Υπόμνημα της Εθνικής Ομοσπονδίας Τυφλών και του Πανελληνίου Συνδέσμου Τυφλών προς τον Πρωθυπουργό της Χώρας κο Κυριάκο Μητσοτάκη ενόψει της 3ης του Δεκέμβρη, Παγκόσμιας Ημέρας Ατόμων με Αναπηρία – Μέρος 2ο

 

Υπόμνημα της Εθνικής Ομοσπονδίας Τυφλών και του Πανελληνίου Συνδέσμου Τυφλών προς τον Πρωθυπουργό της Χώρας κο Κυριάκο Μητσοτάκη ενόψει της 3ης του Δεκέμβρη, Παγκόσμιας Ημέρας Ατόμων με Αναπηρία – Μέρος 2ο

Θέματα Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών:

• Αυξήσεις στα επιδόματα που δικαιούνται τα άτομα με οπτική αναπηρία, όπως άλλωστε έχει προτείνει και η Ε.Σ.Α.μεΑ., καθώς και στις συντάξεις των τυφλών χαμηλοσυνταξιούχων, τουλάχιστον κατά 100 ευρώ από την 01/01/2024 και σύνδεσή τους με την ετήσια αύξηση που λαμβάνουν εργαζόμενοι και συνταξιούχοι.

• Επαναφορά των μισθών, καθώς και των δώρων εορτών και του επιδόματος αδείας, των 120 περίπου εναπομεινάντων εργαζομένων ατόμων με οπτική αναπηρία στο δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα, στα επίπεδα του Δεκεμβρίου του 2009, όπως και έχει αναγνωριστεί στους ένστολους και άλλες κατηγορίες ή επικουρικά, μέχρις ότου η οικονομία της χώρας επιτρέψει την ολική του αποκατάσταση, χορήγηση επιδόματος ειδικών συνθηκών διαβίωσης ποσού ύψους 25% επί των πάσης φύσεως μεικτών αποδοχών τους, το οποίο και να συνυπολογίζεται στο συντάξιμο μέρος του μισθού ή μηνιαίου επιδόματος οδοιπορικών, αίτημα επίσης δικαιολογημένο και σύμφωνο με τις καθημερινές ανάγκες μετακίνησης, οι οποίες είναι ιδιαιτέρως επιβαρυμένες για τους εργαζόμενους με οπτική αναπηρία. Προς αποφυγή αδικιών απέναντι στους συναδέλφους εργαζομένους, σημειώνουμε ότι η χορήγηση του ως άνω επιδόματος θα αφορά τυφλούς εργαζόμενους με οποιαδήποτε σχέση εργασίας κι αν έχουν προσληφθεί και ανεξαρτήτως του τρόπου πρόσληψης, πχ με τον Ν.2643/1998 ή μέσω Α.Σ.Ε.Π. ή με διορισμό μέσω κατάρτισης ειδικών πινάκων για ωρομίσθιους και αναπληρωτές ή με απλή πρόσληψη από ιδιώτη κ.λπ. Τα παραδείγματα είναι ενδεικτικά και αποσκοπούν στο να προλάβουν τυχόν εξαιρέσεις εργαζομένων με οπτική αναπηρία από το μέτρο. Επισημαίνουμε ότι το κόστος για τη χορήγηση του σχετικού επιδόματος στους εργαζόμενα άτομα με οπτική αναπηρία δεν υπερβαίνει όπως αποδεικνύεται τις 250.000 έως 300.000 ευρώ το χρόνο.

• Ζητάμε την πλήρη απαλλαγή από την επιβολή του ΕΝ.Φ.Ι.Α. της πρώτης κατοικίας μέχρι 120 τ.μ., προσαυξανόμενη κατά 20 τ.μ. ανά προστατευόμενο μέλος, εφόσον αυτή ιδιοκατοικείται ή της μοναδικής κατοικίας η οποία ανήκει κατά ψιλή κυριότητα, επικαρπία ή και τα δύο σε άτομο με οπτική αναπηρία 80% και άνω και τη φορολόγηση της υπόλοιπης ακίνητης περιουσίας μέχρι του ύψους των 250.000 ευρώ, προσαυξανόμενη κατά 50.000 ευρώ για κάθε προστατευόμενο μέλος, με το ποσό των 0,50 ευρώ ανά τετραγωνικό, όπως κατά τη διάρκεια ισχύος του Ε.Ε.Τ.Η.Δ.Ε. Επίσης, ζητάμε απαλλαγή από την επιβολή φόρου σε ακαλλιέργητα αγροτεμάχια και μειωμένο φόρο στις καλλιεργούμενες εκτάσεις οι οποίες αποφέρουν εισόδημα σε άτομα με οπτική αναπηρία που καλύπτονται ασφαλιστικά από τον Ο.Γ.Α. ή είναι άνεργοι. Επιπλέον, ζητάμε την εξαίρεση από την καταβολή ΕΝ.Φ.Ι.Α. του Κέντρου Εκπαίδευσης και Αποκατάστασης Τυφλών (Κ.Ε.Α.Τ.) για το σύνολο της ακίνητης περιουσίας του προκειμένου να είναι σε θέση να ανταποκριθεί στις ιδιαίτερα αυξημένες ανάγκες του προς όφελος των Ελλήνων τυφλών, μαθητών και φοιτητών, καθώς και κτηρίων που ανήκουν σε αναγνωρισμένους φορείς τυφλών και σε επίσημους φορείς της αναπηρίας (Ε.Σ.Α.με.Α. και τα σωματεία- μέλη αυτής) και ιδιοκατοικούνται.

• Ζητάμε την προστασία από πλειστηριασμό της πρώτης κατοικίας που ανήκει σε άτομο με οπτική αναπηρία, εφόσον αυτή ιδιοκατοικείται ή της μοναδικής κατοικίας η οποία ανήκει κατά ψιλή κυριότητα, επικαρπία ή και τα δύο σε άτομα της ως άνω κατηγορίας, καθώς και τη μη πώληση στεγαστικού ή καταναλωτικού δανείου που ανήκει σε άτομο με οπτική αναπηρία σε ξένα funds.

• Ζητάμε την αύξηση του ακατάσχετου ποσού σε λογαριασμό μισθού ή σύνταξης τυφλών και ατόμων με σοβαρά προβλήματα όρασης στο ύψος των 3.000 ευρώ, λόγω αυξημένων αναγκών εξαιτίας της αναπηρίας.

• Απαλλαγή των τυφλών και των ατόμων με προβλήματα όρασης από τα τεκμήρια του εισοδήματος. Να μην φορολογείται το τεκμαρτό εισόδημα των ως άνω ατόμων παρά μόνο το πραγματικό.

• Ζητάμε την εναρμόνιση με τον ιδιωτικό τομέα του ποσοστού αναπηρίας, ήτοι 80% και άνω, για όλες τις θετικές διακρίσεις που απολάβουν τα άτομα με βαριά αναπηρία (άτομα με οπτική αναπηρία, παραπληγικοί κ.λπ.), όπως φοροαπαλλαγές μισθών και συντάξεων, απαλλαγή από εισφορά αλληλεγγύης, αφορολόγητο αυτοκίνητο κ.λπ.

• Θέσπιση φοροαπαλλαγής στο εισόδημα των ελάχιστων τυφλών ελεύθερων επαγγελματιών έως του ποσού των 30.000 ευρώ, οι οποίοι κάτω από εξαιρετικά αντίξοες και ανταγωνιστικές συνθήκες, μη θέλοντας να βαδίσουν την πεπατημένη άσκησης του επαγγέλματος του τηλεφωνητή, που άλλωστε οδηγείται σε πλήρη εξαφάνιση, προσπαθούν να ανοίξουν νέους επαγγελματικούς ορίζοντες, καθώς και των εισοδημάτων προερχόμενων από άλλες πηγές για τυφλούς που είναι άνεργοι.  Περαιτέρω δε, για τυφλούς και άτομα με προβλήματα όρασης που έχουν εισοδήματα από ενοίκια και έχουν ως μοναδικό επιπλέον έσοδο το προνοιακό επίδομα, να απαλλάσσονται από τον φόρο ενοικίου.

• Επαναφορά της διάταξης του Ν.3865/2010 αρθ. 6 περ. ββ που αφορά τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης εργαζομένων του δημοσίου που είναι σύζυγοι ατόμων με ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω και τα οποία είναι ανίκανα για εργασία.

