του. Η αποχή από τη δουλειά του κοστίζει, αφού όταν θέλει να επιστρέψει ο ανταγωνισμός είναι τεράστιος σε σχέση με τις προηγούμενες δεκαετίες κι αυτός έχει χάσει έδαφος. Ωστόσο η αναγνώριση προς το πρόσωπο του είναι τεράστια. Συνεργάζεται ξανά με "τοπ" ονόματα της εποχής, όπως η Γλυκερία, όμως το λαϊκό τραγούδι όπως το γνώρισε η γενιά του, έχει αρχίσει να θεωρείται ξεπερασμένο.

Παρόλα αυτά και χωρίς καμία δόση υπερβολής, θεωρείται ακόμα από τους χιλιάδες λάτρεις του παλιού καλού λαϊκού τραγουδιού ως ένας από τους τελευταίους ζωντανούς θρύλους της χρυσής εποχής.

 

Σήμερα, 80 ετών πια, ζει μια ήρεμη ζωή στην Αθήνα. Ο ίδιος μας είπε μάλιστα πως ετοιμάζει μια νέα δουλειά για την οποία θα έχουμε σύντομα νέα.

Επίσης, μας είπε απαντώντας σε σχετική ερώτηση, πως δεν έχει ξεχάσει την Κρήτη και ότι τουλάχιστον μια φορά τον χρόνο επισκέπτεται την Έμπαρο...