Το Άρθρο 148 του νόμου 5222 "Εθνικού τελωνειακού κώδικα"
Οριστικές απαλλαγές από τέλος ταξινόμησης
ΝΟΜΟΣ ΥΠ' ΑΡΙΘΜ. 5222
Εθνικός Τελωνειακός Κώδικας και άλλες διατάξεις - Συνταξιοδοτικές διατάξεις.
ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ
ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
28 Ιουλίου 2025
Αρ. Φύλλου 134
ΤΕΥΧΟΣ ΠΡΩΤΟ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ'
ΑΠΑΛΛΑΓΕΣ - ΚΑΘΕΣΤΩΤΑ ΑΠΑΛΛΑΓΩΝ ΑΠΟ ΤΕΛΟΣ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗΣ
ΤΜΗΜΑ Α'
ΑΠΑΛΛΑΓΕΣ - ΑΝΑΣΤΟΛΕΣ
Άρθρο 148
Οριστικές απαλλαγές
6. Για αυτοκίνητα που παραλαμβάνονται ή έχουν παραληφθεί με πλήρη ή μερική απαλλαγή από το τέλος ταξινόμησης και αποδεσμεύονται, πριν από την παρέλευση του κατά περίπτωση ισχύοντος περιοριστικού διαστήματος, εισπράττεται το τέλος ταξινόμησης που αναλογεί ή η διαφορά μεταξύ του τέλους αυτού και του τέλους ταξινόμησης που έχει καταβληθεί. Το τέλος ταξινόμησης, με την επιφύλαξη του άρθρου 157, υπολογίζεται με βάση τα φορολογικά στοιχεία και τους συντελεστές φορολογίας που ισχύουν για τα αυτοκίνητα αυτά κατά τον χρόνο της αποδέσμευσης.
Σε περίπτωση κλοπής αυτοκινήτων που έχουν παραληφθεί με πλήρη ή μερική απαλλαγή από το τέλος ταξινόμησης και υπό την προϋπόθεση ότι παρέχεται από τις ισχύουσες διατάξεις η δυνατότητα εκ νέου χορήγησης απαλλαγής από τον φόρο, για την εκ νέου υπαγωγή του δικαιούχου στο δικαίωμα, ανεξάρτητα από το χρονικό σημείο κατά το οποίο συντελείται η κλοπή, εφόσον η υποβολή του αιτήματος για την απόκτηση νέου αυτοκινήτου ατελώς γίνεται εντός του εκάστοτε περιοριστικού διαστήματος, οφείλεται το αναλογούν για το κλαπέν αυτοκίνητο τέλος ταξινόμησης. Εφόσον η υποβολή του αιτήματος για την απόκτηση νέου αυτοκινήτου ατελώς γίνεται πέραν του εκάστοτε περιοριστικού διαστήματος, απαλλάσσεται ο δικαιούχος από την καταβολή του αντίστοιχου τέλους ταξινόμησης.
7. Κατ' εξαίρεση της παρ. 6, για επιβατικά αυτοκίνητα, τα οποία παραλαμβάνονται ή έχουν παραληφθεί με πλήρη ή μερική απαλλαγή από το τέλος ταξινόμησης: α) σύμφωνα με τις περ. Α, Β, και Γ της παρ. 1 του άρθρου 16 του ν. 1798/1988 (Α'166), β) από άτομα με αναπηρία τα οποία εμπίπτουν στις κατηγορίες των παρ. 1, 3 και 4 του άρθρου 1 του ν. 490/1976 (Α' 331) και γ) από τους γονείς με τουλάχιστον τρία τέκνα, σύμφωνα με το άρθρο 149 του παρόντος, και τα οποία, συνεπεία θανάτου αυτών, περιέρχονται στους κληρονόμους των ανωτέρω προσώπων, καταβάλλονται από τους κληρονόμους τόσα δέκατα του τέλους ταξινόμησης που αναλογεί ή αντίστοιχα της διαφοράς μεταξύ του τέλους ταξινόμησης που αναλογεί και του τέλους ταξινόμησης που έχει καταβληθεί, όσα είναι και τα εξάμηνα που υπολείπονται για τη συμπλήρωση του κατά περίπτωση ισχύοντος περιοριστικού διαστήματος. Το κλάσμα του εξαμήνου θεωρείται ως ολόκληρο εξάμηνο.
Το τέλος ταξινόμησης υπολογίζεται με βάση τα φορολογικά στοιχεία και τους συντελεστές φορολογίας που ισχύουν για τα αυτοκίνητα αυτά κατά τον χρόνο της αποδέσμευσης.
