Δευτέρα 25 Ιουνίου 2018

Κοινή Υπουργική απόφαση με θέμα Καθορισμός των όρων και των προϋποθέσεων εφαρμογής του προγράμματος Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης.


  Κοινή Υπουργική απόφαση με θέμα Καθορισμός των όρων και των προϋποθέσεων εφαρμογής του προγράμματος Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης.
ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
15 Ιουνίου 2018
ΤΕΥΧΟΣ  ΔΕΥΤΕΡΟ
Αρ. Φύλλου
2281
24905
         ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ
Αριθμ. Δ13/οικ./33475/1935
  Καθορισμός των όρων και των προϋποθέσεων εφαρμογής του προγράμματος Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης.
 ΟΙ ΥΠΟΥΡΓΟΙ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ - ΠΑΙΔΕΙΑΣ,
ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ - ΕΡΓΑΣΙΑΣ,
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ
ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ - ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
 Έχοντας  υπόψη:
1.  Τις  διατάξεις  του  άρθρου  235  του  ν.  4389/2016 
«Επείγουσες διατάξεις για την εφαρμογή της συμφωνίας
δημοσιονομικών στόχων και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και άλλες διατάξεις» (Α’ 94), όπως τροποποιήθηκε
και ισχύει.
2. Τις διατάξεις του ν. 4520/2018 «Μετεξέλιξη του Οργανισμού Γεωργικών Ασφαλίσεων σε Οργανισμό Προνομιακών  Επιδομάτων  και  Κοινωνικής  Αλληλεγγύης 
(Ο.Π.Ε.Κ.Α.) και λοιπές διατάξεις» (Α’30).
3. Τις διατάξεις του άρθρου 4 του ν. 4368/2016 «Μέτρα
για την επιτάχυνση του κυβερνητικού έργου και άλλες
διατάξεις» (Α’ 21).
4. Τις διατάξεις του ν. 4270/2014 «Αρχές δημοσιονομι-
κής διαχείρισης και εποπτείας (ενσωμάτωση της Οδηγίας
2011/85/ΕΕ) - δημόσιο λογιστικό και άλλες διατάξεις»
(Α’ 143), όπως ισχύει.
5. Τις διατάξεις του ν. 4174/2013 «Φορολογικές διαδι-
κασίες και άλλες διατάξεις» (Α’ 170), όπως ισχύει.
6. Τις διατάξεις του ν. 3979/2011 «Για την ηλεκτρονική
διακυβέρνηση και λοιπές διατάξεις» (Α’138), όπως ισχύει.
7. Τις διατάξεις του άρθρου 88 του ν. 3996/2011 «Ανα-
μόρφωση του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας, ρυθμί-
σεις θεμάτων Κοινωνικής Ασφάλισης και άλλες διατάξεις
(Α’ 170), όπως ισχύει.
8. Τις διατάξεις του ν. 3852/2010 «Νέα Αρχιτεκτονική
της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης -
Πρόγραμμα Καλλικράτης» (Α’87), όπως ισχύει.
9. Τις διατάξεις του ν. 3607/2007 «Σύσταση και κατα-
στατικό της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης Κοινωνικής
Ασφάλισης ΑΕ (Η.ΔΙ.ΚΑ. Α.Ε.) και λοιπές ασφαλιστικές και
οργανωτικές διατάξεις» (Α’ 245), όπως ισχύει.
10. Τις διατάξεις του ν. 3469/2006 «Εθνικό Τυπογρα-
φείο, Εφημερίς της Κυβερνήσεως και λοιπές διατάξεις»
(Α’ 131), όπως ισχύει.
11.  Τις  διατάξεις  του  άρθρου  17  του  ν.  3329/2005 
«Εθνικό Σύστημα Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης
και λοιπές διατάξεις» (Α’ 81), όπως ισχύει.
12. Τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 31 του ν. 3013/
2002 «Αναβάθμιση της πολιτικής προστασίας και άλλες
διατάξεις» (Α’ 102), όπως ισχύει.
13. Τις διατάξεις του π.δ. 73/2015 «Διορισμός Αντι-
προέδρου της Κυβέρνησης, Υπουργών, Αναπληρωτών
Υπουργών και Υφυπουργών» (Α’ 116).
14. Τις διατάξεις του π.δ. 125/2016 «Διορισμός Υπουρ-
γών, Αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών (Α’ 210).
15. Τις διατάξεις του π.δ. 80/2016 «Ανάληψη υποχρε-
ώσεων από τους διατάκτες» (Α’145/2016).
16. Τις διατάξεις του π.δ. 22/2018 «Διορισμός Υπουρ-
γών, Αναπληρωτή Υπουργού και Υφυπουργών (Α’37).
17.  Τις  διατάξεις  του  π.δ.  141/2017  «Οργανισμός 
Υπουργείου Εσωτερικών (Α ́180).
18. Τις διατάξεις του π.δ. 18/2018 «Οργανισμός Υπουρ-
γείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων (Α’31).
19.  Τις  διατάξεις  του  π.δ.  134/2017  «Οργανισμός 
Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοι-
νωνικής Αλληλεγγύης» (Α’ 168), όπως τροποποιήθηκε
και ισχύει.
20.  Τις  διατάξεις  του  π.δ.  142/2017  «Οργανισμός 
Υπουργείου Οικονομικών» (Α’ 181).
21. Τις διατάξεις του άρθρου 90 του «Κώδικα Νομο-
θεσίας για την Κυβέρνηση και τα κυβερνητικά όργανα»,
που  κυρώθηκε  με  το  άρθρο  πρώτο  του  π.δ.  63/2005 
(Α’ 98).
22. Τις διατάξεις του π.δ. 79/2017 (Α’109) «Οργάνωση
και λειτουργία νηπιαγωγείων και δημοτικών σχολείων».
23. Την Δ23/οικ. 14435-1135/30.3.2016 κοινή υπουρ-
γική απόφαση «Καθορισμός ελάχιστων προδιαγραφών
λειτουργίας των Κέντρων Κοινότητας» (Β’854).
24. Την Γ.Δ.5οικ.2961-10/24.01.2017 κοινή υπουργική
απόφαση «Καθορισμός των όρων και των προϋποθέσε-
ων εφαρμογής του προγράμματος Κοινωνικό Εισόδημα
Αλληλεγγύης» (Β’128).
25. Την ΥΠΟΙΚ 0010218 ΕΞ 2016 απόφαση του Πρω-
θυπουργού και Υπουργού Οικονομικών «Ανάθεση αρ-
μοδιοτήτων στην Υφυπουργό Οικονομικών Αικατερίνη
Παπανάτσιου» (Β’ 3696).
26. Την Υ28/9.10.2015 (Β’ 2168) απόφαση του Πρωθυ-
πουργού «Ανάθεση αρμοδιοτήτων στην Αναπληρώτρια
Υπουργό Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνι-
κής Αλληλεγγύης Θεανώ Φωτίου και τις Υ70/13.11.2015
(Β’ 2441), Υ43/03.05.2017 (Β ́1510) και Υ24/04.05.2018
(Β ́1546) τροποποιήσεις αυτής.
27. Την Υ29/9.10.2015 (Β’ 2168) απόφαση του Πρωθυ-
πουργού «Ανάθεση αρμοδιοτήτων στον Αναπληρωτή
Υπουργό Οικονομυχών Γεώργιο Χουλιαράκη».
28. Την οικ. 13471/4878/7.3.2018 (Β’814) απόφαση του
Πρωθυπουργού και της Υπουργού Εργασίας, Κοινωνι-
κής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης «Ανάθεση
αρμοδιοτήτων στον Υφυπουργό Εργασίας, Κοινωνικής
ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης Αθανάσιο Ηλιόπουλο».
29. Την 201408/Υ1/28.11.2016 (Β’3818) απόφαση του
Πρωθυπουργού  «Ανάθεση  αρμοδιοτήτων  στον  Υφυπουργό Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, Δημήτριο
Μπαξεβανάκη».
30. Την 44528/Δ9.12187/8.10.2015 (ΥΟΔΔ 724) απόφαση «Διορισμός Γενικού Γραμματέα της Γενυχής Γραμματείας Πρόνοιας του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής
Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης».
