ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Ε.Σ.Α.μεΑ.: Προτάσεις στο Εθνικό Κοινωνικό Κλιματικό Σχέδιο για τη συμπερίληψη της διάστασης της αναπηρίας και της χρόνιας/σπάνιας πάθησης
Αθήνα: 21.07.2025
Αρ. Πρωτ.: 844
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Ε.Σ.Α.μεΑ.: Προτάσεις στο Εθνικό Κοινωνικό Κλιματικό Σχέδιο για τη συμπερίληψη της διάστασης της αναπηρίας και της χρόνιας/σπάνιας πάθησης
Επιστολή προς τον αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης Κ. Χατζηδάκη με τις προτάσεις της για το Εθνικό Κοινωνικό Κλιματικό Σχέδιο υπέβαλε η ΕΣΑμεΑ.
Συνοπτικά, το Εθνικό Κοινωνικό Κλιματικό Σχέδιο περιλαμβάνει σημαντικές δράσεις υπέρ των ατόμων με αναπηρία.
Ωστόσο, απουσιάζει ο συνδυασμός της ενεργειακής αναβάθμισης των κτιρίων (ενίσχυση της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας) με τη βελτίωση της προσβασιμότητάς τους στα άτομα με αναπηρία (προαγωγή της κοινωνικής ένταξης), όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση ορίζει/συστήνει, καθώς και η ρητή συμπερίληψη της διάστασης της αναπηρίας και της χρόνιας/ ή και σπάνιας πάθησης στα μέτρα άμεσης εισοδηματικής στήριξης.
Στο έγγραφο προς τον αντιπρόεδρο, όπως και στη διαβούλευση στο opengov, περιλαμβάνονται προτάσεις- προσθήκες στις ενότητες και στις επενδυτικές δράσεις για τη συμπερίληψη των ατόμων με αναπηρία, χρόνιες ή/και σπάνιες παθήσεις, καθώς και πρόταση για νέα επενδυτική δράση με τίτλο «Αναβάθμιση των αστικών και υπεραστικών ΚΤΕΛ για την εξυπηρέτηση επιβατών με αναπηρία και επιβατών με μειωμένη κινητικότητα». Η αναβάθμιση των αστικών ΚΤΕΛ για την εξυπηρέτηση των επιβατών με αναπηρία αποτελεί δράση (αρ. 17) της Εθνικής Στρατηγικής για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία 2024-2030. Αξίζει, να σημειωθεί ότι τα υπεραστικά ΚΤΕΛ παραμένουν μη προσβάσιμα στα άτομα με αναπηρία και στα άτομα με μειωμένη κινητικότητα. Η εν λόγω παρέμβαση θα μπορούσε να προστεθεί στην Ενότητα Μ1, διαμορφώνοντας τον τίτλο της ως ακολούθως «Ενίσχυση στόλου αστικών και υπεραστικών λεωφορείων με μέριμνα για πιο ευάλωτους».
Άλλες προτάσεις αφορούν στην αναγνώριση των ιδιαίτερων αναγκών και οικονομικών επιβαρύνσεων των ατόμων με αναπηρία, χρόνιες ή/και σπάνιες παθήσεις, στη Βελτίωση της Προσβασιμότητας Κατοικιών Ατόμων με Αναπηρία, στη δράση «Πιλοτική κατασκευή νέων και ανακαίνιση υφιστάμενων ακινήτων Δημοσίου/Δήμων σε περιοχές στεγαστικής πίεσης με προορισμό την κοινωνική κατοικία», να προστεθεί η πρόβλεψη: «Το 80% των νέων ακινήτων θα πληροί τις βασικές προδιαγραφές προσβασιμότητας για άτομα με αναπηρία, ενώ το 20% θα είναι πλήρως προσβάσιμα σε άτομα με αναπηρία και θα διαθέτουν συγκεκριμένο εξοπλισμό προσβασιμότητας», προκειμένου στο πλαίσιο της αποϊδρυματοποίησης και της πρόληψης του ιδρυματισμού, να μπορούν να χρησιμοποιηθούν είτε ως κατοικίες από άτομα με αναπηρία είτε από οικογένειες με μέλη με αναπηρία είτε ως Στέγες Υποστηριζόμενης Διαβίωσης Ατόμων με Αναπηρία, στην εναρμόνιση του Σχεδίου με την Εθνική Στρατηγική για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία 2024-2030 κλπ.