• Ουσιαστική εφαρμογή της εγκυκλίου Ε. 043/15-02-2021 που αφορά την εφαρμογή από τις αρμόδιες υπηρεσίες (ΚΕΠΑ κλπ) της διάταξης του άρθρου 74 του Ν.4764/2020 για την απόκτηση αφορολόγητου αυτοκινήτου από άτομα με οπτική αναπηρία με ποσοστό 80% και άνω, προκειμένου να σταματήσει η απίστευτη ταλαιπωρία που υφίστανται οι συνάδελφοι δικαιούχοι απόκτησης αναπηρικού αυτοκινήτου και απαλλαγής από τα τέλη κυκλοφορίας. Περαιτέρω επιβάλλεται να δοθεί εντολή προς τα Κέντρα Πιστοποίησης Αναπηρίας να κάνουν αποδεκτές τις παλαιές γνωματεύσεις ΚΕΠΑ (πριν από το 2013) των τυφλών δικαιούχων των ανωτέρω παροχών (απαλλαγή από το Τέλος Ταξινόμησης και τα Τέλη Κυκλοφορίας) οι οποίοι αιτούνται αντιστοίχιση της γνωμάτευσης τους με την υπ’ αριθμ. πρωτ. Δ18Α5038263 (ΦΕΚ 2710/Τ.Β’ /24-10-2013) Κ.Υ.Α. και να μην τους παραπέμπουν σε εκ νέου εξέταση από επιτροπή ΚΕΠΑ.

• Να απαλλαγούν από τον ΦΠΑ τα κάτωθι είδη για τυφλούς:

DAISY players (μηχάνημα που χρησιμοποιείται για την ακρόαση ακουστικών βιβλίων –audiobooks- από άτομα με οπτική αναπηρία, για ανάγνωση λογοτεχνικών έργων αλλά και συγγραμμάτων, καθώς και για μελέτη, δεδομένου ότι διαθέτει πολλές δυνατότητες, όπως η κράτηση σημειώσεων, η πλοήγηση σε κεφάλαια, σελίδες, παραγράφους, λέξεις κλπ.), μηχανές Braille, εκτυπωτές Braille, λευκά μπαστούνια, μεγεθυντές οθόνης κλειστού κυκλώματος τηλεόρασης (CCTV), ομιλούντα θερμόμετρα απολύτως απαραίτητα για μετρήσεις, ομιλούντα πιεσόμετρα, ομιλούντα οξύμετρα, μεγεθυντικούς φακούς για την υποβοήθηση ατόμων με χαμηλή όραση φορητούς ή επιτραπέζιους, γυαλιά για άτομα με μειωμένη όραση, ρολόγια χειρός με ομιλία, ρολόγια επιτραπέζια με ομιλία, συσκευές PIAF για το σχεδιασμό ανάγλυφων παραστάσεων σε μικροκαψουλικό χαρτί, λογισμικό Duxbury απαραίτητο για την μετατροπή και εκτύπωση βιβλίων από την γραφή των βλεπόντων στο σύστημα Braille, επιτραπέζια παιχνίδια κατασκευασμένα ειδικά ώστε να μπορούν να παίξουν με αυτά άτομα με οπτική αναπηρία, κυβαριθμικό αριθμητικό κιτ (Cubarithm arithmetic kit) που βοηθάει στην εκμάθηση μαθηματικών διατάξεων, γεωμετρικό τάπητα που βοηθάει στην χάραξη και εκμάθηση γεωμετρικών σχημάτων, καθώς και ειδικούς διαβήτες. Γενικώς θεωρούμε ότι επειδή το εύρος, ιδίως των συσκευών παραγωγής ανάγλυφων και εκμάθησης μαθηματικών και γεωμετρίας, ποικίλλει και ανανεώνεται συνεχώς, ενώ είναι εμφανές ότι τα ως άνω είδη προορίζονται για τυφλούς ή με χαμηλή όραση μαθητές, θα πρέπει να ενταχθούν όχι ως είδη ένα προς ένα, αλλά ως κατηγορία ειδών που προορίζονται για συγκεκριμένο σκοπό.

Επίσης υπαγωγή στο Φ.Π.Α. 6% των εκτυπώσεων στην γραφή Braille εντύπων που εκτυπώνονται στην Εθνική Ομοσπονδία Τυφλών και τα σωματεία- μέλη της, όπως κατάλογοι εστιατορίων, προγράμματα θεάτρων και πολιτιστικών εκδηλώσεων, έντυπα μουσείων κ.λ.π.

• Εξαίρεση από τον Φ.Π.Α των προϊόντων που παράγουν τα Παραγωγικά- Προστατευόμενα Εργαστήρια του Φάρου Τυφλών Ελλάδος.

• Αύξηση της έκπτωσης από τον επιβαλλόμενο φόρο εισοδήματος των ατόμων με ποσοστό οπτικής αναπηρίας 67% τουλάχιστον, το οποίο για χρονικό διάστημα πέραν της δεκαετίας πλέον βρίσκεται καθηλωμένο στα 200 ευρώ.

• Απαλλαγή των τυφλών και των ατόμων με προβλήματα όρασης, καθώς και των συνοδών τους, από το φόρο αεροδρομίων, ως επαναφορά εν μέρει του μισού εισιτηρίου που απέλαβαν επί δημόσιας Ολυμπιακής Αεροπορίας.

• Επαναφορά του άρθρου 18 του Ν.4172/2013 που προέβλεπε μείωση φόρου από ιατρικές δαπάνες, για τα άτομα με αναπηρία, με χρόνιες παθήσεις και τις οικογένειές τους, καθώς και διεύρυνση αυτού.

• Χορήγηση επιδόματος θέρμανσης στα άτομα με οπτική αναπηρία χωρίς το συνυπολογισμό του προνοιακού επιδόματος στο εισόδημα, καθώς και αύξηση 50% του ατομικού ή οικογενειακού ορίου εισοδήματος κατά περίπτωση. Επίσης, το επίδομα παιδιού να χορηγείται στα άτομα με οπτική αναπηρία χωρίς εισοδηματικά κριτήρια, δεδομένου ότι οι δικαιούχοι του εν λόγω επιδόματος είναι στη συντριπτική τους πλειοψηφία άνεργοι, χαμηλόμισθοι ή χαμηλοσυνταξιούχοι.

Θέματα Υπουργείου Εσωτερικών: Προτάσεις για την εξυπηρέτηση των τυφλών και των ατόμων με προβλήματα όρασης από τη Δημόσια Διοίκηση,  την παροχή φροντίδας στο σπίτι και τη βελτίωση  της ποιότητας ζωής:

• Άμεση δημοσίευση της Ειδικής Προκήρυξης θέσεων για τυφλούς τηλεφωνητές και δικηγόρους, στο πλαίσιο του Ν.2643/98. Σημειώνουμε ότι η τελευταία σχετική προκήρυξη έγινε το 2010, παρ’ ότι ο νόμος προβλέπει δημοσίευση κατ’ έτος. Το ζήτημα της ανεργίας των ατόμων με οπτική αναπηρία είναι ιδιαίτερα οξυμένο, και επιδεινώνεται συνεχώς, γι’ αυτό και ζητάμε τη σύσταση Διυπουργικής Επιτροπής με τη συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων φορέων, με σκοπό την αναμόρφωση του νομοθετικού πλαισίου για την απασχόληση των ατόμων με αναπηρία στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα.

