Όλες οι αλλαγές στον Αστικό Κώδικα με το νέο νομοσχέδιο για
το οικογενειακό δίκαιο
Aπό το 1983 δεν έχει λάβει χώρα οιαδήποτε αναμόρφωση στο
κεφάλαιο του Αστικού Κώδικα που διέπει τις σχέσεις μεταξύ γονέων και τέκνων
ΣυντάκτηςLawspot.gr
Δημιουργία11/05/2021
Τελευταία Τροποποίηση20/05/2021
ΚατηγορίεςΝομοθεσία
sharer u=https://www.lawspot.g…share
url=https://www.lawspot.…shareArticle mini=true&url=htt…send text=Όλες οι
αλλαγές στον…forward text=https://www.lawsp…?subject=Όλες οι αλλαγές στον
Αστικό Κώδικα με το νέο νομοσχέδιο για το οικογενειακό δίκαιο -
Lawspot.gr&body=https://www.lawspot.gr/nomika-nea/oles-oi-allages-ston-astiko-kodika-me-neo-nomoshedio-gia-oikogeneiako-dikaio
Πολυκώδικας
Σειρά τροποποιήσεων στον Αστικό Κώδικα περιλαμβάνει το
σχέδιο νόμου του Υπουργείου Δικαιοσύνης "Μεταρρυθμίσεις αναφορικά με τις
σχέσεις γονέων και τέκνων και άλλα ζητήματα οικογενειακού δικαίου".
Όπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση του σ/ν, από το έτος
1983 δεν έχει λάβει χώρα οιαδήποτε αναμόρφωση στο κεφάλαιο του Αστικού Κώδικα
που διέπει τις σχέσεις μεταξύ γονέων και τέκνων, γεγονός που συνιστά αναχρονισμό,
καθόσον έχουν μεταβληθεί ουσιωδώς οι κοινωνικές συνθήκες
Μεταξύ άλλων, υπογραμμίζεται ότι η έλλειψη αναμόρφωσης του
Αστικού Κώδικα στο κεφάλαιο των σχέσεων μεταξύ γονέων και τέκνων επί σειρά ετών
καταδεικνύεται από στατιστικές, που φανερώνουν μια ραγδαία αύξηση των
οικογενειακών διαφορών που οδηγούνται στα δικαστήρια. Περαιτέρω, απαιτείται η
προσαρμογή της ελληνικής έννομης τάξης σε όσα ισχύουν στις υπόλοιπες χώρες της
Ευρώπης, όπου προβλέπεται από τη νομοθεσία η από κοινού άσκηση της γονικής
μέριμνας
Αντικείμενο του νόμου αποτελεί άλλωστε η αναμόρφωση των
σχέσεων μεταξύ γονέων καιτέκνου μετά τη διακοπή της συμβίωσης, το διαζύγιο, την
ακύρωση του γάμου ή τη λύση του συμφώνου συμβίωσης.
Αναλυτικά οι αλλαγές στον Αστικό Κώδικα:
Άρθρο 56 Αστικού Κώδικα
Στο άρθρο 56 του Αστικού Κώδικα (Α.Κ., π.δ. 456/1984, A’
164) προστίθενται τρίτο και τέταρτο εδάφιο και το άρθρο διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 56 Ο ανήλικος που τελεί υπό γονική μέριμνα έχει κατοικία την κατοικία
των γονέων του ή του γονέα που ασκεί μόνος του τη γονική μέριμνα. Αν τη γονική
μέριμνα ασκούν και οι δύο γονείς χωρίς να έχουν την ίδια κατοικία, ο ανήλικος
έχει κατοικία την κατοικία του γονέα με τον οποίο συνήθως διαμένει. Η επίδοση
εγγράφων που αφορούν το τέκνο γίνεται στην κατοικία του γονέα με τον οποίο
διαμένει ή του τρίτου που ασκεί τη γονική μέριμνα. Ο γονέας με τον οποίο
διαμένει το τέκνο υποχρεώνεται άμεσα να ενημερώσει τον άλλο γονέα σχετικά με
την επίδοση και το περιεχόμενο των εγγράφων που το αφορούν. Ο ανήλικος που
τελεί υπό επιτροπεία ή όποιος τελεί υπό πλήρη στερητική δικαστική συμπαράσταση,
έχει κατοικία την κατοικία του επιτρόπου ή του δικαστικού συμπαραστάτη του.».
