ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Ε.Σ.Α.μεΑ.: Ι. Βαρδακαστάνης «Να αδράξουμε την ευκαιρία για την άρση των εμποδίων που αντιμετωπίζουν τα άτομα με αναπηρία στην εργασία»

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Ε.Σ.Α.μεΑ.:  Ι. Βαρδακαστάνης «Να αδράξουμε την ευκαιρία για την άρση των εμποδίων που αντιμετωπίζουν  τα άτομα με αναπηρία στην εργασία» 

Αθήνα: 26.06.2025

Αρ. Πρωτ.:           716

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Ε.Σ.Α.μεΑ.:  Ι. Βαρδακαστάνης «Να αδράξουμε την ευκαιρία για την άρση των εμποδίων που αντιμετωπίζουν  τα άτομα με αναπηρία στην εργασία»

Καθώς ο πληθυσμός της Ευρώπης γηράσκει, οι εργαζόμενοι δεν επαρκούν για να καλύψουν τις αυξανόμενες ανάγκες της ηπείρου σε εργατικό δυναμικό, οι πολιτικοί αφυπνίζονται μπροστά στα επίμονα εμπόδια που καθιστούν σχεδόν αδύνατη την εξεύρεση εργασίας για πολλά άτομα με αναπηρία. Από τη Μαδρίτη και το workshop για την «Οικοδόμηση ικανοτήτων για την απασχόληση των ατόμων με αναπηρία στη Μεσόγειο», ο πρόεδρος της ΕΣΑμεΑ Ιωάννης Βαρδακαστάνης, εκπροσωπώντας την ΕΟΚΕ, μίλησε για την ευκαιρία που παρουσιάζεται να μπορέσουν επιτέλους τα άτομα με αναπηρία να ασκήσουν το δικαίωμά τους στην εργασία σε ίση βάση, χωρίς περικοπές επιδομάτων και με εύλογες προσαρμογές.

Το εργαστήριο διοργανώθηκε από την Ένωση για τη Μεσόγειο και την Ισπανική Οργάνωση Τυφλών,  με την υποστήριξη της Γερμανικής Υπηρεσίας Διεθνούς Συνεργασίας,  με την επιδίωξη να τεθούν οι βάσεις για μια αγορά εργασίας χωρίς αποκλεισμούς, όπου τα άτομα με αναπηρία θα μπορούν να συμμετέχουν πλήρως και ισότιμα, συμβάλλοντας στην ευημερία και την ποικιλομορφία των χωρών της Μεσογείου.

Στην ομιλία του (επισυνάπτεται), ο κ. Βαρδακαστάνης μίλησε για τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν τα άτομα με αναπηρία στην εύρεση εργασίας, για το μισθολογικό χάσμα, τα μεγάλα ποσοστά ανεργίας, τον ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν τα Συνδικάτα καθώς και τα θεσμικά όργανα της ΕΕ στην πρόσβαση σε ποιοτική απασχόληση για τα άτομα με αναπηρία. Μεταξύ άλλων, επισήμανε ότι «είναι συγκλονιστικό το γεγονός ότι στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ βλέπουμε τα ποσοστά ανεργίας να βρίσκονται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα και ενώ έχουμε σημειώσει σημαντική πρόοδο όσον αφορά στη συμπερίληψη των ανθρώπων στην εργασία μετά το ξέσπασμα της πρόσφατης οικονομικής κρίσης, καμία ευρωπαϊκή χώρα, ούτε μία, δεν έχει καταφέρει να βελτιώσει σημαντικά τα αποτελέσματα της απασχόλησης για τα άτομα με αναπηρία». Τόνισε επίσης τα τελευταία στοιχεία της Eurostat, σύμφωνα με την οποία μόνο το 51,3% των ατόμων με αναπηρία στην Ευρωπαϊκή Ένωση απασχολούνται, σε σύγκριση με το 75,6% των ατόμων χωρίς αναπηρία: «Για τις γυναίκες με αναπηρία το ποσοστό είναι ακόμη χαμηλότερο, με μέσο ποσοστό απασχόλησης μόλις 49%. Τα νεαρά άτομα με αναπηρία ηλικίας 20 έως 29 ετών, από την πλευρά τους, έχουν μέσο ποσοστό απασχόλησης μόλις 47,4%.». Και από αυτούς «μόλις το 29% των ανδρών και το 20% των γυναικών με αναπηρία στην Ευρωπαϊκή Ένωση εργάζονται με πλήρη απασχόληση. Παράλληλα, η Ευρώπη έχει ένα πολύ σαφές μισθολογικό χάσμα μεταξύ των ατόμων με αναπηρία».

