ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ και επιστολή Ε.Σ.Α.μεΑ.: Οι προτάσεις του
αναπηρικού κινήματος για τις απαιτήσεις προσβασιμότητας προϊόντων και υπηρεσιών
Αθήνα:
19.10.2022
Αρ. Πρωτ.: 1532
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Ε.Σ.Α.μεΑ.: Οι προτάσεις του αναπηρικού κινήματος για τις απαιτήσεις
προσβασιμότητας προϊόντων και υπηρεσιών
Επιστολή με τις προτάσεις της επί του σχεδίου νόμου του
υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων «Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/882 του
Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 17ης Απριλίου 2019 σχετικά με
τις απαιτήσεις προσβασιμότητας προϊόντων και υπηρεσιών», κατέθεσε η
Ε.Σ.Α.μεΑ.
Οι προτάσεις της ΕΣΑμεΑ αφορούν στα τερματικά (άρθρο 3),
στις πρόσθετες απαιτήσεις προσβασιμότητας για ειδικές υπηρεσίες (Τμήμα IV του
Παραρτήματος 1), στις υποχρεώσεις των κατασκευαστών (άρθρο 7), στις υποχρεώσεις
των εισαγωγέων (άρθρο 9), στη διαδικασία για τη μεταχείριση των προϊόντων που
δεν συμμορφώνονται με τις εφαρμοστέες απαιτήσεις προσβασιμότητας (άρθρο 20),
στην προσβασιμότητα και στη προστασία των καταναλωτών από άμεσες και έμμεσες
πολιτικές διακριτικής τιμολόγησης (άρθρο 24) κλπ.
Η ΕΣΑμεΑ επισυνάπτει επίσης επιστολή της Εθνικής
Ομοσπονδίας Τυφλών «Συνεισφορά της Εθνικής Ομοσπονδίας Τυφλών στο υπό
διαβούλευση σχέδιο νόμου του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων με θέμα:
“Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/882 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του
Συμβουλίου της 17ης Απριλίου 2019 σχετικά με τις απαιτήσεις προσβασιμότητας
προϊόντων και υπηρεσιών για τα άτομα με αναπηρίες” (Ευρωπαϊκή Πράξη
Προσβασιμότητας)».
Η ΕΣΑμεΑ σημειώνει ότι η προσβασιμότητα αποτελεί αφενός
αυτοτελές δικαίωμα στο οποίο η Σύμβαση για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία
αφιερώνει ειδικό άρθρο (άρθρο 9-Προσβασιμότητα), αφετέρου προϋπόθεση-κλειδί για
τη διασφάλιση ισότιμης απόλαυσης όλων των άλλων ανθρωπίνων δικαιωμάτων
από τα άτομα με αναπηρία. Παράλληλα για τις προτάσεις της λαμβάνει υπόψη:
• την παρ. 6 του Άρθρου 21 του Συντάγματος της χώρας,
σύμφωνα με την οποία «τα άτομα με αναπηρίες έχουν δικαίωμα να απολαμβάνουν
μέτρων που εξασφαλίζουν την αυτονομία, την επαγγελματική ένταξη και τη
συμμετοχή τους στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της Χώρας»,
• τα άρθρα 61-66 του ν.4488/2017, ο οποίος περιλαμβάνει τις
κατευθυντήριες και οργανωτικές διατάξεις υλοποίησης της Σύμβασης, την εθνική
πολεοδομική νομοθεσία για την προσβασιμότητα και ειδικότερα το άρθρο 26 του
ν.4067/2012 «Νέος Οικοδομικός κανονισμός», το Κεφάλαιο Η΄ του ν.4727/2020, με
τον οποίο ενσωματώθηκε στην εθνική μας νομοθεσία η Οδηγία (ΕΕ) 2016/2102 για
την προσβασιμότητα των ιστότοπων και των εφαρμογών για φορητές συσκευές των
οργανισμών του δημόσιου τομέα και το οποίο θεσπίζει τους κανόνες, όρους,
προϋποθέσεις και απαιτήσεις για την κατασκευή, το περιεχόμενο και τη λειτουργία
των ιστότοπων και των εφαρμογών για φορητές συσκευές των οργανισμών του
δημόσιου τομέα προκειμένου να καταστούν προσβάσιμοι/ες στους χρήστες με
αναπηρία,
• την ΥΑΠ/Φ.40.4/1/989 «Κύρωση Πλαισίου Παροχής Υπηρεσιών
Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης», όπου στο Παράρτημα Ι (στην ενότητα 7
«Προσβασιμότητα», ΚΥ. 49 -Βλ. επίσης ΚΠ.27), στην οποία ορίζεται ότι οι
δημόσιοι διαδικτυακοί τόποι πρέπει να συμμορφώνονται με το πρότυπο «Οδηγίες για
την Προσβασιμότητα του Περιεχομένου του Ιστού» (WCAG) έκδοση 2.0, επίπεδο
προσβασιμότητας τουλάχιστον «ΑΑ», το οποίο αποτελεί το de facto πρότυπο
ηλεκτρονικής προσβασιμότητας,
• καθώς και το άρθρο 9 του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060
(Κανονιστικό Πλαίσιο Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων για την
προγραμματική περίοδο 2021 – 2027), σύμφωνα με το οποίο: «[…] Τα κράτη μέλη και
η Επιτροπή λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα για να αποτρέψουν κάθε διάκριση λόγω
φύλου, φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής, θρησκείας ή πεποιθήσεων, αναπηρίας,
ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισμού κατά την προετοιμασία, υλοποίηση,
παρακολούθηση και αξιολόγηση των προγραμμάτων, καθώς και κατά την υποβολή των
σχετικών εκθέσεων. Ειδικότερα, η προσβασιμότητα για τα άτομα με αναπηρίες
λαμβάνεται υπόψη σε όλα τα στάδια της προ-ετοιμασίας και της υλοποίησης των
προγραμμάτων. [..]».
Το κείμενο της επιστολής:
Πληροφορίες: Δημήτρης Λογαράς
Αθήνα:
19.10.2022
Αρ. Πρωτ.: 1529
ΠΡΟΣ:
κ. Σ.- Α. Γεωργιάδη, Υπουργό Ανάπτυξης και Επενδύσεων
ΚΟΙΝ: «Πίνακας Αποδεκτών»
ΘΕΜΑ:
«Σχέδιο Νόμου του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων ‘Ενσωμάτωση της Οδηγίας
(ΕΕ) 2019/882 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 17ης Απριλίου
2019 σχετικά με τις απαιτήσεις προσβασιμότητας προϊόντων και υπηρεσιών’: Οι
προτάσεις της Ε.Σ.Α.μεΑ.»
Αξιότιμε κ. Υπουργέ,
Η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.) -που
αποτελεί την τριτοβάθμια κοινωνική και συνδικαλιστική οργάνωση των ατόμων με
αναπηρία και των οικογενειών τους στη χώρα, επίσημα αναγνωρισμένο Κοινωνικό
Εταίρο της ελληνικής Πολιτείας σε ζητήματα αναπηρίας και ιδρυτικό μέλος του
Ευρωπαϊκού Φόρουμ Ατόμων με Αναπηρία, του μεγαλύτερου φορέα εκπροσώπησης των
ατόμων με αναπηρία και των οικογενειών τους σε ευρωπαϊκό επίπεδο- με την
παρούσα επιστολή της σας υποβάλλει τις προτάσεις της επί του Σχεδίου Νόμου
«Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/882 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του
Συμβουλίου της 17ης Απριλίου 2019 σχετικά με τις απαιτήσεις προσβασιμότητας
προϊόντων και υπηρεσιών». Οι προτάσεις που περιλαμβάνονται στο παρόν έγγραφό
μας υποβλήθηκαν και ηλεκτρονικά στον διαδικτυακό τόπο ανοιχτής διακυβέρνησης
(www.opegov.gr ) στις 18.10.2022.
