Το «ψυχοθεραπευτικό» εργαστήριο Κεραμικής και Γλυπτικής του Φάρου Τυφλών (βίντεο)
Για τους περισσότερους είναι μια μορφή «ψυχοθεραπείας», για άλλους είναι ψυχαγωγία και για κάποιους τρόπος έκφρασης. Το Sputnik επισκέφθηκε το εργαστήριο Κεραμικής και Γλυπτικής του Φάρου Τυφλών και αποτύπωσε τι μπορεί να κάνει κάποιος με προβλήματα όρασης αλλά με αρκετή φαντασία.
Φαίδρα Μπράττου, Βίντεο: Ιωάννα Σπανού
Για τους περισσότερους είναι μια μορφή «ψυχοθεραπείας», για άλλους είναι ψυχαγωγία και για κάποιους τρόπος έκφρασης. Το Sputnik επισκέφθηκε το εργαστήριο Κεραμικής και Γλυπτικής του Φάρου Τυφλών και αποτύπωσε τι μπορεί να κάνει κάποιος με προβλήματα όρασης αλλά με αρκετή φαντασία.
«Εδώ έρχεσαι μαυρογκρίζος και φεύγεις ασπρογκρίζος». Μέσα σε αυτή τη φράση συμπυκνώνεται όλο το νόημα που έχει για τους τυφλούς το εργαστήριο Κεραμικής και Γλυπτικής που λειτουργεί σχεδόν 30 χρόνια στο Φάρο Τυφλών Ελλάδος στην Καλλιθέα.
Το εργαστήριο Κεραμικής και Γλυπτικής του Φάρου άνοιξε τις πόρτες του για πρώτη φορά το 1990 και στόχος του είναι να δώσει την δυνατότητα σε άτομα με προβλήματα όρασης, νεοτυφλωθέντα και άτομα με πρόσθετες αναπηρίες να αναπτύξουν την αίσθηση της αφής και τις ικανότητές τους.
Ωστόσο, οι συμμετέχοντες στο συγκεκριμένο εργαστήριο έχουν κι έναν άλλο λόγο να μην λείπουν από το μάθημα της Τρίτης αφού όλοι τους παραδέχονται πως η αίσθηση της δημιουργίας και η ενασχόληση με υλικά όπως ο πηλός έχει μια ψυχοθεραπευτική επίδραση πάνω τους.
«Όλες αυτές οι δραστηριότητες βοηθούν κυρίως ψυχολογικά. Όχι να γυρίσω σπίτι, να κάτσω στον καναπέ και να μείνω εκεί», συμπληρώνει η κυρία Έυη ενώ πλάθει ένα μαλακό κομμάτι πηλού για να φτιάξει μια κούπα.
Όλοι τους συμφωνούν πως για κάποιον που χάνει την όρασή του, πρέπει να βρει το κουράγιο και να κάνει την πρώτη κίνηση. Η πρώτη αίσθηση είναι ότι νιώθεις χαμένος και πως δεν υπάρχει διέξοδος. Εξάλλου, είναι λίγοι αυτοί που θα ψάξουν να ενημερωθούν για τα μαθήματα που παρέχει ο Φάρος Τυφλών αμέσως μετά την εκδήλωση του προβλήματος.
Από το εργαστήριο Κεραμικής και Γλυπτικής δεν λείπουν τα γέλια και τα αστεία, αφού είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους οι περισσότεροι δίνουν το παρόν κάθε Τρίτη στο μάθημα. Οι γυναίκες του τμήματος, παραδέχονται πως μέρος της «ψυχοθεραπείας» τους είναι και το να αυτοσατυριστούν, κάτι που φανερώνει πως το τμήμα έχει «δέσει» καλά.