Οι νόμιμοι κληρονόμοι δύναται να αποδεσμεύουν τελωνειακά, εντός του εκάστοτε ισχύοντος περιοριστικού διαστήματος, επιβατικό αυτοκίνητο, το οποίο έχει παραληφθεί με απαλλαγή από το τέλος ταξινόμησης, κατ' εφαρμογή ειδικών διατάξεων για άτομα με αναπηρία και το οποίο έχει περιέλθει στην κατοχή τους συνεπεία κληρονομικής διαδοχής, με μεταβίβαση σε άλλο δικαιούχο, της ίδιας απαλλαγής, πρόσωπο, χωρίς την καταβολή του τέλους ταξινόμησης, οπότε εκκινεί εκ νέου το προβλεπόμενο περιοριστικό διάστημα παρακολούθησης της ατέλειας, από την ημερομηνία της μεταβίβασης.
Τα επιβατικά αυτοκίνητα, τα οποία έχουν παραληφθεί με απαλλαγή από το τέλος ταξινόμησης, κατ' εφαρμογή ειδικών διατάξεων που εφαρμόζονται για τα άτομα με αναπηρία και τα οποία μετά τον θάνατο των ατόμων αυτών περιέρχονται στους νόμιμους κληρονόμους τους, τακτοποιούνται τελωνειακά από την Τελωνειακή Περιφέρεια Αττικής εντός προθεσμίας δύο (2) ετών από την ημερομηνία θανάτου του δικαιούχου προσώπου.
Σε περίπτωση υποβολής αιτημάτων τακτοποίησης - αποδέσμευσης αναπηρικών αυτοκινήτων από τους κληρονόμους των αποθανόντων δικαιούχων μετά την πάροδο της διετίας, η εν λόγω τακτοποίηση - αποδέσμευση πραγματοποιείται από την Τελωνειακή Περιφέρεια Αττικής, μετά την επιβολή από την αρμόδια τελωνειακή αρχή του προστίμου της παρ. 2 του άρθρου 164, με την επιφύλαξη των διατάξεων περί λαθρεμπορίας.
8. Επιβατικά αυτοκίνητα τα οποία παραλαμβάνονται ή έχουν παραληφθεί ατελώς κατ' εφαρμογή ειδικών διατάξεων που εφαρμόζονται με βάση: α) τις περ. Α, Β, και Γ της παρ. 1 του άρθρου 16 του ν. 1798/1988, β) για άτομα με αναπηρία, τα οποία εμπίπτουν στις κατηγορίες των παρ. 1, 3 και 4 του άρθρου 1 του ν. 490/1976 και για τα οποία ζητείται η αποδέσμευση από το καθεστώς της ατέλειας, μετά την παρέλευση πενταετίας και μέχρι τη συμπλήρωση επταετίας από τον τελωνισμό τους, υποβάλλονται στο τριάντα τοις εκατό (30%) του τέλους ταξινόμησης, το οποίο υπολογίζεται με βάση τους συντελεστές της περ. α) της παρ. 2 του άρθρου 136. Μετά την παρέλευση της επταετίας δεν οφείλεται τέλος ταξινόμησης.
9. α. Όταν καταστρέφεται ολοσχερώς αυτοκίνητο που έχει παραληφθεί με απαλλαγή από το τέλος ταξινόμησης κατ' εφαρμογή: α) των περ. Α, Β, και Γ της παρ. 1 του άρθρου 16 του ν. 1798/1988 και β) των παρ. 1, 3 και 4 του άρθρου 1 του ν. 490/1976, είναι δυνατή η αντικατά- στασή του με απαλλαγή από το τέλος ταξινόμησης εντός του ισχύοντος περιοριστικού διαστήματος τελωνειακής παρακολούθησής του.
β. Το δικαίωμα αντικατάστασης αυτοκινήτου λόγω ολικής καταστροφής, σύμφωνα με την παρ. 1 παρέχεται άπαξ ανά δικαιούχο, υπό την προϋπόθεση ότι υποβάλλονται στην τελωνειακή αρχή:
βα) αίτηση για την παραλαβή νέου αυτοκινήτου με απαλλαγή από το τέλος ταξινόμησης,
ββ) ακριβές αντίγραφο από το βιβλίο αδικημάτων και συμβάντων της οικείας Αστυνομικής Αρχής, από το οποίο προκύπτει ότι ο ενδιαφερόμενος έχει δηλώσει την ολική καταστροφή,
βγ) πράξη οριστικής διαγραφής από τα Μητρώα του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, του αυτοκινήτου που καταστράφηκε,
βδ) βεβαίωση ότι το αυτοκίνητο που καταστράφηκε έχει εγκαταλειφθεί υπέρ του Δημοσίου μέσω τελωνειακής αρχής και,
βε) βεβαίωση της Διεύθυνσης Διαχείρισης και Εκμετάλλευσης Περιουσίας της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών και Τεχνικών Υπηρεσιών της Α.Α.Δ.Ε. ότι το αυτοκίνητο που εγκαταλείφθηκε σύμφωνα με την υποπερ. βδ) έχει χαρακτηριστεί ως Όχημα Τέλους Κύκλου Ζωής (Ο.Τ.Κ.Ζ.).