Για το επίδομα αναπηρίας: «Ένα από τα σημαντικότερα εμπόδια που αντιμετωπίζουν τα άτομα με αναπηρία ώστε να εισέλθουν στην αγορά εργασίας στο ευρωπαϊκό πλαίσιο, είναι η απειλή της απώλειας του επιδόματος αναπηρίας κατά την έναρξη της εργασίας. (…)Πρώτον, όπως έχουμε διαπιστώσει, τα άτομα με αναπηρία είναι ούτως ή άλλως πιο πιθανό να είναι χαμηλόμισθοι και εργαζόμενοι μερικής απασχόλησης. Επιπλέον, η διαβίωση ως άτομο με αναπηρία κοστίζει γενικά σημαντικά περισσότερο από ό,τι για τα άτομα χωρίς αναπηρία.

Στην πραγματικότητα, αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο υπάρχει το επίδομα αναπηρίας εξ αρχής. Δεν είναι κάποιο γενναιόδωρο δώρο ή μια μορφή φιλανθρωπίας. Αποσκοπεί στην αποζημίωση των ατόμων για όλα τα πρόσθετα έξοδα που αντιμετωπίζουν εξαιτίας της διαβίωσης σε μια κοινωνία που δεν είναι φτιαγμένη για να εξυπηρετεί τις ανάγκες τους.

Αυτό είναι κάτι που στην πατρίδα μου, την Ελλάδα, καταπολεμήσαμε ακούραστα και με επιτυχία, προκειμένου να διευκολύνουμε τα άτομα με αναπηρία να αναλάβουν μισθωτή εργασία».

Για τον ρόλο των Συνδικάτων: «Γνωρίζουμε ότι τα Συνδικάτα έχουν τεράστιο ρόλο να διαδραματίσουν όταν πρόκειται να αγωνιστούν για δίκαιες και αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας. (…). τα Συνδικάτα θα πρέπει να γνωρίζουν σαφώς τις ανάγκες των εργαζομένων με αναπηρία, ώστε να μπορούν να συνηγορήσουν για λογαριασμό τους. Ο καλύτερος τρόπος για να συμβεί αυτό είναι να διασφαλιστεί ότι τα άτομα με αναπηρία συμμετέχουν πλήρως στα Συνδικάτα, οι συλλογικές διαπραγματεύσεις πρέπει να γίνουν πιο προσιτές σε όλους τους εργαζομένους που συνήθως υποεκπροσωπούνται σε αυτές, όπως είναι οι εργαζόμενοι με αναπηρία».

Για την ΕΕ και τα κράτη: «Μία από τις κύριες προτάσεις μας είναι να θεσπίσει η Ευρωπαϊκή Ένωση μια εγγύηση για την απασχόληση και τις δεξιότητες των ατόμων με αναπηρία, η οποία θα είναι ένα πρόγραμμα που θα χρησιμοποιεί κονδύλια της ΕΕ για να εγγυάται στα άτομα με αναπηρία που αναζητούν εργασία μια καλής ποιότητας προσφορά απασχόλησης, συνεχιζόμενης εκπαίδευσης, μαθητείας και πρακτικής άσκησης εντός περιόδου τεσσάρων μηνών (…)Χρειαζόμαστε επίσης όλες οι κυβερνήσεις, είτε στην Ευρώπη είτε αλλού, να χρησιμοποιούν τις κρατικές ενισχύσεις για να προσφέρουν θετικά κίνητρα στην αγορά εργασίας στους εργοδότες που καλωσορίζουν τους εργαζόμενους με αναπηρία – όπως είναι η παροχή επιδοτήσεων των μισθών, χρημάτων για προσαρμογές στο χώρο εργασίας και η υποστήριξη για το κόστος κατάρτισης».