Αιτιολογική έκθεση: Στόχος της αξιολογούμενης ρύθμισης είναι
να καθορίζεται με τρόπο σαφή η νόμιμη κατοικία του τέκνου, η οποία έχει και
έννομες συνέπειες, καθώς επίσης να διευκολυνθεί για λόγους ουσιαστικούς η
ενημέρωση του γονέα που δεν διαμένει με το τέκνο σχετικά με την επίδοση και το
περιεχόμενο των εγγράφων που το αφορούν.
---
Άρθρο 1441 Αστικού Κώδικα
Το άρθρο 1441 του Αστικού Κώδικα (Α.Κ., π.δ. 456/1984, A
’164) αντικαθίσταται ως εξής:
«Άρθρο 1441
Συναινετικό διαζύγιο
1. Οι σύζυγοι μπορούν, με έγγραφη συμφωνία ή κοινή ψηφιακή
δήλωση, να λύσουν τον γάμο τους. Η έγγραφη συμφωνία καταρτίζεται μεταξύ των
συζύγων ή η κοινή ψηφιακή δήλωση υποβάλλεται από αυτούς με την παρουσία ή με
ψηφιακή σύμπραξη πληρεξούσιου δικηγόρου αντίστοιχα για καθέναν από αυτούς. Όταν
η συμφωνία είναι έγγραφη, υπογράφεται από τους ίδιους και από τους
πληρεξούσιους δικηγόρους τους ή μόνο από τους τελευταίους, εφόσον είναι
εφοδιασμένοι με ειδικό πληρεξούσιο. Η πληρεξουσιότητα πρέπει να έχει δοθεί μέσα
στον τελευταίο μήνα πριν από την υπογραφή της συμφωνίας.
2. Αν υπάρχουν ανήλικα τέκνα, για να λυθεί ο γάμος, πρέπει
με την έγγραφη συμφωνία ή την κοινή ψηφιακή δήλωση της παρ. 1 ή με άλλη
συμφωνία μεταξύ των συζύγων, που καταρτίζεται όπως ορίζεται στην παρ. 1, να
ρυθμίζεται η κατανομή της γονικής μέριμνας και ιδίως η επιμέλεια των τέκνων, ο
τόπος διαμονής τους, ο γονέας με τον οποίο διαμένουν, η επικοινωνία τους με τον
άλλο γονέα και η διατροφή τους. Η ανωτέρω έγγραφη συμφωνία ή η κοινή ψηφιακή
δήλωση ισχύει για τουλάχιστον δύο (2) έτη και παρατείνεται αυτοδικαίως, εκτός
αν κάποιος από τους δύο γονείς δηλώσει εγγράφως στον άλλο γονέα, πριν τη λήξη
του συμφωνημένου χρόνου, ότι δεν επιθυμεί την παράτασή της.
3 α. Η έγγραφη συμφωνία για τη λύση του γάμου, καθώς και
κάθε χωριστή συμφωνία για την κατανομή της γονικής μέριμνας, την επιμέλεια, τον
τόπο διαμονής, την επικοινωνία και τη διατροφή των ανηλίκων τέκνων,
υποβάλλονται από τους πληρεξουσίους δικηγόρους του κάθε συζύγου μαζί με τα
ειδικά πληρεξούσια σε συμβολαιογράφο.
β. Η κατάρτιση της συμβολαιογραφικής πράξης της παρ. 4
απέχει τουλάχιστον δέκα (10) ημέρες από την έγγραφη συμφωνία των συζύγων ή την
κοινή ψηφιακή δήλωση. Η ημερομηνία της έγγραφης συμφωνίας των συζύγων
αποδεικνύεται με βεβαίωση του γνησίου της υπογραφής αυτών. Βεβαίωση του γνησίου
της υπογραφής των συζύγων δεν απαιτείται στην περίπτωση υποβολής κοινής
ψηφιακής δήλωσης.
4. Ο συμβολαιογράφος συντάσσει πράξη με την οποία βεβαιώνει
τη λύση του γάμου, επικυρώνει τις συμφωνίες των συζύγων και τις ενσωματώνει σε
αυτή. Τη συμβολαιογραφική πράξη υπογράφουν οι σύζυγοι και οι πληρεξούσιοι
δικηγόροι τους ή μόνο οι τελευταίοι, εφόσον είναι εφοδιασμένοι με ειδικό
πληρεξούσιο. Η πληρεξουσιότητα δίδεται τον τελευταίο μήνα πριν από την υπογραφή
της πράξης. Όταν η βεβαίωση αφορά στην επιμέλεια, επικοινωνία και διατροφή των
ανηλίκων τέκνων, η πράξη αποτελεί εκτελεστό τίτλο, εφόσον έχουν συμπεριληφθεί
στη συμφωνία οι ρυθμίσεις των άρθρων 950 και 951 του Κώδικα Πολιτικής
Δικονομίας. Μετά τη λήξη ισχύος της επικυρωμένης συμφωνίας, μπορεί να
ρυθμίζονται η επιμέλεια, ηεπικοινωνία και η διατροφή των τέκνων για περαιτέρω
χρονικό διάστημα με νέα συμφωνία και με την ίδια διαδικασία.