Εξάλλου, η κοινωνικοποίηση είναι ένα από τους κύριους στόχους των μαθημάτων που προσφέρει ο Φάρος Τυφλών. Το να μοιράζεσαι τα συναισθήματά σου με κάποιον που αντιμετωπίζει ακριβώς τα ίδια προβλήματα με εσένα αποτελεί πηγή ανακούφισης για τους περισσότερους.
«Εγώ χάνω την όρασή μου. Για μένα από τη στιγμή που έμαθα για τον Φάρο είναι ένα είδος προετοιμασίας. Κι εγώ έχω κάνει πάντως πολλούς φίλους εδώ», συμπληρώνει η κυρία Έυη.
Δεν είναι όμως όλα ρόδινα. Κι αυτό είναι γνωστό. Οι τυφλοί στην Ελλάδα αντιμετωπίζουν δεκάδες προβλήματα καθημερινά, κυρίως από την αμέλεια και την έλλειψη σεβασμού των άλλων.
Η ανάγκη να ακουστούν τα προβλήματα τους είναι πάντα καίρια, αφού η εγωιστική συμπεριφορά στον δρόμο, θέτει πολλές φορές σε κίνδυνο ακόμη και την σωματική τους ακεραιότητα.
Το αξιοθαύμαστο είναι πως αρκετοί από τους ανθρώπους αυτούς κατεβαίνουν ως την Καλλιθέα, από τις πιο μακρινές περιοχές της Αττικής χρησιμοποιώντας μέσα μαζικής μεταφοράς απλά για να βρεθούν στο μάθημα Κεραμεικής και Γλυπτικής.
Τα προβλήματα όμως δεν σταματούν εκεί. Αν και το κράτος προνοεί παρέχοντας στα άτομα με αναπηρία μια σύνταξη, αυτό πολλές φορές δεν αρκεί. Πολλοί είναι αυτοί που θέλουν να εργαστούν. Και δεν είναι μόνο οικονομικοί οι λόγοι. Είναι, όπως δεν παραλείπουν να τονίζουν συνεχώς και οι ίδιοι, ζήτημα ψυχολογίας.
Η κυρία Μάρω δείχνει να συμφωνεί και προσθέτει πως γενικότερα η επαγγελματική αποκατάσταση, κυρίως στα νέα παιδιά με προβλήματα όρασης είναι ένα από τα θέματα που ζητούν άμεση αντιμετώπιση.
«Στο γυμναστήριο υπάρχουν πάρα πολλά παιδιά που τελειώνουν το πανεπιστήμιο αλλά από κει και πέρα δεν αποκαθίστανται επαγγελματικά», σημειώνει.
Η ίδια έχει τελειώσει τη Φιλοσοφική και έχει εργαστεί για χρόνια ως φιλόλογος. Ωστόσο, χάνοντας την όρασή της δεν μπορούσε πλέον να συνεχίσει να εργάζεται. Με έναν νόμο για τα άτομα με προβλήματα όρασης διορίστηκε τηλεφωνήτρια αλλά, όπως λέει, κι αυτού του είδους οι προσλήψεις έχουν από καιρό σταματήσει.
«Ο περιορισμός σε κάποια επαγγέλματα είναι για όλους μας. Άμα θες να γίνεις πιλότος μπορεί να έχεις μυωπία και να μην μπορείς. Πρέπει να υπάρχει ένας ρεαλισμός, αλλά αυτό ισχύει για όλους μας», αναφέρει η κυρία Λία Κελαϊδή, υπεύθυνη του Εργαστηρίου Κεραμεικής.
Η κα Κελαϊδή δεν μασάει τα λόγια της. Αντιμετωπίζει τους μαθητές της σαν να ήταν βλέποντες και αυτό είναι ίσως τελικά αυτό που εκτιμούν και οι ίδιοι στο εργαστήριο Κεραμικής και Γλυπτικής.
Συμφωνεί, ωστόσο, πως η έλλειψη σεβασμού μέρους της κοινωνίας προς τους ανθρώπους με αναπηρία είναι μια πραγματικότητα.
