Του Κώστα Θεοδωρόπουλου. ⸻
Προσβασιμότητα κατ’ οίκον: Το σωστό βήμα με λάθος παπούτσια
Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης παρουσίασε χθες στο Μέγαρο Μαξίμου το πρόγραμμα «Προσβασιμότητα κατ’ οίκον», σε εκπροσώπους της κοινότητας των ατόμων με αναπηρία. Το πρόγραμμα χρηματοδοτείται με 24 εκατομμύρια ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και ενισχύεται με επιπλέον 10 εκατομμύρια ευρώ από εθνικούς πόρους.
Παρά τη θεσμική παρουσίαση, το περιεχόμενο του προγράμματος προκαλεί σοβαρές ενστάσεις και απογοήτευση στην κοινότητα των ατόμων με αναπηρία:
1. Ελάχιστοι ωφελούμενοι στην πράξη
Οι πόροι εξαντλήθηκαν μέσα στο πρώτο 24ωρο από την έναρξη της πλατφόρμας, γεγονός που αποδεικνύει ότι η προσέγγιση αφορά πολύ περιορισμένο αριθμό δικαιούχων, αφήνοντας εκτός τη μεγάλη πλειοψηφία των ατόμων με αναπηρία.
2. Πρόγραμμα χωρίς μόνιμο χαρακτήρα
Δεν εντάσσεται σε μια διαρκή κρατική πολιτική προσβασιμότητας. Είναι μια προσωρινή δράση απορρόφησης κονδυλίων από το Ταμείο Ανάκαμψης, χωρίς στρατηγική μακροχρόνιας ένταξης.
3. Εμπαιγμός η παραμονή της πλατφόρμας ενεργής
Παρά την εξάντληση των διαθέσιμων κονδυλίων, η πλατφόρμα παραμένει ενεργή, δημιουργώντας ψευδείς προσδοκίες σε χιλιάδες ανθρώπους που αντιμετωπίζουν σοβαρά εμπόδια στην καθημερινότητά τους.
4. Ανεπαρκής κάλυψη για άτομα με προβλήματα όρασης
Το πρόγραμμα δεν περιλαμβάνει την αγορά smartphones ή ηλεκτρονικών υπολογιστών, και τα λίγα εξειδικευμένα βοηθήματα που προβλέπει αφορούν ελάχιστους ωφελούμενους. Στην πράξη, οι ανάγκες των ατόμων με οπτική αναπηρία αγνοούνται.
5. Αποκλεισμός όσων ζουν σε ενοίκιο ή συγκατοικούν
Η συμμετοχή στο πρόγραμμα προϋποθέτει κυριότητα ή επικαρπία του ακινήτου. Άτομα με αναπηρία που ζουν σε ενοικιαζόμενες κατοικίες ή συγκατοικούν, μένουν αυτόματα εκτός.
6. Εκτεταμένη γραφειοκρατία
Απαιτούνται τεχνικές εκθέσεις, σχέδια, εγκρίσεις και πλήθος εγγράφων. Η όλη διαδικασία είναι αποτρεπτική για τους πιο ευάλωτους, ιδίως όσους δεν διαθέτουν υποστήριξη ή τεχνική επάρκεια.
7. Έλλειψη προσβάσιμης υποστήριξης
Δεν προβλέπεται καμία μορφή καθοδήγησης ή προσβάσιμης υποστήριξης για την υποβολή της αίτησης. Για πολλούς, η ίδια η πλατφόρμα είναι πρακτικά απροσπέλαστη.
8. Χωρίς πρόβλεψη για εμπόδια σε πολυκατοικίες
Καμία μέριμνα δεν έχει ληφθεί για περιπτώσεις όπου οι λοιποί συνιδιοκτήτες πολυκατοικιών αρνούνται την εγκατάσταση ράμπας ή αναβατορίου. Το αποτέλεσμα είναι η αδυναμία εφαρμογής του έργου στην πλειονότητα των αστικών κατοικιών.
9. Οι αιτήσεις εγκρίνονται μόνο με σειρά προτεραιότητας
Το πρόγραμμα δεν προβλέπει καμία κοινωνική ή λειτουργική αξιολόγηση. Οι αιτήσεις εγκρίνονται αποκλειστικά με βάση τον χρόνο υποβολής, μέχρι εξαντλήσεως του προϋπολογισμού. Έτσι, χιλιάδες πραγματικά δικαιούχοι αποκλείονται απλώς επειδή δεν πρόλαβαν.
Η προσβασιμότητα δεν είναι ευκαιριακή επιδότηση – είναι καθολικό δικαίωμα.
Απαιτείται μια νέα, σοβαρή, μόνιμη και καθολική στρατηγική προσβασιμότητας, που να σέβεται τη ζωή και την αξιοπρέπεια όλων των ανθρώπων