5. Η λύση του γάμου επέρχεται με την κατάθεση αντιγράφου της
συμβολαιογραφικής πράξης στο ληξιαρχείο όπου έχει κατατεθεί η σύσταση του
γάμου, ή με ενημέρωση του ληξιαρχείου με χρήση Τεχνολογιών Πληροφορικής και
Επικοινωνιών.».
Αιτιολογική έκθεση: Με την προτεινόμενη ρύθμιση σκοπείται η
αποφυγή συγχύσεων και εντάσεων από τον μη καθορισμό του τόπου διαμονής του
ανηλίκου τέκνου και του γονέα με τον οποίο διαμένει. Επίσης, με τη δυνατότητα
λύσης του γάμου με ηλεκτρονικά μέσα, εξοικονομείται χρόνος υπέρ των συζύγων και
αποφεύγεται η ταλαιπωρία αυτών στις γραμματείες των δικαστηρίων. Επιπλέον,
προβλέπεται η κοινή συμφωνία των συζύγων για την έκδοση συναινετικού διαζυγίου
να λαμβάνει χώρα με κοινή ψηφιακή δήλωση, μη απαιτουμένης της βεβαίωσης του
γνησίου της υπογραφής προς τον σκοπό αποφυγής μιας διαδικασίας που στερείται
ουσιαστικής σκοπιμότητας.
--
Άρθρο 1511 Αστικού Κώδικα
Το άρθρο 1511 του Αστικού Κώδικα (Α.Κ., π.δ. 456/1984, Α’
164) αντικαθίσταται ως εξής:
«Άρθρο 1511 Άσκηση – ανάθεση γονικής μέριμνας κατά το
συμφέρον του τέκνου
1. Κάθε απόφαση των γονέων σχετικά με την άσκηση της γονικής
μέριμνας πρέπει να αποβλέπει στο βέλτιστο συμφέρον του τέκνου.
2. Στο βέλτιστο συμφέρον του τέκνου, που εξυπηρετείται ιδίως
από την ουσιαστική συμμετοχή και των δύο γονέων στην ανατροφή και φροντίδα του,
καθώς επίσης και από την αποτροπή διάρρηξης των σχέσεών του με καθένα από
αυτούς, πρέπει να αποβλέπει και η απόφαση του δικαστηρίου, όταν αποφασίζει
σχετικά με την ανάθεση της γονικής μέριμνας ή με τον τρόπο άσκησής της. Η
απόφαση του δικαστηρίου συνεκτιμά παραμέτρους όπως την ικανότητα και πρόθεση
καθενός εκ των γονέων να σεβαστεί τα δικαιώματα του άλλου, τη συμπεριφορά κάθε
γονέα κατά το προηγούμενο χρονικό διάστημα και τη συμμόρφωσή του με τις νόμιμες
υποχρεώσεις του, δικαστικές αποφάσεις, εισαγγελικές διατάξεις και προηγούμενες
συμφωνίες που είχε συνάψει με τον άλλο γονέα και αφορούν το τέκνο.
3. Η απόφαση του δικαστηρίου πρέπει επίσης να σέβεται την
ισότητα μεταξύ των γονέων και να μην κάνει διακρίσεις εξαιτίας ιδίως του φύλου,
του σεξουαλικού προσανατολισμού, της φυλής, της γλώσσας, της θρησκείας, των
πολιτικών ή όποιων άλλων πεποιθήσεων, της ιθαγένειας, της εθνικής ή κοινωνικής
προέλευσης ή της περιουσίας. 4. Ανάλογα με την ωριμότητα του τέκνου πρέπει να
ζητείται και να συνεκτιμάται η γνώμη του, πριν από κάθε απόφαση σχετική με τη
γονική μέριμνα και τα συμφέροντά του.».
