Επιστολή της Ε.Σ.Α.μεΑ. προς τον κ. Θ. Λιβάνιο, Υπουργό Εσωτερικών με θέμα: «Κατάθεση προτάσεων της Ε.Σ.Α.μεΑ. για τα άτομα με αναπηρία, χρόνιες παθήσεις και τις οικογένειές τους»
Πληροφορίες: Χριστίνα Σαμαρά
ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΕΠΕΙΓΟΝ
Αθήνα: 02.07.2024
Αρ. Πρωτ.:
617
ΠΡΟΣ: κ. Θ. Λιβάνιο, Υπουργό Εσωτερικών
ΚΟΙΝ: «Πίνακας Αποδεκτών»
ΘΕΜΑ: «Κατάθεση προτάσεων της Ε.Σ.Α.μεΑ. για τα άτομα
με αναπηρία, χρόνιες παθήσεις και τις οικογένειές τους»
Κύριε Υπουργέ,
Η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.) – η
οποία αποτελεί τον τριτοβάθμιο κοινωνικό και συνδικαλιστικό φορέα των ατόμων με
αναπηρία και των οικογενειών τους στη χώρα, επίσημα αναγνωρισμένο Κοινωνικό
Εταίρο της ελληνικής Πολιτείας σε ζητήματα αναπηρίας, με το παρόν ζητάει τον
ορισμό συνάντησης με εσάς και τους συνεργάτες σας για να σας καταθέσουμε και να
συζητήσουμε μαζί σας τα θέματα που απασχολούν τα άτομα με αναπηρία, χρόνιες
παθήσεις και τις οικογένειές τους και τα οποία είναι τα εξής:
1. Επέκταση του μειωμένου ωραρίου σε δημοσίους υπαλλήλους με
ποσοστό αναπηρίας 50% και άνω.
Σύμφωνα με τις παρ. 4 και 5 του άρθρου 16 του ν. 2527/1997,
όπως έχουν τροποποιηθεί και ισχύουν, προβλέπεται ότι οι υπάλληλοι του δημοσίου,
των Ν.Π.Δ.Δ. και ΟΤΑ, που έχουν ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω, ή έχουν παιδιά
με πνευματική, ψυχική ή σωματική αναπηρία σε ποσοστό 67% και άνω ή παιδιά έως 18
ετών που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη ινσουλοεξαρτώμενο ή τύπου 1 με ποσοστό
αναπηρίας 50% και άνω ή σύζυγο με αναπηρία 80% και άνω, δικαιούνται μείωση του
ωραρίου εργασίας κατά μία (1) ώρα την ημέρα, χωρίς ανάλογη περικοπή των
αποδοχών τους.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι πολλές από τις παροχές της πολιτείας
έχουν επεκταθεί και σε άτομα με αναπηρία με ποσοστό αναπηρίας 50% και άνω αντί
του 67% ( π.χ. χορήγηση έξι ημερών επιπλέον κανονικής άδειας, χορήγηση σύνταξης
από κοινή νόσο, δικαίωμα σε ευεργετικές διατάξεις για απασχόληση, δικαίωμα στην
τηλεργασία κ.τ.λ.), καθώς και ότι οι Επιτροπές των ΚΕΠΑ δεν χορηγούν εύκολα
υψηλά ποσοστά αναπηρίας, ζητάμε να δοθεί η δυνατότητα χορήγησης μειωμένου
ωραρίου κατά μία ώρα και στους τακτικούς υπάλληλους του Δημοσίου, των Ν.Π.Δ.Δ.
και των ΟΤΑ, που έχουν ποσοστό αναπηρίας 50% και άνω, ώστε να έχουν μία
καλύτερη ποιότητα στην καθημερινή τους ζωή.