Η ίδια βρέθηκε τυχαία, όπως λέει, να διδάσκει στο Φάρο Τυφλών πριν από 12 χρόνια. Μάλιστα, παραδέχεται πως δεν γνώριζε και πολλά για τον κόσμο της αναπηρίας και της είχε φανεί παράξενο που την κάλεσαν να διδάξει κεραμική.
«Στη συνέχεια κατάλαβα πως αυτή είναι η τέχνη που είναι προσβάσιμη στου τυφλούς. Από τη στιγμή που δεν έχουν εικόνα είναι από τις εικαστικές εκφράσεις με την οποία μπορούν να έχουν πρόσβαση στην τέχνη», επισημαίνει.
Όσο για τα οφέλη των πλαστικών τεχνών στη ζωή των τυφλών, η δασκάλα φαίνεται να συμφωνεί με τους μαθητές πως αυτά είναι πολλαπλά.
Το μάθημα δεν ήταν από την αρχή δημοφιλές καθώς στην αρχή ήταν λίγα τα άτομα που το παρακολουθούσαν. Στη συνέχεια η κα Κελαϊδή άρχισε να αποκτά φήμη καθώς οι μαθητές της περνούσαν καλά κατά τη διάρκεια του εργαστηρίου. Το μυστικό της ήταν το ότι τους αντιμετώπιζε φυσιολογικά κι έτσι με τον καιρό η αίθουσά της γέμιζε.
Η εικαστικός ξεκαθαρίζει πως, όπως όλα τα πράγματα, έτσι και οι συγκεκριμένες τέχνες θέλουν κόπο. Ειδικά όταν κάποιος χάνει την όραση του.
Αλλά και για την ίδια το συγκεκριμένο εργαστήριο έχει ένα ενδιαφέρον γιατί είναι μια πρόκληση. Ο τρόπος με τον οποίο θα μπορέσει να μεταδώσει στον άλλον αυτό που δε βλέπει.
Μάλιστα, το τμήμα παρακολουθούν και άτομα με πρόσθετες αναπηρίες όπως κινητικές, νοητικές ή κωφώτητα, κάτι που η ίδια θεωρεί ενδιαφέρον αφού θα πρέπει να βρει εναλλακτικούς τρόπους να επικοινωνήσει την τέχνη της.
Εξάλλου, η φαντασία και η διάθεση είναι οι βασικές προϋποθέσεις για να φύγει κανείς χαρούμενος από το μάθημα.
Εξάλλου, είναι αυτή η ηρεμία που αποκτά κανείς δουλεύοντας υλικά όπως ο πηλός που δίνει στο έργο του, τουλάχιστον για τον ίδιο, τη μεγαλύτερη αξία.
Τα έργα του εργαστηρίου Κεραμικής και Γλυπτικής, τα τελευταία χρόνια εκτίθενται προς πώληση στο μικρό πωλητήριο του Μουσείου Αφής, σε περιοδικές εκθέσεις του Φάρου Τυφλών αλλά και σε εκθέσεις άλλων φορέων.
Αξίζει να σημειωθεί και η συνεργασία με το Μουσείο ΜΠΕΝΑΚΗ στην έκθεση Προκολομβιανής Τέχνης της συλλογής Γόντικα αλλά και η συνεργασία και συμμετοχή στην έκθεση «Αποτυπώματα» του Μουσείου Βορρέ και του Συνδέσμου Κοινωνικής Ευθύνης για Παιδιά και Νέους — Σ.Κ.Ε.Π. καθώς η σύμπραξη παιδιών και νέων με προβλήματα όρασης ήταν μια πρωτόγνωρη εμπειρία τόσο για τους ίδιους όσο και για τους επισκέπτες.
Δείτε το σχετικό βίντεο: https://www.youtube.com/watch?v=gzm4Bu7M2Xs
Πηγή: https://www.sputniknews.gr/