Αιτιολογική έκθεση: Στόχος της προτεινόμενης ρύθμισης είναι
η εξυπηρέτηση του συμφέροντος του τέκνου, που επιτυγχάνεται με τη συμμετοχή και
των δύο γονέων στη ζωή του και την ανάπτυξη στενού δεσμού μαζί τους. Με το
σκεπτικό αυτό πρέπει να λαμβάνεται και η απόφαση του Δικαστηρίου για την
ανάθεση και άσκηση της γονικής μέριμνας, και υπό την προϋπόθεση ότι καθένας από
τους γονείς σέβεται τα δικαιώματα του άλλου και επιδεικνύει συμπεριφορά που
κατατείνει προς το συμφέρον του τέκνου.
---
Άρθρο 1512 Αστικού Κώδικα
Το άρθρο 1512 του Αστικού Κώδικα (Α.Κ., π.δ. 456/1984, Α’
164) αντικαθίσταται ως εξής:
«Άρθρο 1512 Σε περίπτωση διαφωνίας
Κατά την άσκηση της γονικής μέριμνας οι γονείς καταβάλλουν
προσπάθεια για την εξεύρεση κοινά αποδεκτών λύσεων, προσφεύγοντας, εάν είναι
απαραίτητο, σε διαμεσολάβηση. Αν διαφωνούν, αποφασίζει το δικαστήριο.».
Αιτιολογική έκθεση: Στόχος της προτεινόμενης ρύθμισης είναι
να καθιερωθεί ο θεσμός της διαμεσολάβησης για ζητήματα που αφορούν τη γονική
μέριμνα, ώστε να ενισχυθούν ο διάλογος και η ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των
γονέων και να αποφεύγεται η προσφυγή ενώπιον των δικαστηρίων.
---
Άρθρο 1513 Αστικού Κώδικα
Ο τίτλος και το άρθρο 1513 του Αστικού Κώδικα (Α.Κ., π.δ.
456/1984, Α’ 164) αντικαθίσταται ως εξής:
«Άρθρο 1513 Διαζύγιο ή ακύρωση του γάμου - διάσταση των
συζύγων
Στις περιπτώσεις διαζυγίου ή ακύρωσης του γάμου ή λύσης ή
ακύρωσης του συμφώνου συμβίωσης ή διακοπής της συμβίωσης των συζύγων ή των
μερών του συμφώνου συμβίωσης και εφόσον ζουν και οι δύο γονείς, εξακολουθούν να
ασκούν από κοινού και εξίσου τη γονική μέριμνα. Ο γονέας με τον οποίο διαμένει
το τέκνο επιχειρεί τις πράξεις που προβλέπονται στο πρώτο εδάφιο του άρθρου
1516 του Α.Κ., κατόπιν προηγούμενης ενημέρωσης του άλλου γονέα.».
Αιτιολογική έκθεση: Η προτεινόμενη ρύθμιση επιδιώκει την
επίλυση θεμάτων που προκύπτουν από την από κοινού άσκηση της γονικής μέριμνας
σε περίπτωση διαζυγίου ή ακύρωσης του γάμου και διάστασης των συζύγων.
Λαμβάνεται μέριμνα ώστε ο γονέας που δεν διαμένει με το τέκνο να ενημερώνεται
για ζητήματα που αφορούν την ανατροφή και τη διαπαιδαγώγηση του τέκνου του,
γεγονός που επιδρά θετικά προς το συμφέρον του.
---
Άρθρο 1514 Αστικού Κώδικα
Ο τίτλος και το άρθρο 1514 του Αστικού Κώδικα (Α.Κ., π.δ.
456/1984, Α’ 164) αντικαθίστανται ως εξής:
«Άρθρο 1514 Παρέκκλιση από την από κοινού άσκηση της γονικής
μέριμνας
1. Κατά παρέκκλιση του άρθρου 1513 του Α.Κ., οι γονείς
μπορούν με έγγραφο βεβαίας χρονολογίας να ρυθμίζουν διαφορετικά την κατανομή
της γονικής μέριμνας, ιδίως να αναθέτουν την άσκησή της στον έναν από αυτούς,
και να καθορίζουν τον τόπο κατοικίας του τέκνου τους, τον γονέα με τον οποίο θα
διαμένει, καθώς και τον τρόπο επικοινωνίας του με τον άλλο γονέα. Το ανωτέρω
έγγραφο ισχύει τουλάχιστον για δύο (2) έτη και παρατείνεται αυτοδικαίως, εκτός
αν κάποιος από τους δύο γονείς δηλώσει εγγράφως στον άλλο γονέα, πριν τη λήξη
του συμφωνημένου χρόνου, ότι δεν επιθυμεί την παράτασή του.