31.  Την  3535/Δ9.1215/30.01.2017  (Β’212)  "Τροποποίηση  της  οικ.  49223/Δ9.13322/4.11.2015  (Β’2423/
11.11.2015) υπουργικής απόφασης «Μεταβίβαση αρμο-
διοτήτων του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλι-
σης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης στο Γενικό Γραμματέα
του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και
Κοινωνικής Αλληλεγγύης, στον Ειδικό Γραμματέα του
Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας (Σ.ΕΠ.Ε.), στους προ-
ϊσταμένους  Γενικών  Διευθύνσεων,  Διευθύνσεων  και 
Τμημάτων του Υπουργείου και στους Προϊσταμένους
των Διευθύνσεων και των Τμημάτων του Σ.ΕΠ.Ε.», όπως
ισχύει".
32. Την ΓΔ2/32818/325/13.06.2018 «Εισηγητική Έκ-
θεση οικονομικών επιπτώσεων σύμφωνα με το άρθρο
24 παρ. 5 του ν. 4270/2014 (Α ́143)» της Προϊσταμένης
Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών του Υπουρ-
γείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής
Αλληλεγγύης.
33. Το γεγονός ότι από την παρούσα απόφαση προκα-
λείται δαπάνη ύψους εκατόν είκοσι οκτώ εκατομμυρίων
ευρώ (€ 128.000.000) για το έτος 2018, που βαρύνει τον
ΚΑΕ 2494, ΕΦ 33-220 και εφτακοσίων εξήντα εκατομμυ-
ρίων ευρώ (€ 760.000.000) για κάθε επόμενο έτος, που
βαρύνει τον ΚΑΕ 2494, ΕΦ 33-220, για την κάλυψη της
οποίας μεταβιβάζονται πιστώσεις από τον προϋπολογι-
σμό του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης
και Κοινωνικής Αλληλεγγύης στον Ο.Π.Ε.Κ.Α.
34. Την 33372/6696/15-6-2018 ανάληψη υποχρέωσης
με την οποία δεσμεύεται το ποσόν των εκατόν είκοσι
οκτώ εκατομμυρίων ευρώ (€ 128.000.000) σε βάρος του
ΚΑΕ 2494, ΕΦ 33-220,
αποφασίζουμε:
Άρθρο 1
Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης (Κ.Ε.Α.)
Το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης (εφεξής πρόγραμμα ή Κ.Ε.Α.) είναι προνοιακό πρόγραμμα που συνδυάζει:
1.  Εισοδηματική  ενίσχυση:  το  χρηματικό  ποσό  ενί-
σχυσης της ωφελούμενης μονάδας, όπως ορίζεται στο
άρθρο 2 της παρούσης.
2. Συμπληρωματικές κοινωνικές υπηρεσίες, παροχές
και αγαθά: διασύνδεση των μελών της ωφελούμενης
μονάδας, εφόσον πληρούν τα κριτήρια ένταξης έκαστου
προγράμματος, με:
- Δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη ανασφάλιστων.
- Παραπομπή και ένταξη σε δομές και υπηρεσίες κοινωνικής φροντίδας και υποστήριξης.
- Ένταξη σε προγράμματα και κοινωνικές δομές για
την αντιμετώπιση της φτώχειας.
- Ένταξη στις δράσεις που υλοποιούνται στο πλαίσιο
του Επιχειρησιακού Προγράμματος του Ταμείου Ευρω-
παϊκής Βοήθειας προς τους Άπορους.
- Κοινωνικό τιμολόγιο παροχών ηλεκτρικής ενέργειας.
- Κοινωνικό τιμολόγιο παροχών ύδρευσης.
- Κοινωνικό τιμολόγιο Δήμων και Δημοτικών Επιχειρήσεων.
3.  Υπηρεσίες  ενεργοποίησης:  προώθηση  των  δικαιούχων,  εφόσον  δύνανται  να  εργαστούν,  σε  δράσεις  που  στοχεύουν  στην  ένταξη  ή  επανένταξή  τους 
στην  αγορά  εργασίας  και  μπορεί  να  περιλαμβάνουν, 
μεταξύ άλλων:
- Την κάλυψη προτεινόμενης θέσης εργασίας.
- Τη συμμετοχή σε προγράμματα κοινωφελούς εργασίας.
- Τη συμμετοχή σε προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης.
- Τη συμμετοχή σε προγράμματα απόκτησης επαγγελματικής εμπειρίας.
- Την ένταξη ή την επιστροφή στο εκπαιδευτικό σύ-
στημα και στα σχολεία δεύτερης ευκαιρίας.
Άρθρο 2
Ορισμοί για την εφαρμογή του Κ.Ε. Α.
Ως Ωφελούμενες μονάδες ορίζονται οι κάτωθι κατηγορίες:
α.  Μονοπρόσωπο  νοικοκυριό:  κάθε  ενήλικο  άτομο 
που  διαμένει  μόνο  του  σε  κατοικία  και  δεν  εμπίπτει 
στην κατηγορία ενηλίκων έως 25 ετών που φοιτούν σε
πανεπιστημιακές σχολές ή σχολεία ή ινστιτούτα επαγγελματικής εκπαίδευσης ή κατάρτισης της ημεδαπής ή
αλλοδαπής.
β. Πολυπρόσωπο νοικοκυριό: όλα τα άτομα που δι-
αμένουν κάτω από την ίδια στέγη. Στο πολυπρόσωπο
νοικοκυριό  εντάσσονται:  α)  φιλοξενούμενα  άτομα  ή 
φιλοξενούμενη οικογένεια, με την προϋπόθεση ότι η
φιλοξενία είχε δηλωθεί στην τελευταία εκκαθαρισμένη
δήλωση φορολογίας εισοδήματος και β) τα ενήλικα τέ-
κνα έως 25 ετών που φοιτούν σε πανεπιστημιακές σχολές
ή σχολεία ή ινστιτούτα επαγγελματικής εκπαίδευσης ή
κατάρτισης,  ανεξαρτήτως  του  τόπου  διαμονής  τους. 
γ. Άστεγοι: τα άτομα που διαβιούν στο δρόμο ή σε ακα-
τάλληλα καταλύματα, υπό τη
ν προϋπόθεση ότι έχουν κα-
ταγραφεί από τις κοινωνικές υπηρεσίες των Δήμων ή των
Κέντρων Κοινότητας ή κάνουν χρήση Υπνωτηρίων που
λειτουργούν στους Δήμους, δύναται να είναι δικαιούχοι
του προγράμματος. Η διαπίστωση της έλλειψης στέγης
δεν δύναται να τεκμηριωθεί μόνο μέσω του εντύπου της
δήλωσης φορολογίας εισοδήματος.
Δικαιούχος:  το  ενήλικο  άτομο  που  έχει  υποβάλλει 
αίτηση για λογαριασμό του νοικοκυριού, η οποία έχει
εγκριθεί από το αρμόδιο όργανο του Ο.Π.Ε.Κ.Α.
Ανήλικα μέλη: τα μέλη του νοικοκυριού έως 18 ετών.
Μονογονεϊκή οικογένεια: ένας μόνος γονέας (άγαμος,
σε χηρεία ή διαζευγμένος, ή λόγω κράτησης του έτερου
γονέα σε σωφρονιστικό κατάστημα), ασκεί κατ’ αποκλει-
στικότητα ή μετά από σχετική ανάθεση με δικαστική
απόφαση ή συμβολαιογραφική πράξη, σύμφωνα με την
κείμενη νομοθεσία, την προσωρινή ή μόνιμη επιμέλεια
ενός ή περισσότερων ανήλικων τέκνων. Για τις ανάγκες
του προγράμματος, το νοικοκυριό θα πρέπει να απαρ-
τίζεται αποκλειστικά από τα μέλη της μονογονεϊκής οι-
κογένειας, δηλαδή τον γονέα και το ένα ή περισσότερα
ανήλικα τέκνα.
Απροστάτευτα τέκνα: τα ανήλικα μέλη του νοικοκυ-
ριού που είναι ορφανά και από τους δύο γονείς ή που
κανείς γονέας δεν μπορεί να ασκήσει τη γονική τους μέ-
ριμνα, λόγω ασθενείας, αναπηρίας, κράτησης ή στρατι-
ωτικής θητείας και που η επιμέλεια τους έχει ανατεθεί με
δικαστική απόφαση σε μέλος του νοικοκυριού.
- Εξαιρέσεις υπαγωγής στο πρόγραμμα: από την έντα-
ξη στο πρόγραμμα εξαιρούνται και δεν θεωρούνται μέλη
του νοικοκυριού οι κάτωθι κατηγορίες:
- Άτομα τα οποία φιλοξενούνται ή περιθάλπονται σε
Μονάδες Κλειστής Φροντίδας ή σε Στέγες Υποστηριζό-
μενης Διαβίωσης ή σε Ξενώνες Μεταβατικής Φιλοξενίας
Αστέγων.