Το ανωτέρω αίτημα και η τροποποίηση της σχετικής νομοθεσίας
έρχεται σε συμφωνία με τις επιταγές του Συντάγματος αλλά και του άρθρου 27
«Εργασία & Απασχόληση» της Σύμβασης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με
Αναπηρία του ΟΗΕ την οποία η χώρα μας μαζί με το Προαιρετικό Πρωτόκολλο αυτής
επικύρωσε με τον ν.4074/2012 (ΦΕΚ 88 Α’/ 11.04.2012) και ως εκ τούτου οφείλει
να εφαρμόσει σε εθνικό επίπεδο, το οποίο ορίζει ότι: «τα Κράτη Μέλη
οφείλουν να προστατεύουν τα δικαιώματα των ΑμεΑ για δίκαιες και ευνοϊκές
συνθήκες εργασίας και να διασφαλίζουν ότι τους παρέχεται εύλογη προσαρμογή στο
χώρο εργασίας και απαγορεύουν τη διάκριση βάσει αναπηρίας σε σχέση με όλα τα
ζητήματα που αφορούν όλες τις μορφές της απασχόλησης, συμπεριλαμβανομένων των
συνθηκών επάνδρωσης, πρόσληψης και απασχόλησης, συνέχειας της απασχόλησης,
επαγγελματικής ανέλιξης και ασφαλών και υγιεινών συνθηκών εργασίας».
2. Πρόβλεψη ρύθμισης ώστε να δοθεί η δυνατότητα στους Δήμους
για μετατροπή των συμβάσεων από ορισμένου χρόνου σε αορίστου για εργαζόμενους
με αναπηρία, γονείς, νόμιμους κηδεμόνες, αδέλφια και τέκνα ατόμων με αναπηρία,
των προγραμμάτων ΕΚΟ-ΔΥΠΑ των καταργούμενων Δημοτικών Κοινωφελών Επιχειρήσεων
και άλλων Ν.Π.Ι.Δ.
Οι εργαζόμενοι με σύμβαση εργασίας ορισμένου χρόνου, οι
οποίοι έχουν μεταφερθεί στους Δήμους από τις καταργούμενες Δημοτικές
Κοινωφελείς Επιχειρήσεις και άλλα Ν.Π.Ι.Δ. με τον Ν.5056/2023 δεν μπορούν να
συνεχίσουν να εργάζονται σε αυτούς μετά τη λήξη της Σύμβασής τους, διότι οι
Δήμοι δεν έχουν τη δυνατότητα να μετατρέψουν τις εν λόγω Συμβάσεις σε αορίστου
χρόνου όπως ίσχυε μέχρι τώρα στους καταργούμενους οργανισμούς.
Με την προτεινόμενη ρύθμιση, οι Δήμοι, εφόσον το επιθυμούν
θα μπορέσουν να συνεχίσουν να απασχολούν τους ανωτέρω εργαζόμενους.
3. Κατάργηση προϋποθέσεων για την εφαρμογή του άρθρου 71 του
ν.5003/2022 σχετικά με τις μετακινήσεις υπαλλήλων με επίκληση λόγων υγείας
Σύμφωνα με το άρθρο 71 του ν.5003/2022, το οποίο αφορά στις
προϋποθέσεις μετακίνησης υπαλλήλων με επίκληση λόγων υγείας, προβλέπεται ότι:
«Ειδικά κατά την εξέταση του αιτήματος δόκιμου υπαλλήλου λαμβάνεται υποχρεωτικά
υπόψη από την Κεντρική Επιτροπή Κινητικότητας αν οι λόγοι υγείας, των οποίων
γίνεται επίκληση, είναι επιγενόμενοι του διορισμού του ή προϋπήρχαν ή έχουν
ληφθεί υπόψη για τον διορισμό του υπαλλήλου. Αν οι επικαλούμενοι λόγοι υγείας
προϋπήρχαν του διορισμού του υπαλλήλου ή έχουν ληφθεί υπόψη για τον διορισμό
του, η αίτηση απορρίπτεται ως απαράδεκτη».
