Οι νέες αυξήσεις στις συντάξεις, η προσωπική διαφορά και η εισφορά αλληλεγγύης - Τι να περιμένουν οι συνταξιούχοι
Αλεξάνδρα Κλειδαρά
22/08
2022
Τι να περιμένουν οι συνταξιούχοι για την αύξηση των
συντάξεων τους - Όλο το σχέδιο της κυβέρνησης
Αύξηση των συντάξεων από 1.1.2023 σε όλες τις συντάξεις γύρω
στο 6-6,5% προβλέπει το σχέδιο της κυβέρνησης. Παράλληλα θα ισχύσει η κατάργηση
της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης που παρακρατείται κάθε μήνα με ποσοστά από
2,2% έως και 10% από όλα τα μηνιαία ποσά συντάξεων που υπερβαίνουν τα 1.000
ευρώ και θα δοθεί νέα αύξηση στις συντάξεις των παλαιών συνταξιούχων πάνω από
τα 30 έτη ασφάλισης που μηδένισαν την προσωπική διαφορά.
Πρόκειται για 280.000 παλαιούς συνταξιούχους (πριν τον Μάιο
του 2016) με πάνω από τα 30 έτη ασφάλισης, που μηδένισαν την προσωπική διαφορά
και θα πάρουν διπλή αύξηση σε δόσεις, με βάση το ν.Βρούτση.
Υπενθυμίζεται πως οι αυξήσεις που πήραν οι παλαιοί
συνταξιούχοι μηδενίζοντας την προσωπική διαφορά με τον επανυπολογισμό του νόμου
4670/2020 (νόμος Βρούτση), καταβάλλονται σε 5 ετήσιες δόσεις για τα έτη 2020,
2021, 2022, 2023 και 2024.
Συνεπώς οι πλέον κερδισμένοι θα είναι οι συνταξιούχοι που
είχαν επανυπολογισμό σύνταξης και πήραν αύξηση μηδενίζοντας την προσωπική
διαφορά. Όσοι αποχώρησαν μετά τον Μάιο του 2016, με 30 και άνω έτη ασφάλισης
και δεν έχουν προσωπική διαφορά, θα πάρουν ολόκληρη την αύξηση του 2023. Αν
μάλιστα το εισόδημά τους είναι πάνω από τα όρια επιβολής της εισφοράς
αλληλεγγύης, θα κερδίσουν και από την κατάργησή της.
Ήδη μάλιστα στην χαρτογράφηση όλων των απολαβών των
συνταξιούχων της χώρας προχώρησε ο ΕΦΚΑ προκειμένου να ληφθεί στη συνέχεια η
απόφαση για το ποσοστό αύξησης των συντάξεων από 1.1.2023.
Ειδικότερα το υπουργείο Εργασίας και ο e-ΕΦΚΑ ολοκληρώνουν
την καταγραφή των απολαβών των συνταξιούχων καθώς τον Σεπτέμβριο ο πρωθυπουργός
Κυριάκος Μητσοτάκης αναμένεται να ανακοινώσει το ποσοστό αύξησης των συντάξεων
στην ΔΕΘ ενώ τον Οκτώβριο θα πρέπει να καταρτιστεί ο νέος προϋπολογισμός.
Οι συνταξιούχοι που θα λάβουν αυξήσεις υπολογίζονται σε 1,5
εκ. και το επικρατέστερο σενάριο για την αύξηση των συντάξεων είναι να κυμανθεί
στο 6%.
Στην χαρτογράφηση των απολαβών όλων των συνταξιούχων,
καταγράφονται ποιοι από αυτούς έχουν «θετική» προσωπική διαφορά μετά τον
επανυπολογισμό, με αποτέλεσμα να δουν μόνο λογιστική αύξηση και ποιοι θα λάβουν
προσαύξηση στην σύνταξη τους.
Σε τροχιά αυξήσεων έπειτα από 12 χρόνια
Οι συντάξεις μπαίνουν σε τροχιά αυξήσεων έπειτα από 12
χρόνια που είχαν μείνει στον «πάγο» και υπέστησαν δραματικές περικοπές εξαιτίας
των μνημονίων.
Οι αρμόδιοι υπάλληλοι έχουν ήδη λάβει εντολή να τρέξει το
πρόγραμμα για τον εντοπισμό των συνταξιούχων που έχουν προσωπική διαφορά και
μάλιστα ανά εισοδηματική κατηγορία. Σύμφωνα με πληροφορίες θα γίνει πλήρης
καταγραφή με βάση τις μηνιαίες απολαβές και κατηγοροοποιημένες ανά 100 ευρώ
(π.χ 500 έως 600 ευρώ, 600 έως 700 ευρώ κ.ο.κ), προκειμένου να διαπιστωθεί
ποιοι συνταξιούχοι και σε ποια εισοδηματική κατηγορία θα δουν αύξηση.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις ειδικών στην κοινωνική ασφάλιση, αυξήσεις
στις συντάξεις τους θα δουν περίπου 1,5 εκατ. συνταξιούχοι, ενώ η προσωπική
διαφορά θα μειωθεί σε 850.000. Πρόκειται κυρίως για συνταξιούχους με απολαβές
άνω των 1.300 ευρώ, οι οποίοι θα δουν το εισόδημά τους να αυξάνεται από την
κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης.
Υψηλόβαθμα στελέχη του οικονομικού επιτελείου εκτιμούν ότι
για την καταβολή 6% το κονδύλι θα ανέλθει στα 550 - 600 εκατ. ευρώ.