Επιβάλλεται η άμεση και πλήρης αναμόρφωση του Ν.2643/98, ώστε να αναγνωριστούν και να καθιερωθούν νέες σύγχρονες αντιλήψεις για την εργασία των αναπήρων, πρόβλεψη δίκαιων ποσοστώσεων και άνοιγμα νέων προστατευόμενων επαγγελμάτων για τους τυφλούς, δεδομένου ότι το μοναδικό προστατευόμενο επάγγελμα του τηλεφωνητή διαρκώς φθίνει λόγω της ραγδαίας εξέλιξης της τεχνολογίας, όπως: α) το επάγγελμα του βοηθού φυσικοθεραπευτή, το οποίο ασκείται από τυφλούς παγκοσμίως με απόλυτη επιτυχία περίπου την τελευταία εκατονταετία, β) το επάγγελμα του γραμματέα απομαγνητοφώνησης πρακτικών αστικών, ποινικών και διοικητικών δικαστηρίων, καθώς και περιφερειακών και δημοτικών συμβουλίων, το οποίο ασκούν ήδη τυφλοί, βεβαίως με τα ανάλογα προσόντα, σε πολλές χώρες με απόλυτη επιτυχία,  γ) το επάγγελμα του ξεναγού και δ) το παραϊατρικό επάγγελμα της εξετάστριας/ψηλαφίστριας μαστού, το οποίο ασκείται ήδη από τυφλές γυναίκες με την απαιτούμενη εξειδίκευση σε Ιταλία, Γερμανία κ.λπ., και σύμφωνα με επίσημες έρευνες βοηθά στην ανίχνευση 30% περισσότερων όγκων και κατά 50% μικρότερου μεγέθους από τους γυναικολόγους, καθώς και θεσμοθέτηση για την επαγγελματική αποκατάσταση των πτυχιούχων των Δημόσιων ΙΕΚ Ειδικής Αγωγής, όπως ξεναγών, απομαγνητοφωνητών πρακτικών αστικών, ποινικών και διοικητικών δικαστηρίων, φυσικοθεραπευτών, ραδιοφωνικών παραγωγών κ.λπ..

Επιπροσθέτως παρατηρήθηκε σε ορισμένες προκηρύξεις που εκδίδονται από τον ΑΣΕΠ η μη εφαρμογή της κείμενης νομοθεσίας, ως προς την τήρηση των ποσοστώσεων για την απασχόληση των ατόμων με αναπηρία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η προκήρυξη 4Κ/2020 του Υπουργείου Εσωτερικών που αφορούσε την πλήρωση 2.909 θέσεων τακτικού προσωπικού Πανεπιστημιακής, Τεχνολογικής, Δευτεροβάθμιας και Υποχρεωτικής Εκπαίδευσης σε Δήμους της Χώρας. Ειδικότερα, διαπιστώνεται ευθεία παραβίαση του αρ.25 του Ν.4440/2016, με το οποίο θεσπίζονται ποσοστώσεις μεταξύ άλλων και για τα άτομα με αναπηρία, καθώς και για συγγενείς αυτών, στο Δημόσιο και ευρύτερο Δημόσιο Τομέα. Ο ως άνω αποκλεισμός συνιστά αδικαιολόγητη αρνητική διακριτική μεταχείριση και έρχεται σε αντίθεση με το πνεύμα ενός πλέγματος διατάξεων που κατοχυρώνουν τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, εκ των οποίων ενδεικτικά αναφέρουμε τις εξής:

α. Την παρ.6 του αρ.21 του Συντάγματος και το αρ.26 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ε.Ε., διατάξεις με τις οποίες προβλέπεται η λήψη θετικών μέτρων δράσης για τα άτομα με αναπηρία, όπου απαιτείται.

β. Το αρ.27 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, με το οποίο διασφαλίζεται η ισότιμη πρόσβαση στο δικαίωμα στην εργασία.

γ. Τον αναθεωρημένο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Χάρτη του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Επιπλέον δεν προβλέφθηκε η αντίστοιχη ποσόστωση στην προκήρυξη 1Ε/2020 του ΑΣΕΠ, που προβλέπει την πλήρωση 14 θέσεων Ειδικού Επιστημονικού Προσωπικού σε φορείς του Υπουργείου Ανάπτυξης και στην Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών, ΑΔΑΕ.

Αναμένουμε να μη δημοσιευτεί καμία νέα προκήρυξη ΑΣΕΠ που να περιλαμβάνει την αναίτια εξαίρεση των τυφλών και των ατόμων με προβλήματα όρασης, καθώς και να γίνει τροποποίηση του νόμου, έτσι ώστε η σχετική ποσόστωση να αφορά και προκηρύξεις του ΑΣΕΠ και για Ειδικό Επιστημονικό Προσωπικό.

• Ισότιμη αντιμετώπιση των εργαζομένων τυφλών στο Δημόσιο τομέα:

α) Κάλυψη εξόδων συνοδού όταν ο τυφλός εργαζόμενος μεταβαίνει εκτός έδρας ή στο εξωτερικό για υπηρεσιακούς λόγους.

β) Επέκταση του μειωμένου ωραρίου στους τυφλούς εργαζόμενους και στον ιδιωτικό τομέα.

• Διασφάλιση της προσβασιμότητας σε υποδομές, υπηρεσίες, πολιτικές, διαδικασίες του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης για τους τυφλούς και τα άτομα με προβλήματα όρασης. Επιβάλλεται, με αξιοποίηση των αναπτυξιακών προγραμμάτων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και κάθε άλλου πόρου, η αποκατάσταση της προσβασιμότητας για τους τυφλούς και τα άτομα με προβλήματα όρασης όλων των κτιριακών υποδομών κοινής χρήσης, των εξωτερικών χώρων κοινής χρήσης, των παιδικών χαρών, παραλιών κ.λπ., καθώς και των ιστοσελίδων και εφαρμογών του Υπουργείου, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και των εποπτευόμενων φορέων, αλλά και των παρεχόμενων υπηρεσιών (συμβατικών και ηλεκτρονικών). Εξίσου απαραίτητη είναι η διασφάλιση της προσβασιμότητας για τους τυφλούς και τα άτομα με προβλήματα όρασης όλων των υφιστάμενων πολιτικών και διαδικασιών της δημόσιας διοίκησης και Τοπικής Αυτοδιοίκησης, οι οποίες θα πρέπει να εξεταστούν και προσαρμοστούν στις απαιτήσεις της Σύμβασης και του Ν.4488/2017, αίροντας κάθε πιθανό εμπόδιο σε βάρος των τυφλών και των ατόμων με προβλήματα όρασης. Εξίσου σημαντική είναι η διασφάλιση της απρόσκοπτης επικοινωνίας των τυφλών και των ατόμων με προβλήματα όρασης με τη δημόσια διοίκηση και την Τοπική Αυτοδιοίκηση, με πρόβλεψη διάθεσης «ζωντανής βοήθειας» (συνοδοί, αναγνώστες, κ.λπ.) από τις υπηρεσίες και τους εποπτευόμενους φορείς της δημόσιας διοίκησης και Τοπικής Αυτοδιοίκησης κατά τη συναλλαγή των ως άνω πολιτών με αυτές και την καθιέρωση της διάθεσης πληροφοριών και σε προσβάσιμους μορφότυπους (έντυπα με μεγάλους χαρακτήρες, σε γραφή Braille, ηλεκτρονικά έγγραφα προσβάσιμα σε λογισμικό ανάγνωσης οθόνης για τυφλούς κ.λπ.).

• Ανάπτυξη των υπηρεσιών για τη φροντίδα στο σπίτι σε επίπεδο Δήμων με σταθερή χρηματοδότηση από τον Κρατικό Προϋπολογισμό, με ταυτόχρονη καταγραφή των τυφλών σε κάθε Δήμο, ώστε να υπάρξει μια πρώτη αποτίμηση του πραγματικού αριθμού των τυφλών και ατόμων με προβλήματα όρασης, με προοπτική να συμπεριληφθεί η καταγραφή αυτή στη Δημογραφική Απογραφή που πραγματοποιεί η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία ανά δεκαετία.

• Άμεση έκδοση εγκυκλίου που θα επιβάλλει την υποχρέωση των υπαλλήλων να συμπληρώνουν τις απαιτούμενες αιτήσεις, αναφορές κ.λπ. για λογαριασμό των τυφλών και των ατόμων με πρόβλημα όρασης, η οποία να διανεμηθεί σε όλες τις δημόσιες υπηρεσίες, καθώς και τους οργανισμούς και φορείς που υπάγονται στο Υπουργείο Εσωτερικών, ώστε να διευκολυνθεί, χωρίς κανένα οικονομικό κόστος η καθημερινότητα του τυφλού πολίτη, ο οποίος εκτός των λοιπών αντιξοοτήτων, αντιμετωπίζει, εντελώς αναίτια, άκαμπτη και γραφειοκρατική συμπεριφορά εκ μέρους της πλειοψηφίας των δημοσίων υπαλλήλων, μεταξύ των οποίων οφείλουμε να επισημάνουμε ότι υπάρχουν και λαμπρές εξαιρέσεις.

