Οι αναπηρικές διατάξεις και Οι εισηγητικές εκθέσεις του νέου νόμου 5034 επί των αναπηρικών διατάξεων αυτού.
Άρθρο 23
Εισηγητική έκθεση:
Με την προτεινόμενη διάταξη ορίζονται οι προϋποθέσεις
δωρεάς οργάνων από ζώντα δότη, με σκοπό τη διασφάλιση των αρχών της ασφαλούς διεξαγωγής της επέμβασης (άρθρο 6 περ. α), του έσχατου μέσου (άρθρο 6 περ. β) και της επικουρικότητας (άρθρο 6 περ γ).
Επιπλέον, συγκεκριμένες προϋποθέσεις πρέπει να συντρέχουν και στο πρόσωπο του υποψήφιου δότη, ήτοι να είναι ενήλικος και να έχει πλήρη δικαιοπρακτική ικανότητα (άρθρο 6 περ. δ).
Εξαίρεση εισάγεται μόνο για τα άτομα που πάσχουν αποκλειστικά από σωματική αναπηρία, καθώς και για αυτούς που εκτίουν ποινή στερητική της ελευθερίας και σε καταστάσεις εξαιτίας των οποίων έχουν τεθεί σε καθεστώς δικαστικής συμπαράστασης. Σύμφωνα με τη συνταγματική αρχή της προστασίας και του σεβασμού της αξίας του ανθρώπου, αλλά και τη Διεθνή Σύμβαση για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία κρίθηκε ότι πρόσωπα, τα οποία δεν έχουν πλήρη δικαιοπρακτική ικανότητα για λόγους που ανάγονται αποκλειστικά σε σωματική ή πρακτική αδυναμία να διεκπεραιώσουν τις υποθέσεις τους, αλλά είναι ψυχικά υγιή και διαθέτουν πνευματική διαύγεια, θα πρέπει να αντιμετωπίζονται από την κοινωνία και το δίκαιο ως ισότιμα μέλη και να μην περιθωριοποιούνται. Επομένως, να μην αποκλείονται a priori από τη διαδικασία της ζώσας δωρεάς.
Περαιτέρω, στην περ. στ* της παρ. 1 επαναλαμβάνονται τα πρόσωπα που μπορούν να γίνουν δωρητές εν ζωή, όπως στο προϊσχύον νομικό πλαίσιο. Με τις επόμενες παραγράφους επιλύεται η πιθανή ασυμβατότητα μεταξύ δυνητικού δότη και υποψήφιου λήπτη, δυνητικά, υπέρ της πραγματοποίησης της δωρεάς προς το Εθνικό Μητρώο Ληπτών και τη ς πρόταξη ς σε αυτό του λήπτη που δεν κατέστη εφικτό να λάβει τη συγκεκριμένη δωρεά και ενισχύεται ο θεσμός των χιαστί και της αλυσίδας μεταμοσχεύσεων, μέσω των οποίων αυξάνονται σημαντικά οι πιθανότητες συμβατότητας και εν τέλει διενέργειας επιτυχημένων μεταμοσχεύσεων και διευκρινίζεται ότι η συνδρομή ή μη των προϋποθέσεών τους διαπιστώνεται με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Ελληνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων [ΕΟΜ] Η Επιτροπή Ζώντα Δότη των παρ. 6 και 7 αναβαθμίζεται και οργανώνεται σε δύο τμήματα, δεδομένου ότι η εργασία και η έρευνα που κάνει είναι ενδελεχής και χρονοβόρα, ώστε να μην υπάρχει καθυστέρηση. Επειδή, μάλιστα, τυχόν αρνητική γνωμοδότηση της Επιτροπής μπορεί να παρερμηνευθεί ως προσβλητική προς τους αιτούντες με την έννοια ότι
αμφισβητούνται τα κίνητρά τους, θα πρέπει να θεωρείται απόρρητη (παρ. 7).