Όπως είναι γνωστό η προσβασιμότητα αποτελεί αφενός αυτοτελές
δικαίωμα στο οποίο η Σύμβαση για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία αφιερώνει
ειδικό άρθρο (άρθρο 9-Προσβασιμότητα), αφετέρου προϋπόθεση-κλειδί για τη
διασφάλιση ισότιμης απόλαυσης όλων των άλλων ανθρωπίνων δικαιωμάτων από
τα άτομα με αναπηρία.
Λαμβάνοντας υπόψη:
α) την παρ. 6 του Άρθρου 21 του Συντάγματος της χώρας,
σύμφωνα με την οποία «τα άτομα με αναπηρίες έχουν δικαίωμα να απολαμβάνουν
μέτρων που εξασφαλίζουν την αυτονομία, την επαγγελματική ένταξη και τη
συμμετοχή τους στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της Χώρας»,
β) τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών (ΗΕ) για τα Δικαιώματα των
Ατόμων με Αναπηρίες, η οποία κυρώθηκε από τη χώρα μας με τον ν. 4074/2012,
ιδιαιτέρως δε το άρθρο 9 «Προσβασιμότητα» αυτής και ειδικότερα: i) την παρ. 1
του άρθρου 9 όπου προβλέπονται τα εξής: «1. Προκειμένου να επιτρέψουν στα άτομα
με αναπηρίες να ζουν ανεξάρτητα και να συμμετέχουν πλήρως σε όλες τις πτυχές
της ζωής, τα Συμβαλλόμενα Κράτη λαμβάνουν κατάλληλα μέτρα προκειμένου να
διασφαλίζουν στα άτομα με αναπηρίες την πρόσβαση, σε ίση βάση με τους άλλους,
στο φυσικό περιβάλλον, τα μέσα μεταφοράς, την πληροφορία και τις επικοινωνίες,
συμπεριλαμβανομένων και των τεχνολογιών και συστημάτων πληροφορίας και
επικοινωνιών και σε άλλες εγκαταστάσεις και υπηρεσίες που είναι ανοικτές ή
παρέχονται στο κοινό, τόσο στις αστικές όσο και στις αγροτικές περιοχές. Τα
μέτρα αυτά, που θα συμπεριλαμβάνουν τον προσδιορισμό και την εξάλειψη των
εμποδίων και κωλυμάτων προσβασιμότητας, θα ισχύουν, μεταξύ άλλων, για: α.
τα κτίρια, τους δρόμους, τις μεταφορές και λοιπές εσωτερικές και υπαίθριες
εγκαταστάσεις, συμπεριλαμβανομένων και των σχολείων, των κατοικιών, των
ιατρικών εγκαταστάσεων και των εργασιακών χώρων, β. τις πληροφορίες, τις
επικοινωνίες και λοιπές υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένων και των ηλεκτρονικών
υπηρεσιών και των υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης».
γ) τα άρθρα 61-66 του ν.4488/2017, ο οποίος περιλαμβάνει τις
κατευθυντήριες και οργανωτικές διατάξεις υλοποίησης της Σύμβασης, ιδίως δε: i)
την παρ. 1 του άρθρου 61 στην οποία αναφέρεται ότι: «1. Κάθε φυσικό
πρόσωπο ή νομικό πρόσωπο δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου υποχρεούται να
διασφαλίζει την ισότιμη άσκηση των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία στο πεδίο
των αρμοδιοτήτων ή δραστηριοτήτων του, λαμβάνοντας κάθε πρόσφορο μέτρο και
απέχοντας από οποιαδήποτε ενέργεια ή πρακτική που ενδέχεται να θίγει την άσκηση
των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία. Ιδίως υποχρεούται: α) να αφαιρεί
υφιστάμενα εμπόδια κάθε είδους, β) να τηρεί τις αρχές καθολικού σχεδιασμού σε
κάθε τομέα της αρμοδιότητάς του ή της δραστηριοποίησής του, προκειμένου να
διασφαλίζει για τα άτομα με αναπηρία την προσβασιμότητα των υποδομών, των
υπηρεσιών ή των αγαθών που προσφέρει, γ) να παρέχει, όπου απαιτείται σε συγκεκριμένη
περίπτωση, εύλογες προσαρμογές υπό τη μορφή εξατομικευμένων και κατάλληλων
τροποποιήσεων, ρυθμίσεων και ενδεδειγμένων μέτρων, χωρίς την επιβολή
δυσανάλογου ή αδικαιολόγητου βάρους, δ) να απέχει από πρακτικές, κριτήρια,
συνήθειες και συμπεριφορές που συνεπάγονται διακρίσεις σε βάρος των ατόμων με
αναπηρία, ε) να προάγει με θετικά μέτρα την ισότιμη συμμετοχή και άσκηση των
δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία στον τομέα της αρμοδιότητας ή
δραστηριότητάς του» και ii) την παρ. 1 του άρθρου 64 στην οποία αναφέρεται ότι:
«1. Τα διοικητικά όργανα και οι αρχές στο πλαίσιο της αρμοδιότητάς τους
μεριμνούν για τη διασφάλιση της ισότιμης πρόσβασης των ΑμεΑ στο φυσικό και
δομημένο περιβάλλον, τόσο σε συνήθεις συνθήκες όσο και σε καταστάσεις έκτακτης
ανάγκης.».