- Άτομα, τα οποία φιλοξενούνται σε Μονάδες Ψυχοκοι-
νωνικής Αποκατάστασης (οικοτροφεία, ξενώνες κ.τ.λ.),
ή είναι δικαιούχοι του προγράμματος Προστατευμένων
Διαμερισμάτων του αρ. 9 του ν. 2716/1999.
- Άτομα τα οποία φιλοξενούνται σε Μονές.
- Άτομα που κρατούνται σε σωφρονιστικά καταστήματα.
Εγγυημένο ποσό: το ποσό που εγγυάται το πρόγραμμα
για κάθε νοικοκυριό, ανάλογα με τον αριθμό και την ηλι-
κία των μελών του, μετά και την καταβολή της εισοδημα-
τικής ενίσχυσης του Κ.Ε.Α. Το εγγυημένο ποσό ορίζεται
ως ακολούθως:
- Για το μονοπρόσωπο νοικοκυριό: 200€ ανά μήνα.
- Για κάθε επιπλέον ενήλικο μέλος του νοικοκυριού:
προσαύξηση  του  εγγυημένου  ποσού  κατά  100€  ανά 
μήνα.
- Για κάθε ανήλικο μέλος του νοικοκυριού: προσαύξη-
ση του εγγυημένου ποσού κατά 50€ ανά μήνα.
- Στο νοικοκυριό που απαρτίζεται αποκλειστικά από
μονογονεϊκή οικογένεια, το μεγαλύτερο σε ηλικία ανή-
λικο μέλος λογίζεται ως ενήλικας.
- Σε νοικοκυριό με απροστάτευτο/α τέκνο/α, για τις
ανάγκες  υπολογισμού  του  εγγυημένου  ποσού  κάθε 
απροστάτευτο τέκνο λογίζεται ως ενήλικας.
Ως ανώτατο όριο του εγγυημένου ποσού ορίζονται
τα 900 ευρώ μηνιαίως, ανεξαρτήτως της σύνθεσης του
νοικοκυριού.
Δηλούμενο εισόδημα: το συνολικό πραγματικό εισόδημα από κάθε πηγή προέλευσης - προ φόρων, μετά
την αφαίρεση των εισφορών για κοινωνική ασφάλιση - που εισπράχθηκε από όλα τα μέλη του νοικοκυριού, κατά
τους έξι (6) μήνες πριν από το μήνα υποβολής της αίτη-
σης. Στο συνολικό δηλούμενο εισόδημα συμπεριλαμβά-
νεται και το σύνολο των επιδομάτων και άλλων ενισχύ-
σεων, καθώς και το εισόδημα που απαλλάσσεται από το
φόρο ή φορολογείται με ειδικό τρόπο, με τις εξαιρέσεις
που αναφέρονται παρακάτω.
Το δηλούμενο εισόδημα δεν περιλαμβάνει: α) το επί-
δομα αναδοχής της διάταξης του άρθρου 9 του ν. 2082/
1992 (Α’ 158), β) τα μη ανταποδοτικά επιδόματα αναπηρίας που χορηγούνται από το κράτος, γ) την οικονομική
ενίσχυση που χορηγείται στην περ. γ’ της παρ. 1 του άρθρου 1 του ν.δ. 57/1973 (Α’ 149) σε όσους περιέρχονται
σε κατάσταση ανάγκης συνεπεία θεομηνίας και λοιπών
φυσικών καταστροφών, δ) καθώς και το επίδομα που καταβάλλεται σε ανέργους δυνάμει της παρ. 5 του άρθρου
30 του ν. 4144/2013 (Α" 88).
Υπολογισμός του εισοδήματος για ένταξη στο πρόγραμμα: για την ένταξη στο πρόγραμμα και τον υπολογισμό της εισοδηματικής ενίσχυσης, αφαιρείται από το
συνολικό δηλούμενο εισόδημα, το 20% του καθαρού
εισοδήματος από μισθωτές υπηρεσίες, προγράμματα
κοινωφελούς εργασίας ή από οποιοδήποτε άλλο πρόγραμμα εργασίας.
Μηνιαίο ποσό εισοδηματικής ενίσχυσης: η διαφορά
μεταξύ του εξαπλάσιου ύψους του εγγυημένου ποσού
και του εξαμηνιαίου δηλούμενου εισοδήματος του νοικοκυριού, όπως αυτό υπολογίζεται για τους σκοπούς της
ένταξης στο πρόγραμμα, διαιρούμενη δια έξι.
Περίοδος Ενίσχυσης: η περίοδος των έξι μηνών, κατά
τους  οποίους  χορηγείται  το  ποσό  της  εισοδηματικής 
ενίσχυσης.
Μη δυνάμενοι για εργασία: για τους σκοπούς του προγράμματος, μη δυνάμενοι για εργασία θεωρούνται οι
δυχαιούχοι και τα μέλη του νοικοκυριού, που ανήκουν
στις κάτωθι κατηγορίες:
- ΑμεΑ, τα οποία σύμφωνα με την γνωμάτευση της
Επιτροπής Πιστοποίησης Αναπηρίας έχουν κριθεί, ή που
δηλώνουν στο σχετικό πεδίο της αίτησης για ένταξη στο
Κ.Ε.Α., «ανίκανα για εργασία».
- Φοιτητές προγραμμάτων πλήρους φοίτησης, μαθη-
τευόμενοι των επαγγελματικών σχολών ή όσοι εξασκού-
νται πρακτικά στα πλαίσια επαγγελματικού εκπαιδευτι-
κού προγράμματος χωρίς εργασιακή σχέση.
Δυνάμενοι για εργασία: θεωρούνται οι δικαιούχοι, ηλι-
κίας 18 έως 65 ετών, που δεν εργάζονται και δεν ανήκουν
στις ανωτέρω κατηγορίες.
Άρθρο 3
Κριτήρια ένταξης στο πρόγραμμα
Τα νοικοκυριά εντάσσονται στο πρόγραμμα, εφόσον
πληρούν αθροιστικά τα ακόλουθα εισοδηματικά, περιουσιακά και κριτήρια διαμονής:
1. Εισοδηματικά κριτήρια
Το δηλούμενο εισόδημα του νοικοκυριού, όπως υπο-
λογίζεται για τους σκοπούς της ένταξης στο πρόγραμμα,
τους έξι (6) τελευταίους μήνες πριν την υποβολή της αί-
τησης, δεν μπορεί να υπερβαίνει το εξαπλάσιο του εγγυημένου ποσού για κάθε τύπο νοικοκυριού.
Παρατίθενται, ενδεικτικά, οι ακόλουθες περιπτώσεις:
Σύνθεση Νοικοκυριού
Εξαμηνιαίο
Εισόδημα
Μονοπρόσωπο νοικοκυριό
1.200€
Νοικοκυριό αποτελούμενο από δύο ενήλικα μέλη ή μονογονεϊκή οικογένεια με
ένα ανήλικο μέλος
1.800€
Νοικοκυριό αποτελούμενο από δύο ενή-
λικα και ένα ανήλικο μέλος ή μονογονεϊκή
οικογένεια με δύο ανήλικα μέλη
2.100€
Νοικοκυριό αποτελούμενο από τρία ενήλικα μέλη ή δύο ενήλικα και δύο ανήλικα
μέλη ή μονογονεϊκή οικογένεια με τρία
ανήλικα μέλη
2.400€
Νοικοκυριό αποτελούμενο από τρία ενή-
λικα και ένα ανήλικο μέλος ή δύο ενήλικα
και τρία ανήλικα μέλη ή μονογονεϊκή οι-
κογένεια με τέσσερα ανήλικα μέλη
2.700€
Νοικοκυριό αποτελούμενο από τέσσερα
ενήλικα μέλη ή δύο ενήλικα και τέσσερα
ανήλικα μέλη ή μονογονεϊκή οικογένεια
με πέντε ανήλικα μέλη
3.000€
Για κάθε επιπλέον μέλος προστίθεται το εξαπλάσιο του
αντίστοιχου εγγυημένου ποσού, όπως ορίζεται στο άρ-
θρο 2 της παρούσης. Το δηλούμενο εισόδημα δεν μπορεί
να υπερβαίνει το ποσό των 5.400 ευρώ, ανεξαρτήτως του
αριθμού των μελών του νοικοκυριού.