Αναλυτικά όλες οι προτάσεις στην επιστολή που επισυνάπτεται.
Το κείμενο της επιστολής:
Πληροφορίες: Δημήτρης Λογαράς
Αθήνα: 21.07.2025
Αρ. Πρωτ.: 841
ΠΡΟΣ: κ. Κ. Χατζηδάκη, Αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης
ΚΟΙΝ: «Πίνακας Αποδεκτών»
ΘΕΜΑ: «Προτάσεις Ε.Σ.Α.μεΑ. επί του Εθνικού Κοινωνικού Κλιματικού Σχεδίου»
Αξιότιμε κύριε Αντιπρόεδρε,
Η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.), η οποία αποτελεί την τριτοβάθμια κοινωνική και συνδικαλιστική οργάνωση εκπροσώπησης των ατόμων με αναπηρία, των ατόμων με χρόνιες και σπάνιες παθήσεις και των οικογενειών τους στη χώρα, κοινωνικό εταίρο της Ελληνικής Πολιτεία σε ζητήματα αναπηρίας και χρόνιας πάθησης και ιδρυτικό μέλος του Ευρωπαϊκού Φόρουμ Ατόμων με Αναπηρία (European Disability Forum) -το οποίο εκπροσωπεί πάνω από 100 εκατομμύρια ευρωπαίους με αναπηρία στον διάλογο με τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης- με το παρόν σας καταθέτει τις προτάσεις της επί του Εθνικού Κοινωνικού Κλιματικού Σχεδίου, οι οποίες υποβλήθηκαν και ηλεκτρονικά στις 18 Ιουλίου 2025 στον διαδικτυακό τόπο ανοιχτής διακυβέρνησης www.opengov.gr, στο πλαίσιο της δημόσιας ηλεκτρονικής διαβούλευσης.
Το Εθνικό Κοινωνικό Κλιματικό Σχέδιο περιλαμβάνει σημαντικές δράσεις υπέρ των ατόμων με αναπηρία, γεγονός για το οποίο εκφράζουμε την ικανοποίησή μας. Ωστόσο, απουσιάζει ο συνδυασμός της ενεργειακής αναβάθμισης των κτιρίων (ενίσχυση της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας) με τη βελτίωση της προσβασιμότητάς τους στα άτομα με αναπηρία (προαγωγή της κοινωνικής ένταξης), όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση ορίζει/συστήνει, καθώς και η ρητή συμπερίληψη της διάστασης της αναπηρίας και της χρόνιας/ή και σπάνιας πάθησης στα μέτρα άμεσης εισοδηματικής στήριξης.
Λαμβάνοντας λοιπόν υπόψη ότι:
• Στο άρθρο 8, παρ. 3 της Οδηγίας (ΕΕ) 2024/1275 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 24ης Απριλίου 2024 για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων, προβλέπεται ότι « Όσον αφορά τα κτίρια που υφίστανται ανακαίνιση μεγάλης κλίμακας, τα κράτη μέλη ενθαρρύνουν τα εναλλακτικά συστήματα υψηλής απόδοσης, στον βαθμό που είναι τεχνικά, λειτουργικά και οικονομικά εφικτό. Όσον αφορά τα κτίρια που υφίστανται ανακαίνιση μεγάλης κλίμακας, τα κράτη μέλη αντιμετωπίζουν τα ζητήματα της ποιότητας του περιβάλλοντος εσωτερικών χώρων, της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, της πυρασφάλειας, των κινδύνων που συνδέονται με την έντονη σεισμική δραστηριότητα, της απομάκρυνσης επικίνδυνων ουσιών, συμπεριλαμβανομένου του αμιάντου, και της προσβασιμότητας για τα άτομα με αναπηρία».
