Η Μαρία Αργυρίου αισθάνεται θυμωμένη.
Η σιωπή των αριθμών: Τι λένε οι διορισμοί για τη θέση της Μουσικής Επιστήμης στην Εκπαίδευση
Ανάμεσα στις χιλιάδες μόνιμους επικείμενους διορισμούς, μόλις 26 εκπαιδευτικοί μουσικής στην Πρωτοβάθμια και 32 στη Δευτεροβάθμια Γενική Εκπαίδευση. Κανένας στην Ειδική Αγωγή Πρωτοβάθμιας. Τι μαρτυρούν αυτοί οι αριθμοί για το παρόν και το μέλλον της μουσικής παιδείας στην Ελλάδα;
Στον χάρτη των πρόσφατων 10.000 μόνιμων επικείμενων διορισμών εκπαιδευτικών που ανακοίνωσε το Υπουργείο Παιδείας (Αύγουστος 2025), ο κλάδος ΠΕ79.01 – Μουσικής Επιστήμης – κατέλαβε ένα ποσοστό μόλις 0,58% στο σύνολο των θέσεων. Για την Πρωτοβάθμια Γενική Εκπαίδευση, θα διοριστούν 26 μουσικοί (ποσοστό 0,26%) και για τη Δευτεροβάθμια Γενική Εκπαίδευση, 32 (ποσοστό 0,32%).
Αντίστοιχα, στην Ειδική Αγωγή, τα ποσοστά είναι ακόμη πιο αποκαλυπτικά: μηδενικοί διορισμοί ΠΕ79.01 στην Πρωτοβάθμια και μόλις 13 για τη Δευτεροβάθμια, σε ένα σύνολο που ξεπερνά τους 3.000 διορισμούς συνολικά στην ειδική εκπαίδευση. Η μουσική επιστήμη φαίνεται να απουσιάζει συστηματικά από τους σχεδιασμούς της ένταξης και της διαφοροποιημένης μάθησης, παρότι η έρευνα την έχει αναδείξει ως εργαλείο προσβασιμότητας, συγκίνησης και ενσώματης μάθησης για παιδιά με αναπηρίες ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες.
Τα νούμερα αυτά δεν είναι τυχαία. Είναι πολιτικές αποφάσεις που αποτυπώνουν τη βαθιά εργαλειοποίηση της εκπαιδευτικής πολιτικής: αριθμητικά ορθολογική με όρους «αναγκών» και ταυτόχρονα βαθιά ιδεολογική ως προς το τι λογίζεται «αναγκαίο». Η μουσική, ακόμη και σήμερα, φαίνεται να μην αποτελεί πυλώνα της βασικής εκπαίδευσης, αλλά μια πολυτέλεια ή συμπληρωματικότητα. Η θεσμική υποβάθμιση της μουσικής εκπαίδευσης αντανακλά ένα ευρύτερο πολιτισμικό έλλειμμα: την αδυναμία του σχολείου να μορφώσει συναισθηματικά, αισθητικά και κοινωνικά ολόπλευρους πολίτες.
Η εσωτερική αλληλοφαγία δεν είναι πολιτική απάντηση
Απέναντι σε αυτή την πραγματικότητα, ο χώρος της μουσικής εκπαίδευσης παλινδρομεί ανάμεσα στην εσωστρέφεια και τον κατακερματισμό: συζητήσεις για ποσοστώσεις ειδικοτήτων, πολώσεις μεταξύ «παραδοσιακών» και «σύγχρονων» προσεγγίσεων, μηδενικές συγκλίσεις για ένα ενιαίο πλαίσιο εκπροσώπησης και στρατηγικής.
Κι όμως, η οριζόντια αποδυνάμωση του κλάδου δεν αφήνει περιθώρια για εσωτερικές αντιπαραθέσεις. Αυτό που λείπει είναι ένας παιδαγωγικός, πολιτιστικός και πολιτικός λόγος.
Τα 170 υπό-διορισμό άτομα ΠΕ79.01, φαίνεται να κατευθύνονται στα Μουσικά Σχολεία, τα οποία συνεχίζουν να λειτουργούν χωρίς σαφές και σταθερό πλαίσιο στελέχωσης. Η έλλειψη θεσμικής προτεραιοποίησης τους, παρά τον θεσμό που υπηρετούν, ενισχύει την αίσθηση της απομόνωσης του μουσικού κλάδου ακόμη και μέσα στην ίδια την εκπαιδευτική «ειδικότητα».
Η ανάδειξη της μουσικής επιστήμης ως αναπόσπαστου μέρους του μορφωτικού δικαιώματος δεν μπορεί να είναι ρητορική. Χρειάζεται θεσμικό οξυδερκή σχεδιασμό, εκπαιδευτική ηγεσία με πολιτισμικό όραμα και σύμπραξη φορέων, ώστε η μουσική να γίνει ξανά εργαλείο ενδυνάμωσης, ένταξης και δημιουργικότητας.
Η σιωπή των αριθμών μάς καλεί να μιλήσουμε. Όχι ο ένας απέναντι στον άλλον, αλλά όλοι μαζί απέναντι σε μια διαχρονική απαξίωση που δεν μπορεί πλέον να μένει αναπάντητη