Το άρθρο του νόμου:
Άρθρο 23
Προϋποθέσεις δωρεάς από ζώντα δότη (άρθρο 15 Οδηγίας 2010/53/ΕΕ)
1.Η δωρεά οργάνων από ζώντα δότη επιτρέπεται αποκλειστικά προς τον σκοπό της μεταμόσχευσης στον λήπτη και εφόσον συντρέχουν σωρευτικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
α) Η αφαίρεση δεν συνεπάγεται προφανή, σοβαρό κίνδυνο για τη ζωή ή την υγεία του δότη,
β) δεν υφίσταται ανάλογης αποτελεσματικότητας διαθέσιμη θεραπευτική προσέγγιση, κατά τους γενικά αποδεκτούς κανόνες της ιατρικής επιστήμης,
γ) μέχρι τον χρόνο της επέμβασης αφαίρεσης του οργάνου από τον ζώντα δότη, δεν διατίθενται όργανα από αποβιώσαντα δότη,
δ) ο υποψήφιος δότης είναι ενήλικος και έχει πλήρη δικαιοπρακτική ικανότητα. Πρόσωπα που τελούν σε επικουρική δικαστική συμπαράσταση λόγω αποκλειστικά σωματικής αναπηρίας, κατά την παρ. 2 του άρθρου 1667 του Αστικού Κώδικα, ή λόγω έκτισης ποινής στερητικής της ελευθερίας, κατά το άρθρο 1688 του Αστικού Κώδικα, μπορούν να γίνουν δωρητές οργάνων κατά τις ακόλουθες διακρίσεις:
(δα) στην περίπτωση της πλήρους επικουρικής δικαστικής συμπαράστασης, με τη συναίνεση τόσο των ιδίων όσο και του δικαστικού συμπαραστάτη τους και (δβ) στην περίπτωση της μερικής επικουρικής δικαστικής συμπαράστασης, με τη συναίνεση των ιδίων. Συναίνεση του δικαστικού συμπαραστάτη απαιτείται μόνο εφόσον επιβάλλεται σύμφωνα με το διατακτικό της σχετικής δικαστικής απόφασης που υποβάλλει τον υποψήφιο δότη σε μερική επικουρική δικαστική συμπαράσταση,
ε) ο υποψήφιος λήπτης έχει λάβει πλήρη και σαφή ενημέρωση και έχει δώσει ελεύθερα την έγγραφη συναίνεσή του, σύμφωνα με το άρθρο 24. Εάν ο λήπτης δεν έχει ικανότητα προς συναίνεση, εφαρμόζονται τα άρθρα 11 και 12 του Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας (ν. 3418/2005, Α' 287).
στ) λήπτης του οργάνου είναι: στα) ο σύζυγoς ή σύντροφος, με τον οποίο ο δυνητικός δότης συνδέεται με σύμφωνο συμβίωσης, σύμφωνα με το άρθρο 1 του ν. 4356/2015 (Α' 181) και εφόσον έχει παρέλθει χρονικό διάστημα τουλάχιστον δύο (2) ετών από την τέλεση του γάμου ή την καταχώριση του συμφώνου στο Ειδικό Βιβλίο του αρμόδιου Ληξιαρχείου, αντίστοιχα είτε στβ) συγγενής μέχρι τον τέταρτο βαθμό εξ αίματος, σε ευθεία ή πλάγια γραμμή είτε στγ) συγγενής μέχρι τον δεύτερο βαθμό εξ αγχιστείας σε ευθεία και πλάγια γραμμή είτε στδ) πρόσωπο, με το οποίο ο δυνητικός δότης διατηρεί στενή προσωπική σχέση και συνδέεται συναισθηματικά (συναισθηματικός δότης), υπό τους όρους και τις προϋποθέσεις της παρ. 2.