• Στην Ευρωπαϊκή Στρατηγική (2021) «Ένωση ισότητας: στρατηγική για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία 2021-2030» , η Επιτροπή προτείνει να αρθούν τα εμπόδια στην προσβασιμότητα: στο πλαίσιο της ανακαίνισης κτιρίων για τη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας, σε τεχνολογίες των πληροφοριών και των επικοινωνιών (ΤΠΕ), σε αγαθά και υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένων των μεταφορών και των υποδομών, και καλεί τα κράτη μέλη, με στόχο την επίτευξη μιας Ευρώπης χωρίς εμπόδια, να ενσωματώσουν τη διάσταση της προσβασιμότητας σε όλες τις συναφείς πολιτικές και δράσεις, ιδίως σε όσες σχετίζονται με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, το κύμα ανακαινίσεων και το νέο ευρωπαϊκό Μπάουχαους,
• Στη Σύσταση (ΕΕ) 2019/786 της Επιτροπής, της 8ης Μαΐου 2019 για την ανακαίνιση κτιρίων, αναφέρεται ότι η αξιολόγηση του δυνητικού γενικότερου οφέλους που συνδέεται με μέτρα ενεργειακής απόδοσης μπορεί να διευκολύνει μια περισσότερο ολιστική και ολοκληρωμένη προσέγγιση σε εθνικό επίπεδο, μέσω της ανάδειξης συνεργειών που είναι δυνατόν να επιτευχθούν με άλλους τομείς πολιτικής και επιπλέον, όσον αφορά τα νέα κτίρια και τα κτίρια που υφίστανται ριζικές ανακαινίσεις, συνιστάται η καταβολή προσπαθειών για την αποφυγή της δημιουργίας φραγμών στην πρόσβαση ατόμων με αναπηρίες και, όπου είναι εφικτό, για την άρση των υφιστάμενων φραγμών στην πρόσβαση,
• Στο άρθρο 28 «Ανεκτό Βιοτικό Επίπεδο» της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, η οποία κυρώθηκε από την Ελληνική Βουλή με τον ν.4074/2012, αναφέρεται ότι τα συμβαλλόμενα κράτη οφείλουν «Να διασφαλίζουν την πρόσβαση από τα άτομα με αναπηρίες στα προγράμματα δημόσιας στέγασης»,
• Σύμφωνα με τον ν.4488/2017, «Κάθε φυσικό πρόσωπο ή νομικό πρόσωπο δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου υποχρεούται να διασφαλίζει την ισότιμη άσκηση των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία στο πεδίο των αρμοδιοτήτων ή δραστηριοτήτων του, λαμβάνοντας κάθε πρόσφορο μέτρο και απέχοντας από οποιαδήποτε ενέργεια ή πρακτική που ενδέχεται να θίγει την άσκηση των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία. Ιδίως υποχρεούται: α) να αφαιρεί υφιστάμενα εμπόδια κάθε είδους, β) να τηρεί τις αρχές καθολικού σχεδιασμού σε κάθε τομέα της αρμοδιότητάς του ή της δραστηριοποίησής του, προκειμένου να διασφαλίζει για τα άτομα με αναπηρία την προσβασιμότητα των υποδομών, των υπηρεσιών ή των αγαθών που προσφέρει, γ) να παρέχει, όπου απαιτείται σε συγκεκριμένη περίπτωση, εύλογες προσαρμογές υπό τη μορφή εξατομικευμένων και κατάλληλων τροποποιήσεων, ρυθμίσεων και ενδεδειγμένων μέτρων, χωρίς την επιβολή δυσανάλογου ή αδικαιολόγητου βάρους, δ) να απέχει από πρακτικές, κριτήρια, συνήθειες και συμπεριφορές που συνεπάγονται διακρίσεις σε βάρος των ατόμων με αναπηρία, ε) να προάγει με θετικά μέτρα την ισότιμη συμμετοχή και άσκηση των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία στον τομέα της αρμοδιότητας ή δραστηριότητάς του» (άρθρο 61, παρ. 1),