Άρθρο 149
Απαλλαγή από το τέλος ταξινόμησης γονέων με τουλάχιστον τρία τέκνα
1. Χορηγείται πλήρης απαλλαγή από το τέλος ταξινόμησης για ένα (1) επιβατικό αυτοκίνητο, κυλινδρισμού κινητήρα μέχρι και δύο χιλιάδες (2.000) κυβικά εκατοστά, που εισάγεται ή παραλαμβάνεται, είτε από γονείς, έγγαμους ή με σύμφωνο συμβίωσης ή άγαμους με αναγνωρισμένα τέκνα, που συνοικούν και έχουν κατά τον χρόνο υποβολής του, κατά περίπτωση, τελωνειακού παραστατικού, τουλάχιστον τρία (3) ανήλικα ή προστατευόμενα τέκνα, για τα οποία η γονική μέριμνα και επιμέλεια ασκείται είτε από κοινού και εξίσου από τους δύο (2) γονείς, είτε από γονέα που ασκεί τη γονική μέριμνα και αποκλειστική επιμέλεια των ανωτέρω τέκνων, σύμφωνα με το οικογενειακό δίκαιο και τις λοιπές διατάξεις που διέπουν τις σχέσεις γονέων - τέκνων.
2. Σε περίπτωση διαζυγίου ή ακύρωσης του γάμου ή λύσης ή ακύρωσης του συμφώνου συμβίωσης ή διακοπής της συμβίωσης των συζύγων ή των μερών του συμφώνου συμβίωσης, εφόσον ζουν και οι δύο (2) γονείς ή σε περίπτωση άγαμων γονέων με αναγνωρισμένα τέκνα που δεν συνοικούν, οι οποίοι ασκούν από κοινού και εξίσου τη γονική μέριμνα και επιμέλεια τριών (3) ή περισσοτέρων ανήλικων ή προστατευόμενων τέκνων χορηγείται:
α) μερική απαλλαγή, σε ποσοστό πενήντα τοις εκατό (50%) του τέλους ταξινόμησης, για επιβατικό αυτοκίνητο, κυλινδρισμού κινητήρα μέχρι και δύο χιλιάδες (2.000) κυβικά εκατοστά, σε κάθε γονέα που θεμελιώνει δικαίωμα απαλλαγής, κατά την υποβολή του κατά περίπτωση τελωνειακού παραστατικού ή
β) πλήρης απαλλαγή από το τέλος ταξινόμησης, για επιβατικό αυτοκίνητο κυλινδρισμού κινητήρα μέχρι και δύο χιλιάδες (2.000) κυβικά εκατοστά, στον ένα εκ των δύο γονέων, εφόσον ο άλλος γονέας συναινέσει στη χορήγηση πλήρους απαλλαγής στον άλλο γονέα.
Η απαλλαγή των περ. α) και β) χορηγείται και σε γονέα, ο οποίος ασκεί από κοινού και εξίσου τη γονική μέριμνα και επιμέλεια τριών (3) ή περισσοτέρων ανήλικων ή προστατευόμενων τέκνων, των οποίων ο έτερος γονέας δύναται να είναι διαφορετικός για ένα ή περισσότερα από τα τέκνα.
3. Για τους σκοπούς της παρούσας απαλλαγής, ως προστατευόμενα τέκνα νοούνται τα τέκνα που φοιτούν σε αναγνωρισμένες σχολές και εκπαιδευτικά ιδρύματα της ημεδαπής ή αλλοδαπής ή εκπληρώνουν τις στρατιωτικές τους υποχρεώσεις και δεν έχουν συμπληρώσει το εικοστό πέμπτο (25ο) έτος της ηλικίας τους, καθώς και τα τέκνα με αναπηρία ποσοστού εξήντα επτά τοις εκατό (67%) και άνω, άγαμα, διαζευγμένα ή σε κατάσταση χηρείας ή λύσης του συμφώνου συμβίωσης ή διακοπής συμβίωσης, εφόσον δεν εμπίπτουν στις άλλες κατηγορίες ατόμων που δικαιούνται παραλαβής επιβατικού αυτοκίνητου με απαλλαγή από το τέλος ταξινόμησης.