Το κείμενο της επιστολής:

Ομιλία Ι. Βαρδακαστάνη

Συμπερίληψη των ατόμων με αναπηρία στην ανοιχτή αγορά εργασίας

Όλοι μας εδώ σήμερα, λόγω της φύσης της εργασίας που κάνουμε, εκτιμούμε πόσο θεμελιώδης είναι η ποιοτική απασχόληση για την αίσθηση της ευημερίας, της συμπερίληψης και ακόμη και της ταυτότητάς μας.

Στην πραγματικότητα δεν χρειάζεται κάποιος να εργάζεται στον τομέα των ανθρώπινων δικαιωμάτων ή των δικαιωμάτων των εργαζομένων για να είναι αυτό αντιληπτό. Όλοι μας, με τον τρόπο μας, μέσα από καλές και κακές εμπειρίες, θα έχουμε αναγνωρίσει σε κάποια στιγμή της ζωής μας πόσο μεγάλη διαφορά μπορεί να κάνει μια καλή θέση εργασίας με δίκαιες συνθήκες στην αίσθηση της αξίας μας και στη γενική ικανοποίησή μας από τη ζωή.

Με τον ίδιο τρόπο, μπορούμε να αντιληφθούμε πόσο επιζήμιο μπορεί να είναι όταν ένα άτομο αντιμετωπίζει επισφαλείς συμβάσεις και άδικες συνθήκες εργασίας, όπου τα δικαιώματά του δεν γίνονται σεβαστά.

Η πρόσβαση σε ποιοτική απασχόληση εξακολουθεί να αποτελεί ιδιαίτερα πιεστικό ζήτημα για τα άτομα με αναπηρία. Είναι συγκλονιστικό το γεγονός ότι στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ βλέπουμε τα ποσοστά ανεργίας να βρίσκονται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα και ενώ έχουμε σημειώσει σημαντική πρόοδο όσον αφορά στην ένταξη των ανθρώπων στην εργασία μετά το ξέσπασμα της πρόσφατης οικονομικής κρίσης, καμία ευρωπαϊκή χώρα, ούτε μία, δεν έχει καταφέρει να βελτιώσει σημαντικά τα αποτελέσματα της απασχόλησης για τα άτομα με αναπηρία.

Η Ευρώπη είναι μια ήπειρος με γηράσκοντα πληθυσμό και συρρικνούμενο εργατικό δυναμικό. Μόλις σήμερα, που πλέον δεν επαρκούν οι εργαζόμενοι για να καλύψουν τις αυξανόμενες ανάγκες της ηπείρου σε εργατικό δυναμικό, οι πολιτικοί αφυπνίζονται για τα επίμονα εμπόδια που καθιστούν σχεδόν αδύνατη την εξεύρεση εργασίας για πολλά άτομα με αναπηρία.

Αν και είναι σοκαριστικό το γεγονός ότι μόλις τώρα οι κυβερνήσεις παίρνουν σοβαρά υπόψη τους το ζήτημα αυτό, και μάλιστα προς το δικό τους συμφέρον, μας παρέχεται μια μοναδική στιγμή για να πιέσουμε για την άρση πολλών από τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν τα άτομα με αναπηρία που αναζητούν εργασία, μια για πάντα.

Πρώτα απ’ όλα, είναι σημαντικό να δούμε πόσο δύσκολη είναι η εικόνα της απασχόλησης για τα άτομα με αναπηρία στην Ευρώπη.

Έχουμε αρκετά σαφή στοιχεία, στην Ευρώπη τουλάχιστον, που δείχνουν ότι αυτό ακριβώς ισχύει. Στις νότιες ευρωπαϊκές χώρες που συνορεύουν με τη Μεσόγειο, η κατάσταση είναι εξαιρετικά δύσκολη.

Για να ξεκινήσουμε με πολύ απλά λόγια, αυτό που μας δείχνουν τα δεδομένα είναι ότι πολλά άτομα με αναπηρία δυσκολεύονται να βρουν οποιαδήποτε εργασία, παρά το γεγονός ότι την αναζητούν ενεργητικά. Το άλλο ζήτημα είναι ότι, ακόμη και μεταξύ εκείνων που καταφέρνουν να βρουν εργασία, η ποιότητα της απασχόλησης που βρίσκουν είναι πολύ συχνά πολύ χειρότερη από εκείνη του μέσου εργαζόμενου χωρίς αναπηρία.

Να τι γνωρίζουμε ότι ισχύει για την Ευρώπη.