2. Αν δεν είναι δυνατή η από κοινού άσκηση της γονικής
μέριμνας, εξαιτίας διαφωνίας των γονέων και ιδίως αν ο ένας γονέας αδιαφορεί ή
δεν συμπράττει σ’ αυτή ή δεν τηρεί την τυχόν υπάρχουσα συμφωνία για την άσκηση
ή τον τρόπο άσκησης της γονικής μέριμνας ή αν η συμφωνία αυτή είναι αντίθετη
προς το συμφέρον του τέκνου ή αν η γονική μέριμνα ασκείται αντίθετα προς το
συμφέρον του τέκνου, καθένας από τους γονείς προσφεύγει σε διαμεσολάβηση. Αν
διαφωνούν, αποφασίζει το δικαστήριο.
3. Το δικαστήριο μπορεί ανάλογα με την περίπτωση: α) να
κατανείμει την άσκηση της γονικής μέριμνας μεταξύ των γονέων, να εξειδικεύσει
τον τρόπο άσκησής της στα κατ’ ιδίαν θέματα ή να αναθέσει την άσκηση της
γονικής μέριμνας στον ένα γονέα ή σε τρίτο, β) να διατάξει πραγματογνωμοσύνη ή
τη λήψη οποιουδήποτε άλλου πρόσφορου μέτρου, γ) να διατάξει διαμεσολάβηση ή την
επανάληψη διακοπείσας διαμεσολάβησης, ορίζοντας συγχρόνως τον διαμεσολαβητή.
Για τη λήψη της απόφασής του το δικαστήριο λαμβάνει υπόψη τους έως τότε δεσμούς
του τέκνου με τους γονείς καιτους αδελφούς του, καθώς και τις τυχόν συμφωνίες
που έκαναν οι γονείς του τέκνου για την άσκηση της γονικής μέριμνας. » .
Αιτιολογική έκθεση: Με την προτεινόμενη ρύθμιση το
δικαστήριο δύναται να κατανείμει την άσκηση της γονικής μέριμνας μεταξύ των
γονέων και να εξειδικεύσει τον τρόπο άσκησής της, με γνώμονα το συμφέρον του
τέκνου.
---
Άρθρο 1515 Αστικού Κώδικα
Το άρθρο 1515 του Αστικού Κώδικα (Α.Κ., π.δ. 456/1984, Α’
164) αντικαθίσταται ως εξής:
«Άρθρο 1515 Τέκνα χωρίς γάμο των γονέων τους
Η γονική μέριμνα του ανηλίκου τέκνου που γεννήθηκε και
παραμένει χωρίς γάμο των γονέων του ανήκει στη μητέρα του. Όταν το τέκνο
αναγνωρίζεται εκούσια ή δικαστικά με αγωγή που άσκησε ο πατέρας, αποκτά γονική
μέριμνα και ο πατέρας,την οποία ασκεί από κοινού με τη μητέρα. Αν οι γονείς δεν
ζουν μαζί, εφαρμόζονται αναλόγως τα άρθρα 1513 και 1514 του Α.Κ.. Σε περίπτωση
δικαστικής αναγνώρισης, στην οποία αντιδίκησε ο πατέρας, αυτός δεν ασκεί γονική
μέριμνα ούτε αναπληρώνει τη μητέρα στην άσκησή της, εκτός αν υπάρχει συμφωνία
των γονέων. Το δικαστήριο μπορεί, αν το επιβάλλει το συμφέρον του τέκνου, να
αποφασίσει διαφορετικά μετά από αίτηση του πατέρα.».
Αιτιολογική έκθεση: Στόχος της προτεινόμενης ρύθμισης είναι
η συμμετοχή του πατέρα, που αντιδίκησε στην αναγνώριση του τέκνου, στην
ανατροφή και διαπαιδαγώγησή του, εφόσον τούτο κριθεί απαραίτητο από το
δικαστήριο.
---
Άρθρο 1516 Αστικού Κώδικα
Το δεύτερο εδάφιο του άρθρου 1516 του Αστικού Κώδικα (Α.Κ.,
π.δ. 456/1984, Α’ 164) αντικαθίσταται και το άρθρο 1516 διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 1516 Πράξεις από τον ένα γονέα
Ο καθένας από τους γονείς επιχειρεί και μόνος του πράξεις
αναφερόμενες στην άσκηση της γονικής μέριμνας:
1. Όταν πρόκειται για συνήθεις πράξεις επιμέλειας του
προσώπου του τέκνου ή για την τρέχουσα διαχείριση της περιουσίας του ή για
πράξεις που έχουν επείγοντα χαρακτήρα,
2. Όταν πρόκειται για τη λήψη δήλωσης της βούλησης που είναι
απευθυντέα προς το τέκνο. Στις περιπτώσεις διακοπής της συμβίωσης των γονέων,
διαζυγίου ή ακύρωσης του γάμου τους, καθώς και όταν πρόκειται για τέκνο
γεννημένο χωρίς γάμο των γονέων του, κάθε ένας από τους γονείς μπορεί να ασκεί
τις αξιώσεις διατροφής που έχει το τέκνο κατά του άλλου γονέα ή τρίτου.»
