Ο Δροσίνης και οι τυφλοί
ΟΙΚΟΣ ΤΥΦΛΩΝ – ΑΜΠΕΤΕΙΟ ΊΔΡΥΜΑ 1908
Ο Γεώργιος Δροσίνης ήταν ο πρώτος που μερίμνησε για τη ζωή
των τυφλών.
Το 1896 συγκεντρώνει στοιχεία για τη ζωή τους. Από όλο τον
κόσμο αναζητά οικονομική βοήθεια για να πραγματοποιήσει το όνειρό του: την
ίδρυση ενός Ασύλου για τους τυφλούς.
Από αναφορές του ιδίου μαθαίνουμε, ότι οι πρώτες καταθέσεις
έγιναν στην Εθνική Τράπεζα, από την Ελένη Βασιλείου 25.000 δρχ. και από τον
Αλέξανδρο Πλατιανό 25.000 φράγκα σε τράπεζα στην Κέρκυρα. Το 1906 γράφει ένα
βιβλίο με τίτλο «Οι Τυφλοί» που τυπώνεται από τον Σ.Ω.Β.. Είναι μια
ποικιλόμορφη παγκόσμια έρευνα για τη θέση των τυφλών μέσα στην κοινωνία, από
τον 18ο αιώνα μέχρι τον 20ο. Σ’ αυτό καταθέτει προτάσεις για τη βελτίωση της
ποιότητας της ζωής των τυφλών.
Λίγοι γνωρίζουν ότι ο Οίκος Τυφλών είναι έργο του ποιητή
Δροσίνη. Όταν επισκέφτηκε τον Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου Παιδείας και
ζήτησε τη βοήθειά του πήρε την εξής απάντηση: «Εμείς δεν μπορούμε να
φροντίσουμε τους ανοιχτομάτηδες και θέλεις να σκεφτούμε τους τυφλούς;» Και ο
Δροσίνης αποφασισμένος να προχωρήσει απάντησε: «Πολύ καλά, αφού το Κράτος δεν
μπορεί, θα το αναλάβω εγώ. Η λέξη αποτυχία δεν είναι γραμμένη στο λεξικό μου».
Ο δημοσιογραφικός αγώνας του Δροσίνη είχε φέρει κι άλλους
χορηγούς. Συγκεντρώνεται ένα σεβαστό ποσό στο ταμιευτήριο της Βιομηχανικής
Τράπεζας στην αρχή του 1905. Ο Βικέλας, πρόεδρος του Σ.Ω.Β., παρακινούμενος από
τον Δροσίνη, επισκέπτεται την άνοιξη του ιδίου χρόνου σχολεία τυφλών στην
Αγγλία, Γαλλία, Ελβετία και Σουηδία για να έχει άμεση αντίληψη για τις μεθόδους
εκπαίδευσής τους. Το ίδιο έκανε και ο Αθανασάκης, συγγενής της γυναίκας του,
προσωπικός του φίλος και θαυμαστής της κρίσης και της διορατικότητάς του.
Λεπτομέρειες από τα ταξίδια αυτά, μαθαίνουμε από την αλληλογραφία του Βικέλα με
τον Δροσίνη, από τις αναφορές του Δροσίνη ως Γενικού Γραμματέα του Σ.Ω.Β. από
τις Συνελεύσεις του Διοικητικού Συμβουλίου και γενικά από τα αρχεία του
Συλλόγου, που είναι όλα γραμμένα από το χέρι του Δροσίνη.
Διαβάζουμε λοιπόν ότι ο Βικέλας επισκέπτεται πρώτα το Παρίσι
και από τις σχολές τυφλών και από τα άσυλα, συγκεντρώνει και στέλνει στην Αθήνα
σχετικά βιβλία και όργανα διδασκαλίας. Αναφέρει ότι στο Παρίσι εκτός αττό
σχολείο, υπάρχει τυπογραφείο και Σχολείο Μουσικής. Έπειτα επισκέπτεται την
Αγγλία, από όπου γράφει στον Δροσίνη:
«Εδώ στην Αγγλία φροντίζουν πολύ δια την εξόδευσιν των έργων
των τυφλών, κατασκευών σχοινιών, ψάθινων καθισμάτων και σκευών. Εις αυτό βοηθά
η Association» και συνεχίζει: – «Η βιβλιοθήκη τους περιέχει 16.000 βιβλία
τυφλών. Είναι δανειστική. Τα ζητούμενα είναι ως επί το πλείστον τα
μυθιστορήματα. Εκτός από έντυπα έχουν και πολλά χειρόγραφα. Χιλιάδες κυρίες
αντιγράφουν βιβλία κατά το σύστημα BRAILLE. Εννοείται ότι το κάμνουν δωρεάν».