Οι εργαζόμενοι με αναπηρία, οι οποίοι συμμετείχαν σε
διαγωνισμούς μέσω ΑΣΕΠ για το αναφαίρετο δικαίωμα στην εργασία σε ελάχιστες
θέσεις ακόμη και μακριά από τον τόπο μόνιμης κατοικίας τους, ακολουθούν
θεραπείες οι οποίες μπορούν να γίνουν μόνο στον τόπο μόνιμης κατοικίας τους
εξαιτίας εξειδικευμένης ιατρικής παρακολούθησης ή υποστήριξης από την
οικογένεια τους. Το ίδιο ισχύει και τους εργαζόμενους με έμμεση προστασία, οι
οποίοι είναι απαραίτητοι για τη φροντίδα των συγγενών τους.
Η ανωτέρω ρύθμιση έχει ως αποτέλεσμα, όλοι οι
προαναφερόμενοι εργαζόμενοι να βρεθούν αντιμέτωποι με μελλοντική απόρριψη της
μετακίνησής τους ή με την μη ανανέωση της τρέχουσας μετακίνησης στον τόπο
μόνιμης κατοικίας τους.
Ως εκ τούτου κρίνουμε απαραίτητη την κατάργηση της εν λόγω
προϋπόθεσης για τους εργαζόμενους με αναπηρία ή χρόνια πάθηση, σε περίπτωση που
αυτή προϋπήρχε του διορισμού.
4. Κρίνουμε απαραίτητη τη θέσπιση ρύθμισης για την παροχή
εύλογων προσαρμογών σε εργαζόμενους/ες με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις στον
δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα και σε αιρετούς/ες με αναπηρία και χρόνιες
παθήσεις στους ΟΤΑ α΄ και β΄ βαθμού, ως εξής:
«Παροχή εύλογων προσαρμογών σε εργαζόμενους/ες με
αναπηρία και χρόνιες παθήσεις στον δημόσιο και ευρύτερο τομέα και σε
αιρετούς/ες με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις στους ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού
α). Για τους εργαζόμενους/ες με αναπηρία και χρόνιες
παθήσεις στους φορείς της παρ. 1 του άρθρου 7 του παρόντος και για
τους αιρετούς/ες με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις στους Ο.Τ.Α. α’ ή β’ βαθμού, με
ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω, πιστοποιημένο από ΚΕ.Π.Α., Α.Σ.Υ.Ε., Α.Ν.Υ.Ε.,
Α.Α.Υ.Ε., Ανώτατη Υγειονομική Επιτροπή της Ελληνικής Αστυνομίας, Ανώτατη
Υγειονομική Επιτροπή του Πυροσβεστικού Σώματος, καλύπτεται η ειδική δαπάνη για
την εργονομική διευθέτηση του κύριου χώρου εργασίας τους, τη διερμηνεία και εν
γένει το κόστος των αναγκών αναπηρίας σε ό,τι αφορά τα καθήκοντα της θέσης
εργασίας ή της θέσης ευθύνης αντίστοιχα.
β). Οι ως άνω δαπάνες βαρύνουν τον προϋπολογισμό του
εκάστοτε φορέα απασχόλησης στην περίπτωση των εργαζομένων με αναπηρία και
χρόνιες παθήσεις ή του εκάστοτε ΟΤΑ α’ ή β’ βαθμού στην περίπτωση των αιρετών
με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις.
γ). Τα αιτήματα των ως άνω εργαζόμενων και αιρετών
υποβάλλονται εγγράφως στην αρμόδια Διεύθυνση για ζητήματα διαχείρισης
ανθρώπινου δυναμικού του εκάστοτε φορέα απασχόλησης ή ΟΤΑ.
δ). Σε περίπτωση μη ικανοποίησης του αιτήματός του, ο
ενδιαφερόμενος/η έχει το δικαίωμα να προσφύγει στην Επιτροπή Εξέτασης Αιτημάτων
Παροχής Εύλογων Προσαρμογών σε Εργαζόμενους/Αιρετούς με αναπηρία και
χρόνιες παθήσεις του Υπουργείου Εσωτερικών. Στην Επιτροπή συμμετέχει εκπρόσωπος
του Υπουργείου Εσωτερικών, της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία
(Ε.Σ.Α.μεΑ.), της Ανώτατης Διοίκησης Ενώσεων Δημοσίων Υπαλλήλων (Α.Δ.Ε.Δ.Υ.),
και κατά περίπτωση εκπρόσωπος της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδος (ΕΝ.Π.Ε.) και
της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος (Κ.Ε.Δ.Ε.). Η ως άνω Επιτροπή
συγκροτείται με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών».