δ) την εθνική πολεοδομική νομοθεσία για την προσβασιμότητα
και ειδικότερα το άρθρο 26 του ν.4067/2012 «Νέος Οικοδομικός κανονισμός» όπως
τροποποιήθηκε με τους ν.4759/2020 και 4782/2021 και ισχύει σήμερα, την Υ.Α. με
αριθμ. ΥΠΕΝ/ ΔΕΣΕΔΠ/ 65826/ 699 (ΦΕΚ Β’ 2998/20.07.2020) «Τεχνικές οδηγίες
προσαρμογής υφιστάμενων κτιρίων και υποδομών για την προσβασιμότητα αυτών σε
άτομα με αναπηρία και εμποδιζόμενα άτομα σύμφωνα με την ισχύ-ουσα νομοθεσία»
και τις λοιπές σχετικές Υ.Α. του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
ε) το Κεφάλαιο Η΄ του ν.4727/2020, με τον οποίο ενσωματώθηκε
στην εθνική μας νομοθεσία η Οδηγία (ΕΕ) 2016/2102 για την προσβασιμότητα των
ιστότοπων και των εφαρμογών για φορητές συσκευές των οργανισμών του δημόσιου
τομέα και το οποίο θεσπίζει τους κανόνες, όρους, προϋποθέσεις και απαιτήσεις
για την κατασκευή, το περιεχόμενο και τη λειτουργία των ιστότοπων και των
εφαρμογών για φορητές συσκευές των οργανισμών του δημόσιου τομέα προκειμένου να
καταστούν προσβάσιμοι/ες στους χρήστες με αναπηρία, και την ΥΑΠ/Φ.40.4/1/989
«Κύρωση Πλαισίου Παροχής Υπηρεσιών Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης», όπου στο
Παράρτημα Ι (στην ενότητα 7 «Προσβασιμότητα», ΚΥ. 49 -Βλ. επίσης ΚΠ.27), στην
οποία ορίζεται ότι οι δημόσιοι διαδικτυακοί τόποι πρέπει να συμμορφώνονται με
το πρότυπο «Οδηγίες για την Προσβασιμότητα του Περιεχομένου του Ιστού» (WCAG)
έκδοση 2.0, επίπεδο προσβασιμότητας τουλάχιστον «ΑΑ», το οποίο αποτελεί το de
facto πρότυπο ηλεκτρονικής προσβασιμότητας,
στ) το άρθρο 9 του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/1060 (Κανονιστικό
Πλαίσιο Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων για την προγραμματική
περίοδο 2021 – 2027), σύμφωνα με το οποίο: «[…] Τα κράτη μέλη και η Επιτροπή
λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα για να αποτρέψουν κάθε διάκριση λόγω φύλου,
φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής, θρησκείας ή πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας ή
γενετήσιου προσανατολισμού κατά την προετοιμασία, υλοποίηση, παρακολούθηση και
αξιολόγηση των προγραμμάτων, καθώς και κατά την υποβολή των σχετικών εκθέσεων.
Ειδικότε-ρα, η προσβασιμότητα για τα άτομα με αναπηρίες λαμβάνεται υπόψη σε όλα
τα στάδια της προ-ετοιμασίας και της υλοποίησης των προγραμμάτων. [..]»,
η Ε.Σ.Α.μεΑ. προτείνει ανά άρθρο τα εξής:
Α. Το Άρθρο 3 «Πεδίο εφαρμογής (άρθρο 2 Οδηγίας (ΕΕ)
2019/882)» να συμπληρωθεί/τροποποιηθεί ως εξής (βλ. κείμενο με έντονους
πλάγιους χαρακτήρες):
«1. Ο παρών εφαρμόζεται στα ακόλουθα προϊόντα, τα οποία
διατίθενται στην αγορά μετά την 28η Ιουνίου 2025:
α) […]
β) τα ακόλουθα τερματικά αυτοεξυπηρέτησης:
βα) τερματικά πληρωμών,
ββ) τα ακόλουθα τερματικά αυτοεξυπηρέτησης που προορίζονται
ειδικά για την παροχή υπηρεσιών που καλύπτονται από τον παρόντα:
1. i) […]
2. iv) διαδραστικά τερματικά αυτοεξυπηρέτησης που παρέχουν
πληροφορίες, συμπεριλαμβανομένων των τερματικών (ΣΗΜΕΙΩΣΗ: προτείνεται η
διαγραφή των λέξεων «εκτός από τα τερματικά») που εγκαθίστανται ως αναπόσπαστα
τμήματα οχημάτων, αεροσκαφών, πλοίων ή τροχαίου υλικού,
γ) […]
2. Με την επιφύλαξη του άρθρου 28, ο παρών εφαρμόζεται στις
ακόλουθες υπηρεσίες, οι οποίες παρέχονται στους καταναλωτές μετά την 28η
Ιουνίου 2025:
α) […]
γ) τα ακόλουθα στοιχεία των υπηρεσιών επιβατικών μεταφορών
με αεροπορικά μέσα, λεωφορεία, σιδηροδρομικά και πλωτά μέσα, (ΣΗΜΕΙΩΣΗ:
προτείνεται η διαγραφή του εδαφίου «με εξαίρεση τις υπηρεσίες αστικών,
προαστιακών και περιφερειακών υπηρεσιών μεταφορών για τις οποίες ισχύει μόνο η
υποπερ. γε)”)
γα) [….] και
γε) διαδραστικά αυτοεξυπηρέτησης που βρίσκονται εντός της
Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.), συμπεριλαμβανομένων (ΣΗΜΕΙΩΣΗ: προτείνεται η διαγραφή
της λέξης «πλην») όσων είναι εγκατεστημένα ως αναπόσπαστα τμήματα οχημάτων,
αεροσκαφών, πλοίων ή τροχαίου υλικού που χρησιμοποιείται στην παροχή
οποιουδήποτε τμήματος των εν λόγω υπηρεσιών επιβατικών μεταφορών,
δ) τραπεζικές υπηρεσίες για καταναλωτές και εργαζόμενους
στον τραπεζικό τομέα,
ε) ηλεκτρονικά βιβλία και υλικό εξοπλισμό που προορίζεται
ειδικά για αυτά, και
στ) υπηρεσίες ηλεκτρονικού εμπορίου,
ζ) υπηρεσίες υγείας όλων των βαθμίδων και κατηγοριών του
ιδιωτικού και δημόσιου τομέα,
η) υπηρεσίες εκπαίδευσης όλων των βαθμίδων και κατηγοριών
του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα,
θ) υπηρεσίες τουρισμού.
3. Ο παρών εφαρμόζεται στη διαχείριση των εισερχόμενων και
εξερχόμενων επικοινωνιών έκτακτης ανάγκης προς και από τον ενιαίο ευρωπαϊκό
αριθμό έκτακτης ανάγκης «112», μετά την 28η Ιουνίου 2027.
4. […]»
ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ
1. Στη βάση των επιταγών του Συντάγματος και των άρθρων
9-Προσβασιμότητα, 19- Ανεξάρτητη διαβίωση και ένταξη στην κοινωνία και
20-Κινητικότητα του ατόμου της Σύμβασης των ΗΕ για τα Δικαιώματα των Ατόμων με
Αναπηρίες, σύμφωνα με τα οποία: «τα άτομα με αναπηρίες έχουν δικαίωμα να
απολαμβάνουν μέτρων που εξασφαλίζουν την αυτονομία, την επαγγελματική ένταξη
και τη συμμετοχή τους στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της Χώρας»,
«τα Συμβαλλόμενα Κράτη λαμβάνουν κατάλληλα μέτρα προκειμένου να διασφαλίζουν
στα άτομα με αναπηρίες την πρόσβαση, σε ίση βάση με τους άλλους, στο φυσικό
περιβάλλον, τα μέσα μεταφοράς, την πληροφορία και τις επικοινωνίες,
συμπεριλαμβανομένων και των τεχνολογιών και συστημάτων πληροφορίας και
επικοινωνιών και σε άλλες εγκαταστάσεις και υπηρεσίες που είναι ανοικτές ή
παρέχονται στο κοινό, τόσο στις αστικές όσο και στις αγροτικές περιοχές» και
«τα Συμβαλλόμενα Κράτη λαμβάνουν αποτελεσματικά μέτρα προκειμένου να
διασφαλίζουν την κινητικότητα του ατόμου, με τη μέγιστη δυνατή ανεξαρτησία για
τα άτομα με αναπηρίες, συμπεριλαμβανόμενης και: α. της διευκόλυνσης της
κινητικότητας των ατόμων με αναπηρίες, με τον τρόπο και κατά το χρόνο της
επιλογής τους και με προσιτό κόστος,[…]»: α) Τα διαδραστικά τερματικά
αυτοεξυπηρέτησης που παρέχουν πληροφορίες, και εγκαθίστανται ως αναπόσπαστα
τμήματα οχημάτων, αεροσκαφών, πλοίων ή τροχαίου υλικού, θα πρέπει και αυτά να
είναι προσβάσιμα στα άτομα με αναπηρία για να είναι δυνατή η ουσιαστική
διασφάλιση πρόσβασης των ατόμων αυτών στην πληροφόρηση, όπως π.χ. στα infokiosks
σε πλοία ή τρένα, εκδοτήρια ή ακυρωτικά εισιτηρίων κ.λπ. και β) Οι υπηρεσίες
αστικών, προαστιακών και περιφερειακών υπηρεσιών μεταφορών απαιτείται επίσης να
είναι προσβάσιμες στα άτομα με αναπηρίες.