• Σύμφωνα με το από 27.12.2024 3Ο Δελτίο Στατιστικής Πληροφόρησης του Παρατηρητηρίου Θεμάτων Αναπηρίας της Ε.Σ.Α.μεΑ.: i) οι μισοί πολίτες με σοβαρή αναπηρία στις παραγωγικές ηλικίες βρίσκονται στο φάσμα της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, ii) το 2023, σε κίνδυνο φτώχειας ή σε κοινωνικό αποκλεισμό βρέθηκε το 34,1% των ατόμων ηλικίας 16 ετών και άνω με σοβαρή αναπηρία, έναντι του 24,2% των ατόμων χωρίς αναπηρία της ίδιας ηλικίας, iii) στα άτομα με σοβαρή αναπηρία ηλικίας 65 +, το ποσοστό κινδύνου φτώχειας αυξάνεται κατά 7 ποσοστιαίες μονάδες μεταξύ των ετών 2018 και 2023 και iv) το 27,8% των ατόμων με σοβαρή αναπηρία 16 έως 64 ετών και το 14,9% των ατόμων με σοβαρή αναπηρία 65 ετών και άνω αντιμετωπίζουν σοβαρές υλικές και κοινωνικές στερήσεις,
η Ε.Σ.Α.μεΑ. προτείνει τα ακόλουθα:
1. Στην ενότητα 1.1.2 «Τομέας Μεταφορών», το παρακάτω απόσπασμα να συμπληρωθεί ως ακολούθως (βλ. με έντονη γραμματοσειρά): «[…] Το Σχέδιο προωθεί επίσης τη βελτίωση της προσβασιμότητας στο δίκτυο των δημόσιων συγκοινωνιών, δίνοντας έμφαση στην άρση των εμποδίων πρόσβασης και προσβασιμότητας σε ειδικές κατηγορίες μεταφορικά ευάλωτων πολιτών και στα άτομα με αναπηρία/άτομα με μειωμένη κινητικότητα αντίστοιχα ή και στη βέλτιστη και αξιόπιστη κάλυψη των μεταφορικών τους αναγκών, συμβάλλοντας και ενισχύοντας την κοινωνική ένταξη και την ισότητα στην πρόσβαση στις υπηρεσίες μεταφοράς» (σελ. 9). Η συγκεκριμένη προσθήκη κρίνεται απαραίτητη προκειμένου να αποσαφηνιστεί ότι ο όρος «προσβασιμότητα» (ο οποίος αφορά σε τεχνικές παρεμβάσεις στο περιβάλλον -φυσικό, δομημένο, ψηφιακό- καθώς και στις μεταφορές) αναφέρεται στα άτομα με αναπηρία, και έτσι να αποφευχθεί η σύγχυση με τον όρο «πρόσβαση», με τον οποίο νοείται το δικαίωμα συμμετοχής, που αφορά στους πάντες, το οποίο μπορεί να διασφαλίζεται και με μη τεχνικές παρεμβάσεις (π.χ. το δικαίωμα ισότιμης πρόσβασης των ευάλωτων οικονομικά νοικοκυριών στα μέσα μαζικής μεταφοράς επιτυγχάνεται μέσω εκπτώσεων στην τιμή των εισιτηρίων).
2. Στην ενότητα 1.2.1 «Νοικοκυριά», το παρακάτω απόσπασμα να συμπληρωθεί ως ακολούθως (βλ. με έντονη γραμματοσειρά): «[…] Συγκεκριμένα, νοικοκυριά που διαμένουν σε μειονεκτούσες γεωγραφικά περιοχές όπως ορεινές, απομακρυσμένες και νησιωτικές περιοχές, έχουνε αυξημένες ενεργειακές και μεταφορικές ανάγκες και δαπάνες, άρα και μεγαλύτερη εισοδηματική επιβάρυνση για την κάλυψή τους. Αντίστοιχα, το Σχέδιο αναγνωρίζει τις ιδιαίτερες ανάγκες και οικονομικές επιβαρύνσεις κοινωνικών ομάδων όπως οι μονογονεϊκές οικογένειες, τα άτομα με αναπηρία, τα άτομα με χρόνιες ή/και σπάνιες παθήσεις, οι πολύτεκνες και τρίτεκνες οικογένειες, οι ηλικιωμένοι και οι φοιτητές με χαμηλό οικογενειακό εισόδημα» (σελ. 11). Αξίζει να επισημανθεί ότι πολλά άτομα με χρόνιες ή/και σπάνιες παθήσεις, καθώς και άτομα με αναπηρία, εξαρτώνται από υποστηρικτικές συσκευές και τεχνικά βοηθήματα, η συνεχής λειτουργία των οποίων συνεπάγεται αυξημένη κατανάλωση ενέργειας και, κατ’ επέκταση, σημαντικό οικονομικό κόστος.