Επίσης, κρίνουμε απαραίτητη την έκδοση σχετικής ΚΥΑ για την
εφαρμογή του άρθρου 17 «Εξατομικευμένη στήριξη και πρόβλεψη μέτρων σε
εργαζομένους με αναπηρία στον δημόσιο τομέα» του ν. 5027/2023, σύμφωνα με την
οποία έχει προβλεφθεί το εξής: «Τα άτομα με αναπηρία που είναι μόνιμοι
υπάλληλοι ή υπάλληλοι με σύμβαση ιδιωτικού δικαίου της Γενικής Κυβέρνησης, όπως
ορίζεται στην περ. β’ της παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 4270/2014 (Α’ 143), και
αντιμετωπίζουν κινητικά προβλήματα ή είναι τυφλά ή άτομα με προβλήματα όρασης ή
άτομα κωφά ή βαρήκοα, κατά τη διάρκεια υπηρεσιακών αποστολών στο εσωτερικό ή
στο εξωτερικό, στο πλαίσιο των καθηκόντων τους, συνοδεύονται από εξειδικευμένο
προσωπικό βοηθό. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών και Οικονομικών
καθορίζεται ο τρόπος κάλυψης της δαπάνης για τον προσωπικό βοηθό του πρώτου
εδαφίου, καθώς και κάθε άλλο αναγκαίο θέμα για την καταβολή της».
Μέχρι σήμερα δεν έχει τεθεί σε εφαρμογή η ανωτέρω ρύθμιση,
διότι δεν έχει εκδοθεί η σχετική ΚΥΑ του τελευταίου εδαφίου του άρθρου.
5. Ορθή επαναδιατύπωση του ποσοστού αναπηρίας στις
προϋποθέσεις
απόκτησης ελληνικής ιθαγένειας για άτομα με αναπηρία ή/και
χρόνια πάθηση, σε «67% και άνω».
Σύμφωνα με το άρθρο 7 του ν. 4735/2020 (ΦΕΚ 197) που αφορά
στον Κώδικα και στην ρύθμιση θεμάτων ελληνικής ιθαγένειας, προβλέπεται το εξής:
«Για τους αιτούντες την ελληνική ιθαγένεια (…), για όσους έχουν πιστοποιηθεί με
σωματική αναπηρία άνω του 67% από Κέντρο Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕ.Π.Α.)
(…).,η συνδρομή των προϋποθέσεων των περ. α΄ και β΄ του άρθρου 5Α πιστοποιείται
με προφορική δοκιμασία ενώπιον Ειδικής Τριμελούς Επιτροπής Εξετάσεων (…)».
