ΣΥΝΗΓΟΡΟΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ: ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ για τα ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΕΣ 2022 Μέρος 25ο

ΣΥΝΗΓΟΡΟΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ: ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ για τα ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΕΣ 2022 Μέρος 25ο

3.1.         ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΤΗΣ Δ.ΥΠ.Α. ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΝΤΑΞΗ ΚΑΙ ΜΕΙΩΣΗ ΤΗΣ ΦΤΩΧΕΙΑΣ – ΔΡΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΑ ΑΜΕΑ (57)

Η χρησιμότητα των Ενεργητικών Πολιτικών Απασχόλησης για τα άτομα με αναπηρία

Με τις Ενεργητικές Πολιτικές Απασχόλησης η Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης (στο εξής ΔΥΠΑ) επιδιώκει, μέσα από συγκεκριμένες παρεμβάσεις, να ενισχύσει τις ευκαιρίες απασχόλησης για εκείνους που αναζητούν εργασία, στους οποίους συμπεριλαμβάνονται τα άτομα με αναπηρία. Στα προγράμματα αυτά, οι επιχειρήσεις καλούνται να αξιοποιήσουν τα κίνητρα και να υποβάλουν αιτήσεις. Επιδοτείται η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και η πρόσληψη ανέργων, στηρίζοντας έτσι έμπρακτα τις επιχειρήσεις. Τα προγράμματα απευθύνονται κατά βάση σε ιδιωτικές επιχειρήσεις και γενικά εργοδότες του ιδιωτικού τομέα που ασκούν τακτικά οικονομική δραστηριότητα.

Οι νέες θέσεις εργασίας αφορούν όλες τις Περιφέρειες της χώρας, είναι συγκεκριμένες και στοχεύουν σε πολλές διαφορετικές ομάδες ανέργων, ανάμεσα στις οποίες είναι και τα άτομα με αναπηρία. Όμως, από τα διαθέσιμα στοιχεία δεν προκύπτει καμία αριθμητική δέσμευση για τις νέες θέσεις εργασίας που θα πρέπει να καλυφθούν από άτομα με αναπηρία. Εκείνο που φαίνεται κρίσιμο είναι η κάλυψη των νέων θέσεων εργασίας από «δύσκολα εξυπηρετήσιμες πληθυσμιακές ομάδες» (58). Τα σχετικά στοιχεία προέρχονται από το Μητρώο Ανέργων της Δ.ΥΠ.Α.: Στο Μητρώο αυτό, για το έτος 2020 ήταν εγγεγραμμένα περισσότερα από 26 χιλιάδες άτομα με αναπηρία και ενώ το 84% των ατόμων αυτών χαρακτηρίζονταν ως μακροχρόνια άνεργοι με μέσο χρονικό διάστημα ανεργίας και παραμονής στο Μητρώο τα 5,5 έτη, μόλις το 2,3% είχαν συμμετάσχει σε δράσεις επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης με στόχο την επανένταξή τους στην αγορά εργασίας. Αυτό το ιδιαίτερα μικρό ποσοστό εφαρμογής των ενεργητικών πολιτικών απασχόλησης στα εγγεγραμμένα άτομα με αναπηρία καταδεικνύει την απόσταση που πρέπει να διανυθεί. Προκειμένου να αναστραφεί η κατάσταση αυτή απαιτούνται συστηματικές προσπάθειες και ειδική στόχευση μέτρων και παρεμβάσεων στα άτομα με αναπηρία και τις ανάγκες τους.

Τα εισαγόμενα με την ΚΥΑ με αρ. 90097/2022 (ΦΕΚ Β΄ 5106) προγράμματα επιδότησης της εργασίας

Σύμφωνα με την ΚΥΑ με αριθμό 90097/2022 (ΦΕΚ Β΄ 5106) των Υπουργών Οικονομικών, Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, καταρτίστηκε ένα πρόγραμμα επιδότησης της εργασίας συνολικά για δέκα χιλιάδες (10.000) ανέργους που αντιμετωπίζουν σημαντικά εμπόδια στην ένταξη ή επανένταξή τους στην αγορά εργασίας, με συνολικό προϋπολογισμό 112 εκατ. ευρώ.