3. Στην επενδυτική δράση Κ1.1 «Ενεργειακή Αναβάθμιση Κατοικιών Ενεργειακά Ευάλωτων Ομάδων», μεταξύ των επιλέξιμων δαπανών να περιληφθούν και οι δαπάνες για τη βελτίωση της προσβασιμότητας στις κατοικίες νοικοκυριών στις οποίες διαμένουν άτομα με αναπηρία και ο τίτλος της δράσης να διαμορφωθεί ως ακολούθως (βλ. με έντονη γραμματοσειρά): «Ενεργειακή Αναβάθμιση Κατοικιών Ενεργειακά Ευάλωτων Ομάδων και Βελτίωση της Προσβασιμότητας Κατοικιών Ατόμων με Αναπηρία».
4. Στην επενδυτική δράση Κ1.4 «Ανακαίνιση κλειστών ιδιωτικών ακινήτων με υποχρέωση για μακροχρόνια μίσθωση σε ενεργειακά ευάλωτα νοικοκυριά και ευάλωτους φοιτητές», μεταξύ των επιλέξιμων δαπανών να περιληφθούν και οι δαπάνες για τη βελτίωση της προσβασιμότητας αυτών των ακινήτων στα άτομα με αναπηρία, προκειμένου, στο πλαίσιο της αποϊδρυματοποίησης και της πρόληψης του ιδρυματισμού, τα εν λόγω ακίνητα, μετά τις σχετικές παρεμβάσεις, να μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως κατοικίες ατόμων/φοιτητών με αναπηρία. Ως εκ τούτου, ο τίτλος της δράσης να διαμορφωθεί ως ακολούθως (βλ. με έντονη γραμματοσειρά): «Ανακαίνιση κλειστών ιδιωτικών ακινήτων με υποχρέωση για μακροχρόνια μίσθωση σε ενεργειακά ευάλωτα νοικοκυριά, άτομα με αναπηρία και ευάλωτους φοιτητές».
5. Στην επενδυτική δράση Κ2.1 «Πιλοτική κατασκευή νέων και ανακαίνιση υφιστάμενων ακινήτων Δημοσίου/Δήμων σε περιοχές στεγαστικής πίεσης με προορισμό την κοινωνική κατοικία», να προστεθεί η παρακάτω πρόβλεψη: «Το 80% των νέων ακινήτων θα πληροί τις βασικές προδιαγραφές προσβασιμότητας για άτομα με αναπηρία, ενώ το 20% θα είναι πλήρως προσβάσιμα σε άτομα με αναπηρία και θα διαθέτουν συγκεκριμένο εξοπλισμό προσβασιμότητας», προκειμένου στο πλαίσιο της αποϊδρυματοποίησης και της πρόληψης του ιδρυματισμού να μπορούν να χρησιμοποιηθούν είτε ως κατοικίες από άτομα με αναπηρία είτε από οικογένειες με μέλη με αναπηρία είτε ως Στέγες Υποστηριζόμενης Διαβίωσης Ατόμων με Αναπηρία.