Θέματα Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού:

• Η εκπαίδευση οφείλει να είναι ενιαία για όλες τις κατηγορίες μαθητών, ως εκ τούτου να είναι συμπεριληπτική και να αφορά εξίσου τον κοινό μαθητικό πληθυσμό, καθώς και τις επιμέρους ομάδες, όπως μαθητές με κάποιας μορφής φυσική, πνευματική ή ψυχική αναπηρία, αλλοδαπούς, Ρομά κλπ. Ως εκ τούτου, επιβάλλεται να αλλάξει εκ βάθρων ο οδηγός σπουδών των τμημάτων Νηπιαγωγών και των Παιδαγωγικών τμημάτων, ώστε όλοι οι νηπιαγωγοί και οι δάσκαλοι, καθώς και οι καθηγητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης να είναι σε θέση να αναγνωρίσουν τις ιδιαίτερες μαθησιακές δυσκολίες του κάθε μαθητή, να ενημερώνουν προς τούτο τους γονείς και να διαφοροποιούν τη διδασκαλία τους ανάλογα με τις μαθησιακές ιδιαιτερότητες του κάθε μαθητή της τάξης τους. Επομένως, οφείλουμε να στραφούμε σε μια όλο και περισσότερο συμπεριληπτική εκπαίδευση, μειώνοντας παράλληλα τη λεγόμενη «ειδική» εκπαίδευση.

• Ειδικά για τα άτομα με αναπηρία από 0 έως 4 ετών τμήμα της υποχρεωτικότητας της εκπαίδευσης είναι η πρώιμη παρέμβαση που εξασφαλίζεται από την Πολιτεία μέσω των αντίστοιχων ανά αναπηρία δομών, στελεχωμένων με το αναγκαίο προς τούτο Ε.Ε.Π. και σε συνεργασία με τις κοινωνικές υπηρεσίες των δήμων.

• Έως ότου επιτευχθεί το προφίλ του νηπιαγωγού, δασκάλου και καθηγητή που θα είναι σε θέση να ανταποκριθεί στις ατομικές ανάγκες του κάθε μαθητή του, επιβάλλεται να χορηγείται παράλληλη στήριξη, πάντα για το σύνολο του εκπαιδευτικού ωραρίου, από την πρώτη μέχρι την τελευταία ημέρα της σχολικής χρονιάς, στην προσχολική και πρωτοβάθμια εκπαίδευση και να παρέχεται από εκπαιδευτικό Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης ή πτυχιούχο παιδαγωγικής με μεταπτυχιακό στην Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση. Η παράλληλη στήριξη υποχρεωτικά να περιλαμβάνει και το πρόγραμμα του ολοήμερου σχολείου, όπου υπάρχει. Στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση η παράλληλη στήριξη να παρέχεται κατ’ επιλογή μετά από πρόταση του ΚΕΔΑΣΥ και σύμφωνη γνώμη του μαθητή, ο οποίος είναι σε θέση να γνωρίζει πλέον ο ίδιος τα μαθήματα στα οποία χρειάζεται στήριξη. Δε θα πρέπει να υπάρχει περιορισμός εκπαιδευτικών παράλληλης στήριξης ανά σχολείο, δεδομένου ότι αυτός εξαρτάται αποκλειστικά από τον αριθμό των φοιτούντων μαθητών. Οι μαθητές που φοιτούν σε σχολεία της γενικής εκπαίδευσης ή σε Τμήματα Ένταξης, στους οποίους έχει χορηγηθεί παράλληλη στήριξη, να μπορούν να υποστηρίζονται και με την παρουσία Ειδικού Βοηθητικού Προσωπικού,  εφόσον αυτό απαιτείται.

Επίσης επιβάλλεται η άμεση τροποποίηση των αποφάσεων και των εγκυκλίων που απαιτούνται, ώστε σε περίπτωση που τοποθετείται μεν δάσκαλος ή καθηγητής παράλληλης στήριξης στην αρχή της σχολικής χρονιάς αλλά στη συνέχεια προκύπτει πρόβλημα παροχής των υπηρεσιών του λόγω μόνιμου ή προσωρινού προβλήματος κλπ. ο μαθητής/η μαθήτρια να μη στερείται του δικαιώματος της παράλληλης στήριξης και να γίνεται άμεση τοποθέτηση νέου/νέας καθηγητή/καθηγήτριας.

• Καθόσο διάστημα υφίσταται ο διαχωρισμός σε γενική και ειδική εκπαίδευση, επιβάλλεται η δημιουργία στο Υπουργείο Παιδείας ειδικής γραμματείας για την εκπαίδευση των ατόμων με αναπηρία, με ειδικές διευθύνσεις ανάλογα με τη βαθμίδα της εκπαίδευσης, πρώιμη, πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια, τριτοβάθμια, καθώς και η δημιουργία στο Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ) Διεύθυνσης Ειδικής Εκπαίδευσης.

• Έγκαιρη χορήγηση στους μαθητές πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, καθώς και στους σπουδαστές και φοιτητές τυφλούς ή με προβλήματα όρασης, του απαραίτητου εξοπλισμού για την υποβοήθηση τους στις σπουδές, στον οποίο θα συμπεριλαμβάνεται υποχρεωτικά, από την πρώτη τάξη του δημοτικού σχολείου τουλάχιστον, γραφομηχανή Braille, laptop με το αντίστοιχο λογισμικό και μπάρα Braille, εκτυπωτής Braille και λογισμικό Duxbury απαραίτητο για την μετατροπή και εκτύπωση βιβλίων από την γραφή των βλεπόντων στο σύστημα Braille, μεγεθυντικούς φακούς για την υποβοήθηση ατόμων με χαμηλή όραση φορητούς ή επιτραπέζιους, και μεγεθυντές οθόνης κλειστού κυκλώματος τηλεόρασης (CCTV) σε περίπτωση μαθητών με χαμηλή όραση, συσκευές PIAF για το σχεδιασμό ανάγλυφων παραστάσεων σε μικροκαψουλικό χαρτί, κυβαριθμικό αριθμητικό κιτ (Cubarithm arithmetic kit) που βοηθάει στην εκμάθηση μαθηματικών διατάξεων, γεωμετρικό τάπητα που βοηθάει στην χάραξη και εκμάθηση γεωμετρικών σχημάτων καθώς και ειδικούς διαβήτες.

• Σε κάθε περίπτωση, αρμόδιο για τη μεταφορά των τυφλών μαθητών στα σχολεία, είτε αυτά είναι ΣΜΕΕ, είτε Γενικής Εκπαίδευσης, είναι το Υπουργείο Παιδείας, το οποίο χρηματοδοτεί εξ ολοκλήρου την αγορά και συντήρηση των οχημάτων, καθώς και τη μισθοδοσία των οδηγών και των συνοδών, είτε αυτά υπάγονται στην Περιφέρεια, είτε στις ΣΜΕΕ.

• Η εκμάθηση της γραφής Braille να είναι υποχρεωτική για όλους τους μαθητές με τύφλωση, καθώς και για όσους έχουν πρόβλημα όρασης, το οποίο ιατρικώς οδηγεί εν δυνάμει σε τύφλωση.

• Για όσο διάστημα υφίστανται ειδικά σχολεία, προκειμένου να καταλάβει

κάποιος τη θέση Διευθυντή σε σχολείο τυφλών, απαραίτητη προϋπόθεση είναι

η καλή γνώση εκ μέρους του του συστήματος γραφής και ανάγνωσης τυφλών

Braille, ενώ οι ήδη υπηρετούντες εκπαιδευτικοί σε σχολεία τυφλών να

υποχρεούνται να αποκτήσουν τη σχετική πιστοποίηση εντός έτους.

• Η υποστήριξη των μαθητών με τύφλωση ή με χαμηλή όραση από μέλος Ε.Ε.Π. του κλάδου ΠΕ31 (Εκπαιδευτή Κινητικότητας, Προσανατολισμού και Δεξιοτήτων Καθημερινής Διαβίωσης) να είναι υποχρεωτική.

• Πλήρης αναμόρφωση του θεσμού των ΚΕΔΑΣΥ με σωστή στελέχωση και  ενίσχυση εκτός των άλλων και με την ειδικότητα του κλάδου ΠΕ31 (Εκπαιδευτή Κινητικότητας, Προσανατολισμού και Δεξιοτήτων Καθημερινής Διαβίωσης) για άτομα με οπτική αναπηρία.

