Απόφαση Υφυπουργού Παναγιώτη Τσακλόγου
ΘΕΜΑ: «Οδηγίες για την εφαρμογή του συντελεστή αύξησης συντάξεων της παρ. 4 του άρθρου 14 του ν.4387/2016 από 01.01.2023»
Σχετ.: Η με Α.Π. 126331/28.12.2022 κοινή Υπουργική Απόφαση (Β’ 6949)
Μέρος πρώτο
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΉΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΑΡΟΧΩΝ ΚΥΡΙΑΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΤΜΗΜΑΤΑ Α΄, Β΄ Γ΄& Δ΄ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΠΑΡΟΧΩΝ ΤΜΗΜΑ Δ
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ & ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΩΝ ΑΝΑΦΟΡΩΝ
Διεύθυνση Πληροφορίες
: Σταδίου 29, 105 59, Αθήνα : Ε. Βρέκου,
ΠΡΟΣ:
e-Ε.Φ.Κ.Α. α. Γραφείο Διοικητή
Αθ. Λυκουργιάς,
β. Γενική Διεύθυνση Συντάξεων
Α. Λυτροκάπη,
γ. Γενική Διεύθυνση Συντάξεων
Χρ. Γκιουλέκα,
Δημοσίου Τομέα
Π. Καρτσακλή
δ. Γενική Διεύθυνση Επικουρικής
Ειρ. Συμεωνίδου
Ασφάλισης και Εφάπαξ Παροχών
Π. Νιάρχος
ε. Γενική Διεύθυνση Οικονομικών
Τηλέφωνο
: 2131516791, 2131516815,
Υπηρεσιών
2131516797, 2131516786,
2131516747, 2131516777, 2131516085
ΚΟΙΝ. :
Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών
Ηλ. Ταχ.
: synparoxes@ypakp.gr intaffairs@ypakp.gr dproyp@ypakp.gr
Υποθέσεων α. Γραφείο Υπουργού
β. Γραφείο Υφυπουργού Κ.Α.
γ. Γραφείο Γενικής Γραμματέως Κ.Α.
ενταύθα
ΘΕΜΑ: «Οδηγίες για την εφαρμογή του συντελεστή αύξησης συντάξεων της παρ. 4 του άρθρου 14 του ν.4387/2016 από 01.01.2023»
Σχετ.: Η με Α.Π. 126331/28.12.2022 κοινή Υπουργική Απόφαση (Β’ 6949)
Σας ενημερώνουμε ότι εκδόθηκε η υπ’ αρ. 126331/28.12.2022 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων σχετικά με τον καθορισμό του συντελεστή αύξησης συντάξεων της παρ. 4 του άρθρου 14 του ν.4387/2016 (Α’ 85) και παρέχουμε τις κάτωθι διευκρινήσεις.
Περιεχόμενα
1.
Συντελεστής αύξησης της παρ. 4 του άρθρου 14 του ν.4387/2016...............................................................................2
2.
Αύξηση ήδη καταβαλλομένων από τον e-ΕΦΚΑ την 31η.12.2022 συντάξεων ...........................................................4
3. Μεθοδολογία εφαρμογής της αύξησης στις ήδη καταβαλλόμενες έως 31.12.2022 συντάξεις -Προσωπικές Διαφορές............................................................................................................................................................................5
3.1. Είδη προσωπικών διαφορών...................................................................................................................................5
3.1. Εφαρμογή συντελεστή αύξησης σε συντάξεις που έχουν υπολογιστεί με βάση τις διατάξεις του ν.4387/2016 με έναρξη καταβολής από 01.10.2019 μέχρι 31.12.2022...................................................................................................8
3.2. Εφαρμογή συντελεστή αύξησης σε συντάξεις που έχουν υπολογιστεί με βάση τις προγενέστερες του ν.4387/2016 διατάξεις με έναρξη καταβολής έως 12.05.2016 ......................................................................................8
3.3. Εφαρμογή συντελεστή αύξησης σε συντάξεις που έχουν υπολογιστεί με βάση τις διατάξεις του ν.4387/2016 με έναρξη καταβολής από 13.05.2016 έως και 30.09.2019 .............................................................................................15
4. Εθνική Σύνταξη νέων απονομών από 01.01.2023.......................................................................................................17
5. Ανταποδοτική Σύνταξη νέων απονομών από 01.01.2023 ...........................................................................................18
6. Ανώτατο όριο κύριας και επικουρικής σύνταξης ........................................................................................................18