6. Στην επενδυτική δράση Κ2.3 «Διάθεση ενεργειακά βιώσιμων φοιτητικών εστιών σε ευάλωτους νέους», η παρακάτω παράγραφος να συμπληρωθεί ως ακολούθως (βλ. με έντονη γραμματοσειρά): «Τα κτίρια των δημόσιων φοιτητικών εστιών είναι στην πλειοψηφία τους σημαντικής παλαιότητας, μη προσβάσιμα στα άτομα με αναπηρία, με χαμηλή ενεργειακή απόδοση και αυξημένες ανάγκες συντήρησης. Στόχος της δράσης είναι η διασφάλιση της πρόσβασης σε σύγχρονη και βιώσιμη στέγαση σε χιλιάδες φοιτητές από ευάλωτα νοικοκυριά. Η συγκεκριμένη δράση περιλαμβάνει παρεμβάσεις μεγάλης κλίμακας για την πλήρη ανακαίνιση των φοιτητικών εστιών, που θα συμβάλλουν στον εκσυγχρονισμό και την αύξηση της δυναμικότητας των εστιών, καθώς και στη βελτίωση τόσο της προσβασιμότητάς τους σε φοιτητές με αναπηρία όσο και της ενεργειακής αποδοτικότητας των κτιρίων τους. Η αναβάθμιση των δημόσιων φοιτητικών εστιών, εκτιμάται ότι θα βελτιώσει τις συνθήκες διαβίωσης και κατ’ επέκταση τις ακαδημαϊκές επιδόσεις χιλιάδων φοιτητών που είτε είναι άτομα με αναπηρία είτε προέρχονται αποκλειστικά από ευάλωτα νοικοκυριά που πληρούν τόσο εισοδηματικά όσο και κοινωνικά κριτήρια, συμβάλλοντας έτσι και σε ένα πιο κοινωνικά δίκαιο και συμπεριληπτικό εκπαιδευτικό σύστημα». Όπως προαναφέραμε, η σύσταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναφέρεται στην αξιοποίηση κονδυλίων δράσεων ενεργειακής αναβάθμισης και για τη βελτίωση της προσβασιμότητας σε άτομα με αναπηρία.
7. Στην επενδυτική δράση Κ3.1 για την «Ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων ενεργειακά ευάλωτων πολύ μικρών επιχειρήσεων», να περιληφθούν και οι Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις. Ως εκ τούτου, ο τίτλος της δράσης να διαμορφωθεί ως ακολούθως (βλ. με έντονη γραμματοσειρά): «Ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων ενεργειακά ευάλωτων πολύ μικρών επιχειρήσεων και Κοινωνικών Συνεταιριστικών Επιχειρήσεων».
8. Στην επενδυτική δράση Κ4.2 «Αξιοποίηση των Κέντρων Κοινότητας ως Υπηρεσίες Μια Στάσης “one stop shops” για την ενημέρωση πολιτών», το παρακάτω απόσπασμα να συμπληρωθεί ως ακολούθως (βλ. με έντονη γραμματοσειρά): «Στο πλαίσιο αυτό τα Κέντρα Κοινότητας θα οργανώνουν δράσεις ευαισθητοποιήσεις και ενημέρωσης, προσβάσιμες σε όλους, ήτοι και στα άτομα με αναπηρία, και θα παρέχουν εξατομικευμένες συμβουλές και υποστήριξη σε ενεργειακά ή και μεταφορικά ευάλωτα άτομα και νοικοκυριά, προκειμένου να αξιοποιήσουν με το βέλτιστο τρόπο τα διαθέσιμα χρηματοδοτικά προγράμματα και να εξασφαλίσουν με βιώσιμο τρόπο τόσο την κάλυψη των βασικών ενεργειακών τους αναγκών τους στον κτιριακό, όσο και των μεταφορικών τους αναγκών».
9. Στην ενότητα «Μ1: Ενίσχυση στόλου αστικών λεωφορείων με μέριμνα για πιο ευάλωτους», το παρακάτω απόσπασμα να συμπληρωθεί ως ακολούθως (βλ. με έντονη γραμματοσειρά): «[…] Στο πλαίσιο του Εθνικού ΚΚΣ, ο σχεδιασμός για την ενίσχυση και επέκταση του στόλου εστιάζει στην εξασφάλιση ισότιμης προσβασιμότητας σε βιώσιμες δημόσιες συγκοινωνίες για ολόκληρο τον πληθυσμό, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με αναπηρία και των ατόμων με μειωμένη κινητικότητα, και ιδιαίτερα για τους ευάλωτους χρήστες δημόσιων μέσων μεταφοράς, οι οποίοι αποτελούν σημαντικό ποσοστό των επιβατών και συχνά δεν διαθέτουν εναλλακτικό τρόπο μετακίνησης. […] Βασική προτεραιότητα του εθνικού ΚΚΣ στον τομέα των μεταφορών αποτελεί η συνολική λειτουργική και περιβαλλοντική αναβάθμιση των δημόσιων μέσων μεταφοράς, ώστε να προσφέρουν ένα ελκυστικό, οικονομικά προσιτό και αξιόπιστο εναλλακτικό μέσο μετακίνησης για τις μεταφορικά ευάλωτες ομάδες πληθυσμού, ενισχύοντας τη μετάβαση από τη χρήση συμβατικών οχημάτων προς πιο βιώσιμες επιλογές και διασφαλίζοντας σε σημαντικό βαθμό την διευκόλυνση στην προσβασιμότητα και την χρήση τους. Στο πλαίσιο αυτό προβλέπονται επενδύσεις άνω των €100 εκατομμυρίων για την αγορά περισσότερων από 200 νέων ηλεκτρικών μικρών και μεγαλύτερων λεωφορείων, πλήρως προσβάσιμων στα άτομα με αναπηρία και στα άτομα με μειωμένη κινητικότητα, και σχετικές μεταρρυθμίσεις: […]».