2. Περιουσιακά κριτήρια
α. Ακίνητη περιουσία:
Η συνολική φορολογητέα αξ,ία της ακίνητης περιου-
σίας  του  νοικοκυριού,  δεν  μπορεί  να  υπερβαίνει  στο 
σύνολο της το ποσό των 90.000 ευρώ για το μονοπρό-
σωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενη κατά 15.000 ευρώ
για κάθε πρόσθετο μέλος και έως 150.000 ευρώ.
β. Κινητή περιουσία:
1. Η αντικειμενική δαπάνη των επιβατικών αυτοκινή-
των Ιδιωτικής Χρήσης (Ι.Χ.), Μικτής Χρήσης (Μ.Χ.) ή και
των δικύκλων του νοικοκυριού, δεν μπορεί να υπερβαί-
νει στο σύνολο της, το ποσό των 6.000 ευρώ.
2. Το συνολικό ύψος των καταθέσεων του νοικοκυριού
ή/και η τρέχουσα αξία μετοχών, ομολόγων κ.τ.λ., όπως
προκύπτουν από τις ηλεκτρονικές διασταυρώσεις, δεν
μπορεί να υπερβαίνει τα όρια του κατωτέρω πίνακα για
κάθε τύπο νοικοκυριού, μέχρι και το ποσό των 14.400
ευρώ.
Συγκεκριμένα:
Σύνθεση Νοικοκυριού
Ορια
καταθέσεων/
μετοχών.
ομολόγων κ.τ.λ.
Μονοπρόσωπο νοικοκυριό
4.800
Νοικοκυριό που αποτελείται από δύο
ενήλικες ή μονογονεϊκό νοικοκυριό
με ένα ανήλικο μέλος
7.200
Νοικοκυριό που αποτελείται από δύο
ενήλικες και ένα ανήλικο μέλος ή μο-
νογονεϊκό νοικοκυριό με δύο ανήλικα
μέλη
8.400
Νοικοκυριό  που  αποτελείται  από 
τρεις ενήλικες ή δύο ενήλικες και δύο
ανήλικα μέλη ή μονογονεϊκό νοικοκυ-
ριό με τρία ανήλικα μέλη
9.600
Νοικοκυριό  που  αποτελείται  από 
τρεις ενήλικες και ένα ανήλικο μέλος
ή δύο ενήλικες και τρία ανήλικα μέλη
ή μονογονεϊκό νοικοκυριό με τέσσε-
ρα ανήλικα μέλη
10.800
Νοικοκυριό  που  αποτελείται  από 
τέσσερις ενήλικες ή δύο ενήλικες και
τέσσερα ανήλικα μέλη ή μονογονεϊκό
νοικοκυριό με πέντε ανήλικα μέλη
12.000
Νοικοκυριό που αποτελείται από τέσ-
σερις ενήλικες και 1 ανήλικο μέλος ή
δύο ενήλικες και πέντε ανήλικα μέλη
ή μονογονεϊκό νοικοκυριό με έξι ανή-
λικα μέλη
13.200
Νοικοκυριό που αποτελείται από πέ-
ντε ενήλικες ή δύο ενήλικες και έξι
ανήλικα μέλη ή μονογονεϊκό νοικο-
κυριό με εφτά ανήλικα μέλη
14.400
γ. Περιουσιακό τεκμήριο:
Το συνολικό ποσό από τόκους καταθέσεων των μελών
του νοικοκυριού σε όλα τα πιστωτικά ιδρύματα της χώ-
ρας ή του εξωτερικού, όπως έχουν δηλωθεί στην τελευ-
ταία εκκαθαρισμένη δήλωση φορολογίας εισοδήματος
(Ε1),  δεν  μπορεί  να  υπερβαίνει  ετησίως  το  ποσό  που 
προκύπτει από τον κατωτέρω μαθηματικό τύπο:
Ετήσιος τόκος = όριο καταθέσεων για κάθε τύπο νοι-
κοκυριού * μέσο ετήσιο καταθετικό
επιτόκιο /100
Ως έτος υπολογισμού του μέσου καταθετικού επιτο-
κίου ορίζεται εκείνο στο οποίο αντιστοιχεί η τελευταία
εκκαθαρισμένη δήλωση φορολογίας εισοδήματος.
Δεν γίνονται δεκτές αιτήσεις νοικοκυριών, τα μέλη των
οποίων, βάσει της τελευταίας εκκαθαρισμένης δήλωσης
φορολογίας εισοδήματος:
- Εμπίπτουν στις διατάξεις του φόρου πολυτελείας
- δηλώνουν δαπάνες για αμοιβές πληρωμάτων σκα-
φών αναψυχής.
- δηλώνουν δαπάνες για δίδακτρα σε ιδιωτικά σχολεία.
- δηλώνουν δαπάνες για οικιακούς βοηθούς, οδηγούς
αυτ/των, δασκάλους και λοιπό προσωπικό, όπως αυτές
προσδιορίζονται στους αντίστοιχους κωδικούς του εντύ-
που Ε1.
3. Κριτήρια διαμονής
Τα νοικοκυριά διαμένουν νόμιμα και μόνιμα στην ελ-
ληνική επικράτεια.
Άρθρο 4
Διαδικασία ένταξης στο πρόγραμμα
και πληρωμής των δικαιούχων
Η διαδικασία ένταξης στο πρόγραμμα και πληρωμής
των δικαιούχων αποτελείται από τα κάτωθι στάδια:
ων ηλεκτρονικού μισθωτηρίου που τεκμηριώνει/ουν την
διαμονή σε ενοικιαζόμενη κατοικία για τουλάχιστον έξι
(6) μήνες πριν από το μήνα υποβολής της αίτησης και
λογαριασμού ΔΕΚΟ, γ) για διαμονή σε δωρεάν παρα-
χωρημένη  κατοικία,  να  έχει  δηλωθεί  στην  τελευταία 
εκκαθαρισμένη δήλωση φορολογίας εισοδήματος και
η προσκόμιση λογαριασμού ΔΕΚΟ.
Στην περίπτωση των αστέγων, απαιτείται η προσκόμι-
ση βεβαίωσης χρήσης των υπηρεσιών από Υπνωτήριο
ή βεβαίωση από την κοινωνική υπηρεσία του Δήμου ή
το Κέντρο Κοινότητας.
2) Σε περίπτωση που η σύνθεση του νοικοκυριού είναι
διαφορετική από αυτήν που εμφανίζεται από τα αποτε-
λέσματα των ηλεκτρονικών διασταυρώσεων, απαιτείται
η προσκόμιση οποιουδήποτε δικαιολογητικού τεκμηρι-
ώνει τη μεταβολή (π.χ. πιστοποιητικό γέννησης, αντίγρα-
φο ληξιαρχικής πράξης θανάτου κ.τ.λ.).
3) Σε περίπτωση που οποιοδή
ποτε περιουσιακό στοι-
χείο, έχει μεταβληθεί σε σχέση με ό,τι εμφανίζεται από
τα αποτελέσματα των ηλεκτρονικών διασταυρώσεων,
απαιτείται η προσκόμιση στο Δήμο ή στο Κέντρο Κοι-
νότητας οποιουδήποτε δικ
αιολογητικού τεκμηριώνει
τη μεταβολή (συμβόλαια πώλησης ή αγοράς, δωρεάς
ή κατασχετήριο). Δεν υπάρχει η δυνατότητα προσκόμι-
σης δικαιολογητικών για τεκμηρίωση μεταβολής στους
τόκους καταθέσεων του νοικοκυριού.
4)  Σε  περίπτωση  που  ο  αιτών  ή  ενήλικο  μέλος  του 
νοικοκυριού είναι αλλοδαπός, απαιτείται η προσκόμι-
ση άδειας διαμονής σε ισχύ ή η βεβαίωση κατάθεσης
αιτήματος ανανέωσής της.