Στην τρίτη του επίσκεψη στην Ελβετία και ιδιαίτερα στην
Ζυρίχη, ο Βικέλας επισκέπτεται ένα σχολείο κωφαλάλων και τυφλών. Κατόπιν
μεταβαίνει στη Λουκέρνη για να συναντηθεί με το διευθυντή της Σχολής Τυφλών του
Ίλλτζαχ της Αλσατίας. Ο διευθυντής αυτός αλληλογράφησε με τον Δροσίνη, για να
πραγματοποιηθεί η αποστολή της υποτρόφου Ειρήνης Λασκαρίδου στο σχολείο της
Αλσατίας. Η διοίκηση του ειδικού αυτού σχολείου είχε στείλει απλόχερα και με
ενθουσιασμό εξειδικευμένο υλικό για τους τυφλούς στη Σχολική Έκθεση που είχε
οργανώσει ο Δροσίνης.
Το Φθινόπωρο του 1905 το ζήτημα είχε ωριμάσει. Ο Δροσίνης
είχε πείσει όλα τα μέλη του Συλλόγου και ο Βικέλας φορτισμένος με συγκινήσεις
και εντυπώσεις λέει το «Ναι». Η κατάρτιση του καταστατικού λειτουργίας του
Ιδρύματος, το οποίο έχει ως σκοπό τη μέριμνα των τυφλών και ειδικότερα την
ανατροφή και εκπαίδευση των τυφλών παιδιών, ήταν γεγονός.
Ο Δροσίνης πανευτυχής, βλέπει το όραμά του να γίνεται πραγματικότητα
και γράφει στα πρακτικά του Συλλόγου: «Στη Συνεδρία της 22ας Οκτωβρίου του
1905, έγινε ο Πρώτος λόγος για την εκπαίδευση των τυφλών. Ο Γραμματεύς (δηλαδή
ο Δροσίνης), ανεκοίνωσεν ότι η πρώτη αφορμή προς μελέτη είχε δοθεί εις το
Γραφείον, από την Σχολικήν Έκθεσιν. Τα εκθέματα του σχολείου της Αλσατίας
περιλαμβάνουν πίνακες και βιβλία διδασκαλίας και βρίσκονται στο Εκπαιδευτικό
Μουσείο του Συλλόγου».
Αυτό που, ίσως, έχει ιδιαίτερη σημασία είναι σ ελιγμός του
Δροσίνη που διαφαίνεται στην επόμενη παράγραφο. Διαβάζουμε Χρονικά 1899 -1939:
«Η όλη αυτή ενέργεια του, ουδόλως, δεσμεύει τον Σύλλογον, εν
τούτοις είναι βέβαιον, ότι το Διοικητικό Συμβούλιον θα εγκρίνη ταύτην και εν
καιρώ θα εξεύρη τρόπον περί εφαρμογής χωρίς να αναλάβη τα οικονομικά βάρη και
τας ευθύνας.
Το Διοικητικό Συμβούλιον ομοφώνως ενέκρινε και επεδοκίμασε
τα υπό του Γραμματέως γενόμενα και ανέθεσεν εις τον Πρόεδρον να ονομάση
επιτροπήν εκ τριών Συμβούλων, όπως από κοινού μετά του Προεδρείου καταρτίση,
τον οργανισμόν του ιδρύματος, έχοντος σκοπόν την υπέρ των τυφλών εν γένει
μέριμναν και ιδίως την ανατροφήν και εκπαίδευσιν τυφλών παιδιών, με την
προϋπόθεσιν, ότι το ίδρυμα τούτο θα είναι εντελώς ανεξάρτητον, του Συλλόγου μη
αναλαμβάνοντας ουδεμίαν ευθύνην περί της διοικήσεως και της οικονομικής
συντηρήσεώς του». Ο Οίκος Τυφλών ιδρύθηκε στις 7 Μαΐου του 1906 από εταίρους
και φίλους του Συλλόγου. Μέλη της εφορείας του, η οποία ετέθη υπό την προεδρία
του Μητροπολίτου Αθηνών, εξελέγησαν οι Ιωάννης Αθανασάκης, Εμμανουήλ Δραγούμης,
Κλεισθένης Καλογερής και Σ. Στρέϊτ. Την κοσμητεία απετέλεσαν η Βιργινία
Καλλιάδου, η Ελένη Μαυροκορδάτου και η Ιουλία Στρέϊτ. Την πρώτη οικονομική του
βάση αποτέλεσαν οι εισφορές του Αλεξίου Αθανασάκη 600 φράγκα χρυσά, του
Εμμανουήλ Μπενάκη 100 λίρες Αγγλίας, και τα χρήματα που είχε
συγκεντρώσει ο Σύλλογος υπέρ των τυφλών. Ακολούθησε η μεγάλη δωρεά 6.000 χρυσών
λιρών των κληρονόμων αδελφών (Ανανία και Ραφαήλ) Άμπετ από την Συρία, δωρεά που
έγινε με την παρέμβαση του Ιωάννη Αθανασάκη.