2. Σύμφωνα με τον ν.4443/2016 απαγορεύεται τόσο στο δημόσιο
όσο και στον ιδιωτικό τομέα η διάκριση σε βάρος εργαζομένων με αναπηρία ή
χρόνια πάθηση (άρθρα 3, 5 και 7), όπως και με το άρθρο 27- Εργασία και
Απασχόληση της Σύμβασης των ΗΕ, όπου προβλέπεται ότι «Τα Συμβαλλόμενα Κράτη
αναγνωρίζουν το δικαίωμα στην εργασία των ατόμων με αναπηρίες, σε ίση βάση με
τους άλλους. Αυτό συμπεριλαμβάνει το δικαίωμα στην ευκαιρία να ζουν από εργασία
που επιλέγεται ελεύθερα ή είναι αποδεκτή σε μια αγοράς εργασίας και σε ένα
εργασιακό περιβάλλον που είναι ανοικτό, ενιαίο και προσβάσιμο στα άτομα με
αναπηρίες» και «[…]Να διασφαλίζουν ότι παρέχεται εύλογη προσαρμογή στα άτομα με
αναπηρίες στον εργασιακό χώρο». Κατά συνέπεια οι προβλέψεις αυτές ισχύουν και
για τον τραπεζικό τομέα και τους εργαζόμενους σε αυτόν, γεγονός που οδηγεί στην
υποχρέωση επέκτασης της προσβασιμότητας των τραπεζικών υπηρεσιών για
καταναλωτές και στους εργαζόμενους στον τραπεζικό τομέα.
iii. Στη βάση των απαιτήσεων των άρθρων 9-Προσβασιμότητα,
24-Εκπαίδευση, 25- Υγεία και 30- Συμμετοχή στην πολιτιστική ζωή, την αναψυχή,
τον ελεύθερο χρόνο και τον αθλητισμό της Σύμβασης των ΗΕ για τα Δικαιώματα των
Ατόμων με Αναπηρίες προτείνεται η επέκταση του πεδίου εφαρμογής κατ’
ελάχιστον στους κρίσιμους τομείς υγείας (σε όλες τις βαθμίδες και κατηγορίες
δομών υγείας, στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα), εκπαίδευσης (σε όλες των
βαθμίδες και κατηγορίες του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα) και τουρισμού (σε όλη
την τουριστική αλυσσίδα). Επισημαίνεται ότι πέραν των παραπάνω επιταγών της
Σύμβασης η παράλειψη επέκτασης του πεδίου εφαρμογής σε αυτούς τους κρίσιμους
τομείς έρχεται σε ευθεία αντίθεση με τις προβλέψεις του Εθνικού Σχεδίου Δράσης
για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρίες (βλ. στόχους 12, 13 και 30
αντίστοιχα) που αποτελεί τη «βίβλο» της Πολιτείας για τη βελτίωση των συνθηκών
ζωής των πολιτών με αναπηρία στην κατεύθυνση της πλήρους και ισότιμης ένταξης
αυτών.
Με δεδομένο δε ότι οι παραπάνω προτάσεις συνδέονται άμεσα με
τις προβλέψεις του Παραρτήματος Ι, που συνοδεύει το παρόν κυρίως κείμενο του
νόμου, η Ε.Σ.Α.μεΑ. προτείνει κατ’ αντιστοιχία τη συμπλήρωση/τροποποίηση αυτού
ως εξής (βλ. κείμενο με έντονους πλάγιους χαρακτήρες):
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I
ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΠΡΟΣΒΑΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΤΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ
Τμήμα IV «Πρόσθετες απαιτήσεις προσβασιμότητας για ειδικές
υπηρεσίες»
Η παροχή υπηρεσιών προκειμένου να μεγιστοποιηθεί η
προβλεπόμενη χρήση τους από άτομα με αναπηρία επιτυγχάνεται με λειτουργίες,
πρακτικές, πολιτικές και διαδικασίες, καθώς και αλλαγές στη λειτουργία της
υπηρεσίας για την αντιμετώπιση των αναγκών των ατόμων με αναπηρία και τη
διασφάλιση της διαλειτουργικότητας με υποστηρικτικές τεχνολογίες:
α) υπηρεσίες ηλεκτρονικής επικοινωνίας, συμπεριλαμβανομένων
των επικοινωνιών έκτακτης ανάγκης του άρθρου 217 του ν. 4727/2020 (Α΄ 184):
[…]
γ) υπηρεσίες επιβατικών μεταφορών με αεροπορικά μέσα,
λεωφορεία, σιδηροδρομικά και πλωτά μέσα, συμπεριλαμβανομένων των υπηρεσιών
αστικών και προαστιακών μεταφορών και περιφερειακών μεταφορών (ΣΗΜΕΙΩΣΗ:
προτείνεται η διαγραφή του εδαφίου «με εξαίρεση τις υπηρεσίες αστικών και
προαστιακών μεταφορών και περιφερειακών μεταφορών»).
γα) εξασφάλιση της παροχής πληροφοριών σχετικά με την προσβασιμότητα
των οχημάτων, της περιβάλλουσας υποδομής και του δομημένου περιβάλλοντος και
της βοήθειας για άτομα με αναπηρία,
γβ) εξασφάλιση της παροχής πληροφοριών σχετικά με την έξυπνη
έκδοση εισιτηρίων (ιδίως ηλεκτρονική κράτηση, κράτηση εισιτηρίων), τις
ταξιδιωτικές πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο (ιδίως πίνακες δρομολογίων,
πληροφορίες σχετικά με τις διακοπές κυκλοφορίας, υπηρεσίες ανταπόκρισης,
συνέχιση του ταξιδιού με άλλα μέσα μεταφοράς, αναγγελία βλαβών στο δίκτυο ή το
όχημα, αναγγελία στάσεων επί του οχήματος), και συμπληρωματικές πληροφορίες για
τις υπηρεσίες (ιδίως προσωπικό των σταθμών, ανελκυστήρες που είναι εκτός
λειτουργίας ή υπηρεσίες που είναι προσωρινά μη διαθέσιμες),
δ) (ΣΗΜΕΙΩΣΗ: προτείνεται η διαγραφή του σημείου δ) στο
οποίο αναφέρεται το εξής: «δ) υπηρεσίες αστικών και προαστιακών μεταφορών και
περιφερειακών μεταφορών: εξασφάλιση της προσβασιμότητας των τερματικών
αυτοεξυπηρέτησης που χρησιμοποιούνται για την παροχή της υπηρεσίας σύμφωνα με
το Τμήμα I του παρόντος Παραρτήματος»).