5) Σε περίπτωση νοικοκυριού με ανήλικα τέκνα για
τα οποία συντρέχουν οι προϋποθέσεις φοίτησης στην
υποχρεωτική εκπαίδευση, όπως αυτές ορίζονται στην
κείμενη νομοθεσία. Για την πιστοποίηση εκπλήρωσης
της  υποχρέωσης  αυτής,  απαιτείται  βεβαίωση  εγγρα-
φής/φοίτησης  στο  σχολείο,  προκειμένου  τα  εν  λόγω 
νοικοκυριά να υποβάλουν αίτηση στο Κ.Ε.Α. Για κάθε
επόμενη υποβολή αίτησης στο πρόγραμμα, μετά την
ολοκλήρωση  της  πρώτης  περιόδου  ενίσχυσης  που 
έχει εγκριθεί σύμφωνα με τους όρους της παρούσης,
απαιτείται βεβαίωση φοίτησης των ανήλικων τέκνων
στην υποχρεωτική εκπαίδευση. Οι εν λόγω βεβαιώσεις
δύναται να παρέχονται είτε από τον Διευθυντή/ντρια ή
Προϊστάμενο/νη της σχολικής μονάδας είτε ηλεκτρονικά
μέσω διασύνδεσης των πληροφοριακών συστημάτων
του  Κ.Ε.Α.  και  του  Υπουργείου  Παιδείας,  Έρευνας  και 
Θρησκευμάτων.
6) Η επόμενη δήλωση Ε1 πρέπει να συμπεριλαμβάνει
όλες τις αλλαγές που αναφέρθηκαν κατά τη διαδικασία
υποβολής αιτήσεων. Σε διαφορετική περίπτωση, προ-
βλέπεται η διακοπή υπαγωγής στο πρόγραμμα, σύμ-
φωνα με το άρθρο 9 της παρούσης και η επιστροφή των
αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών.
Άρθρο 6
Υποχρεώσεις των δικαιούχων του Κ.Ε.Α.
1. Οι δικαιούχοι και τα υπόλοιπα μέλη του νοικοκυριού:
α)  Υποβάλλουν  Δήλωση  Φορολογίας  Εισοδήματος 
κάθε έτος.
β) Συναινούν στη χρήση της βάσης δεδομένων της
Γ.Γ.Π.Σ., καθώς και στο σύνολο των διασταυρώσεων που
πραγματοποιεί η Η.ΔΙ.Κ.Α. Α.Ε., για την επιβεβαίωση των
στοιχείων όλων των μελών του νοικοκυριού, συμπερι-
λαμβανομένων των φιλοξενούμενων.
γ) Εφόσον δύνανται να εργαστούν υποχρεούνται:
- Να εγγράφονται, σύμφωνα με το ισχύον κανονιστικό
πλαίσιο, στο Μητρώο ανέργων του Οργανισμού Απασχό-
λησης Εργατικού Δυναμικού (Ο.Α.Ε.Δ.), μέχρι το τέλος του
επόμενου μήνα από τον μήνα έγκρισης της αίτησής τους,
- να ανανεώνουν την κατάσταση ανεργίας τους, σύμ-
φωνα με το ισχύον κανονιστικό πλαίσιο του Ο.Α.Ε.Δ.,
- υπό την επιφύλαξη λόγων ανωτέρας βίας, να επι-
σκέπτονται όποτε κληθούν, σε προκαθορισμένη από
τον Ο.Α.Ε.Δ. ημερομηνία, τα Κ.Π.Α.2 που εξυπηρετούν
το Δήμο διαμονής τους και να συνεργάζονται με τους
εργασιακούς συμβούλους για την παροχή υπηρεσιών
εξατομικευμένης προσέγγισης,
- να αποδέχονται κάθε προτεινόμενη κατάλληλη θέση
εργασίας, όπως αυτή ορίζεται από το εκάστοτε ισχύον
κανονιστικό πλαίσιο του Ο.Α.Ε.Δ., ή τη συμμετοχή σε
κάθε δράση προώθησης στην εργασία, όπως δράσεις
επαγγελματικής κατάρτισης, συμβουλευτικής και επι-
χειρηματικότητας.
δ) Εφόσον εργάζονται οφείλουν να μην παραιτούνται
εκούσια και αναιτιολόγητα από την εργασία τους.
ε) Συναινούν στη χρησιμοποίηση των στοιχείων τους,
αποκλειστικά και μόνο, για το σκοπό της αξιολόγησης
του προγράμματος.
στ) Συναινούν στη διενέργεια κοινωνικής έρευνας και
σε κατ’ οίκον επισκέψεις από αρμόδιους υπαλλήλους των
Δήμων ή των Κέντρων Κοινότητας για επιτόπια επαλή-
θευση της σύνθεσης και των συνθηκών διαβίωσης του
νοικοκυριού.
ζ) Αποδέχονται και ανταποκρίνονται σε σχετική ει-
δοποίηση για την παροχή υπηρεσιών εξατομικευμένης
προσέγγισης,  όπως  ψυχοκοινωνικής  στήριξης,  επαγ-
γελματικής συμβουλευτικής καθοδήγησης κ.ο.κ. από
ειδικευμένους υπαλλήλους της Κοινωνικής Υπηρεσίας
του Δήμου διαμονής τους, των Κέντρων Κοινότητας και
των ΚΠΑ του ΟΑΕΔ.
η) Οι κηδεμόνες των ανήλικων μελών του νοικοκυριού
υποχρεούνται να εξασφαλίζουν τη φοίτηση αυτών στην
υποχρεωτική εκπαίδευση.
2. Ειδικά οι δικαιούχοι ενήλικες έως 45 ετών που δεν
έχουν ολοκληρώσει τη φοίτηση τους στην υποχρεωτική
εκπαίδευση υποχρεούντ
αι, κατόπιν σχετικής ειδοποίη-
σης, είτε να συμμετάσχουν στις εξετάσεις απόκτησης
απολυτηρίου δημοτικού σχολείου είτε να εγγραφούν
σε: (α) σχολεία δεύτερης ευκαιρίας ή στα παραρτήματα
αυτών, (β) εσπερινά γυμνάσια.
3. Ημερομηνία έναρξης ισχύος της περίπτωσης γ’ της
παρ. 1 του παρόντος άρθρου ορίζεται η 01.08.2018.
Άρθρο 7
Χρόνος, τρόπος και διάρκεια
καταβολής της εισοδηματικής ενίσχυσης
Η εισοδηματική ενίσχυση καταβάλλεται μηνιαίως με
πίστωση σε τραπεζικό λογαριασμό του δικαιούχου, ο
οποίος τηρείται υποχρεωτικά σε πιστωτικό ίδρυμα που
λειτουργεί στην Ελλάδα και συμμετέχει στο πρόγραμμα,
εντός των πέντε (5) τελευταίων ημερολογιακών ημερών
κάθε μήνα. Η ενίσχυση δεν καταβάλλεται εάν ο αιτών δεν
έχει δηλώσει στην αίτηση για ένταξη στο Κ.Ε.Α. αριθμό
τραπεζικού λογαριασμού στον οποίο είναι δικαιούχος
ή συνδικαιούχος.
Σε περίπτωση που το συνολικό καταβαλλόμενο ποσό
είναι ίσο με ή υπερβαίνει τα 100 ευρώ ανά μήνα, ποσο-
στό 50% δαπανάται αποκλειστικά μέσω χρήσης προ-
πληρωμένης τραπεζικής κάρτας του δικαιούχου, η οποία
μπορεί να χρησιμοποιηθεί χωρίς κανένα περιορισμό για
οποιαδήποτε αγορά (συμπεριλαμβανομένων των ηλε-
κτρονικών αγορών) ή πληρωμή. Δεν υπάρχει δυνατότη-
τα ανάληψης μετρητών από την προπληρωμένη τραπε-
ζική κάρτα. Για το υπόλοιπο 50% υπάρχει η δυνατότητα
ανάληψης μετρητών, μέσω τραπεζικού καταστήματος
του πιστωτικού ιδρύματος που ο δικαιούχος τηρεί λογα-
ριασμό ή/και μέσω χρεωστικής κάρτας, από Αυτόματες
Ταμειολογιστικές Μηχανές (ATM) των πιστωτικών ιδρυ-
μάτων. Για τους σκοπούς του προγράμματος και μόνο,
οι δικαιούχοι δεν επιβαρύνονται με κόστη έκδοσης ή
συναλλαγών από τη χρήση των ανωτέρω καρτών, με
την εξαίρεση των συναλλαγών αναλήψεων μετρητών
από ATM άλλης τράπεζας, από εκείνη στην οποία τηρεί
λογαριασμό ο δικαιούχος.
Το δικαίωμα στην καταβολή της εισοδηματικής ενί-
σχυσης ισχύει από την 1n ημέρα του επόμενου μήνα από
αυτόν κατά τον οποίο υποβλήθηκε η αίτηση. Το ελάχιστο
ποσό που καταβάλλεται είναι 10 ευρώ ανά μήνα.