Οι κυβερνητικές αποφάσεις θα ληφθούν ανάλογα με την πορεία
των οικονομικών μεγεθών και τα δημοσιονομικά περιθώρια και με βάση το ΑΕΠ και
τη μεταβολή του δείκτη τιμών καταναλωτή, όπως προβλέπει ο νόμος. Οι εκτιμήσεις
προβλέπουν πληθωρισμό κατά μέσο όρο περίπου 6-7% και αύξηση του ΑΕΠ περίπου 3%.
Με βάση αυτά τα οικονομικά μεγέθη το ποσοστό της αύξησης
αναμένεται να ανέλθει σε 5,5 – 6%. Δηλαδή, ο συνταξιούχος που λαμβάνει σύνταξη
1.000 ευρώ θα δει στην τσέπη του μια αύξηση 55-60 ευρώ το μήνα.
Όπως προβλέπει ο νόμος 4670/2020 (νόμος Βρούτση) από 1η
Ιανουαρίου 2023 θα δοθούν αυξήσεις στις συντάξεις ίσες με το 50% της μεταβολή
του ΑΕΠ και επίσης 50% της μεταβολή του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (τιμάριθμος).
Στην παρούσα συγκυρία, οι συνταξιούχοι ευνοούνται από τον πληθωρισμό που
καλπάζει, ενώ αρνητικά επιδρά η προβλεπόμενη επιβράδυνση του ΑΕΠ.
Αν ο μέσος πληθωρισμός του 2022 διαμορφωθεί στο 8%, η αύξηση
των συντάξεων θα κυμανθεί μεταξύ 5,4% και 5,9%. Στην περίπτωση που ο
πληθωρισμός φτάσει στο 9%, τότε οι συνταξιούχοι θα δουν αυξήσεις της τάξης του
5,9% και του 6,4%.
Παράδειγμα
Για παράδειγμα: Παλιός συνταξιούχος με 37 έτη που μηδένισε
την προσωπική διαφορά στον επανυπολογισμό και πήρε καθαρή αύξηση 60 ευρώ για
την 5ετία 2020-2014, λαμβάνει την αύξηση αυτή σε δόσεις των 12 ευρώ το χρόνο.
Μέχρι τώρα έχει πάρει 3 δόσεις αύξησης με 36 ευρώ (2020, 2021 και 2022). Το
2023 θα πάρει την 4η δόση από την αύξηση του επανυπολογισμού (12 ευρώ) και η
δεύτερη αύξηση θα είναι το 6% από το ξεπάγωμα των συντάξεων.
Αν η σύνταξή του είναι 1.100 ευρώ, τότε θα πάρει 12 ευρώ από
τη δόση του επανυπολογισμού και 66 ευρώ από την αύξηση 6%. Συνολικά η αύξηση
βγαίνει στα 78 ευρώ στη μηνιαία σύνταξη, δηλαδή 936 ευρώ αύξηση σε ετήσια βάση
για το 2023. Η σύνταξη από 1ης/1/2023 που θα ισχύουν και οι δύο αυξήσεις θα
διαμορφωθεί στα 1.178 ευρώ από 1.100 ευρώ που είναι τώρα.
Ποιοι δεν θα πάρουν αυξήσεις
Δεν θα λάβουν αυξήσεις όλοι οι συνταξιούχοι, αλλά μόνο όσοι
δεν έχουν «θετική προσωπική διαφορά». Συγκεκριμένα, δικαιούχοι, θα καταστούν
μόνο όσοι λαμβάνουν σύνταξη, η οποία δεν ξεπερνά το ποσό που προκύπτει με βάση
τον νέο τρόπο υπολογισμού, όπως αναθεωρήθηκε για τελευταία φορά το 2020 με τον
νόμο Βρούτση.
Όσοι έχουν τη λεγόμενη «θετική προσωπική διαφορά» (δηλαδή
εισπράττουν και σήμερα περισσότερα χρήματα από όσα προκύπτουν με τον νέο τρόπο
υπολογισμού), περίπου 850.000, δεν θα δουν καμία αύξηση στις μηνιαίες αποδοχές
τους.
Στην περίπτωση αυτή το ποσό θα συμψηφίζεται με τις
γενικότερες αυξήσεις που προβλέπεται να δίνονται στις συντάξεις από το 2023 και
μετά (με βάση την εξέλιξη του ΑΕΠ και του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή) έως ότου η
προσωπική διαφορά εξαλειφθεί.
Αυτό σημαίνει ότι αυξήσεις θα πάρουν δύο στους τρεις,
περίπου 1,5 εκατ. συνταξιούχοι, οι περισσότεροι από τους οποίους ανήκουν στην
κατηγορία των νέων συνταξιούχων.
Παράλληλα, περίπου 300.000 συνταξιούχοι θα δουν ελάχιστη αύξηση. Στο οικονομικό επιτελείο υπάρχει προβληματισμός γιατί υπάρχουν εκατοντάδες χιλιάδες συνταξιούχοι –και δη αυτοί με τις χαμηλότερες συντάξεις, έως τα 700 ευρώ– που δεν θα δουν αυξήσεις εντός του 2023, παρά τη σημαντική μείωση της αγοραστικής τους δύναμης, εξαιτίας του υψηλού πληθωρισμού, λόγω της ύπαρξης προσωπικής διαφοράς.