10. Στην επενδυτική δράση Μ2.2 «Βελτίωση της προσβασιμότητας σε σιδηροδρομικούς σταθμούς», το παρακάτω απόσπασμα να συμπληρωθεί ως ακολούθως (βλ. με έντονη γραμματοσειρά): «[…] αποτελεί ένα ολοκληρωμένο, μεγάλης κλίμακας εθνικό πρόγραμμα αναβάθμισης της προσβασιμότητας σε ολόκληρο το σιδηροδρομικό δίκτυο της χώρας. Σήμερα λιγότερο από το 35% των σιδηροδρομικών σταθμών και των τρένων είναι πλήρως προσβάσιμα σε άτομα με αναπηρία και άτομα με μειωμένη κινητικότητα […]».
11. Στην επενδυτική δράση Μ6.1 για την «Απόκτηση επαγγελματικών ηλεκτρικών οχημάτων, μέσω μίσθωσης ή αγοράς», να περιληφθούν και οι Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις. Ως εκ τούτου, ο στόχος της δράσης να διαμορφωθεί ως ακολούθως (βλ. με έντονη γραμματοσειρά): «Η επενδυτική δράση Μ6.1 για την ‘Απόκτηση επαγγελματικών ηλεκτρικών οχημάτων, μέσω μίσθωσης ή αγοράς’ στοχεύει στην παροχή οικονομικής υποστήριξης σε πολύ μικρές επιχειρήσεις, οι οποίες δε διαθέτουν τα οικονομικά μέσα για να μεταβούν σε καθαρότερες επιλογές μεταφορών, καθώς και σε Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις».
12. Στην ενότητα 1.3.1, το παρακάτω απόσπασμα να συμπληρωθεί ως ακολούθως (βλ. με έντονη γραμματοσειρά): «[..] Η εναρμόνιση του Σχεδίου με τις υπάρχουσες εθνικές στρατηγικές και τους μηχανισμούς, όπως το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα, η Εθνική Στρατηγική για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία 2024-2030», ο Συντονιστικός Μηχανισμός για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία και η Εθνική Στρατηγική για την Περιφερειακή και Τοπική Ανάπτυξη.», δεδομένου ότι οι επενδυτικές δράσεις Μ1.1, με τις προσθήκες που προτείνουμε στην ενότητα Μ1, Μ1.2 και Μ5.4 αντιστοιχούν στις δράσεις 17, 19 και 20 της Εθνικής Στρατηγικής για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία 2024-2030. Ωστόσο ένα ερώτημα που τίθεται είναι πως δύναται ένα στρατηγικό σχέδιο να εναρμονίζεται με κάποιους μηχανισμούς. Χρήσιμο θα ήταν να υπάρξει σχετική διευκρίνιση.