Πρώτον, τα άτομα με αναπηρία έχουν λιγότερες πιθανότητες να απασχοληθούν σε σχέση με τα άτομα χωρίς αναπηρία στην ΕΕ.

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Eurostat, μόνο το 51,3% των ατόμων με αναπηρία στην Ευρωπαϊκή Ένωση απασχολούνται, σε σύγκριση με το 75,6% των ατόμων χωρίς αναπηρία.

Για τις γυναίκες με αναπηρία το ποσοστό είναι ακόμη χαμηλότερο, με μέσο ποσοστό απασχόλησης μόλις 49%. Τα νεαρά άτομα με αναπηρία ηλικίας 20 έως 29 ετών, από την πλευρά τους, έχουν μέσο ποσοστό απασχόλησης μόλις 47,4%.

Ωστόσο, όπως έχουμε ήδη διαπιστώσει, πίσω από αυτά τα στοιχεία κρύβονται πολλά πράγματα. Δηλαδή, μεταξύ του 51,3% των ατόμων με αναπηρία που απασχολούνται, σε καμία περίπτωση δεν εργάζονται όλοι στην ελεύθερη αγορά εργασίας ή με μισθούς που τους επιτρέπουν να τα βγάλουν πέρα.

Όπως γνωρίζουμε, μπορεί να είναι πολύ δύσκολο να τα βγάλεις πέρα με μισθό μερικής απασχόλησης, ιδίως με τις σημαντικές αυξήσεις στο κόστος ζωής. Όταν πρόκειται για ποσοστά πλήρους απασχόλησης, καταλαβαίνουμε πόσοι άνθρωποι με αναπηρία καταφέρνουν να βρουν εργασία μόνο με μερική απασχόληση. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τις γυναίκες με αναπηρία.

Μόλις το 29% των ανδρών και το 20% των γυναικών με αναπηρία στην Ευρωπαϊκή Ένωση εργάζονται με πλήρη απασχόληση.

Παράλληλα, η Ευρώπη έχει ένα πολύ σαφές μισθολογικό χάσμα μεταξύ των ατόμων με αναπηρία.

Μια μελέτη σχετικά με το μέσο εισόδημα για διάφορες ομάδες στην ΕΕ δείχνει ότι κατά μέσο όρο οι γυναίκες με αναπηρία λαμβάνουν χαμηλότερο ετήσιο εισόδημα από τους άνδρες με αναπηρία και ότι τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες με αναπηρία λαμβάνουν λιγότερα από τους συνομηλίκους τους χωρίς αναπηρία.

Κατά μέσο όρο, οι άνδρες με αναπηρία στην ΕΕ παίρνουν στο σπίτι τους κάτι λιγότερο από το 85% του ποσού που παίρνουν οι άνδρες χωρίς αναπηρία. Οι γυναίκες με αναπηρία κερδίζουν κατά μέσο όρο μόλις το 83% περίπου αυτού που κερδίζουν οι γυναίκες χωρίς αναπηρία. Και πάλι, αυτό βασίζεται μόνο στα άτομα με αναπηρία που έχουν καταφέρει να βρουν εργασία. Για όσους εμποδίζεται η πρόσβαση στην αγορά εργασίας, τα πράγματα είναι φυσικά πολύ χειρότερα.

Ένα από τα σημαντικότερα εμπόδια που αντιμετωπίζουν τα άτομα με αναπηρία για να εισέλθουν στην αγορά εργασίας στο ευρωπαϊκό πλαίσιο, είναι η απειλή της απώλειας του επιδόματος αναπηρίας κατά την έναρξη της εργασίας. Στα περισσότερα κράτη μέλη της ΕΕ, τα άτομα με αναπηρία είτε θα δουν το επίδομά τους να μειώνεται σημαντικά είτε θα τους κοπεί εντελώς όταν βρουν δουλειά.

Η απειλή της απώλειας του επιδόματος αναπηρίας είναι σημαντική. Αποτελεί τεράστιο κίνδυνο φτώχειας κατά τη διάρκεια της εργασίας για τα άτομα με αναπηρία.

Πρώτον, όπως έχουμε διαπιστώσει, τα άτομα με αναπηρία είναι ούτως ή άλλως πιο πιθανό να είναι χαμηλόμισθοι και εργαζόμενοι μερικής απασχόλησης. Επιπλέον, η διαβίωση ως άτομο με αναπηρία κοστίζει γενικά σημαντικά περισσότερο από ό,τι για τα άτομα χωρίς αναπηρία.

