Τρίτη 1 Ιουλίου 2025

Πόσο προσβάσιμοι είναι σήμερα οι πολιτιστικοί χώροι για άτομα με αναπηρία;

Πόσο προσβάσιμοι είναι σήμερα οι πολιτιστικοί χώροι για άτομα με αναπηρία;

Για να δώσει απαντήσεις σε αυτό το κρίσιμο ερώτημα, το ΚΜΟΠ, σε συνεργασία με δημόσιες αρχές και πολιτιστικούς οργανισμούς από οκτώ ευρωπαϊκές περιφέρειες, διεξήγαγε μία ευρεία μελέτη χαρτογράφησης της υφιστάμενης κατάστασης. Η έρευνα, που βασίστηκε σε πάνω από 400 ερωτηματολόγια και ομαδικές συζητήσεις με περισσότερους από 100 συμμετέχοντες, φέρνει στο φως μία ανησυχητική εικόνα: πολλοί πολιτιστικοί χώροι παραμένουν μη προσβάσιμοι για άτομα με αναπηρία – ειδικά όταν πρόκειται για την ψηφιακή, αισθητηριακή και γνωστική προσβασιμότητα.

Το χάσμα μεταξύ του σχεδιασμού πολιτικών και της καθημερινής εμπειρίας

Ένα από τα βασικά συμπεράσματα της μελέτης είναι το «χάσμα αντίληψης» που υπάρχει: πολλοί πολιτιστικοί φορείς θεωρούν πως οι χώροι τους είναι προσβάσιμοι, ωστόσο οι εμπειρίες των ίδιων των ατόμων με αναπηρία αποκαλύπτουν το αντίθετο. Κάποιες περιφέρειες έχουν κάνει πρόοδο προς την ένταξη και την προσβασιμότητα. Πολλές όμως εξακολουθούν να λειτουργούν με ξεπερασμένα πρότυπα, χωρίς να ζητούν τη γνώμη των ίδιων των χρηστών και χωρίς να επενδύουν σε ουσιαστικές λύσεις.

Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ένας συμμετέχων:

Ο σκοπός της προσβασιμότητας δεν είναι να εφαρμόζουμε κανονισμούς ή να δημιουργούμε δείκτες, αλλά να εξυπηρετούμε τους ανθρώπους που τους χρειάζονται.

Όσα μοιράστηκαν τα ίδια τα άτομα με αναπηρία

Η μελέτη ανέδειξε συγκεκριμένα εμπόδια που εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν τα άτομα με αναπηρία:

• Φυσικά εμπόδια στους χώρους (αναφέρθηκαν από 61% έως 92% των συμμετεχόντων)

• Έλλειψη αισθητηριακών προσαρμογών (όπως κώδικας Μπράιγ, ακουστικές περιγραφές, απτικά βοηθήματα) – 26% έως 76%

• Οικονομικά εμπόδια συμμετοχής – 35% έως 52%

• Μη προσβάσιμα ψηφιακά εργαλεία (ιστότοποι, εφαρμογές) – 24% έως 47%

• Έλλειψη διερμηνείας στη νοηματική – 14% έως 78%

Τι προβλήματα αντιμετωπίζουν οι πολιτιστικοί οργανισμοί;

Πέρα από τα πρακτικά εμπόδια, η έρευνα ανέδειξε τρεις βαθύτερες συστημικές προκλήσεις που συναντούν οι πολιτιστικοί οργανισμοί:

• Περιορισμένοι οικονομικοί πόροι – πρόβλημα που ανέφερε το 45% έως 95% των ερωτηθέντων

• Έλλειψη συντονισμού και σαφών κατευθυντήριων οδηγιών – 27% έως 63%

• Ελλιπής κατάρτιση και δεξιότητες του προσωπικού – 32% έως 65%

Το πρόβλημα δεν είναι μόνο τεχνικό. Είναι ζήτημα εφαρμογής πολιτικών, ουσιαστικής συμμετοχής και κατάρτισης του ανθρώπινου δυναμικού. Για να γεφυρωθεί το χάσμα, χρειάζεται αποτελεσματικός σχεδιασμός πολιτικών με τη συμμετοχή των ίδιων των ατόμων με αναπηρία, κατάλληλη εκπαίδευση και στοχευμένη αναβάθμιση των υποδομών.

Η έρευνα πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του έργου Open Regio Culture, με τη συγχρηματοδότηση του προγράμματος Interreg Europe. Το έργο φέρνει κοντά φορείς από οκτώ ευρωπαϊκές περιφέρειες, με στόχο τον σχεδιασμό πολιτιστικών πολιτικών που ενισχύουν την προσβάσιμοτητα των ατόμων με αναπηρία.

Διαβάστε ολόκληρη τη μελέτη.

Για περισσότερες πληροφορίες επικοινωνήστε μαζί μας στο communication@kmop.org ή στο 210-3637547.

Πηγή: www.kmop.g