Από αυτούς οι 3.000 θέσεις αφορούν ανέργους που ανήκουν σε ειδικές και ευάλωτες κοινωνικές ομάδες (π.χ. άτομα με αναπηρία, απεξαρτημένοι, θύματα έμφυλης βίας ή εμπορίας ανθρώπων κ.ά.) με συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου. Το πρόγραμμα χρηματοδοτεί έως και το 75% του μισθού και των εισφορών για 24 μήνες με υποχρέωση διατήρησης της θέσης για 8 μήνες. Η μέγιστη επιχορήγηση ανέρχεται σε 16.800 ευρώ ανά θέση εργασίας. Ως ποσό επιχορήγησης ορίζεται το 75% του μηνιαίου μισθολογικού κόστους του ωφελούμενου με ανώτατο όριο τα 700 ευρώ μηνιαίως, για την πρόσληψη ωφελούμενων Ατόμων με Αναπηρία (59).

Οι υπόλοιπες 7.000 θέσεις αφορούν ανέργους που αντιμετωπίζουν σοβαρά εμπόδια ως προς την ένταξη ή επανένταξή τους στην αγορά εργασίας (π.χ. μονογονεϊκές οικογένειες, μητέρες που επιστρέφουν στην αγορά εργασίας μετά την ανατροφή των παιδιών τους, οι μακροχρόνια άνεργοι, άνεργοι άνω των 55 ετών, άνεργοι χωρίς υποχρεωτική εκπαίδευση, Ρομά κ.ά.). Το πρόγραμμα θα χρηματοδοτεί έως και το 75% του μισθού και των εισφορών για 12 μήνες με υποχρέωση διατήρησης της θέσης για 4 μήνες. Η μέγιστη επιχορήγηση ανέρχεται σε 8.400 ευρώ ανά θέση εργασίας.

Το πρόγραμμα επιχορήγησης επιχειρήσεων για την απασχόληση 3.000 ανέργων που ανήκουν σε δύσκολα εξυπηρετήσιμες πληθυσμιακές ομάδες (συμπ. ΑμεΑ)

Όπως προαναφέρθηκε, με την ΚΥΑ με αριθμό 90097/2022 (ΦΕΚ Β’ 5106) ορίστηκε πρόγραμμα επιχορήγησης επιχειρήσεων για την απασχόληση 3.000 ανέργων που ανήκουν σε δύσκολα εξυπηρετήσιμες πληθυσμιακές ομάδες (συμπ. ΑμεΑ). Ωφελούμενοι του προγράμματος είναι άτομα εγγεγραμμένα στο μητρώο ανέργων των Υπηρεσιών της Δ.ΥΠ.Α. τα οποία ανήκουν σε μία από τις ακόλουθες κατηγορίες: Άτομα με Αναπηρία (AμεΑ) όπως ορίζονται στο σημείο 3 του άρθρου 2 του ΓΚΑΚ (60), Απεξαρτημένα Άτομα από εξαρτησιογόνες ουσίες τα οποία ολοκλήρωσαν προγράμματα απεξάρτησης, Αποφυλακισμένα Άτομα, Νεαρά Παραβατικά Άτομα ή Νεαρά Άτομα που βρίσκονται σε κοινωνικό κίνδυνο, γυναίκες θύματα ενδοοικογενειακής ή έμφυλης βίας, διεμφυλικά πρόσωπα, θύματα της εμπορίας ανθρώπων, καθώς και ενήλικα άτομα που συνεχίζουν να διαμένουν μετά την ενηλικίωσή τους σε Μονάδες Παιδικής Προστασίας και Φροντίδας και είναι εγγεγραμμένα στο Εθνικό Μητρώο Ανηλίκων του Ε.Κ.Κ.Α.

Η έναρξη του έργου ορίστηκε για το 1o τρίμηνο 2022 και η ολοκλήρωσή του για το 4ο τρίμηνο 2024. Για την παρακολούθηση του προγράμματος της δράσης χρησιμοποιείται ο υπ’ αριθμόν (11) δείκτης αποτελέσματος «Αριθμός ατόμων που εργάζονται ή συμμετέχουν σε δραστηριότητες αναζήτησης εργασίας» (61), όπως αυτός προσδιορίζεται στο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) 2021/2106 της Επιτροπής της 28ης Σεπτεμβρίου 2021 (OJ ΕΕ L 429/83 της 1/12/2021).

Ειδικά για την απασχόληση ατόμων με αναπηρία, δικαιούχοι είναι πέρα από τις ιδιωτικές επιχειρήσεις και οι επιχειρήσεις Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α’ και Β’ βαθμού. Ωστόσο, δεν υποχρεούνται να διατηρήσουν τις θέσεις εργασίας.