ε) τραπεζικές υπηρεσίες καταναλωτών και εργαζόμενων στον
τραπεζικό τομέα:
εα) με την παροχή μεθόδων ταυτοποίησης, ηλεκτρονικών
υπογραφών, ασφάλειας και υπηρεσιών πληρωμής που μπορούν να γίνουν αντιληπτές
και είναι εύχρηστες, κατανοητές, προσβάσιμες σε όλους και αξιόπιστες,
εβ) να εξασφαλίζεται ότι οι πληροφορίες είναι κατανοητές,
χωρίς να υπερβαίνουν το επίπεδο πολυπλοκότητας Β2 (καλή γνώση) του Κοινού
Ευρωπαϊκού Πλαισίου Αναφοράς για τις Γλώσσες του Συμβουλίου της Ευρώπης,
εγ) να εξασφαλίζεται η παροχή εύλογων προσαρμογών που τυχόν
απαιτούνται για την κάλυψη των ιδιαίτερων αναγκών εργαζομένων με αναπηρία,
στ) ηλεκτρονικά βιβλία:
στα) να εξασφαλίζεται ότι, όταν ένα ηλεκτρονικό βιβλίο
περιέχει και ήχο επιπλέον του κειμένου, τότε παρέχει συγχρονισμένο κείμενο και
ήχο,
στβ) να εξασφαλίζεται ότι τα ψηφιακά αρχεία των ηλεκτρονικών
βιβλίων δεν εμποδίζουν την ορθή λειτουργία της υποστηρικτικής τεχνολογίας,
στγ) να εξασφαλίζονται η πρόσβαση ατόμων με αναπηρία στο
περιεχόμενο, η πλοήγηση στο περιεχόμενο και τη διάταξη του αρχείου,
συμπεριλαμβανομένης της δυναμικής διάταξης, η παροχή της δομής, της ευελιξίας
και της επιλογής όσον αφορά την παρουσίαση του περιεχομένου,
στδ) να επιτρέπονται εναλλακτικές αποδόσεις του περιεχομένου
και η διαλειτουργικότητά του με διάφορες υποστηρικτικές τεχνολογίες κατά τρόπο
αντιληπτό, κατανοητό, εύχρηστο, προσβάσιμο σε όλους και αξιόπιστο,
στε) να είναι ανευρέσιμα με την παροχή πληροφοριών μέσω
μεταδεδομένων σχετικά με τα
χαρακτηριστικά προσβασιμότητάς τους,
στζ) να διασφαλίζεται ότι τα μέτρα διαχείρισης ψηφιακών
δικαιωμάτων δεν εμποδίζουν τη λειτουργία των χαρακτηριστικών προσβασιμότητας,
ζ) υπηρεσίες ηλεκτρονικού εμπορίου:
ζα) με την παροχή και σε προσβάσιμες μορφές των πληροφοριών
που αφορούν την προσβασιμότητα των προϊόντων και των υπηρεσιών που πωλούνται,
όταν οι πληροφορίες αυτές παρέχονται από τον αρμόδιο οικονομικό φορέα,
ζβ) με τη διασφάλιση της προσβασιμότητας της λειτουργίας
ταυτοποίησης, ασφάλειας και πληρωμής, όταν παρέχεται ως μέρος υπηρεσίας αντί
προϊόντος, καθιστώντας την αντιληπτή, εύχρηστη, κατανοητή, προσβάσιμη σε όλους
και αξιόπιστη,
ζγ) με την παροχή μεθόδων ταυτοποίησης, ηλεκτρονικών
υπογραφών και υπηρεσιών πληρωμής που μπορούν να γίνουν αντιληπτά και είναι
εύχρηστα, κατανοητά, προσβάσιμα σε όλους και αξιόπιστα,
η) υπηρεσίες υγείας:
ηα) να διασφαλίζεται η δυνατότητα άμεσης πρόσβασης κατά
τρόπο αντιληπτό, κατανοητό, εύχρηστο και αξιόπιστο ατόμου με οποιαδήποτε
αναπηρία στην πληροφόρηση που αφορά θέματα υγείας σε επίπεδο πρόληψης και
άμεσης αντιμετώπισης θεμάτων υγείας που απευθύνονται στο γενικό πληθυσμό,
ηβ) να διασφαλίζεται η δυνατότητα άμεσης πρόσβασης κατά
τρόπο αντιληπτό, κατανοητό, εύχρηστο και αξιόπιστο ατόμου με οποιαδήποτε
αναπηρία στην πληροφόρηση σχετικά με τις διαθέσιμες μονάδες υγείας, τα τμήματα
αυτών και τη στελέχωσή τους, τους παρόχους υγείας, ωράρια λειτουργίας και
επισκέψεων και λοιπές πληροφορίες που παρέχονται στο ευρύ κοινό,
ηγ) να διασφαλίζεται η σε πραγματικό χρόνο άμεση και
προσωπική επικοινωνία ασθενούς με αναπηρία με τον θεράποντα ιατρό και το
νοσηλευτικό προσωπικό,
ηγ) να διασφαλίζεται η εξυπηρέτηση των ατόμων με αναπηρία
στη δομή παροχής των υπηρεσιών ή εναλλακτικά σε αντίστοιχη προσβάσιμη δομή από
τον ίδιο όμως πάροχο ή με οποιαδήποτε άλλο τρόπο με το ίδιο κόστος
θ) υπηρεσίες εκπαίδευσης:
θα) να διασφαλίζεται η δυνατότητα ισότιμης συμμετοχής
εκπαιδευόμενων με αναπηρία σε όλα τα εκπαιδευτικά προγράμματα, εκπαιδευτικό
υλικό, διαδικασίες, εκδηλώσεις και λοιπές δράσεις της ακαδημαϊκής κοινότητας,
συμβατικού ή ψηφιακού χαρακτήρα, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας
πληροφόρησης σε προσβάσιμες μορφές σχετικά με όλες τις ανακοινώσεις που
αφορούν την εκπαιδευτική κοινότητα,
θβ) να διασφαλίζεται η δυνατότητα επικοινωνίας σε πραγματικό
χρόνο και σε προσβάσιμες μορφές κάθε εκπαιδευόμενου με αναπηρία με τους
εκπαιδευτές,
θγ) να εξασφαλίζεται η παροχή εύλογων προσαρμογών που τυχόν
απαιτούνται για την κάλυψη των ιδιαίτερων αναγκών εργαζομένων με αναπηρία,
ι) υπηρεσίες τουρισμού:
ια) να διασφαλίζεται η παροχή σε προσβάσιμες μορφές όλων των
αναγκαίων πληροφοριών για το σχεδιασμό και υλοποίηση ταξιδιού/επίσκεψης
τουριστικού χαρακτήρα από τους παρόχους τουριστικών υπηρεσιών,
ιβ) να διασφαλίζεται η πρόσβαση και ισότιμη συμμετοχή του
ατόμου με αναπηρία σε όλα τα στάδια της αλυσίδας τουρισμού (συλλογή πληροφοριών
για την προετοιμασία του ταξιδιού, σχεδιασμός και υλοποίηση
ταξιδιού/προγράμματος επισκέψεων, μετακινήσεις, διαμονή/ εστίαση, ξεναγήσεις,
αξιολόγηση υπηρεσιών κ.λπ.)