Στην πραγματικότητα, αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο υπάρχει το επίδομα αναπηρίας εξ αρχής. Δεν είναι κάποιο γενναιόδωρο δώρο ή μια μορφή φιλανθρωπίας. Αποσκοπεί στην αποζημίωση των ατόμων για όλα τα πρόσθετα έξοδα που αντιμετωπίζουν εξαιτίας της διαβίωσης σε μια κοινωνία που δεν είναι φτιαγμένη για να εξυπηρετεί τις ανάγκες τους.

Αυτό είναι κάτι που στην πατρίδα μου, την Ελλάδα, καταπολεμήσαμε ακούραστα και με επιτυχία, προκειμένου να διευκολύνουμε τα άτομα με αναπηρία να αναλάβουν μισθωτή εργασία.

Ένας δίκαιος, βιώσιμος μισθός δεν είναι σε καμία περίπτωση ο μόνος δείκτης ποιοτικής απασχόλησης. Όπως έχουμε ήδη αναφέρει, πάρα πολλά άτομα με αναπηρία εξακολουθούν να απασχολούνται σε προστατευμένες θέσεις εργασίας. Σε ορισμένες χώρες αυτό είναι περισσότερο πολιτισμικά ριζωμένο από ό,τι σε άλλες. Η Γερμανία και η Αυστρία αποτελούν βασικά παραδείγματα πλούσιων και ιδιαίτερα ανεπτυγμένων χωρών που παρ’ όλα αυτά εμμένουν στην αντίληψη ότι ένα προστατευμένο, διαχωρισμένο εργασιακό περιβάλλον, σχεδιασμένο για άτομα με αναπηρία να εργάζονται μόνο μεταξύ άλλων ατόμων με αναπηρία, είναι μια καλή επιλογή.

Οι ρυθμίσεις αυτές μπορούν να θεωρηθούν ως ένας τρόπος αποφυγής προσαρμογών που θα επέτρεπαν σε πολλά άτομα με αναπηρία να εισέλθουν στην ανοικτή αγορά εργασίας, εργαζόμενοι σε θέσεις εργασίας μαζί με τα υπόλοιπα μέλη της κοινότητάς τους. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι εργαζόμενοι σε προστατευμένα περιβάλλοντα δεν έχουν καν το νομικό καθεστώς του εργαζομένου. Έτσι, απαλλάσσονται από τις υποχρεώσεις τους όσον αφορά τους μισθούς, την ετήσια άδεια, την άδεια ασθενείας, το δικαίωμα στην κατάρτιση κ.λπ.

Ακόμα και στην ανοικτή αγορά εργασίας, βλέπουμε ζητήματα που αφορούν στις συνθήκες εργασίας που υπερβαίνουν το ζήτημα του μισθού. Παρατηρούμε δυστυχώς μια απροθυμία των εργοδοτών να παρέχουν εύλογες προσαρμογές σε εργαζόμενους με αναπηρία. Αυτό μπορεί να είναι τόσο η διστακτικότητα να γίνουν προσαρμογές στο χώρο εργασίας που θα επέτρεπαν σε έναν εργαζόμενο με αναπηρία να είναι σε θέση να κάνει τη δουλειά του, ή ακόμη και να είναι ευέλικτοι όσον αφορά τις διευθετήσεις εργασίας και το ωράριο εργασίας κ.λπ.

Γνωρίζουμε ότι τα Συνδικάτα έχουν τεράστιο ρόλο να διαδραματίσουν όταν πρόκειται να αγωνιστούν για δίκαιες και αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας. Βλέπουμε στα Συνδικάτα τη δυνατότητα να βελτιώσουν σημαντικά το σεβασμό των συνθηκών εργασίας για τους εργαζόμενους με αναπηρία, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για δίκαιη αμοιβή για εργασία ίσης ή ισοδύναμης αξίας και την παροχή εύλογων προσαρμογών.

Για να μπορέσουν τα Συνδικάτα να εκπληρώσουν αυτό το σκοπό, θα πρέπει να γνωρίζουν σαφώς τις ανάγκες των εργαζομένων με αναπηρία, ώστε να μπορούν να συνηγορήσουν για λογαριασμό τους. Ο καλύτερος τρόπος για να συμβεί αυτό είναι να διασφαλιστεί ότι τα άτομα με αναπηρία συμμετέχουν πλήρως στα Συνδικάτα.