Ο Δροσίνης φρόντισε να γίνει η Ειρήνη Λασκαρίδου η πρώτη
τυφλοκόμος και τα βιβλία να τυπωθούν με το σύστημα BRAILLE, ώστε τα τυφλά
παιδιά να μορφωθούν όπως τα βλέποντα.
Όταν αργότερα το Υπουργείο θέλησε να τυπώσει βιβλία με το
σύστημα BRAILLE, αλλά χωρίς τόνους, διαφώνησε και ανέτρεψε την απόφαση
αυτή υποστηρίζοντας, ότι οι τυφλοί δεν πρέπει να υστερούν σε τίποτα από τους
άλλους συνανθρώπους τους. Φυσικά δεν πίστευε, ότι θα έρχονταν καιροί, όπου το
μονοτονικό θα είχε καθιερωθεί για όλους.
Ο Γ. Δροσίνης γράφει:
21 Ιουνίου 1946
«Ο Θάνατος του Πωπ, μου φέρνει στο νου τα χρόνια του 1901
και κατοπινό που συνεργάσθηκα μαζί του, όταν άρχισε την έκδοση της εφημερίδας
του-Αθήναι-. Όλη η ενέργεια για την πραγματοποίηση της πρωτοβουλίας μου για την
εκπαίδευση και προστασία των τυφλών, την έκαμα στις στήλες των –Αθηνών-, με
άρθρα δικά μου και φίλων. Στας Αθήνας έδωσα και δημοσιεύθηκε κι’ ένα γράμμα της
Ειρήνης Λασκαρίδου από την Σχολή Τυφλών στο Hillga (Ιλλτζαχ) της
Αλσατίας, που την είχα στείλη να μορφωθεί ως υπότροφος με χορηγία
της Ιφιγένειας Συγγρού».
Σκόρπια Φύλλα της Ζωής μου τόμος Α’ σ. 222
Στις αρχές Ιανουαρίου 1907, ετελέσθηκαν τα εγκαίνια της
Σχολής Τυφλών στην Καλλιθέα. Πρώτη Διευθύντρια της Σχολής, διορίσθηκε η Ειρήνη
Λασκαρίδου.
Το όνομα του Δροσίνη δεν υπάρχει μέσα στα πρώτα μέλη του
Ιδρύματος. Κατά τη συνήθειά του έμεινε μακριά, απλώς θεατής και όταν ρωτήθηκε
γιατί, απάντησε: «Από εδώ βοηθώ πιο σωστά». Υποστήριζε πάντα ότι τα πολλά
εγκώμια αδικούν το έργο , όσο και οι υπερβολικές κατακρίσεις.
Για το μεγάλο έργο αυτό, δεν δέχτηκε καμιά τιμητική θέση στο
πρώτο συμβούλιο του Ιδρύματος, μόνο συνέχισε να φροντίζει τους τυφλούς.
Φρόντισε επίσης την επαγγελματική αποκατάστασή των.
Πρέπει γενικά να πούμε, ότι ο Δροσίνης δεν συγκινήθηκε ποτέ
από τα εγκώμια και τους θαυμασμούς …. Δεχόταν του επαίνους μόνο όταν το άξιζε
πραγματικά.
Ο ποιητής λέει:
«Φρικτό μαρτύριο να νομίζης πως
έχεις άδικο και να χαίρεσαι
κάτι καλό που δεν τ ‘ αξίζεις».
Πηγή: www.drossinismuseum.gr