7. Κατώτατο όριο σύνταξης λόγω θανάτου και κατώτατο όριο σύνταξης λόγω εργατικού ατυχήματος ή επαγγελματικής νόσου.....................................................................................................................................................19
8. Βασική Σύνταξη π. ΟΓΑ .............................................................................................................................................20
9. Σύνταξη ανασφάλιστου υπερήλικα του ν. 1296/1982 (Α` 128) που καταβάλλεται από τον ΟΠΕΚΑ .......................20
10. Επίδομα ανασφάλιστου υπερήλικα του άρθρου 93 του ν.4387/2016 που καταβάλλεται από τον ΟΠΕΚΑ ............21
11. Επίδομα απολύτου αναπηρίας του άρθρου 42 του ν. 1140/1981 και Επίδομα του άρθρου 54 του π.δ. 169/2007 ...21
11.1. Επίδομα απολύτου αναπηρίας παλαιών ασφαλισμένων.....................................................................................21
11.2. Επίδομα απολύτου αναπηρίας νέων ασφαλισμένων ..........................................................................................22
11.3 Επίδομα απολύτου αναπηρίας πρώην ΟΓΑ ........................................................................................................23
11.4. Επίδομα του άρθρου 54 του π.δ. 169/2007 συνταξιούχων του δημοσίου..........................................................23
11.5. Εξωιδρυματικό επίδομα e-ΕΦΚΑ – άρθρο 42 του ν. 1140/1981 .......................................................................24
12. Συντάξεις απασχολούμενων συνταξιούχων γήρατος ................................................................................................24
13. Συντάξεις λόγω θανάτου μετά την πρώτη 3ετία καταβολής .....................................................................................24
14. Προσωρινές συντάξεις και Προκαταβολές σύνταξης ...............................................................................................24
15. Προσυνταξιοδοτικές παροχές και συμπληρώματα προσυνταξιοδοτικού..................................................................26
16. Επικουρικές Συντάξεις ..............................................................................................................................................26
17. Κατάργηση της παρακράτησης ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης συνταξιούχων του άρθρου 29 του ν.3986/2011 ...26
1. Συντελεστής αύξησης της παρ. 4 του άρθρου 14 του ν.4387/2016
Σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρου 14 του ν.4387/2016 (Α’ 85) «4. α. Το συνολικό ποσό της σύνταξης αυξάνεται από την 1.1.2023 κατ’ έτος, με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων με βάση συντελεστή που προκύπτει από το άθροισμα του ετήσιου ποσοστού μεταβολής του ΑΕΠ συν το ποσοστό μεταβολής του μέσου ετήσιου γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή του προηγούμενου έτους διαιρούμενου διά του δύο (2) και δεν υπερβαίνει το ποσοστό μεταβολής του μέσου ετήσιου γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή.».
Σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 27 του ν.4387/2016 (Α’ 85) «1. Σε εφαρμογή των ενιαίων κανόνων του Ε.Φ.Κ.Α. και των θεμελιωδών αρχών των άρθρων 1 και 2, οι ρυθμίσεις των άρθρων 4 -20 του Κεφαλαίου Β΄ εφαρμόζονται και στους ασφαλισμένους των φορέων, τομέων,
κλάδων και λογαριασμών που εντάσσονται στον Ε.Φ.Κ.Α. του άρθρου 53, με την επιφύλαξη των επόμενων παραγράφων, ειδικών ρυθμίσεων των άρθρων που ακολουθούν και με εξαίρεση των διατάξεων του Κεφαλαίου Β΄ που, από τη φύση τους, ρυθμίζουν αποκλειστικά τη σχέση των δημοσίων ή στρατιωτικών υπαλλήλων με την υπηρεσία τους.».