• Σε περίπτωση που ο μαθητής με αναπηρία ή και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες είναι σε κατάλληλη ηλικία, να κατοχυρώνεται το δικαίωμα γνώμης του ενώπιων των επιστημονικών ομάδων του ΚΕΔΑΣΥ. Κι αυτό αφού σύμφωνα με την παρ.3 του άρθρου 7 της σύμβασης του Ο.Η.Ε. για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, ορίζεται ότι «Τα Συμβαλλόμενα Κράτη διασφαλίζουν ότι τα παιδιά με αναπηρίες έχουν το δικαίωμα να εκφράζουν τις απόψεις τους ελεύθερα, σχετικά με όλα τα θέματα που έχουν επιπτώσεις σε αυτά και ότι στις απόψεις τους δίδεται η οφειλόμενη βαρύτητα, σύμφωνα με την ηλικία και την ωριμότητά τους, σε ίση βάση με τα υπόλοιπα παιδιά και ότι τους παρέχεται βοήθεια σε σχέση με την αναπηρία τους και κατάλληλη για την ηλικία τους, ώστε να υλοποιήσουν αυτό το δικαίωμα».

• Αναφορικά με την ένταξη των εκπαιδευτικών με οπτική αναπηρία στους πίνακες της ειδικής αγωγής, αυτή τη στιγμή ο νόμος προβλέπει την ένταξη σε αυτούς χωρίς σεμινάριο εξειδίκευσης ή αντίστοιχο μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών στους γονείς παιδιών με αναπηρία και στα παιδιά γονέων με αναπηρία. Το γεγονός αυτό είναι παράδοξο και αναχρονιστικό, καθώς ο ίδιος ο εκπαιδευτικός που βιώνει την οπτική αναπηρία οφείλει να κατέχει σεμινάριο ή μεταπτυχιακό ειδικής αγωγής, ενώ ο γονέας ή το τέκνο του που βιώνει την αναπηρία μέσω αυτού δεν έχει τέτοια υποχρέωση. Σε αυτό το σημείο οφείλουμε να σημειώσουμε πως μέχρι το 2015 οι εκπαιδευτικοί με αναπηρία έμπαιναν στους πίνακες χωρίς άλλο προαπαιτούμενο. Έτσι ζητάμε την άρση αυτής της αδικίας και την ίση αντιμετώπιση των ίδιων των ατόμων με οπτική αναπηρία με εκείνη των γονέων και των παιδιών τους.

• Αναφορικά με τα σοβαρά ζητήματα που αντιμετωπίζουν νεοδιοριζόμενοι (αναπληρωτές και μόνιμοι) εκπαιδευτικοί με οπτική αναπηρία, αλλά και εκπαιδευτικοί γονείς και παιδιά ατόμων με οπτική αναπηρία, σε σχέση με τις τοποθετήσεις τους σε σχολικές δομές έχουμε γίνει αποδέκτες διαμαρτυριών από νεοδιορισθέντες εκπαιδευτικούς με οπτική αναπηρία, καθώς και από εκπαιδευτικούς (γονείς & παιδιά) που έχουν στη φροντίδα τους άτομα με οπτική αναπηρία, οι οποίοι, σύμφωνα με το άρθρο 62 του ν.4589/2019, είναι υποχρεωμένοι να παραμείνουν στον τόπο διορισμού τους για χρονικό διάστημα τουλάχιστον 2 σχολικών ετών, πριν ζητήσουν μετάθεση.

Σύμφωνα με το άρθρο 42 του Ν.4722/20, οι νεοδιοριζόμενοι εκπαιδευτικοί που ανήκουν στις ειδικές κατηγορίες μετάθεσης, και εφόσον διαθέτουν πιστοποιητικό αναπηρίας από τα ΚΕΠΑ, δύνανται να αποσπώνται, πλην όμως τα έτη της απόσπασης δεν υπολογίζονται στα απαιτούμενα 2 έτη με τα οποία κατοχυρώνουν δικαίωμα μετάθεσης.

Η προαναφερόμενη ρύθμιση έχει δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στους νεοδιοριζόμενους εκπαιδευτικούς με οπτική αναπηρία, αλλά και στους εκπαιδευτικούς που έχουν στη φροντίδα τους άτομα με οπτική αναπηρία, διότι η αυτόνομη διαβίωση σε ένα εντελώς νέο περιβάλλον γίνεται σχεδόν αδύνατη, εξαιτίας της έλλειψης εκπαιδευτών κινητικότητας, οι οποίοι θα μπορούσαν να εκπαιδεύσουν το άτομο στις νέες συνθήκες.

Επιπλέον, με την παρ. 5 του άρθρου 62 που Ν.4589/2019, οι γονείς-εκπαιδευτικοί μπορούν να πάρουν μόνο απόσπαση και όχι μετάθεση -όπως προβλέπει το ΠΔ 50/1996,  αγνοώντας προφανώς ότι τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα τέκνα τους, όντας άτομα με οπτική αναπηρία, δε διαρκούν μόνο για ένα έτος, δηλαδή αγνοώντας πως τα προβλήματα και οι ανάγκες της αναπηρίας δεν έχουν διάρκεια μόνο όσο διαρκεί η απόσπαση που δίνει ο νομοθέτης του Ν.4589/2019.

Ενώ και με την Υ.Α 104627/ΓΔ5/10-08-2020, που αφορά στις τοποθετήσεις των αναπληρωτών, για τους εκπαιδευτικούς που είναι γονείς ή έχουν στη φροντίδα τους άτομα με βαριά αναπηρία, δε λαμβάνεται υπόψη καθόλου η αναπηρία του προστατευόμενου τέκνου-ατόμου με οπτική αναπηρία.

Η σταδιακή κατάργηση όλων των ευεργετικών διατάξεων που είχαν προβλεφθεί, στο πλαίσιο των εύλογων προσαρμογών στην εργασία- για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι εν λόγω κατηγορίες εκπαιδευτικών στις τοποθετήσεις τους σε σχολικές δομές, οι οποίες τους προστάτευαν ώστε να μην τοποθετούνται σε απομακρυσμένα και δυσπρόσιτα μέρη, διευκολύνοντάς τους στην άσκηση των καθηκόντων τους στην εκπαίδευση, έχει επιφέρει τεράστια προβλήματα και δυσκολίες στην επαγγελματική τους σταδιοδρομία, αλλά και στην οικογενειακή τους ζωή και καθημερινότητα και τους έχει οδηγήσει σε απόγνωση.

Στο σημείο αυτό αξίζει να επισημάνουμε για ακόμη μία φορά την ανάγκη για αναμόρφωση και επικαιροποίηση του αναχρονιστικού Π.Δ. 50/1996, το οποίο διέπει το σύστημα μεταθέσεων, αποσπάσεων εκπαιδευτικών με αναπηρίες και εκπαιδευτικών που είναι γονείς ατόμων με αναπηρία, το οποίο χρονολογείται από το 1996 και το οποίο μερικώς προστάτευε μία μερίδα εκπαιδευτικών με οπτική αναπηρία.

Στο Π.Δ. 50/1996 δε συμπεριλαμβάνονται κατηγορίες αναπηρίας όπως τυφλοί ή κωφοί, αλλά ακόμα και οι πάσχοντες από σκλήρυνση κατά πλάκας, οι οποίοι συμπεριλαμβάνονται, πρέπει να καταστούν παραπληγικοί ή τετραπληγικοί για να κάνουν χρήση της ρύθμισης. Εύκολα γίνεται αντιληπτό από τα προαναφερόμενα ότι χρειάζεται άμεση αναμόρφωση και επικαιροποίηση του εν λόγω Π.Δ.

• Σχετικά με τη δυνατότητα των τυφλών να εισάγονται και να παρακολουθούν όλα τα δημόσια Ι.Ε.Κ. οποιασδήποτε κατεύθυνσης, όπως ηχοληψίας, μουσικής παραγωγής κ.λπ., επειδή κατά καιρούς έχουν παρατηρηθεί αναίτιοι και αντισυνταγματικοί αποκλεισμοί, τονίζουμε ότι με δεδομένη τη συνταγματική διάταξη του άρθρου 21 παρ. 6 περί προστασίας των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία και την απρόσκοπτη δυνατότητα εισόδου τους στα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα, η ένταξη των τυφλών στα ως άνω Ι.Ε.Κ. επιβάλλεται να είναι ανεμπόδιστη και με εξασφάλιση όλων των αναγκαίων εκπαιδευτικών μέσων για την πλήρη παρακολούθησή τους.