Αιτιολογική έκθεση: Με την προτεινόμενη ρύθμιση παρέχεται η
δυνατότητα στον γονέα που δεν έχει την επιμέλεια του τέκνου να συμβάλλει στην
αποτελεσματικότερη προστασία των συμφερόντων του τελευταίου.
---
Άρθρο 1518 Αστικού Κώδικα
Στο άρθρο 1518 του Αστικού Κώδικα (Α.Κ., π.δ. 456/1984, Α’
164) τροποποιείται το δεύτερο εδάφιο, προστίθεται νέο εδάφιο στο τέλος και το
άρθρο 1518 διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 1518 Επιμέλεια του προσώπου
Η επιμέλεια του προσώπου του τέκνου περιλαμβάνει ιδίως την
ανατροφή, την επίβλεψη, τη μόρφωση και την εκπαίδευσή του, καθώς και τον
προσδιορισμό του τόπου διαμονής του. Κατά την ανατροφή του τέκνου οι γονείς το
ενισχύουν, χωρίς διάκριση φύλου, να αναπτύσσει υπεύθυνα και με κοινωνική
συνείδηση την προσωπικότητά του. Η λήψη σωφρονιστικών μέτρων επιτρέπεται μόνο
εφόσον αυτά είναι παιδαγωγικώς αναγκαία και δεν θίγουν την αξιοπρέπεια του
τέκνου.
Κατά τη μόρφωση και την επαγγελματική εκπαίδευση του τέκνου
οι γονείς λαμβάνουν υπόψη τις ικανότητες και τις προσωπικές του κλίσεις. Γι’
αυτό τον σκοπό οφείλουν να συνεργάζονται με το σχολείο και αν υπάρχει ανάγκη,
να ζητούν τη συνδρομή αρμοδίων κρατικών υπηρεσιών ή δημοσίων οργανισμών. Κάθε
γονέας υποχρεούται να διαφυλάσσει και να ενισχύει τη σχέση του τέκνου με τον
άλλο γονέα, τους αδελφούς του, καθώς και με την οικογένεια του άλλου γονέα,
ιδίως όταν οι γονείς δεν ζουν μαζί ή ο άλλος γονέας έχει αποβιώσει.».
Αιτιολογική έκθεση: Στόχος της προτεινόμενης ρύθμισης είναι
η ενίσχυση των δεσμών και των σχέσεων του τέκνου με τον γονέα που δεν διαμένει
μαζί του και την οικογένειά του.
---
Άρθρο 1519 Αστικού Κώδικα
Ο τίτλος και το άρθρο 1519 του Αστικού Κώδικα (Α.Κ., π.δ.
456/1984, Α’ 164) αντικαθίστανται ως εξής:
«Άρθρο 1519 Σημαντικά ζητήματα επιμέλειας τέκνου
Όταν η επιμέλεια ασκείται από τον ένα γονέα ή έχει γίνει
κατανομή της μεταξύ των γονέων, οι αποφάσεις για την ονοματοδοσία του τέκνου,
για το θρήσκευμα, για ζητήματα της υγείας του, εκτός από τα επείγοντα και τα
εντελώς τρέχοντα, καθώς και για ζητήματα εκπαίδευσης που επιδρούν αποφασιστικά
στο μέλλον του, λαμβάνονται από τους δύο γονείς από κοινού. Τα δύο τελευταία
εδάφια του άρθρου 1510 και το άρθρο 1512 του Α.Κ. εφαρμόζονται αναλόγως.
Για τη μεταβολή του τόπου διαμονής του τέκνου που επιδρά
ουσιωδώς στο δικαίωμα επικοινωνίας του γονέα με τον οποίο δεν διαμένει το
τέκνο, απαιτείται προηγούμενη έγγραφη συμφωνία των γονέων ή προηγούμενη
δικαστική απόφαση που εκδίδεται μετά από αίτηση ενός από τους γονείς. Το
δικαστήριο μπορεί να διατάξει κάθε πρόσφορο μέτρο. Ο γονέας στον οποίο δεν έχει
ανατεθεί η άσκηση της επιμέλειας έχει το δικαίωμα να ζητά από τον άλλο
πληροφορίες για το πρόσωπο και την περιουσία του τέκνου.».