Σύμφωνα με το εδάφιο α’ της παρ. 1 του άρθρου 33 του ν.4387/2016 (Α’ 85) «1. Οι ήδη καταβαλλόμενες, κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος, κύριες συντάξεις, πλην όσων χορηγούνται από τον πρώην Οργανισμό Γεωργικών Ασφαλίσεων (Ο.Γ.Α.) και όσων χορηγούνται από το πρώην Ναυτικό Απομαχικό Ταμείο (Ν.Α.Τ.) και δεν έχουν επανυπολογισθεί ή υπολογισθεί δυνάμει της παρ. 1 του άρθρου 23α του κ.ν. 792/1978 (Α΄ 220), αναπροσαρμόζονται αποκλειστικά με μηχανογραφικές διαδικασίες, σύμφωνα με την ανάλογη εφαρμογή του άρθρου 14, σε συνδυασμό με τα άρθρα 7, 8, 27, 28, 30 και 12, βάσει των ειδικότερων ρυθμίσεων της επόμενης παραγράφου.».
Σύμφωνα με το άρθρο 18 του ν. 4997/2022 (Α’ 219) με τίτλο «Διαδικασία αναπροσαρμογής συντάξεων με βάση τον τιμάριθμο και την αύξηση του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος», «Η κοινή απόφαση της περ. α’ της παρ. 4 του άρθρου 14 του ν. 4387/2016 (Α’ 85), περί του καθορισμού με κοινή υπουργική απόφαση του συνολικού ποσού της σύνταξης που αυξάνεται από την 1η.1.2023 κατ’ έτος, εκδίδεται μέχρι την 31η Δεκεμβρίου του προηγούμενου έτους με βάση τα στοιχεία που περιλαμβάνονται στην Εισηγητική Έκθεση του κρατικού προϋπολογισμού. Διαφορές μεταξύ των στοιχείων της Εισηγητικής Έκθεσης του κρατικού προϋπολογισμού και των αντίστοιχων στοιχείων που δημοσιεύει η Ελληνική Στατιστική Αρχή λαμβάνονται υπόψη κατά τον καθορισμό του συντελεστή αύξησης των συντάξεων στην απόφαση του πρώτου εδαφίου που αφορά στο αμέσως επόμενο έτος και αποδίδονται.»
Με την σχετική απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων ορίστηκε ο συντελεστής της παρ. 4 του άρθρου 14 του ν.4387/2016, για την αύξηση ποσών συντάξεων και επιδομάτων, η αναπροσαρμογή των οποίων πραγματοποιείται με βάση την παρ. 4 του άρθρου 14 του ν.4387/2016. Ειδικότερα ορίστηκε ότι το συνολικό ποσό των κύριων συντάξεων του Ηλεκτρονικού Εθνικού Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (e-ΕΦΚΑ) με έναρξη καταβολής μέχρι και την 31η.12.2022 αυξάνεται από την 01.01.2023 κατά επτά και εβδομήντα πέντε εκατοστά επί τις εκατό (7,75%). Το ανωτέρω ποσοστό αύξησης προκύπτει από το άθροισμα του ετήσιου ποσοστού μεταβολής του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος έτους 2022, το οποίο, με βάση τα στοιχεία που περιλαμβάνονται στην Εισηγητική Έκθεση του Κρατικού Προϋπολογισμού έτους 2023, ανέρχεται σε πέντε και έξι δέκατα επί τοις εκατό (5,6%), και του ποσοστού μεταβολής του Μέσου Ετήσιου Γενικού Δείκτη Τιμών Καταναλωτή έτους 2022, το οποίο, με βάση τα στοιχεία που περιλαμβάνονται στην Εισηγητική Έκθεση του Κρατικού Προϋπολογισμού έτους 2023, ανέρχεται σε εννέα και εννέα δέκατα τοις εκατό (9,9%), διαιρούμενο δια του δύο (2), και δεν υπερβαίνει το ανωτέρω ποσοστό μεταβολής του Μέσου Ετήσιου Γενικού Δείκτη Τιμών Καταναλωτή έτους 2022.
Με βάση τα ανωτέρω ο συντελεστής της παρ. 4 του άρθρου 14 του ν.4387/2016 ορίζεται σε 1,0775.
Κάτωθι αναλύονται ανά κεφάλαιο τα μεγέθη που επηρεάζονται από τον συντελεστή της παρ. 4 του άρθρου 14 του ν.4387/2016.
2.