Β. Το Άρθρο 5 «Απαιτήσεις προσβασιμότητας (άρθρο 4 Οδηγίας
(ΕΕ) 2019/882)» να συμπληρωθεί/τροποποιηθεί ως εξής (βλ. κείμενο με έντονους
πλάγιους χαρακτήρες):
«1. Όλα τα προϊόντα τηρούν τις απαιτήσεις προσβασιμότητας
των Τμήματων I και ΙΙ του Παραρτήματος I, εξαιρουμένων των τερματικών
αυτοεξυπηρέτησης, ως προς το Τμήμα ΙΙ του ως άνω Παρατήματος.
2. Με την επιφύλαξη της παρ. 4, όλες οι υπηρεσίες τηρούν τις
απαιτήσεις προσβασιμότητας των Τμημάτων ΙΙΙ και IV του Παραρτήματος I.
(ΣΗΜΕΙΩΣΗ: προτείνεται η διαγραφή του εξής: «εξαιρουμένων των αστικών και
προαστιακών υπηρεσιών μεταφορών και περιφερειακών υπηρεσιών μεταφορών, ως προς
το Τμήμα III του ως άνω Παραρτήματος»).
3. Το δομημένο περιβάλλον (ΣΗΜΕΙΩΣΗ: προτείνεται η διαγραφή
του εξής: «που χρησιμοποιούν οι πελάτες των υπηρεσιών που καλύπτονται από τον
παρόντα,») συμμορφώνεται με τις απαιτήσεις προσβασιμότητας σύμφωνα με την
κείμενη πολεοδομική νομοθεσία, επιπρόσθετα δε της παραπάνω συμμόρφωσης η
προσβασιμότητα των επιχειρήσεων που παρέχουν προσβάσιμα προϊόντα και υπηρεσίες,
που καλύπτονται από τον παρόντα, πιστοποιείται με το Ελληνικό Σήμα
Προσβασιμότητας ή άλλο παρόμοιο, βάσει του εθνικού προτύπου ΕΛΟΤ 1439
«Οργανισμός φιλικός σε πολίτες με αναπηρία -Απαιτήσεις και συστάσεις».
4. Οι πολύ μικρές επιχειρήσεις που παρέχουν υπηρεσίες,
απαλλάσσονται από την τήρηση των απαιτήσεων προσβασιμότητας της παρ. 2
(ΣΗΜΕΙΩΣΗ: προτείνεται η διαγραφή του εξής: «καθώς και από οποιανδήποτε
υποχρέωση σχετικά με την τήρηση των εν λόγω απαιτήσεων») υποχρεούνται όμως να
συμμορφώνονται με την Υπουργική Απόφαση του Υπουργείου Περιβάλλοντος και
Ενέργειας με αριθμ. ΥΠΕΝ/ΔΕΣΕΔΠ/65826/699 «Τεχνικές οδηγίες προσαρμογής υφιστάμενων
κτιρίων και υποδομών για την προσβασιμότητα αυτών σε άτομα με αναπηρία και
εμποδιζόμενα άτομα σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία» (ΦΕΚ Β΄2998/20.07.2020),
Κεφάλαιο Α’, άρθρο 4, Πίνακας 1, περίπτωση 1 και την κείμενη πολεοδομική
νομοθεσία.
5. […]
6. Όλα τα τμήματα εξυπηρέτησης – υποστήριξης του δημοσίου
και του ιδιωτικού τομέα αποδέχονται την υπηρεσία εξ αποστάσεως διερμηνείας
(RELAY SERVICE) του Εθνικού Ιδρύματος Κωφών ως τρόπο επικοινωνίας, δίχως να
υπάρχει κώλυμα λόγω προστασίας προσωπικών δεδομένων, εφόσον ο ίδιος ο
κωφός-βαρήκοος χρήστης/καταναλωτής έχει επιλέξει αυτόν τον τρόπο επικοινωνίας.
Σε σημεία εξυπηρέτησης δημοσίων και ιδιωτικών φορέων
τοποθετούνται tablets με εγκατεστημένη την εφαρμογή IRIS
(https://www.myiris.gr/) της υπηρεσίας εξ αποστάσεως διερμηνείας (RELAY
SERVICE) του Εθνικού Ιδρύματος Κωφών.»
ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ
1. Για τους λόγους που αναφέρθηκαν στην αιτιολόγηση των
προτάσεων της Ε.Σ.Α.μεΑ. στο άρθρο 3 (βλ. σημείο i της Αιτιολόγησης στο άρθρο
αυτό) προτείνεται και από το παρόν άρθρο η διαγραφή του εδαφίου «εξαιρουμένων
των αστικών και προαστιακών υπηρεσιών μεταφορών και περιφερειακών υπηρεσιών
μεταφορών, ως προς το Τμήμα III του ως άνω Παραρτήματος.»
2. Ο Νέος Οικοδομικός Κανονισμός (ν.4067/2012, όπως
τροποποιήθηκε με τους ν.4759/2020 και 4782/2021 και ισχύει σήμερα) επιβάλλει
όλα τα νέα κτίρια πλην κτιρίων κατοικίας (για την οποία υπάρχουν ειδικότερες
προβλέψεις), καθώς και τα υφιστάμενα πριν από την έναρξη ισχύος του νόμου
κτίρια, όπου στεγάζονται φορείς της παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 4270/2014 (Α’
143), ή έχουν χρήσεις συνάθροισης κοινού όπως χώροι συνεδρίων, εκθέσεων,
μουσείων, συναυλιών, αθλητικών ή πολιτιστικών συγκεντρώσεων, ναοί, θέατρα,
κινηματογράφοι, εστιατόρια, ζαχαροπλαστεία, καφενεία, κέντρα διασκέδασης,
αίθουσες πολλαπλών χρήσεων, αίθουσες αναμονής επιβατών, τράπεζες,
ανταλλακτήρια, χώροι προσωρινής διαμονής, εκπαίδευσης, υγείας και κοινωνικής
πρόνοιας, δικαιοσύνης και σωφρονισμού, γραφείων και εμπορίου, βιομηχανίας και
βιοτεχνίας, καθώς και στους χώρους στάθμευσης αυτοκινήτων και πρατηρίων
καυσίμων, να υλοποιήσουν τις απαραίτητες διαμορφώσεις, ώστε οι λειτουργικοί
χώροι τους να είναι προσπελάσιμοι από άτομα με αναπηρία ή εμποδιζόμενα άτομα.