4. Για επιβατικά αυτοκίνητα με κυλινδρισμό κινητήρα άνω των δύο χιλιάδων (2.000) κυβικών εκατοστών: α) η απαλλαγή της παρ. 1 και της περ. β) της παρ. 2 περιορίζεται σε ποσοστό πενήντα τοις εκατό (50%) του τέλους ταξινόμησης, β) η απαλλαγή της περ. α) της παρ. 2 περιορίζεται στο ποσοστό είκοσι πέντε τοις εκατό (25%) του τέλους ταξινόμησης ανά γονέα.
5. Η απαλλαγή χορηγείται σε πρόσωπα που πληρούν και μια από τις ακόλουθες προϋποθέσεις:
α) είναι Έλληνες πολίτες που διαμένουν μόνιμα στην Ελλάδα,
β) είναι ομογενείς αλλοδαποί, που διαμένουν μόνιμα στην Ελλάδα και διαθέτουν δελτίο ομογενούς,
γ) είναι πολίτες κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που διαμένουν μόνιμα στην Ελλάδα,
δ) είναι πολίτες τρίτων κρατών που διαμένουν νόμιμα και μόνιμα στην Ελλάδα και είναι γονείς τέκνων ελληνικής υπηκοότητας. Δεν απαιτείται να έχουν ελληνική υπηκοότητα τα τέκνα, αν ένας μόνο εκ των δύο γονέων είναι πολίτης τρίτου κράτους.
6. Η απαλλαγή από το τέλος ταξινόμησης χορηγείται για μία μόνο φορά σε γονείς ή γονέα με τρία (3) ανήλικα ή προστατευόμενα τέκνα. Στα πρόσωπα αυτά χορηγείται απαλλαγή για μία ακόμη φορά, μετά την πάροδο τριών (3) ετών από την ημερομηνία χορήγησης της απαλλαγής για πρώτη φορά, εφόσον αποκτήσουν και άλλο ή άλλα τέκνα και κατά την ημερομηνία υποβολής του παραστατικού τελωνισμού του αυτοκινήτου έχουν τουλάχιστον τέσσερα (4) ανήλικα ή προστατευόμενα τέκνα.
7. Σε γονείς ή γονέα με τέσσερα (4) τουλάχιστον ανήλικα ή προστατευόμενα τέκνα χορηγείται απαλλαγή από το τέλος ταξινόμησης για μία ακόμη φορά, μετά την πάροδο τριών (3) ετών από την ημερομηνία χορήγησης της απαλλαγής για πρώτη φορά, εφόσον κατά την ημερομηνία υποβολής του παραστατικού τελωνισμού του αυτοκινήτου έχουν τουλάχιστον τέσσερα (4) ανήλικα ή προστατευόμενα τέκνα.
8. Πριν από την πάροδο τριών (3) ετών από τη χορήγηση της απαλλαγής του παρόντος, απαγορεύεται η μεταβίβαση, εκμίσθωση, σύσταση ενεχύρου ή χρησιδανείου ή η με οποιονδήποτε άλλο τρόπο παραχώρηση της χρήσης επιβατικών αυτοκινήτων που παραλαμβάνονται από γονείς ή γονέα τριών (3) τουλάχιστον τέκνων, με πλήρη ή μερική απαλλαγή από το τέλος ταξινόμησης, χωρίς την άδεια της τελωνειακής αρχής.
9. Σε περίπτωση μεταβίβασης, εκμίσθωσης, σύστασης ενεχύρου, χρησιδανείου ή παραχώρησης, με οποιονδήποτε άλλο τρόπο, της χρήσης των παραπάνω επιβατικών αυτοκινήτων, πριν από τη συμπλήρωση τριετίας, εισπράττεται τέλος ταξινόμησης, σύμφωνα με την παρ. 6 του άρθρου 148.
10. Αν η μεταβίβαση, η εκμίσθωση, το ενέχυρο, το χρη- σιδάνειο ή η παραχώρηση με οποιονδήποτε άλλο τρόπο της χρήσης των αυτοκινήτων αυτών γίνεται χωρίς ενημέρωση της τελωνειακής αρχής, εισπράττεται το τέλος ταξινόμησης της παρ. 9, και πρόσθετο τέλος, ίσο με το ένα τέταρτο (%) του τέλους ταξινόμησης που αναλογεί στο αυτοκίνητο αυτό.
11. Σε περίπτωση ολικής καταστροφής, από οποιαδήποτε αιτία, επιβατικού αυτοκινήτου που έχει παραληφθεί με απαλλαγή από το τέλος ταξινόμησης σύμφωνα με το παρόν, είναι δυνατή η αντικατάσταση αυτού σύμφωνα με τη διαδικασία της παρ. 9 του άρθρου 148. Το δικαίωμα αντικατάστασης αυτοκινήτου, λόγω ολικής καταστροφής, παρέχεται άπαξ ανά δικαιούχο απαλλαγής.