Αύξηση ήδη καταβαλλομένων από τον e-ΕΦΚΑ την 31η.12.2022 συντάξεων
Νομοθετικό πλαίσιο
Σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρου 14 του ν.4387/2016 (Α’ 85) «4. α. Το συνολικό ποσό της σύνταξης αυξάνεται από την 1.1.2023 κατ’ έτος, με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων με βάση συντελεστή που προκύπτει από το άθροισμα του ετήσιου ποσοστού μεταβολής του ΑΕΠ συν το ποσοστό μεταβολής του μέσου ετήσιου γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή του προηγούμενου έτους διαιρούμενου διά του δύο (2) και δεν υπερβαίνει το ποσοστό μεταβολής του μέσου ετήσιου γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή.».
Σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 27 του ν.4387/2016 (Α’ 85) «1. Σε εφαρμογή των ενιαίων κανόνων του Ε.Φ.Κ.Α. και των θεμελιωδών αρχών των άρθρων 1 και 2, οι ρυθμίσεις των άρθρων 4 -20 του Κεφαλαίου Β΄ εφαρμόζονται και στους ασφαλισμένους των φορέων, τομέων, κλάδων και λογαριασμών που εντάσσονται στον Ε.Φ.Κ.Α. του άρθρου 53, με την επιφύλαξη των επόμενων παραγράφων, ειδικών ρυθμίσεων των άρθρων που ακολουθούν και με εξαίρεση των διατάξεων του Κεφαλαίου Β΄ που, από τη φύση τους, ρυθμίζουν αποκλειστικά τη σχέση των δημοσίων ή στρατιωτικών υπαλλήλων με την υπηρεσία τους.».
Σύμφωνα με το εδάφιο α’ της παρ. 1 του άρθρου 33 του ν.4387/2016 (Α’ 85) «1. Οι ήδη καταβαλλόμενες, κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος, κύριες συντάξεις, πλην όσων χορηγούνται από τον πρώην Οργανισμό Γεωργικών Ασφαλίσεων (Ο.Γ.Α.) και όσων χορηγούνται από το πρώην Ναυτικό Απομαχικό Ταμείο (Ν.Α.Τ.) και δεν έχουν επανυπολογισθεί ή υπολογισθεί δυνάμει της παρ. 1 του άρθρου 23α του κ.ν. 792/1978 (Α΄ 220), αναπροσαρμόζονται αποκλειστικά με μηχανογραφικές διαδικασίες, σύμφωνα με την ανάλογη εφαρμογή του άρθρου 14, σε συνδυασμό με τα άρθρα 7, 8, 27, 28, 30 και 12, βάσει των ειδικότερων ρυθμίσεων της επόμενης παραγράφου.».
Εφαρμογή
Με βάση την παρ. 4 του άρθρου 14, την παρ. 1 του άρθρου 27 και το εδάφιο α’ της παρ. 1 του άρθρου 33 του ν.4387/2016 (Α’ 85), ο συντελεστής αύξησης επηρεάζει:
1.
Ως προς το είδος της σύνταξης: Κάθε είδους κύρια σύνταξη που καταβάλλεται από τον eΕΦΚΑ, δηλαδή κύριες συντάξεις λόγω γήρατος, γήρατος λόγω αναπηρίας, λόγω αναπηρίας και λόγω θανάτου.
2.
Ως προς την προέλευση της σύνταξης: Κάθε είδους κύρια σύνταξη που καταβάλλεται από τον e-ΕΦΚΑ, ανεξαρτήτως του πρώην φορέα, τομέα, κλάδου, λογαριασμού με τις διατάξεις του οποίου απονεμήθηκε αυτή, συμπεριλαμβανομένων του Δημοσίου, του π. ΟΓΑ και του π. ΝΑΤ.
3.
Ως προς την ημερομηνία έναρξης καταβολής της σύνταξης: Όλες τις κύριες συντάξεις που καταβάλλονται από τον e-ΕΦΚΑ, με έναρξη καταβολής μέχρι και την 31.12.2022.
Ειδικότερα, επηρεάζονται:
3.1.