Κατά συνέπεια η παράγραφος 3 του άρθρου 5 του παρόντος νόμου υπερκαλύπτεται από
την εθνική νομοθεσία, οι δε προβλέψεις της θα πρέπει να επεκταθούν σε όλο το
δομημένο περιβάλλον. Ειδικότερα όμως για τα κτίρια που στεγάζουν επιχειρήσεις,
που κατασκευάζουν ή παρέχουν προϊόντα και υπηρεσίες που εντάσσονται στο πεδίο
εφαρμογής του παρόντος, θεωρείται απόλυτα αναγκαία η πιστοποίηση της
προσβασιμότητας της επιχείρησης με το Ελληνικό Σήμα Προσβασιμότητας ή άλλο
παρόμοιο βάσει του εθνικού προτύπου ΕΛΟΤ 1439, το οποίο αξιολογεί όχι μόνο την
προσβασιμότητα του δομημένου περιβάλλοντος της επιχείρησης αλλά και των
υπηρεσιών που παρέχει αυτή και έχει αναπτυχθεί με στενή συνεργασία του ΕΛΟΤ και
του ίδιου του αναπηρικού κινήματος. Η μέχρι σήμερα απουσία θεσμοθετημένης
υποχρέωσης πιστοποίησης της προσβασιμότητας έχει οδηγήσει ως γνωστόν στον
αποκλεισμό των πολιτών με αναπηρία από πλείστες δραστηριότητες.
iii. Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Μικρών Επιχειρήσεων (ΙΜΕ) της
ΓΣΕΒΕΕ, οι μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις (0-49 άτομα προσωπικό) στη χώρα
αποτελούν το 99,6% των ελληνικών επιχειρήσεων. Η απαλλαγή αυτών από την
υποχρέωση διασφάλισης προσβασιμότητας στα άτομα με αναπηρία θα οδηγήσει στον
πλήρη αποκλεισμό των ατόμων αυτών. Παράλληλα δε, στην Υ.Α. με αριθμ.
ΥΠΕΝ/ΔΕΣΕΔΠ/65826/699 «Τεχνικές οδηγίες προσαρμογής υφιστάμενων κτιρίων και
υποδομών για την προσβασιμότητα αυτών σε άτομα με αναπηρία και εμποδιζόμενα
άτομα σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία» (ΦΕΚ Β΄2998/20.07.2020), στο Κεφάλαιο
Α’, άρθρο 4, αναφέρεται ότι «2. Επιπλέον των παραπάνω, για κτίρια Δημοσίων ή
Ιδιωτικών Οργανισμών, βάσει του προτύπου ΕΛΟΤ 1439:2012 «Οργανισμός φιλικός σε
πολίτες με αναπηρία – Απαιτήσεις και συστάσεις» οι απαιτούμενες προσαρμογές ως
προς τις κτιριακές υποδομές των υφιστάμενων δομών που αναφέρονται στην παρ. 4
του άρθρου 26, του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού οφείλουν να ακολουθούν κατ’
ελάχιστον τις προδιαγραφές του Πίνακα 1»
(Ο Πίνακας είναι διαθέσιμος στο:
https://www.amea.gov.gr/legislation/18/416 ).
Όπως είναι εμφανές, η εθνική νομοθεσία ήδη έχει επιλύσει το
θέμα της προσβασιμότητας των πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων επιβάλλοντας
τη διασφάλιση συγκεκριμένων παρεμβάσεων, η δε πρόβλεψη του προτεινόμενου
εδαφίου, εάν αυτό δε συμμορφωθεί στην υφιστάμενη ήδη παραπάνω νομοθεσία, θα
αποτελεί σαφές παράδειγμα κακής νομοθέτησης και θα οδηγήσει σε μύρια προβλήματα
εφαρμογής.
2. Στο άρθρο 4 -Γενικές υποχρεώσεις της Σύμβασης των ΗΕ
προβλέπεται η υποχρέωση των Κρατών «ζ. Να αναλάβουν ή προάγουν την έρευνα και
ανάπτυξη και να προάγουν τη διαθεσιμότητα και χρήση των νέων τεχνολογιών,
συμπεριλαμβανομένων και των τεχνολογιών της πληροφορίας και των επικοινωνιών,
των βοηθημάτων κινητικότητας, των συσκευών και υποβοηθητικών τεχνολογιών, τα
οποία είναι κατάλληλα για τα άτομα με αναπηρίες, δίνοντας προτεραιότητα στις
τεχνολογίες με προσιτό κόστος,[…]», στο άρθρο 9-Προσβασιμότητα «ε. να παρέχουν
μορφές «ζωντανής» βοήθειας και ενδιαμέσων, συμπεριλαμβανομένων των οδηγών, των
αναγνωστών και των επαγγελματιών διερμηνέων της νοηματικής γλώσσας, προκειμένου
να διευκολύνουν την προσβασιμότητα στα κτίρια και σε άλλες εγκαταστάσεις που
είναι ανοικτές στο κοινό,[…]», στο άρθρο 21 – Ελευθερία της έκφρασης και της
γνώμης και πρόσβαση στην πληροφορία «να λαμβάνουν όλα τα κατάλληλα μέτρα
προκειμένου να διασφαλίζουν ότι τα άτομα με αναπηρίες μπορούν να ασκούν το
δικαίωμα τους στην ελευθερία της έκφρασης και της γνώμης, συμπεριλαμβανομένης
και της ελευθερίας να αναζητούν, να δέχονται και να μεταδίδουν πληροφορίες και
ιδέες, σε ίση βάση με τους άλλους ανθρώπους και μέσω όλων των μορφών
επικοινωνίας της επιλογής τους, όπως ορίζεται στο άρθρο 2 της παρούσας
Σύμβασης, συμπεριλαμβανόμενης και: α. της παροχής πληροφοριών που προορίζονται
για το ευρύ κοινό στα άτομα με αναπηρίες, με προσιτές μορφές και τεχνολογίες,
κατάλληλες για τα διαφορετικά είδη αναπηριών, κατά τρόπο έγκαιρο και χωρίς
πρόσθετο κόστος, β. της αποδοχής και διευκόλυνσης της χρήσης των νοηματικών
γλωσσών, της Μπράιγ, της συμπληρωματικής και εναλλακτικής επικοινωνίας και όλων
των άλλων προσιτών μέσων, τρόπων και μορφών επικοινωνίας της επιλογής τους, από
τα άτομα με αναπηρίες στις επίσημες επικοινωνίες τους, γ. της προτροπής των
ιδιωτικών φορέων που παρέχουν υπηρεσίες στο ευρύ κοινό, συμπεριλαμβανόμενου και
του Διαδικτύου, να παρέχουν πληροφορίες και υπηρεσίες με προσιτές και εύχρηστες
μορφές για τα άτομα με αναπηρίες, δ. της ενθάρρυνσης των μέσων μαζικής επικοινωνίας,
συμπεριλαμβανομένων και των παρόχων πληροφοριών μέσω του Διαδικτύου, να
καταστήσουν τις υπηρεσίες τους προσιτές στα άτομα με αναπηρίες, ε. της
αναγνώρισης και προαγωγής της χρήσης των νοηματικών γλωσσών.» Παράλληλα,
σύμφωνα με το άρθρο 65-Επικοινωνία Ατόμων με Αναπηρία με διοικητικές αρχές,
γλώσσες και μορφές επικοινωνίας του ν.4488/2017 «2. Η ελληνική νοηματική γλώσσα
αναγνωρίζεται ως ισότιμη με την ελληνική γλώσσα. Το κράτος λαμβάνει μέτρα για
την προώθησή της, καθώς και για την κάλυψη όλων των αναγκών επικοινωνίας των
κωφών και βαρήκοων πολιτών.»
Στη βάση των παραπάνω προτείνεται η υιοθέτηση της υπηρεσίας
εξ αποστάσεως διερμηνείας (RELAY SERVICE) του Εθνικού Ιδρύματος Κωφών ως τρόπου
επικοινωνίας αυτών στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα.