13. Να προστεθεί νέα επενδυτική δράση με τίτλο «Αναβάθμιση των αστικών και υπεραστικών ΚΤΕΛ για την εξυπηρέτηση επιβατών με αναπηρία και επιβατών με μειωμένη κινητικότητα». Η αναβάθμιση των αστικών ΚΤΕΛ για την εξυπηρέτηση των επιβατών με αναπηρία αποτελεί δράση (αρ. 17) της Εθνικής Στρατηγικής για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία 2024-2030. Αξίζει, να σημειωθεί ότι τα υπεραστικά ΚΤΕΛ παραμένουν μη προσβάσιμα στα άτομα με αναπηρία και στα άτομα με μειωμένη κινητικότητα, παρά το γεγονός ότι στο άρθρο 9 παρ. 1 του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 181/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (16 Φεβρουαρίου 2011) «για τα δικαιώματα των επιβατών λεωφορείων και πούλμαν και για την τροποποίηση του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2006/2004» (Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ) προβλέπεται ότι «οι μεταφορείς, οι ταξιδιωτικοί πράκτορες και οι διοργανωτές ταξιδίων δεν αρνούνται να δεχθούν κράτηση, να εκδώσουν ή να παράσχουν κατ’ άλλο τρόπο εισιτήριο σε, ή να επιβιβάσουν, άτομα λόγω αναπηρίας ή μειωμένης κινητικότητας». Η εν λόγω παρέμβαση θα μπορούσε να προστεθεί στην Ενότητα Μ1, με ανάλογη διαμόρφωση του τίτλου της, ήτοι ως ακολούθως (βλ. με έντονη γραμματοσειρά): «Ενίσχυση στόλου αστικών και υπεραστικών λεωφορείων με μέριμνα για πιο ευάλωτους».
14. Στην επενδυτική δράση Ε1.1 για το «Επίδομα θέρμανσης για ευάλωτα νοικοκυριά που χρησιμοποιούν πετρέλαιο, φυσικό αέριο και υγραέριο», το παρακάτω απόσπασμα να συμπληρωθεί ως ακολούθως (βλ. με έντονη γραμματοσειρά): «[…] αφορά την άμεση οικονομική ενίσχυση των ενεργειακά ευάλωτων νοικοκυριών που βασίζονται σε ορυκτά καύσιμα για τη θέρμανση της κατοικίας τους, με προτεραιότητα στα νοικοκυριά που διαβιούν άτομα με αναπηρία και άτομα με χρόνιες ή/και σπάνιες παθήσεις […]» δεδομένου ότι όπως οι έρευνες και οι στατιστικές καταδεικνύουν τα νοικοκυριά με μέλη με αναπηρία κινδυνεύουν περισσότερο από τη φτώχεια και τον αποκλεισμό.
15. Στην επενδυτική δράση Ε1.2 «Επιδότηση ενοικίου σε ευάλωτα νοικοκυριά συμπεριλαμβανομένων δημόσιων λειτουργών που εργάζονται εκτός έδρας», το παρακάτω απόσπασμα να συμπληρωθεί ως ακολούθως (βλ. με έντονη γραμματοσειρά): «Α) Παροχή μερικής επιδότησης ενοικίου σε περίπου 5.500 υπαλλήλους του δημόσιου τομέα όπως υγειονομικό προσωπικό, εκπαιδευτικούς, αστυνομικούς κ.λπ.) που έχουν τοποθετηθεί σε απομακρυσμένες τοποθεσίες υπηρεσίας, ιδίως σε νησιωτικές και μειονεκτούσες περιοχές και οι οποίοι λόγω συγκεκριμένου και περιορισμένου διαθέσιμου εισοδήματος, έχουν αυξημένες δαπάνες διαβίωσης και στέγασης, ενώ ταυτόχρονα το αυξημένο ενεργειακό ή και μεταφορικό κόστος λόγω της επαγγελματικής θέσης στις συγκεκριμένες περιοχές τους πλήττει δυσανάλογα. Κατά την υλοποίηση του μέτρου, δίνεται προτεραιότητα στους υπαλλήλους με αναπηρία ή/και χρόνια πάθηση, καθώς και σε εκείνους με συζύγους ή τέκνα με αναπηρία ή/και χρόνια πάθηση. […]» προκειμένου να διασφαλιστεί η ίση μεταχείριση και η ουσιαστική στήριξη των υπαλλήλων του δημόσιου τομέα που αντιμετωπίζουν πρόσθετες κοινωνικοοικονομικές επιβαρύνσεις είτε λόγω της δικής τους αναπηρίας ή χρόνιας πάθησης είτε λόγω της αναπηρίας ή χρόνιας πάθησης μελών των οικογενειών τους.
Κύριε Αντιπρόεδρε,
Ελπίζουμε να ανταποκριθείτε θετικά στις εύλογες και δίκαιες προτάσεις μας.
Με εκτίμηση
Ο Πρόεδρος
Ι. Βαρδακαστάνης
Ο Γεν. Γραμματέας
Β. Κούτσιανος