οι ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις την 31.12.2022 που έχουν απονεμηθεί πριν την έναρξη ισχύος του ν.4387/2016 και έχουν επανυπολογιστεί με βάση τα άρθρα 14 και 33 του ν.4387/2016 και την υπ’ αρ. Φ.11321/οικ.10772/382/9.3.2021 Απόφαση του
Υφυπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων «Νέα αναπροσαρμογή κύριων συντάξεων -προστασία καταβαλλόμενων συντάξεων» (Β’ 1082).
3.2.
οι ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις την 31.12.2022 που έχουν απονεμηθεί πριν την έναρξη ισχύος του ν.4387/2016 και δεν έχει ολοκληρωθεί ο επανυπολογισμός τους με βάση τα άρθρα 14 και 33 του ν.4387/2016.
3.3.
οι ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις την 31.12.2022 που έχουν απονεμηθεί πριν την έναρξη ισχύος του ν.4387/2016 και δεν υπόκεινται σε επανυπολογισμό με βάση τα άρθρα 14 και 33 του ν.4387/2016, δηλαδή οι συντάξεις του π. ΟΓΑ και όσων χορηγούνται από το πρώην Ναυτικό Απομαχικό Ταμείο (Ν.Α.Τ.) και δεν έχουν επανυπολογισθεί ή υπολογισθεί δυνάμει της παρ. 1 του άρθρου 23α του κ.ν. 792/1978 (Α΄ 220).
3.4.
Οι καταβαλλόμενες από 13.05.2016 και έπειτα, που υπολογίζονται με βάση το ν.4387/2016 και με έναρξη καταβολής έως και 31.12.2022. Συντάξεις που θα απονεμηθούν από 01.01.2023, αλλά η ημερομηνία έναρξης καταβολής τους, ανατρέχει με βάση τη νομοθεσία, μέχρι και 31.12.2022, καταλαμβάνονται από τις αυξήσεις, για μηνιαίες συντάξεις από 01.01.2023 και έπειτα. Σημειώνεται ότι η ημερομηνία υποβολής της αίτησης αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για τον καθορισμό της έναρξης καταβολής της σύνταξης. Ειδικότερα, για τις συντάξεις γήρατος και θανάτου, εφαρμογή έχουν οι διατάξεις του άρθρου 1 του ν.4554/2018, ήτοι καταβάλλονται από την 1η ημέρα του επόμενου της υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης μήνα. Άρα, από τις αυξήσεις καταλαμβάνονται αιτήσεις συνταξιοδότησης, με ημερομηνία υποβολής μέχρι και 30.11.2022. Ως προς τις συντάξεις λόγω θανάτου συνταξιούχου, εάν ο θάνατος επέλθει εντός του Νοεμβρίου 2022, η έναρξη καταβολής της σύνταξης λόγω θανάτου είναι η 1η Δεκεμβρίου, επομένως η τελευταία θα αυξηθεί με βάση το συντελεστή αύξησης συντάξεων ως ήδη καταβαλλόμενη την 31.12.2022. Ωστόσο, εάν ο θάνατος επέλθει εντός του Δεκεμβρίου 2022, η έναρξη καταβολής της σύνταξης λόγω θανάτου είναι η 1η Ιανουαρίου, επομένως και πάλι, η σύνταξη του θανόντος θα αυξηθεί με βάση το συντελεστή αύξησης συντάξεων ως ήδη καταβαλλόμενη την 31.12.2022 και στη συνέχεια θα γίνει η μεταβίβαση της αυξημένης σύνταξης.
3.
Μεθοδολογία εφαρμογής της αύξησης στις ήδη καταβαλλόμενες έως 31.12.2022 συντάξεις -Προσωπικές Διαφορές
3.1.
Είδη προσωπικών διαφορών
Προκειμένου να καταστούν σαφέστερα τα παραδείγματα των επόμενων υποκεφαλαίων, κρίνεται σκόπιμη η καταγραφή των ειδών των προσωπικών διαφορών που προκύπτουν, αναλόγως της ημερομηνίας έναρξης καταβολής της σύνταξης, και εάν αυτές είναι συμψηφιστέες με την επικείμενη αύξηση. Ειδικότερα, διακρίνονται οι εξής κατηγορίες προσωπικών διαφορών:
Α. Προσωπικές διαφορές για συντάξεις με έναρξη καταβολής από 13.05.2016 (υπολογισμός σύνταξης με τις διατάξεις του ν.4387/2016)
...