Μετά την πάροδο έξι μηνών από την έκδοση της πρά-
ξης έγκρισης, ο δικαιούχος δύναται να επανυποβάλει
αίτηση ένταξης στο πρόγραμμα.
Άρθρο 8
Αναστολή καταβολής
της εισοδηματικής ενίσχυσης
1. Η καταβολή της εισοδηματικής ενίσχυσης του Κ.Ε.Α.
αναστέλλεται αυτοδικαίως, εάν μέσω των διασταυρώσε-
ων που διενεργεί η Η.ΔΙ.ΚΑ. Α.Ε. η απο έγγραφα στοιχεία
που περιέρχονται στο αρμόδιο όργανο του Δήμου ή του
Κέντρου Κοινότητας ή του Ο.Π.Ε.Κ.Α. προκύπτει αναντι-
στοιχία ανάμεσα σε όσα δηλώθηκαν στην αίτηση και
στην πραγματική κατάσταση του νοικοκυριού. Ο δικαι-
ούχος ειδοποιείται μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή
μέσω γραπτού μηνύματος στον αριθμό κινητού τηλεφώ-
νου που έχει δηλώσει, για την αναστολή της καταβολής.
2. Τα αρμόδια όργανα του Δήμου, του Κέντρου Κοι-
νότητας, όποτε κρίνουν ό
τι απαιτείται περαιτέρω διε-
ρεύνηση της υπόθεσης, διεξάγουν κοινωνική έρευνα
και καλούν τους δικαιούχους να παράσχουν προφορι-
κές ή έγγραφες διευκρινίσεις. Οι δικαιούχοι δύνανται
να προσκομίσουν κάθε πρόσφορο δικαιολογητικό που
τεκμηριώνει την πραγματική τους κατάσταση κατά το
εξάμηνο αναφοράς.
3. Αν μετά τη διερεύνηση της υπόθεσης, δεν προκύ-
ψει αναντιστοιχία μεταξύ των δηλουμένων στην αίτηση
στοιχείων και της πραγματικής κατάστασης του νοικοκυ-
ριού, η παροχή καταβάλλεται αναδρομικά. Σε περίπτωση
που επιβεβαιωθεί η αναντιστοιχία, η πράξη έγκρισης
ανακαλείται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο
9 της παρούσης.
Άρθρο 9
Ανάκληση της πράξης έγκρισης
Η πράξη έγκρισης στο Κ.Ε.Α. ανακαλείται:
1.  Εάν  ένα  ή  περισσότερα  μέλη  νοικοκυριού  συμ-
μετέχουν σε παραπάνω από μια αιτήσεις. Σε αυτή την
περίπτωση το νοικοκυριό δικαιούται να επανυποβάλει
αίτηση για το πρόγραμμα μετά την πάροδο πέντε (5)
ετών και με την προϋπόθεση ότι έχουν επιστραφεί τα
αχρεωστήτως καταβληθέντα.
2. Εάν μετά την αναστολή καταβολής της εισοδημα-
τικής ενίσχυσης, σύμφωνα με όσα ορίζονται στην παρ.
1, άρθρο 8 της παρούσης, επιβεβαιωθεί η αναντιστοι-
χία  μεταξύ  των  δηλουμένων  στην  αίτηση  στοιχείων 
και  της  πραγματικής  κατάστασης  του  νοικοκυριού. 
Στην  τελευταία  περίπτωση:  α)  αν  το  νοικοκυριό  εξα-
κολουθεί  να  πληροί  τα  κριτήρια  του  προγράμματος 
δικαιούται να επανυποβάλει αίτηση τον επόμενο μήνα
από αυτόν κατά τον οποίο επεστράφησαν τα αχρεω-
στήτως  καταβληθέντα  ποσά,  ή  β)  αν  το  νοικοκυριό 
δεν πληροί πλέον τα κριτήρια δικαιούται να επανυπο-
βάλει αίτηση για το πρόγραμμα μετά την πάροδο έξι
(6) μηνών από την ημερομηνία αναστολής και με την
προϋπόθεση  ότι  έχουν  επιστραφεί  τα  αχρεωστήτως 
καταβληθέντα.
3. Εάν δικαιούχος ή μέλος του νοικοκυριού, που δύ-
ναται να εργαστεί, δεν εκπληρώνει τις υποχρεώσεις των
περιπτώσεων γ) και δ), της παραγράφου 1, του άρθρου
6 της παρούσης. Σε αυτή την περίπτωση το νοικοκυριό
έχει δικαίωμα επανυποβολής αίτησης από τον επόμενο
μήνα από αυτόν κατά τον οποίο εκπληρώθηκαν οι ανω-
τέρω υποχρεώσεις.
4. Εάν δικαιούχος ή μέλος του νοικοκυριού, δεν εκ-
πληρώνει τις υποχρεώσεις των περιπτώσεων στ) και ζ)
του άρθρου 6 της παρούσης. Σε αυτή την περίπτωση το
νοικοκυριό έχει δικαίωμα επανυποβολής αίτησης από
τον επόμενο μήνα από αυτόν κατά τον οποίο εκπληρώ-
θηκαν οι ανωτέρω υποχρεώσεις.
5. Εάν τα ανήλικα μέλη του νουχοκυριού απουσιάζουν
αδικαιολόγητα από το σχολείο στο οποίο φοιτούν. Σε
αυτή την περίπτωση, το νοικοκυριό έχει δικαίωμα επα-
νυποβολής αίτησης από τον επόμενο μήνα από αυτόν
κατά τον οποίο συνεχίστηκε η φοίτηση.
6. Εάν οι δικαιούχοι έως 45 ετών δεν εκπληρώνουν την
υποχρέωση του άρθρου 6 της παρούσης, η οποία αφορά
ειδικά στους δικαιούχους. Σε αυτή την περίπτωση, το νοι-
κοκυριό έχει δικαίωμα επανυποβολής αίτησης από τον
επόμενο μήνα από αυτόν κατά τον οποίο εκπληρώθηκε
η ανωτέρω υποχρέωση.
7. Τον επόμενο μήνα από εκείνον του θανάτου του
δικαιούχου.
8. Τον επόμενο μήνα εκείνου που ο δικαιούχος με-
τακόμισε στο εξωτερικό. Δεν διακόπτεται η καταβολή
του Κ.Ε.Α., εάν η απουσία του δικαιούχου οφείλεται σε
λόγους  νοσηλείας  σε  θεραπευτήρια  του  εξωτερικού, 
ανεξάρτητα από τη χρονική διάρκεια αυτής.
Άρθρο 10
Αχρεωστήτως καταβληθέντα -
Αναδρομικότητα πληρωμών
1.  Υπό  την  επιφύλαξη  αυστηρότερων  ποινών,  που 
προβλέπονται στην κείμενη ποινική νομοθεσία, σε πε-
ρίπτωση δήλωσης από τον αιτούντα ψευδών στοιχείων
ή απόκρυψης αληθινών στην αίτηση ένταξής του στο
Κ.Ε.Α., με σκοπό τον προσπορισμό περιουσιακού οφέ-
λους στον ίδιο ή σε τρίτο, εφαρμόζονται οι διατάξεις του
άρθρου 22 του ν. 1599/1986 (Α’ 75).
Σε κάθε περίπτωση, μετά από αυτεπάγγελτη ή κατόπιν
αναφοράς έρευνα, τα σχετικά στοιχεία παραπέμπονται
στον αρμόδιο εισαγγελέα για την εξέταση των ενδεχό-
μενων ποινικών ευθυνών των υπευθύνων.
2. Τα αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά καταλογίζο-
νται και επιστρέφονται άτοκα. Για την ανάκτηση αχρε-
ωστήτως  καταβληθέντων  ποσών  εφαρμόζονται  όσα 
προβλέπονται στις παραγράφους 3, 5 και 6 του άρθρου
45 του ν του ν. 4520/2018 (Α’30). Σε περίπτωση μη επι-
στροφής τους αναζητούνται σύμφωνα με τις διατάξεις
του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (Κ.Ε.Δ.Ε.).
3. Εάν ο δικαιούχος δεν έλαβε το ποσό της εισοδηματι-
κής ενίσχυσης που του αναλογεί εξαιτίας αμέλειας υπαλ-
λήλου των Δήμων ή των Κέντρων Κοινότητας κατά τη
διαδικασία υποβολής της αίτησης, το ποσό καταβάλλεται
αναδρομικά, μετά από σχετική εισήγηση του αρμόδιου
υπαλλήλου προς τον Ο.Π.Ε.Κ.Α.