Οι συλλογικές διαπραγματεύσεις πρέπει να γίνουν πιο προσιτές σε όλους τους εργαζομένους που συνήθως υποεκπροσωπούνται σε αυτές, όπως είναι οι εργαζόμενοι με αναπηρία. Θα πρέπει να ενθαρρυνθούν οι προσπάθειες και οι προσαρμογές για να συμπεριληφθούν τα άτομα με αναπηρία  σε αυτή τη διαδικασία και να διασφαλιστεί ότι προβλέπονται όλες ανεξαιρέτως οι απαιτήσεις προσβασιμότητας για τη συμμετοχή τους.

Όσον αφορά στις θετικές δράσεις και πολιτικές που θα ήθελε να δει η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή ως απάντηση στα ζητήματα απασχόλησης που αντιμετωπίζουν τα άτομα με αναπηρία, θα πρέπει να ξεκινήσουμε μιλώντας για το μέλλον της Στρατηγικής της ΕΕ για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει διανύσει μόλις το ήμισυ της δεκαετούς στρατηγικής της για την εφαρμογή της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, και παρόλα αυτά για τα υπόλοιπα πέντε χρόνια δεν διαθέτει σαφή σχεδιασμό σχετικά με τις δράσεις που θα αναλάβει.

Η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή ενέκρινε έκθεση σχετικά με τις δράσεις που πρέπει να αναλάβει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τα επόμενα χρόνια. Μία από τις κύριες προτάσεις μας είναι να θεσπίσει η Ευρωπαϊκή Ένωση μια εγγύηση για την απασχόληση και τις δεξιότητες των ατόμων με αναπηρία, η οποία θα είναι ένα πρόγραμμα που θα χρησιμοποιεί κονδύλια της ΕΕ για να εγγυάται στα άτομα με αναπηρία που αναζητούν εργασία μια καλής ποιότητας προσφορά απασχόλησης, συνεχιζόμενης εκπαίδευσης, μαθητείας και πρακτικής άσκησης εντός περιόδου τεσσάρων μηνών. Θα χρησιμοποιεί τα διαθέσιμα κονδύλια για να συμβάλει στην υποστήριξη του ατόμου στην εργασία, στην υποστήριξη του εργοδότη του ή του εκπαιδευτικού ιδρύματος που τον υποδέχεται για να καλύψει τις ανάγκες του.

Η ΕΟΚΕ θεωρεί επίσης ότι είναι ζωτικής σημασίας τα άτομα με αναπηρία σε όλα τα κράτη μέλη να μπορούν να διατηρούν τα επιδόματα αναπηρίας καθώς εργάζονται. Αυτό είναι κάτι που θα απελευθερώσει πολλά άτομα με αναπηρία από τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν σήμερα για την υλική τους ευημερία όταν είναι εργαζόμενοι.

Χρειαζόμαστε επίσης όλες οι κυβερνήσεις, είτε στην Ευρώπη είτε στον υπόλοιπο κόσμο, να χρησιμοποιούν τις κρατικές ενισχύσεις για να προσφέρουν θετικά κίνητρα στην αγορά εργασίας στους εργοδότες που καλωσορίζουν τους εργαζόμενους με αναπηρία – όπως είναι η παροχή επιδοτήσεων των μισθών, χρημάτων για προσαρμογές στο χώρο εργασίας και η υποστήριξη για το κόστος κατάρτισης.

Φαίνεται ότι ποτέ άλλοτε δεν έχουν γίνει περισσότερες συζητήσεις και δεν έχει δοθεί τόση έμφαση στο πώς να αρθούν τα εμπόδια που εμποδίζουν τα άτομα με αναπηρία να βρουν ουσιαστική απασχόληση.

Όποιοι και αν είναι οι λόγοι που κρύβονται πίσω από αυτό, πρέπει να αδράξουμε αυτή την ευκαιρία και να προχωρήσουμε μπροστά για ένα μέλλον όπου η αναπηρία δεν θα είναι πλέον συνώνυμο της ανεργίας, της φτώχειας και του αποκλεισμού.