Εισηγητική έκθεση του άρθρου 120
Άρθρο 120 Η προτεινόμενη ρύθμιση αποβλέπει στην επίλυση προβλημάτων που σχετίζονται με τη λειτουργία των Μονάδων Χρόνιας Αιμοκάθαρσης, όπως η αναγκαία μείωση του ελάχιστου αναγκαίου χώρου αποθήκευσης φαρμάκων, προκειμένου να εξασφαλίζεται περισσότερος χώρος για την ουσιαστική παροχή υπηρεσιών αιμοκάθαρσης, η δυνατότητα λειτουργίας εξωτερικού νεφρολογικού ιατρείου - εξεταστηρίου για την εξυπηρέτηση των αναγκών εξωτερικών ασθενών με νεφρολογικά προβλήματα και η παράταση της προθεσμίας προσαρμογής των Μονάδων Χρόνιας Αιμοκάθαρσης στις τεχνικές προδιαγραφές του άρθρου 9 του π.δ. 225/2000 (Α' 194).
Το κείμενο του νόμου:
Άρθρο 120
Θέματα λειτουργίας μονάδων χρόνιας αιμοκάθαρσης - Τροποποίηση άρθρου τριακοστού ενάτου ν. 4771/2021
Στο άρθρο τριακοστό ένατο του ν. 4771/2021 (Α' 16), περί της λειτουργίας των μονάδων χρόνιας αιμοκάθαρσης, επέρχονται οι ακόλουθες τροποποιήσεις: α) η παρ. 1 τροποποιείται, ως προς το εμβαδόν του χώρου αποθήκευσης φαρμάκων, και διαμορφώνεται ως εξής: «1. Οι Μονάδες Χρόνιας Αιμοκάθαρσης που έχουν συσταθεί κατ' εφαρμογή του άρθρου 9 του π.δ. 225/2000 (Α' 194), καθώς και όσες συσταθούν από την έναρξη ισχύος του παρόντος πρέπει να διαθέτουν ασανσέρ, στο οποίο να είναι ευχερής η μεταφορά φορείου είτε για επείγοντα περιστατικά είτε για ασθενείς με δυσκολία μετακίνησης ακόμη και με αναπηρικό αμαξίδιο και χώρο αποθήκευσης φαρμάκων, τουλάχιστον οκτώ (8) τετραγωνικών μέτρων, με όλο τον απαραίτητο εξοπλισμό (ψυγείο φύλαξης φαρμάκων, καταγραφικό θερμοκρασίας χώρου, χρηματοκιβώτιο για ναρκωτικά), για την κάλυψη των αναγκών των αιμοκαθαιρόμενων ασθενών.», β) μετά από την παρ. 1, προστίθεται παρ. ΙΑ, ως εξής:
«ΙΑ. Οι Μονάδες Χρόνιας Αιμοκάθαρσης δύνανται να διαθέτουν εξωτερικό νεφρολογικό ιατρείο - εξεταστή ριο για την εξυπηρέτηση των αναγκών εξωτερικών ασθενών με νεφρολογικά προβλήματα.» και
γ) η παρ. 5 τροποποιείται, ως προς την καταληκτική ημερομηνία της προθεσμίας συμμόρφωσης, και διαμορφώνεται ως εξής:
«5. Ειδικά ως προς την προσαρμογή στις τεχνικές προδιαγραφές του άρθρου 9 του π.δ. 225/2000, παρέχεται προθεσμία συμμόρφωσης έως την 1η.2.2024.».