• Επιβάλλεται να ανοιχτούν νέες ειδικότητες για την επαγγελματική αποκατάσταση των τυφλών και των ατόμων με προβλήματα όρασης, οι οποίες θα υπαχθούν με τη σειρά τους σε προστατευτικές διατάξεις νόμου που θα αντικαταστήσει τον Ν.2643/1998 και θα αφορά αποκλειστικά την επαγγελματική αποκατάσταση ατόμων με αναπηρία, όπως απομαγνητοφωνητές πρακτικών αστικών, ποινικών και διοικητικών δικαστηρίων, περιφερειακών και δημοτικών συμβουλίων κ.α., ψηλαφίστριες μαστού κ.λπ.

• Η εκπαίδευση των τυφλών μαθητών πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια, καθώς και επαγγελματική (Ι.Ε.Κ.), είναι πάντα δημόσια και απαγορεύεται οποιαδήποτε ιδιωτική δραστηριότητα στην κατεύθυνση αυτή, προς αποφυγή εκμετάλλευσης της ιδιαίτερης αυτής ομάδας μαθητών και σπουδαστών.

• Η διάρκεια του χρόνου εξέτασης στις προαγωγικές και απολυτήριες εξετάσεις των σχολείων της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, καθώς και στις εισαγωγικές εξετάσεις στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, όσο αυτές υφίστανται, καθώς και εντός των Α.Ε.Ι. να προσαυξάνεται κατά 50% για τους τυφλούς μαθητές, σπουδαστές και φοιτητές. Επίσης, τον τρόπο εξέτασης σε γραφή Braille ή με τη χρήση Η/Υ ή προφορικά, θα πρέπει να τον επιλέγει ο τυφλός μαθητής, σπουδαστής ή φοιτητής, ο οποίος γνωρίζει καλύτερα από τον καθένα τις δυνατότητές του, ώστε να έχει την καλύτερη δυνατή επίδοση.

• Με υπουργική απόφαση που θα δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης, κατόπιν εισήγησης του ΙΕΠ θα καθοριστούν οι όροι και οι προϋποθέσεις με τις οποίες θα διενεργούνται οι προφορικές εξετάσεις στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση.

• Απαιτείται η δημιουργία μονάδων προσβασιμότητας φοιτητών με αναπηρία στα Α.Ε.Ι. της χώρας, τα οποία θα αναλαμβάνουν τη στήριξη του φοιτητή από την εγγραφή μέχρι την αποφοίτησή του σε όλους τους τομείς, φυσική και ηλεκτρονική προσβασιμότητα, παροχή συγγραμμάτων, επικοινωνία με τους καθηγητές, εφοδιασμό των διανεμόμενων σημειώσεων σε προσβάσιμη μορφή κ.λπ.

• Πρόβλεψη για φυσική και ψηφιακή προσβασιμότητα των τυφλών και με χαμηλή όραση φοιτητών και σπουδαστών στους χώρους διδασκαλίας, στις βιβλιοθήκες και στις ιστοσελίδες των Α.Ε.Ι.

• Σχετικά με τις μετεγγραφές, πρόβλεψη για την περίπτωση των φοιτητών με προβλήματα όρασης οι οποίοι, ενώ εισήχθησαν μέσω εισαγωγικών εξετάσεων σε σχολές Α.Ε.Ι, βάσει πιστοποίησης της αναπηρίας από αρμόδιο ΚΕΠΑ, απέκτησαν οπτική αναπηρία κατά τη διάρκεια της φοίτησης τους. Οι ως άνω να μετεγγράφονται χωρίς άλλα κριτήρια στο κοντινότερο του τόπου κατοικίας τους σχετικό Α.Ε.Ι.

• Ένταξη στα τμήματα ψυχολογίας των Α.Ε.Ι. της χώρας υποχρεωτικών μαθημάτων για την ψυχολογία των ατόμων με αναπηρία και δημιουργία μεταπτυχιακού τμήματος με το ως άνω αντικείμενο με σκοπό την περαιτέρω εξειδίκευση.

• Αναμόρφωση του συνόλου του οδηγού σπουδών στα τμήματα των Παιδαγωγικών Σχολών και των Σχολών Προσχολικής Αγωγής ώστε να εκπαιδεύονται στην αναγνώριση μαθησιακών δυσκολιών όσο το δυνατόν πιο έγκαιρα στους μαθητές και στον τρόπο διδασκαλίας μαθητών με αναπηρία, μέσα στα πλαίσια ενός σχολείου για όλους.

• Ουσιαστική πρόβλεψη με τη δημιουργία μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών για την εξειδίκευση πτυχιούχων στην ειδικότητα ΠΕ 31 Κινητικότητας, Προσανατολισμού και Δεξιοτήτων Καθημερινής Διαβίωσης και πρόβλεψη πρόσληψης εκπαιδευτικών της κατηγορίας αυτής από το Υπουργείο Παιδείας για τη στήριξη των τυφλών μαθητών και φοιτητών, από την πρώιμη παρέμβαση μέχρι την τριτοβάθμια εκπαίδευση.

• Πρόβλεψη για μειωμένα δίδακτρα στους τυφλούς φοιτητές και φοιτητές με πρόβλημα όρασης στα μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών, καθώς και πρόβλεψη αυξημένου ορίου εισοδήματος για τη λήψη τυχόν υποτροφίας, δεδομένου ότι κατά την εκπόνηση μεταπτυχιακών και διδακτορικών διατριβών χρήζουν της βοηθείας τρίτου προσώπου, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για ερευνητικό έργο.

• Έκδοση Υπουργικής Απόφασης με την οποία να ορίζεται ότι η διδασκαλία της γραφής Braille διεξάγεται αποκλειστικά από το Κέντρο Εκπαίδευσης και Αποκατάστασης Τυφλών, από την Εθνική Ομοσπονδία Τυφλών, τα σωματεία μέλη της και τα παραρτήματά τους, καθώς από και το Φάρο Τυφλών της Ελλάδος, τόσο για λόγους εμπειρίας και τεχνογνωσίας, όσο και για εξοικείωση των εκπαιδευομένων με την εν λόγω αναπηρία και να απαγορεύεται η διεξαγωγή σεμιναρίων από ιδιωτικούς φορείς και ιδιώτες. Επίσης μοριοδότηση με 3 μόρια της πιστοποίησης καλής γνώσης του συστήματος γραφής και ανάγνωσης των τυφλών Braille.

• Δημιουργία αθλητικών κέντρων για τυφλούς με γήπεδο ποδοσφαίρου 5Χ5, αίθουσα για γκόλμπολ (ειδικό παραολυμπιακό άθλημα για τυφλούς), πισίνα, χώρους για στίβο κλπ., καθώς και πρόβλεψη πρόσβασης στα λοιπά αθλητικά κέντρα για τους αθλητές και αθλούμενους με αναπηρία.

Θέματα Υπουργείου Υγείας:

• Ζητάμε την απαλλαγή με νομοθετική ρύθμιση των τυφλών και των ατόμων με προβλήματα όρασης από τη συμμετοχή στα φάρμακα.

• Ζητάμε την επίλυση όλων των προβλημάτων προσβασιμότητας που αντιμετωπίζουν τα άτομα με πρόβλημα όρασης στους εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους των νοσοκομείων και όλων των μονάδων και υπηρεσιών υγείας που ανήκουν στο Ε.Σ.Υ., με τη δημιουργία οδηγών όδευσης, την τοποθέτηση ειδικών επιδαπέδιων λωρίδων προειδοποίησης για την ύπαρξη κλιμακοστασίου, την τοποθέτηση πινακίδων Braille και μεγενθυμένων γραμμάτων έξω από τις πόρτες ιατρείων, υπηρεσιών, διευθύνσεων και δωματίων νοσηλείας και με τον εξοπλισμό των ανελκυστήρων με ηχητική αναγγελία ορόφων και τοποθέτηση ενδείξεων Braille στα πλήκτρα.

• Επιβάλλεται να κατοχυρωθεί νομοθετικά η υποχρεωτική αναγραφή σε μορφή Braille και σε μεγέθυνση, της ονομασίας και της ημερομηνίας λήξης σε όλα τα σκευάσματα των φαρμάκων.

• Επιβάλλεται η παροχή στους τυφλούς δωρεάν από τον ΕΟΠΥΥ ομιλούντων τεχνικών βοηθημάτων που έχουν σχέση με την υγεία πχ μετρητής σακχάρου, λευκό μπαστούνι, πιεσόμετρο, θερμόμετρο, οξύμετρο κ.λπ. και χρηματοδότηση της έρευνας για την ενσωμάτωση σε αυτά της ελληνικής γλώσσας.