4. Εάν ο δικαιούχος δεν έλαβε το ποσό της εισοδηματι-
κής ενίσχυσης εξαιτίας δήλωσ
ης στην αίτηση για ένταξη
στο Κ.Ε.Α. αριθμού τραπεζικού λογαριασμού στον οποίο
δεν είναι δικαιούχος ή συνδικαιούχος, το ποσό καταβάλ-
λεται αναδρομικά, μετά από τη σχετική τροποποίηση
της αίτησης.
Άρθρο 11
Κοινοποίηση πράξεων -
Ενδικοφανείς προσφυγές
1. Οι πράξεις έγκρισης, απόρριψης, ανάκλησης και κα-
ταλογισμού κοινοποιούνται στον δικαιούχο, σύμφωνα
με τις διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 46 του
ν. 4520/2018 ή εναλλακτικά μέσω ηλεκτρονικού ταχυ-
δρομείου  ή  ο  δικαιούχος  ειδοποιείται  μέσω  γραπτού 
μηνύματος στον αριθμό κινητού τηλεφώνου που έχει
δηλώσει, να μεταβεί στο Δήμο για να παραλάβει τη σχε-
τική πράξη. Οι ως άνω πράξεις φέρουν την υπογραφή
του αρμοδίου οργάνου του Ο.Π.Ε.Κ.Α.
2. Κατά των ανωτέρω πράξεων επιτρέπεται η άσκηση
ενδικοφανούς προσφυγής κατά τα οριζόμενα στο άρθρο
46 του ν. 4520/2018.
Άρθρο 12
Αρμόδια Όργανα και Υπηρεσίες
Αρμόδιες υπηρεσίες για την υλ
οποίηση του Κ.Ε.Α είναι
οι εξής:
α) η Διεύθυνση Καταπολέμησης της Φτώχειας της Γε-
νικής Διεύθυνσης Κοινωνικής Αλληλεγγύης του Υπουρ-
γείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής
Αλληλεγγύης, β) η Διεύθυνση Οικονομικής Διαχείρισης
του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και
Κοινωνικής Αλληλεγγύης, γ) ο Οργανισμός Προνοιακών
Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (Ο.Π.Ε.Κ.Α.),
δ) η Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων
(Γ.Γ.Π.Σ.) του Υπουργείου Οικονομικών, ε) η Ανεξάρτητη
Αρχή Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.), στ) η Ηλεκτρονική
Διακυβέρνηση Κοινωνικής Ασφάλισης (Η.ΔΙ.Κ.Α. Α.Ε.), του
ν. 3607/2007 (Α’ 245), ζ) οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδι-
οίκησης Α’ Βαθμού (Δήμοι), η) τα Κέντρα Κοινότητας, θ)
το Εθνυκό Ινστιτούτο Εργασίας και Ανθρώπινου Δυναμι-
κού (Ε.Ι.Ε.Α.Δ.) του άρθρου 88 του ν. 3996/2011 (Α’ 170),
ι)  ο  Οργανισμός  Απασχόλησης  Εργατικού  Δυναμικού 
(Ο.Α.Ε.Δ.) και ια) το Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης
και Αυτοδιοίκησης (Ε.Κ.Δ.Δ.Α.)».
Οι αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Εργασίας, Κοι-
νωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης ασκούν
τις  αρμοδιότητες  που  ορίζονται  στο  π.δ.  134/2017 
(Α’168), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει.
Η Γ.Γ.Π.Σ. του Υπουργείου Οικονομικών και η Α.Α.Δ.Ε.
υποστηρίζουν  τις  μηχανογραφικές  διαδικασίες  που 
αναπτύσσονται για την ηλεκτρονική διασταύρωση των
δηλωθέντων στοιχείων της αίτησης με όλα τα στοιχεία
που διαθέτει το Υπουργείο Οικονομικών.
Οι αρμόδιες υπηρεσίες της Η.ΔΙ.Κ.Α. Α.Ε.:
α) Αναπτύσσουν και διαχειρίζονται το πληροφοριακό
σύστημα του Κ.Ε.Α.
β) Δημιουργούν τη βάση δεδομένων των δικαιούχων
του προγράμματος, στην οποία έχουν διαβαθμισμένη
πρόσβαση εξουσιοδοτημένοι υπάλληλοι των Δήμων,
των Κέντρων Κοινότητας, του ΟΑΕΔ και της Διεύθυνσης
Καταπολέμησης της Φτώχειας.
γ) Διασταυρώνουν ηλεκτρονικά τα δηλωθέντα στοιχεία
με τις διαθέσιμες βάσεις δεδομένων, όπως: τις βάσεις
δεδομένων της Γ.Γ.Π.Σ. - Α.Α.Δ.Ε., των πληροφοριακών
συστημάτων του Ο.Α.Ε.Δ., των ασφαλιστικών ταμείων
και άλλων φορέων ή Υπουργείων.
δ) Μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας του ΚΕΑ διε-
νεργούν τον συμψηφισμό ποσών ή τον προσδιορισμό
τυχόν αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών.
ε) Ενημερώνουν, μέσω του διαδικτυακού ιστότοπου
του προγράμματος, όσους έλαβαν την εισοδηματική ενί-
σχυση του Κ.Ε.Α. χωρίς να τη δικαιούνται, αποστέλλοντάς
τους ατομική ειδοποίηση επιστροφής των αχρεωστήτως
καταβληθέντων ποσών «μέσω κωδικού πληρωμής».
στ) Ελέγχουν τα κριτήρια ένταξης στο πρόγραμμα και
καταρτίζουν τους πίνακες δικαιούχων.
ζ)  Αποστέλλουν  με  σχετικό  έγγραφο  τους  πίνακες 
δικαιούχων στη Διεύθυνση Καταπολέμησης της Φτώ-
χειας, το αργότερο μέχρι την 10η ημερολογιακή ημέρα
εκάστου μήνα.
η) Αποστέλλουν στους δυχαιούχους, μέσω ηλεκτρονι-
κού ταχυδρομείου τις πράξεις αναστολής και ανάκλησης.
θ) Παρέχουν υποστήριξη σε δήμους και Κέντρα Κοι-
νότητας  (τηλεφωνική  γραμμή  και  διαδικτυακό  τόπο 
δημόσιας  συζήτησης  για  την  παροχή  κατευθύνσεων, 
οδηγιών  και  πληροφόρησης  που  αφορούν  αποκλει-
στικά στη λειτουργία του διαδικτυακού ιστότοπου του
προγράμματος).
Οι αρμόδιες υπηρεσίες του Ο.Π.Ε.Κ.Α.:
α) Εκδίδουν τις πράξεις έγκρισης, απόρριψης, ανάκλη-
σης και καταλογισμού.
β) Μεριμνούν για την ανάκτηση αχρεωστήτως κατα-
βληθέντων ποσών, σύμφωνα με όσα ορίζονται στο άρ-
θρο 10 της παρούσης.
γ) Εκτελούν όλες τις απαραίτητες διαδικαστικές ενέρ-
γειες για την αναδρομική καταβολή και τους συμψηφι-
σμούς ποσών.
δ) Μεριμνούν για την εξέταση των ενδυκοφανών προ-
σφυγών σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 46
του ν. 4520/2018 (Α’ 30).
ε) Διεκπεραιώνουν τις περιπτώσεις μη επιστροφής των
αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών, σύμφωνα με τις
διατάξεις του Κ.Ε.Δ.Ε., για τις οποίες έχει αποσταλεί σχε-
τική ειδοποίηση επιστροφής από τη Διεύθυνση Καταπο-
λέμησης της Φτώχειας.
Τα αρμόδια όργανα των κοινωνικών υπηρεσιών των
Δήμων και των Κέντρων Κοινότητας:
α) Ορίζουν το προσωπικό που εργάζεται για την εφαρ-
μογή του προγράμματος και τους εξουσιοδοτημένους
υπαλλήλους που έχουν διαβαθμισμένη πρόσβαση στο
πληροφοριακό σύστημα του προγράμματος.
β) Εφαρμόζουν τη στρατηγική δημοσιότητας και ενη-
μέρωσης του πληθυσμού, με ιδιαίτερη έμφαση στις ιδι-
αίτερα ευάλωτες ομάδες, πχ άστεγοι.