Αιτιολογική έκθεση: Με την προτεινόμενη ρύθμιση επιδιώκεται
η αποφασιστική συμμετοχή και συναπόφαση και του γονέα που δεν διαμένει με το
τέκνο για σημαντικά ζητήματα που αφορούν την επιμέλειά του.
---
Άρθρο 1520 Αστικού Κώδικα
Το άρθρο 1520 του Αστικού Κώδικα (Α.Κ., π.δ. 456/1984, Α’
164) αντικαθίσταται ως εξής:
«Άρθρο 1520 Προσωπική επικοινωνία
Ο γονέας με τον οποίο δεν διαμένει το τέκνο έχει το δικαίωμα
και την υποχρέωση της, κατά το δυνατό, ευρύτερης επικοινωνίας με αυτό, στην
οποία περιλαμβάνονται τόσο η φυσική παρουσία και επαφή του με το τέκνο, όσο και
η διαμονή του τέκνου στην οικία του. Ο γονέας με τον οποίο διαμένει το τέκνο
οφείλει να διευκολύνει και να προωθεί την επικοινωνία του τέκνου με τον άλλο
γονέα σε τακτή χρονική βάση. Ο χρόνος επικοινωνίας του τέκνου με φυσική
παρουσία με τον γονέα, με τον οποίο δεν διαμένει, τεκμαίρεται στο ένα τρίτο
(1/3) του συνολικού χρόνου, εκτός αν ο γονέας αυτός ζητά μικρότερο χρόνο
επικοινωνίας, ή επιβάλλεται να καθορισθεί μικρότερος ή μεγαλύτερος χρόνος
επικοινωνίας για λόγους που αφορούν στις συνθήκες διαβίωσης ή στο συμφέρον του
τέκνου, εφόσον, σε κάθε περίπτωση, δεν διαταράσσεται η καθημερινότητα του
τέκνου. Αποκλεισμός ή περιορισμός της επικοινωνίας είναι δυνατός μόνο για
εξαιρετικά σοβαρούς λόγους, ιδίως όταν ο γονέας με τον οποίο δεν διαμένει το
τέκνο κριθεί ακατάλληλος να ασκεί το δικαίωμα επικοινωνίας. Για τη διαπίστωση
της ακαταλληλότητας του γονέα το δικαστήριο μπορεί να διατάξει κάθε πρόσφορο
μέσο, ιδίως την εκπόνηση εμπεριστατωμένης έκθεσης κοινωνικών λειτουργών ή
ψυχιάτρων ή ψυχολόγων.
Οι γονείς δεν έχουν το δικαίωμα να εμποδίζουν την
επικοινωνία του τέκνου με τους ανώτερους ανιόντες και τους αδελφούς του, εκτός
αν συντρέχει σπουδαίος λόγος. Οι γονείς δεν έχουν το δικαίωμα να εμποδίζουν την
επικοινωνία του τέκνου με τρίτους που έχουν αναπτύξει μαζί του
κοινωνικοσυναισθηματική σχέση οικογενειακής φύσης, εφόσον με την επικοινωνία
εξυπηρετείται το συμφέρον του τέκνου. Τα σχετικά με την επικοινωνία ζητήματα
καθορίζονται ειδικότερα είτε με έγγραφη συμφωνία των γονέων είτε από το
δικαστήριο. Στην περίπτωση αυτή εφαρμόζεται και η παρ. 4 του άρθρου 1511. Όταν
συντρέχει περίπτωση κακής ή καταχρηστικής άσκησης του δικαιώματος επικοινωνίας,
ο άλλος γονέας ή κάθε ένας από τους γονείς, αν πρόκειται για επικοινωνία με
τρίτο, μπορεί να ζητήσει από το δικαστήριο τη μεταρρύθμιση της επικοινωνίας.»
Αιτιολογική έκθεση: Με την προτεινόμενη ρύθμιση επιχειρείται
η οριοθέτηση ελάχιστου χρόνου επικοινωνίας του τέκνου με τον γονέα, με τον
οποίο δεν διαμένει μαζί, το οποίο συμβάλλει στην ανάπτυξη της προσωπικότητάς
του και στην ψυχική του υγεία. Ταυτόχρονα αποφεύγονται δικαστικές διενέξεις και
εντάσεις μεταξύ των γονέων, οι οποίες αντιβαίνουν το συμφέρον του τέκνου.