• Κρίνουμε αναγκαία την ίδρυση γραφείου υποδοχής και εξυπηρέτησης ατόμων με αναπηρία, ιδίως των προσερχόμενων χωρίς καθόλου συνοδό ή με συνοδό που αδυνατεί λόγω ηλικίας, γλώσσας, αναπηρίας κ.λπ. να τον εξυπηρετήσει ουσιαστικά, σε κάθε δημόσιο νοσοκομείο και σε οποιαδήποτε άλλη μονάδα υπάγεται στο Ε.Σ.Υ.

• Κρίνουμε απαραίτητη την έγκριση εξόδων για συνοδό τυφλού στο εσωτερικό και στο εξωτερικό, εφόσον εγκριθεί η μετάβασή του για νοσηλεία εκεί, και για συγκεκριμένο χρόνο. Σε περίπτωση που η μετάβαση γίνεται προκειμένου τυφλός γονιός να συνοδεύσει το ανήλικο παιδί του, να προβλέπονται έξοδα επιπλέον συνοδού.

• Θεωρούμε επιβεβλημένη την έγκριση της φροντίδας από αποκλειστική νοσοκόμα καθ’ όλη τη διάρκεια της νοσηλείας στις περιπτώσεις που τα ταμεία εγκρίνουν ως αναγκαία την ως άνω περίθαλψη.

• Επιβάλλεται η δωρεάν χορήγηση οπτικών προθέσεων, γυαλιών όρασης, κ.λπ. στους τυφλούς και τα άτομα με προβλήματα όρασης, μετά από έγκριση του θεράποντος ιατρού ή της αρμόδιας επιτροπής, με δικαίωμα αντικατάστασής τους κάθε πέντε χρόνια ή και νωρίτερα αν κριθεί απαραίτητο, χωρίς συμμετοχή και κατ’ έτος αντικατάσταση στα παιδιά έως 18 ετών.

• Θεωρούμε ότι επιβάλλεται όχι μόνο να μην κλείσει καμία Μονάδα Εντατικής Θεραπείας λόγω έλλειψης προσωπικού, αλλά απεναντίας να γίνουν άμεσα προσλήψεις για την εύρυθμη λειτουργία τους, και να δημιουργηθούν όσες νέες είναι απαραίτητες για την προστασία της ζωής και της υγείας των πασχόντων και την πρόληψη αναπηριών που πιθανόν θα δημιουργηθούν λόγω της έλλειψής τους, ιδιαίτερη μέριμνα δε πρέπει να ληφθεί για τις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας Νεογνών και τη λειτουργία των θερμοκοιτίδων, η υποστελέχωση και η κακή λειτουργία των οποίων ευθύνεται για την πρόκληση βαριών αναπηριών, όπως η τύφλωση κλπ.. Επιβάλλεται το Δημόσιο Σύστημα Υγείας να παραμείνει δημόσιο σε όλες τις εκφάνσεις του και να εξακολουθήσει να είναι το στήριγμα των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, των συνταξιούχων και των χρονίως πασχόντων.

• Επιβάλλεται η προμήθεια των ιατροτεχνολογικών προϊόντων, θεραπευτικών τεχνικών βοηθημάτων για άτομα με αναπηρία, και διαγνωστικών-θεραπευτικών συσκευών, να γίνεται με κριτήριο όχι την πιο συμφέρουσα οικονομική προσφορά, αλλά την ποιότητα της παρεχόμενης ιατρικής υπηρεσίας και του θεραπευτικού οφέλους.

• Προτάσεις για τον Ε.Ο.Π.Υ.Υ.:

1) Να αποζημιώνεται πλήρως η γενετική ταυτοποίηση με σκοπό την τεχνικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή σε άτομα με αποδεδειγμένη κληρονομική πάθηση των οφθαλμών.

Θα πρέπει να διευκρινίζεται με σαφήνεια με ποιον τρόπο το άτομο με αναπηρία 80% και άνω θα απαλλάσσεται από τη συμμετοχή στις παρακλινικές εξετάσεις, π.χ. με την επίδειξη του πιστοποιητικού ποσοστού αναπηρίας από τα ΚΕΠΑ ή ακόμα καλύτερα, με την ενσωμάτωση του ποσοστού ΚΕΠΑ στον αριθμό μητρώου του ασφαλισμένου, προς αποφυγή προβλημάτων. Επίσης, δεν θεωρούμε σκόπιμο να ζητηθεί η πλήρης απαλλαγή των ατόμων με ποσοστό αναπηρίας από 67% και άνω, δεδομένου ότι η διάταξη συμπεριλαμβάνεται στον ΕΟΠΥΥ για πρώτη φορά και επιβάλλεται να επέλθει η σχετική ωρίμανση του αιτήματος.

2) Προτείνεται η συμμετοχή των ατόμων με ποσοστό αναπηρίας από 80% και άνω, καθώς και των ατόμων που είναι προστατευόμενα και έμμεσα ασφαλισμένα εξαιτίας αυτών, στα φάρμακα να είναι μηδενική.

3) Προτείνεται άτομα τα οποία για ιατρικούς λόγους κάνουν θεραπεία ή χρειάζεται να παίρνουν μη συνταγογραφούμενα πολυβιταμινούχα σκευάσματα για τη διατήρηση ή βελτίωση της κατάστασης των οφθαλμών, τα οποία έχουν ποσοστό αναπηρίας όρασης από 67% και άνω, να  λαμβάνουν το τίμημα προσκομίζοντας σχετικό παραπεμπτικό γιατρού και απόδειξη φαρμακείου από τον ΕΟΠΥΥ.

4) Να αποζημιώνονται αισθητικές επεμβάσεις των οφθαλμών μετά από ατυχήματα κατά τα οποία καταστρέφονται οι βολβοί των οφθαλμών ή λόγω εξόρυξης αυτών εξαιτίας παθήσεων, όπως το γλαύκωμα κ.λπ.

5) Προτείνεται οι τυφλοί με ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω να δικαιούνται αποκλειστική νοσοκόμα καθ’ όλο το 24ωρο και καθ’ όλη τη διάρκεια της νοσηλείας, ιδίως όταν ο/η σύζυγος είναι επίσης άτομο με αναπηρία 80% και άνω ή σε περίπτωση που ο τυφλός είναι άγαμος, εάν ένας εκ των γονέων με τους οποίους συνοικεί έχει το αυτό ποσοστό αναπηρίας.

6) Η προγραμματισμένη νοσηλεία σε ιδιωτικά θεραπευτήρια ή σε ιδιωτικές πτέρυγες κρατικών νοσοκομείων του εξωτερικού (μη αποδοχή ευρωπαϊκού εντύπου), εγκρίνεται μόνο στην περίπτωση που το περιστατικό χρήζει άμεσης και επείγουσας αντιμετώπισης και τυχόν καθυστέρηση εγκυμονεί κίνδυνο για τη ζωή ή την υγεία του ασθενούς ή εφόσον ο θεράπων ιατρός εργάζεται αποκλειστικά στην πτέρυγα αυτή, παρακολουθεί το άτομο με πρόβλημα όρασης επί ικανό χρονικό διάστημα και μάλιστα μετά από έγκριση του ΕΟΠΥΥ και υπό τις προϋποθέσεις προσκόμισης των δικαιολογητικών.

7) Επιβάλλεται να γίνει ειδική μνεία για το καθεστώς της νοσηλείας των ασθενών στη Μεγάλη Βρετανία κατά την παρούσα μετά Brexit εποχή.

8) Στην περίπτωση που το άτομο με πρόβλημα όρασης παρακολουθείται ήδη σε νοσηλευτικό ίδρυμα της Μεγάλης Βρετανίας και η κατάσταση της υγείας του είναι τέτοια, ώστε μετά βεβαιότητας θα απαιτηθούν και νέες νοσηλείες εκεί, να συνεχίσουν να χορηγούνται τα έξοδα νοσηλείας, μετάβασης και διατροφής.

9) Σε περίπτωση που γίνεται μετάβαση στο εξωτερικό για παιδί με πρόβλημα όρασης έως 18 ετών και εφόσον ο συνοδός/γονέας είναι άτομο με ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω, να καλύπτονται έξοδα μετάβασης και διατροφής συνοδού αυτών.