γ) Υποστηρίζουν τις ιδιαίτερα ευάλωτες ομάδες και
ιδίως τους άστεγους, κατά τη διαδικασία υποβολής της
αίτησης (υποστήριξη για υποβολή δήλωσης φορολογίας
εισοδήματος Ε1, συγκέντρωση των απαιτούμενων δικαι-
ολογητικών, συμπλήρωση της αίτησης, υποστήριξη για
το άνοιγμα τραπεζικού λογαριασμού).
δ) Επεξεργάζονται και υποβάλλουν τις αιτήσεις στην
πλατφόρμα του προγράμματος.
ε) Ελέγχουν τα προσκομιζόμενα δικαιολογητικά.
στ) Διεξάγουν κοινωνική έρευνα, όπου απαιτείται, ή
μετά από υπόδειξη της Διεύθυνσης Καταπολέμησης της
Φτώχειας, για την επαλήθευση του τόπου διαμονής, της
σύνθεσης και των συνθηκών διαβίωσης του νοικοκυριού.
ζ) Ενημερώνουν τους δικαιούχους για τα δικαιώματα
και τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τη συμμετοχή
στο πρόγραμμα.
η) Διασυνδέουν τα μέλη των νοικοκυριών με συμπλη-
ρωματικές κοινωνικές υπηρεσίες, παροχές και αγαθά σε
τοπικό και εθνικό επίπεδο.
θ)  Καταγράφουν  τις  παραπομπές  και  συντάσσουν 
ατομικό/οικογενειακό πλάνο κοινωνικής επανένταξης
με επιδιωκόμενα αποτελέσματα για τις ομάδες προτε-
ραιότητας
ι) Παρακολουθούν την εφαρμογή σε τοπικό επίπεδο.
Τα αρμόδια όργανα του Ο.Α.Ε.Δ.:
α) Υποδέχονται τις παραπομπές από τους Δήμους και
τα Κέντρα Κοινότητας.
β) Παρέχουν πληροφόρηση και εντάσσουν τους δικαι-
ούχους ΚΕΑ σε διαθέσιμα προγράμματα συμβουλευτι-
κής, κατάρτισης και προώθησης στην εργασία, είτε γε-
νικά, είτε στοχευμένα στις ανάγκες τους.
γ) Ενημερώνουν το πληροφοριακό σύστημα του Κ.Ε.Α.
μέσω διασύνδεσης, για την τήρηση των υποχρεώσεων
των ανέργων δικαιούχων ΚΕΑ έναντι του ΟΑΕΔ, σύμφωνα
με το ισχύον κανονιστικό πλαίσιο του Ο.Α.Ε.Δ., (συνεργα-
σία με εργασιακούς συμβούλους για την εκπόνηση και
παρακολούθηση Ατομικού Σχεδίου Δράσης, αποδοχή
κατάλληλης θέσης εργασίας κ.λπ.).
Το Ε.Ι.Ε.Α.Δ. υποστηρίζει επιστημονικά και διαχειριστι-
κά το πρόγραμμα σε συνεργασία με τα αρμόδια όργανα
και  υπηρεσίες  του  Υπουργείου  Εργασίας,  Κοινωνικής 
Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Ειδικότερα:
α) Συμβάλλει στη διαδικασία αξιολόγησης του προ-
γράμματος και την εξαγωγή συμπερασμάτων.
β) Διαχειρίζεται τις δαπάνες που διατίθενται για την
Τεχνική Συνδρομή της υλοποίησης του προγράμματος,
βάσει προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Ε.Ι.Ε.Α.Δ.
και του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και
Κοινωνικής Αλληλεγγύης.
Το Ε.Κ.Δ.Δ.Α. σχεδιάζει και υλοποιεί προγράμματα επι-
μόρφωσης για τα στελέχη των αρμοδίων, για την υλοποί-
ηση του προγράμματος, οργάνων και υπηρεσιών.
Άρθρο 13
Ωφελούμενοι των Προγραμμάτων
«Στέγαση και Επανένταξη» -
«Στέγαση και Εργασία για τους Αστέγους»
Οι ωφελούμενοι των προγραμμάτων «Στέγαση και Επα-
νένταξη» και «Στέγαση και Εργασία για τους Αστέγους»,
που δεν έχουν ενταχθεί στον πυλώνα της εργασιακής
επανένταξης των ανωτέρω προγραμμάτων εντάσσονται,
κατόπιν υποβολής αίτησης, αυτομάτως στο Κ.Ε.Α.
Άρθρο 14
Αφορολόγητο - Ακατάσχετο
Το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης, είναι αφορολό-
γητο, δεν υπόκειται σε οποιαδήποτε κράτηση, δεν κα-
τάσχεται ούτε συμψηφίζεται με ήδη βεβαιωμένα χρέη
προς το Δημόσιο, ιδιώτες ή πιστωτικά ιδρύματα και δεν
υπολογίζεται στα εισοδηματικά όρια για την καταβολή
οποιασδήποτε παροχής κοινωνικού ή προνοιακού χα-
ρακτήρα.
Οι άστεγοι, όπως ορίστηκαν στο άρθρο 2 της παρού-
σης, εξαιρούνται από την υποχρέωση καταβολής του
προβλεπόμενου προστίμου για εκπρόθεσμη υποβολή Ε1.
Άρθρο 15
Έναρξη ισχύος - Μεταβατικές Διατάξεις
1.  Για  τις  αιτήσεις  που  είναι  εγκεκριμένες  την  ημέ-
ρα  έναρξης  ισχύος  της  παρούσης  σύμφωνα  με  την 
Γ.Δ.5οικ.2961-10 κοινή υπουργική απόφαση (Β ́128), η
εισοδηματική  ενίσχυση  παραμένει  σταθερή  μέχρι  τη 
συμπλήρωση έξι (6) μηνών από την ημερομηνία έγκρι-
σης τους. Με την πάροδο του εν λόγω διαστήματος, οι
δικαιούχοι υποβάλλουν νέα αίτηση σύμφωνα με τους
όρους και τις προϋποθέσεις της παρούσης.
2. Τα νοικοκυριά για τα οποία η καταβολή της εισοδη-
ματικής ενίσχυσης του Κ.Ε.Α. είχε διακοπεί σύμφωνα με
το άρθρο 9 της Γ.Δ.5οικ.2961-10 κοινή υπουργική απόφα-
ση (Β ́128) έχουν δικαίωμα επανυποβολής αίτησης μετά
την πάροδο έξι (6) μηνών από την ημερομηνία διακοπής
της καταβολής της ενίσχυσης και με την προϋπόθεση
ότι έχουν επιστραφεί τα αχρεωστήτως καταβληθέντα.
3. Η απόφαση αυτή ισχύει από την 1n Νοεμβρίου 2018,
εκτός αν ορίζεται διαφορετικά σε επιμέρους διατάξεις,
οπότε και παύει να ισχύει η Γ.Δ.5οικ.2961-10 (Β ́128) κοινή
υπουργική απόφαση «Καθορισμός των όρων και των προϋποθέσεων εφαρμογής του προγράμματος Κοινωνικό
Εισόδημα Αλληλεγγύης».
Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
 Αθήνα, 15 Ιουνίου 2018
Οι Υπουργοί
Παιδείας, Έρευνας
Υφυπουργός Παιδείας,
Εσωτερικών
και Θρησκευμάτων
Έρευνας και Θρησκευμάτων
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΣΚΟΥΡΛΕΤΗΣ
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΓΑΒΡΟΓΛΟΥ
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΠΑΞΕΒΑΝΑΚΗΣ
Εργασίας,  
Αναπληρωτής Υπουργός
Υφυπουργός
Κοινωνικής Ασφάλισης
Εργασίας, Κοινωνικής
Εργασίας, Κοινωνικής
και Κοινωνικής
Ασφάλισης και Κοινωνικής
Ασφάλισης και Κοινωνικής
Αλληλεγγύης                                               Αλληλεγγύης                                               Αλληλεγγύης
ΕΥΤΥΧΙΑ ΑΧΤΣΙΟΓΛΟΥ
ΘΕΑΝΩ ΦΩΤΙΟΥ
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΣ
                                                                         Αναπληρωτής                                                                         Υπουργός                                                                         Υφυπουργός
Οικονομικών                                                Οικονομικών                                                Οικονομικών
ΕΥΚΛΕΙΔΗΣ ΤΣΑΚΑΛΩΤΟΣ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΧΟΥΛΙΑΡΑΚΗΣ
ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΠΑΠΑΝΑΤΣΙΟΥ