---
Άρθρο 1532 Αστικού Κώδικα
Το άρθρο 1532 του Αστικού Κώδικα (Α.Κ., π.δ. 456/1984, Α’
164) αντικαθίσταται ως εξής:
Άρθρο 1532 Συνέπειες κακής άσκησης
Αν ο πατέρας ή η μητέρα παραβαίνουν τα καθήκοντα που τους
επιβάλλει το λειτούργημά τους για την επιμέλεια του προσώπου του τέκνου ή τη
διοίκηση της περιουσίας του ή αν ασκούν το λειτούργημα αυτό καταχρηστικά ή δεν
είναι σε θέση να ανταποκριθούν σε αυτό, το δικαστήριο μπορεί, εφόσον το
ζητήσουν ο άλλος γονέας ή οι πλησιέστεροι συγγενείς του τέκνου ή ο εισαγγελέας,
να διατάξει οποιοδήποτε πρόσφορο μέτρο. Κακή άσκηση της γονικής μέριμνας
συνιστούν ιδίως:
α. η υπαίτια μη συμμόρφωση προς αποφάσεις και διατάξεις
δικαστικών και εισαγγελικών αρχών που αφορούν το τέκνο ή προς την υπάρχουσα
συμφωνία των γονέων για την άσκηση της γονικής μέριμνας,
β. η διατάραξη της συναισθηματικής σχέσης του τέκνου με τον
άλλο γονέα και την οικογένειά του και η με κάθε τρόπο πρόκληση διάρρηξης των
σχέσεων του τέκνου με αυτούς,
γ. η υπαίτια παράβαση των όρων της συμφωνίας των γονέων ή
της δικαστικής απόφασης για την επικοινωνία του τέκνου με τον γονέα με τον
οποίο δεν διαμένει και η με κάθε άλλο τρόπο παρεμπόδιση της επικοινωνίας,
δ. η κακή άσκηση και η υπαίτια παράλειψη της άσκησης του
δικαιώματος επικοινωνίας από τον δικαιούχο γονέα,
ε. η αδικαιολόγητη άρνηση του γονέα να καταβάλλει τη
διατροφή που επιδικάστηκε στο τέκνο από το δικαστήριο ή συμφωνήθηκε μεταξύ των
γονέων,
στ. η καταδίκη του γονέα, με οριστική δικαστική απόφαση, για
ενδοοικογενειακή βία ή για εγκλήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας ή για
εγκλήματα οικονομικής εκμετάλλευσης της γενετήσιας ζωής.
Το δικαστήριο, στις περιπτώσεις του προηγούμενου εδαφίου,
δύναται να αφαιρέσει από τον υπαίτιο γονέα την άσκηση της γονικής μέριμνας ή
την επιμέλεια, ολικά ή μερικά, και να την αναθέσει αποκλειστικά στον άλλο
γονέα, καθώς επίσης να διατάξει κάθε πρόσφορο μέτρο προς διασφάλιση του
συμφέροντος του τέκνου. Αν συντρέχουν στο πρόσωπο και των δύο γονέων οι
περιπτώσεις του δευτέρου εδαφίου, το δικαστήριο μπορεί να αναθέσει την
πραγματική φροντίδα του τέκνου ή ακόμα και την επιμέλειά του ολικά ή μερικά σε
τρίτο ή και να διορίσει επίτροπο.
Σε εξαιρετικά επείγουσες περιπτώσεις, εφόσον συντρέχουν οι
προϋποθέσεις του πρώτου εδαφίου και επίκειται άμεσος κίνδυνος για τη σωματική ή
την ψυχική υγεία του τέκνου, ο εισαγγελέας διατάσσει κάθε πρόσφορο μέτρο για
την προστασία του, μέχρι την έκδοση της απόφασης του δικαστηρίου, στο οποίο
πρέπει να απευθύνεται εντός ενενήντα (90) ημερών, με δυνατότητα αιτιολογημένης
παράτασης της προθεσμίας αυτής κατά ενενήντα (90) επιπλέον ημέρες.»
Αιτιολογική έκθεση: Στόχος της προτεινόμενης ρύθμισης είναι να τεθούν ενδεικτικώς αναφερόμενα κριτήρια κακής άσκησης της γονικής μέριμνας δυνάμει των οποίων θα αξιολογείται ο τρόπος ασκήσεως των καθηκόντων που επιβάλλει το λειτούργημα των γονέων, ως από κοινού ασκούντων τη γονική μέριμνα, ώστε εάν αυτό κριθεί αναγκαίο να επανακαθορίζονται από το αρμόδιο δικαστήριο η κατανομή και ο ειδικότερος τρόπος άσκησης αυτής.