10) Για τις γυναίκες με αναπηρία άνω του 80% οι οποίες γεννούν είτε σε δημόσιο είτε σε ιδιωτικό νοσοκομείο, να χορηγείται εφάπαξ επίδομα τοκετού, είτε είναι άνεργες, είτε εργαζόμενες, είτε συνταξιούχοι.

11) Σε περίπτωση που ο δικαιούχος λουτροθεραπείας – αεροθεραπείας είναι άτομο με αναπηρία όρασης από 80% και άνω, να δικαιούται ίση με αυτόν αποζημίωση και για συνοδό.

12) Προτείνεται οι  τυφλοί οι οποίοι απαιτείται, κατόπιν υπόδειξης του θεράποντος ιατρού, να υπόκεινται σε καθημερινές μετρήσεις σακχάρου, να προμηθεύονται δωρεάν ομιλούσες συσκευές σακχάρου με τις αντίστοιχες ταινίες 30% περισσότερες από τις χορηγούμενες στους λοιπούς διαβητικούς, ανεξαρτήτως εάν η συγκεκριμένη ομιλούσα συσκευή προβλέπεται στις χορηγούμενες στους δικαιούχους του ΕΟΠΥΥ.

13) Προτείνεται η παροχή από τον ΕΟΠΥΥ τεχνητών οφθαλμικών προθέσεων με μηδενική συμμετοχή. Οι φέροντες αυτές να δικαιούνται μια φορά τον χρόνο καθαρισμό και αλλαγή μεμβράνης και κάθε 5 έτη αλλαγή ολόκληρης της πρόθεσης. Σε περίπτωση παιδιών 0-18 ετών οι οφθαλμικές προθέσεις να αντικαθίστανται κάθε φορά που κρίνεται απαραίτητο από τον θεράποντα ιατρό. Στους ασφαλισμένους να χορηγούνται για την αποκατάσταση της οπτικής τους οξύτητας ένα ζεύγος γυαλιών κάθε 2 χρόνια ή φακοί επαφής κάθε 1 χρόνια, τα οποία δύνανται να αντικατασταθούν στον χρόνο που αναφέρεται ανωτέρω, εκτός εάν ο θεράπων ιατρός ατόμου με ποσοστό αναπηρίας όρασης 67% και άνω προκρίνει αντικατάσταση σε βραχύτερο χρονικό διάστημα. Σε περίπτωση αποζημίωσης των δικαιούχων, ο ΕΟΠΥΥ να καταβάλλει για κάθε ζεύγος γυαλιών το ποσό των 150 ευρώ, εκτός εάν ο δικαιούχος είναι άτομο με αναπηρία όρασης από 67% και άνω και για τη βελτίωση της όρασής του, τόσο ως προς την οπτική οξύτητα, όσο και ως προς τα πεδία, απαιτούνται ειδικοί φακοί, οπότε η αποζημίωση να ανέρχεται στα 500 ευρώ. Τα άτομα με προβλήματα όρασης με πιστοποιημένη την αναπηρία τους από τα ΚΕ.Π.Α. και με ποσοστό 80% και άνω (χαμηλή όραση – τυφλότητα), να δικαιούνται την παροχή τεχνικών οπτικών βοηθημάτων/συσκευών και ηλεκτρονικών συσκευών ή προγραμμάτων ή συστημάτων, που αξιοποιούνται ως θεραπευτικά μέσα για την αποκατάσταση της οπτικής τους οξύτητας και της βελτίωσης του οπτικού τους πεδίου, συμβάλλοντας στην αξιοποίηση της υπολειπόμενης  διαθέσιμης όρασης. Για τους δικαιούχους με αναπηρία όρασης από 67% και άνω να χορηγούνται ειδικοί επιτραπέζιοι ή φορητοί μεγεθυντικοί φακοί ή άλλα ειδικά βοηθήματα (όπως CCTV) τουλάχιστον μέχρι το ποσό των 1.000 ή 2.000 ευρώ αντίστοιχα, εάν αυτό απαιτείται λόγω της εργασίας ή της μαθητικής ή φοιτητικής ιδιότητας του δικαιούχου.

Οι εν λόγω παροχές  προτείνεται να  κατηγοριοποιούνται  στους δικαιούχους ως ακολούθως:

Άτομα με προβλήματα όρασης με ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω

Α) Σε παιδιά και μαθητές έως 18 ετών παροχή ειδών  με  μηδενική συμμετοχή έως αξίας 600 ευρώ  ανά δύο έτη.

Β) Σε σπουδαστές και φοιτητές παροχή ειδών με μηδενική συμμετοχή έως αξίας 1000 ευρώ ανά δύο έτη.

Γ) Η παροχή ομιλούντων  ιατρικών  τεχνικών βοηθημάτων ή συσκευών (ομιλούντα θερμόμετρα, πιεσόμετρα, μετρητές σακχάρου, οξύμετρα  κλπ.) με μηδενική συμμετοχή έως αξίας 200 ευρώ ανά δύο έτη ανεξαρτήτου ηλικίας.

Δ) Σε εργαζόμενους παροχή ειδών με μηδενική συμμετοχή έως αξίας 500 ευρώ ανά δύο έτη.

Ε) Σε συνταξιούχους, παροχή ειδών με μηδενική συμμετοχή έως αξίας 500 ευρώ ανά δύο έτη.

ΣΤ) Άτομα με ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω να δικαιούνται δωρεάν τρία λευκά μπαστούνια κατ’ έτος.

Η παροχή των τεχνικών, οπτικών βοηθημάτων/συσκευών και ηλεκτρονικών συσκευών ή προγραμμάτων ή συστημάτων, που αξιοποιούνται ως θεραπευτικά μέσα, να επιλέγονται από κατάλογο των ειδών αυτών που διαμορφώνεται και συμπληρώνεται ανά τρία έτη ύστερα από εισήγηση των επιστημονικών φορέων των οφθαλμιάτρων και των οπτικών οπτομετρών, καθώς και από εκπρόσωπο της Εθνικής Ομοσπονδίας Τυφλών και, όταν πρόκειται για μαθητές, σπουδαστές και φοιτητές και από εκπρόσωπο του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, όπου αποφαίνεται σχετικά το Α.Υ.Σ. και προωθεί προς έγκριση από το Διοικητικό Συμβούλιο του ΕΟΠΥΥ.

14) Προτείνεται η επαναφορά της ενότητας «ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΥΨΗΛΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ» που υπήρχε στο σχετικό άρθρο στον προηγούμενο κανονισμό παροχών του ΕΟΠΥΥ με την προσθήκη της ακόλουθης παραγράφου:

Τα άτομα  με προβλήματα όρασης με πιστοποιημένη την αναπηρία τους από τα ΚΕ.Π.Α. και με ποσοστό αναπηρίας όρασης 80% και άνω, να δικαιούνται την παροχή οπτικών βοηθημάτων/συσκευών και ηλεκτρονικών  συσκευών ή προγραμμάτων ή συστημάτων, που αξιοποιούνται ως θεραπευτικά μέσα για την αποκατάσταση της οπτικής τους οξύτητας και της βελτίωσης του οπτικού τους πεδίου, συμβάλλοντας στην αξιοποίηση της υπολειπόμενης  διαθέσιμης όρασης, που έχουν αξία (αγορά με Φ.Π.Α.) άνω των 1000 ευρώ για μία συσκευή ανά τριετία, ως ακολούθως:

Άτομα με προβλήματα όρασης με ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω με συμμετοχή 10% για ενήλικες άνω των 18 εφόσον είναι εργαζόμενοι ή συνταξιούχοι, και μηδενική συμμετοχή για παιδιά και εφήβους έως 18 ετών.

Σε περίπτωση δικαιούχου με ποσοστό αναπηρίας όρασης 80% και άνω, να χορηγείται επίσης αποζημίωση μετάβασης και συνοδού.

Κάθε δικαίωμα για τη λήψη παροχών από τον ΕΟΠΠΥ παραγράφεται μετά την παρέλευση έξι μηνών όταν ο δικαιούχος είναι άτομο με αναπηρία όρασης 80% και άνω.

15) Σε περίπτωση που το ιατροπαιδαγωγικό κέντρο εγκρίνει στο τυφλό άτομο φυσικοθεραπείες – εργοθεραπείες – λογοθεραπείες  ή επισκέψεις σε ψυχολόγο ή παιδοψυχίατρο να δικαιολογούνται τουλάχιστον 2 συνεδρίες ανά εβδομάδα.