Στις ιδιωτικές επιχειρήσεις περιλαμβάνονται ως δικαιούχοι της επιδότησης

και οι φορείς Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας.

57. Εθνική Στρατηγική για την Κοινωνική Ένταξη και Μείωση της Φτώχειας Εθνική Στρατηγική για την Κοινωνική Ένταξη και Μείωση της Φτώχειας Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας (minscfa.gov.gr).

58. Στο τέλος του 2022 ανακοινώθηκαν συνολικά έξι (6) νέα προγράμματα για την ενίσχυση της απασχόλησης με εξήντα οκτώ χιλιάδες (68.000) νέες θέσεις εργασίας. Η χρηματοδότηση προέρχεται από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, με ύψος τετρακόσια ενενήντα εκατομμύρια (490.000.000) ευρώ. Οι περίπου εξήντα οκτώ χιλιάδες (68.000) ωφελούμενοι των προγραμμάτων είναι άνεργοι, με ιδιαίτερη έμφαση σε μακροχρόνια ανέργους, σε νέους, σε γυναίκες, σε άτομα με αναπηρία και άλλες ευάλωτες πληθυσμιακές ομάδες, αλλά και σε ανέργους σε περιοχές υψηλής ανεργίας.

59. Για την πρόσληψη ωφελούμενων Απεξαρτημένων Ατόμων από εξαρτησιογόνες ουσίες, Αποφυλακισμένων, Νεαρών Παραβατικών Ατόμων ή Νεαρών Ατόμων που βρίσκονται σε κοινωνικό κίνδυνο, γυναικών θυμάτων έμφυλης βίας, θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας, διεμφυλικών προσώπων, θυμάτων της εμπορίας ανθρώπων, καθώς και ενήλικων ατόμων που συνεχίζουν να διαμένουν μετά την ενηλικίωσή τους σε Μονάδες Παιδικής Προστασίας και Φροντίδας και είναι εγγεγραμμένα στο Εθνικό Μητρώο Ανηλίκων του Ε.Κ.Κ.Α. ως ποσό επιχορήγησης ορίζεται το 50% του μηνιαίου μισθολογικού κόστους του ωφελούμενου με ανώτατο όριο τα 700 ευρώ μηνιαίως.

60. ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΕ) αριθ. 651/2014 ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ της 17ης Ιουνίου 2014 για την κήρυξη ορισμένων κατηγοριών ενισχύσεων ως συμβατών με την εσωτερική αγορά κατ’ εφαρμογή των άρθρων 107 και 108 της Συνθήκης Άρθρο 2 σημείο 3:

3) «εργαζόμενος με αναπηρία»: κάθε άτομο:

α) που έχει αναγνωριστεί ως εργαζόμενος με αναπηρία βάσει της εθνικής νομοθεσίας· ή

β) με μακροχρόνιες σωματικές, νοητικές, πνευματικές ή αισθητηριακές βλάβες, οι οποίες σε συνδυασμό με διάφορα εμπόδια μπορούν να δυσχεράνουν την πλήρη και αποτελεσματική συμμετοχή του στο εργασιακό περιβάλλον σε ισότιμη βάση με τους άλλους εργαζομένους.

61. ΚΑΤ’ ΕΞΟΥΣΙΟΔΟΤΗΣΗ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΕ) 2021/2106 ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ της 28ης

Σεπτεμβρίου 2021 για τη συμπλήρωση του κανονισμού (ΕΕ) 2021/241 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας με τον καθορισμό των κοινών δεικτών και των λεπτομερών στοιχείων του πίνακα αποτελεσμάτων για την ανάκαμψη και την ανθεκτικότητα.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Κατάλογος κοινών δεικτών

Δείκτης 11: Άνεργοι ή οικονομικά μη ενεργοί που έχουν λάβει στήριξη από μέτρα στο πλαίσιο του RRF (Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (Recovery and Resilience Facility RRF) και οι οποίοι εργάζονται, συμπεριλαμβανομένων των αυτοαπασχολουμένων, ή ήταν μη ενεργοί όταν έλαβαν την εν λόγω στήριξη και οι οποίοι δραστηριοποιήθηκαν πρόσφατα σε αναζήτηση εργασίας, αμέσως μετά τη λήψη της εν λόγω στήριξης.