Ν. 4771/2021
Άρθρο τριακοστό ένατο, παρ. 1 1. Οι Μονάδες Χρόνιας Αιμοκάθαρσης, που έχουν συσταθεί κατ' εφαρμογή του άρθρου 9 του π.δ. 225/2000 (Α' 194), καθώς και όσες συσταθούν από την έναρξη ισχύος του παρόντος πρέπει να διαθέτουν ασανσέρ, στο οποίο να είναι ευχερής η μεταφορά φορείου είτε για επείγοντα περιστατικά είτε για ασθενείς με δυσκολία μετακίνησης ακόμη και με αναπηρικό αμαξίδιο και χώρο αποθήκευσης φαρμάκων, δεκαπέντε (15) τετραγωνικών μέτρων, με όλο τον απαραίτητο εξοπλισμό (ψυγείο φύλαξης φαρμάκων, καταγραφικό θερμοκρασίας χώρου, χρηματοκιβώτιο για ναρκωτικά), για την κάλυψη των αναγκών των αιμοκαθαιρόμενων ασθενών. Άρθρο τριακοστό ένατο, παρ. 3
3. Η Μ.Χ.Α. υποχρεούται να διαθέτει: α) κανονισμό διαχείρισης αποβλήτων και να τηρεί αρχείο παραστατικών με τις ποσότητες μολυσματικών αποβλήτων που παράγει και παραδίδει ανά μήνα σε εγκεκριμένες εταιρείες διαχείρισης, β) εγκεκριμένο κανονισμό λοιμώξεων βάσει της κείμενης νομοθεσίας. Η Μ.Χ.Α. υποχρεούται επίσης να τηρεί αρχείο συντήρησης των μηχανημάτων αιμοκάθαρσης από πάροχο που εφαρμόζει το σύστημα διασφάλισης ποιότητας (ISO 13485:2016) για την εγκατάσταση και συντήρηση ιατρικού εξοπλισμού.
4. Οι αρμόδιες υπηρεσίες του άρθρου 14 του π.δ. 225/2000 μετά την κατάθεση του πρακτικού ελέγχου της παραπάνω επιτροπής, χορηγούν βεβαίωση καλής λειτουργίας της Μ.Χ.Α., η οποία ισχύει για τρία (3) έτη. Οι βεβαιώσεις καλής λειτουργίας που έχουν ήδη εκδοθεί ισχύουν για τρία (3) έτη από την ημερομηνία χορήγησής τους.
Κατά το χρονικό διάστημα ισχύος της βεβαίωσης καλής λειτουργίας, εξακολουθεί να διενεργείται ο ετήσιος έλεγχος από την επιτροπή του άρθρου 4 του ν. 4600/2019 (Α' 43). Σε περίπτωση που διαπιστωθούν παραβάσεις των διατάξεων που αφορούν στη λειτουργία των Μ.Χ.Α. και την παροχή υπηρεσιών υγείας από αυτές, η βεβαίωση καλής λειτουργίας ανακαλείται και παύει να ισχύει μετά από την παρέλευση του χρονικού διαστήματος που έταξε η Επιτροπή του άρθρου 4 του ν. 4600/2019 για συμμόρφωση προς τις υποδείξεις της.
5. Ειδικά ως προς την προσαρμογή στις τεχνικές προδιαγραφές του άρθρου 9 του π.δ. 225/2000 (Α' 194), παρέχεται προθεσμία συμμόρφωσης δύο (2) ετών από τη δημοσίευση του παρόντος.
Άρθρο 5
(άρθρο 13 Οδηγίας 2010/53/ΕΕ) Απαγόρευση ανταλλάγματος
6. Σε περίπτωση αναπηρίας ή θανάτου του δότη ή υποψήφιου δότη εξαιτίας επιπλοκών από την αφαίρεση ενός ή περισσότερων οργάνων ή από την προετοιμασία και τις σχετικές προκαταρκτικές εξετάσεις, καταβάλλεται με απόφαση του Υπουργού Υγείας και Κοινωνικής
ΑλληλεγγύηςΑποζημίωση, πέραν των παροχών των ασφαλιστικών οργανισμών, που προβλέπονται στις παραγράφους 2 έως 4, στον ίδιο ή στους δικαιούχους διατροφής από αυτόν. Η Αποζημίωση καταβάλλεται από τις ειδικές πιστώσεις του προϋπολογισμού του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης της παραγράφου 1 του παρόντος. Με απόφαση του Υπουργού Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης καθορίζονται τα απαιτούμενα δικαιολογητικά έγγραφα που υποβάλλονται στην αρμόδια Υπηρεσία του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.