Επιπρόσθετα, στην υπ’ αριθ. 81-04.02.2022 Εγκύκλιο της
Γενικής Γραμματείας Ιθαγένειας του Υπουργείου Εσωτερικών, στην ενότητα «Άτομα
με πιστοποιημένη αναπηρία» προβλέπεται ότι: «Στο ετήσιο δηλωθέν εισόδημα του
αλλοδαπού που έχει πιστοποιηθεί με αναπηρία άνω του 67% προβλέπεται κατά
παρέκκλιση να προσμετράται για τον υπολογισμό του επαρκούς εισοδήματος τα πάσης
φύσεως επιδόματα που τυχόν λαμβάνει από το σύστημα κοινωνικής πρόνοιας. Για
αυτή την κατηγορία προσώπων λαμβανομένου υπόψη των ιδιαίτερων συνθηκών που
αντιμετωπίζουν που δυσχεραίνουν την ένταξη τους στην αγορά εργασίας, το
απαιτούμενο επαρκές εισόδημα για όλα τα φορολογικά έτη προσδιορίζεται στο ποσό
των 5.500 ευρώ».Διαπιστώνοντας λοιπόν, ότι οι δύο παραπάνω βασικές ευεργετικές
διατάξεις για τα άτομα με αναπηρία ή/και χρόνια πάθηση, αποκλείουν τα άτομα με
αναπηρία που έχουν πιστοποίηση αναπηρίας με ποσοστό 67% και άνω, επισημαίνουμε
ότι αυτό έρχεται σε αντίθεση με την ισχύουσα διαβάθμιση/κατηγοριοποίηση του
ποσοστού αναπηρίας που προβλέπεται και είναι πάντα η ίδια για τη χορήγηση όλων
των οικονομικών και κοινωνικών παροχών, επιδομάτων αναπηρίας, συντάξεων
αναπηρίας, κλπ, στα άτομα με αναπηρία ή/και χρόνια πάθηση. Η εν λόγω
κατοχυρωμένη και τηρούμενη διαβάθμιση είναι 50% – 66.99%, 67% – 79,99% και 80%
– 100%.
6. Έκδοση διευκρινιστικής εγκυκλίου για να γίνεται δεκτή η
κάρτα αναπηρίας ως δικαιολογητικό για τη χορήγηση μειωμένου ωραρίου και ειδικής
άδειας, με σκοπό τη διασφάλιση των προσωπικών δεδομένων των ατόμων με αναπηρία
ή/και χρόνια πάθηση.
Κρίνεται απαραίτητη η έκδοση της προαναφερόμενης
διευκρινιστικής εγκυκλίου, σε συνέχεια του άρθρου 106 «Κάρτα Αναπηρίας»
του ν. 4961/2022, παρ. 1: «Στα άτομα με αναπηρία που διαθέτουν πιστοποίηση
αναπηρίας σε ισχύ και είναι εγγεγραμμένα στο Ψηφιακό Μητρώο Ατόμων με Αναπηρία
χορηγείται Κάρτα Αναπηρίας, εφόσον έχουν συνολικό ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον
πενήντα τοις εκατό (50%). Η Κάρτα Αναπηρίας αποδεικνύει την ταυτότητα του
κατόχου της και την ιδιότητα του ατόμου με αναπηρία έναντι κάθε δημόσιας αρχής
και τρίτου»
7. Κοινωνικές συνεργασίες Ο.Τ.Α.
Για να δοθεί λύση σε μια σειρά σοβαρών θεμάτων
χρηματοδότησης των οργανώσεων ατόμων με αναπηρία, από τις Περιφέρειες και τους
Δήμους σύμφωνα με τη δυνατότητα καθενός, κρίνουμε απαραίτητη την κατάθεση της
εξής τροπολογίας:
«Οι ΟΤΑ α΄ και β΄ βαθμού δύνανται να συνάπτουν
προγραμματικές διμερείς συμβάσεις, για την προστασία και τη στήριξη ατόμων με
αναπηρία με την Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.) καθώς και
με οργανώσεις ατόμων με αναπηρία και γονέων και κηδεμόνων ατόμων με αναπηρία
που αποτελούν μέλη της Ε.Σ.Α.μεΑ. Οι προγραμματικές συμβάσεις αφορούν την
εκτέλεση έργων ή την παροχή υπηρεσιών ή προμηθειών για τον σκοπό της προστασίας
και της στήριξης ατόμων με αναπηρία και άλλων ευπαθών ομάδων του πληθυσμού και
για την εξυπηρέτηση σκοπών σχετικά με τη λειτουργία των ανωτέρω οργανώσεων».
Ευελπιστώντας στη θετική σας ανταπόκριση, σας ευχαριστούμε
θερμά εκ των προτέρων.
Με εκτίμηση
Ο Πρόεδρος
Ι. Βαρδακαστάνης
Ο Γεν. Γραμματέας
Β. Κούτσιανος
Πηγή: Ε.Σ.Α.μεΑ.