Γ. Το Άρθρο 7 «Υποχρεώσεις των κατασκευαστών (άρθρο 7
Οδηγίας (ΕΕ) 2019/882)» να συμπληρωθεί/τροποποιηθεί ως εξής (βλ. κείμενο με
έντονους πλάγιους χαρακτήρες):
«1. […]
6. Οι κατασκευαστές σημειώνουν το όνομά τους, την
καταχωρισμένη εμπορική επωνυμία τους ή το καταχωρισμένο εμπορικό σήμα τους και
τη διεύθυνση επικοινωνίας τους στο προϊόν ή, όταν δεν είναι δυνατόν, στη
συσκευασία του ή σε έγγραφο που συνοδεύει το προϊόν. Η διεύθυνση υποδεικνύει
ένα μοναδικό στοιχείο επικοινωνίας με τον κατασκευαστή. Τα στοιχεία επικοινωνίας
διατυπώνονται στην ελληνική γλώσσα και σε γραφή Braille ή/και άλλες προσβάσιμες
μορφές.
7. Οι κατασκευαστές εξασφαλίζουν ότι το προϊόν συνοδεύεται
από οδηγίες και πληροφορίες ασφάλειας στην ελληνική γλώσσα. Οι ανωτέρω οδηγίες
και πληροφορίες, καθώς και κάθε επισήμανση είναι σαφείς, κατανοητές και
εύληπτες και είναι δυνατόν να παρασχεθούν σε προσβάσιμη μορφή εφόσον ζητηθεί
από τον πελάτη.
8. […]»
ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ
Ο ν.4488/2017 άρθρο 65 αναφέρει ότι «2. Η ελληνική νοηματική
γλώσσα αναγνωρίζεται ως ισότιμη με την ελληνική γλώσσα. Το κράτος λαμβάνει
μέτρα για την προώθησή της, καθώς και για την κάλυψη όλων των αναγκών
επικοινωνίας των κωφών και βαρήκοων πολιτών. 3. Η ελληνική γραφή Μπράιγ
(Braille) αναγνωρίζεται ως ο τρόπος γραφής των τυφλών Ελ-λήνων πολιτών. Το
κράτος υποχρεούται να λάβει μέτρα για την προώθησή της, καθώς και για την
κάλυψη των αναγκών επικοινωνίας των ως άνω πολιτών».
Παράλληλα, και η Σύμβαση των ΗΕ στο άρθρο 21 – Ελευθερία της
έκφρασης και της γνώμης και πρόσβαση στην πληροφορία ρητά αναφέρει ότι
«Τα Συμβαλλόμενα Κράτη λαμβάνουν όλα τα κατάλληλα μέτρα προκειμένου να
διασφαλίζουν ότι τα άτομα με αναπηρίες μπορούν να ασκούν το δικαίωμα τους στην
ελευθερία της έκφρασης και της γνώμης, συμπεριλαμβανομένης και της ελευθερίας
να αναζητούν, να δέχονται και να μεταδίδουν πληροφορίες και ιδέες, σε ίση βάση
με τους άλλους ανθρώπους και μέσω όλων των μορφών επικοινωνίας της επιλογής
τους, όπως ορίζεται στο άρθρο 2 της παρούσας Σύμβασης, συμπεριλαμβανόμενης και:
α. της παροχής πληροφοριών που προορίζονται για το ευρύ κοινό στα άτομα με
αναπηρίες, με προσιτές μορφές και τεχνολογίες, κατάλληλες για τα διαφορετικά
είδη αναπηριών, κατά τρόπο έγκαιρο και χωρίς πρόσθετο κόστος, β. της αποδοχής
και διευκόλυνσης της χρήσης των νοηματικών γλωσσών, της Μπράιγ, της
συμπληρωματικής και εναλλακτικής επικοινωνίας και όλων των άλλων προσιτών
μέσων, τρόπων και μορφών επικοινωνίας της επιλογής τους, από τα άτομα με
αναπηρίες στις επίσημες επικοινωνίες τους, γ. της προτροπής των ιδιωτικών
φορέων που παρέχουν υπηρεσίες στο ευρύ κοινό, συμπεριλαμβανόμενου και του
Διαδικτύου, να παρέχουν πληροφορίες και υπηρεσίες με προσιτές και εύχρηστες
μορφές για τα άτομα με αναπηρίες,[…]».
Στη βάση των παραπάνω προβλέψεων είναι επιτακτική ανάγκη και
θεσμική υποχρέωση βασική πληροφόρηση, όπως τα στοιχεία επικοινωνίας, οι οδηγίες
και οι πληροφορίες ασφάλειας, να παρέχονται σε μορφές προσβάσιμες σε όλους
(Braille, νοηματική, απλο-ποιημένο κείμενο κ.λπ.).
Δ. Το Άρθρο 9 «Υποχρεώσεις των εισαγωγέων (άρθρο 9 Οδηγίας
(ΕΕ) 2019/882)» να συμπληρωθεί/τροποποιηθεί ως εξής (βλ. κείμενο με έντονους
πλάγιους χαρακτήρες):
«1. […]
4. Οι εισαγωγείς σημειώνουν το όνομα, την καταχωρισμένη
εμπορική επωνυμία τους ή το καταχωρισμένο εμπορικό σήμα τους και τη διεύθυνση
επικοινωνίας τους στο προϊόν ή, όταν δεν είναι δυνατόν, στη συσκευασία του ή σε
έγγραφο που συνοδεύει το προϊόν. Τα στοιχεία επικοινωνίας διατυπώνονται στην
ελληνική γλώσσα και σε γραφή Braille ή/και άλλες προσβάσιμες μορφές.
5. Οι εισαγωγείς εξασφαλίζουν ότι το προϊόν συνοδεύεται από
οδηγίες και πληροφορίες ασφαλείας στην ελληνική γλώσσα και είναι δυνατόν να
παρασχεθούν σε προσβάσιμη μορφή εφόσον ζητηθεί από τον πελάτη. […]»
ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ
Βλ. Αιτιολόγηση για τις προτάσεις επί του άρθρου 7.
Ε. Το Άρθρο 14 «Θεμελιώδης μεταβολή και δυσανάλογη
επιβάρυνση (άρθρο 14 Οδηγίας (ΕΕ) 2019/882)» να συμπληρωθεί/τροποποιηθεί ως
εξής (βλ. κείμενο με έντονους πλάγιους χαρακτήρες):
«1. Οι απαιτήσεις προσβασιμότητας που αναφέρονται στο άρθρο
5 εφαρμόζονται στον βαθμό που η συμμόρφωση:
α) δεν απαιτεί σημαντική αλλαγή στα προϊόντα ή τις υπηρεσίες
με αποτέλεσμα τη θεμελιώδη μεταβολή του βασικού χαρακτήρα τους, και
β) δεν συνεπάγεται την επιβολή δυσανάλογης επιβάρυνσης για
τους ενδιαφερόμενους οικονο-μικούς φορείς.
2. […]
3. (ΣΗΜΕΙΩΣΗ: προτείνεται η διαγραφή της παρ. 4 και η
αντικατάστασή της ως ακολούθως:) Οι πολύ μικρές επιχειρήσεις στον τομέα των
υπηρεσιών εφόσον τεκμηριώσουν τη δυσανάλογη επιβάρυνση, εφαρμόζουν μέτρα
εναλλακτικής εξυπηρέτησης των ατόμων με αναπηρία προσβάσιμης σε αυτά.
4. […]
5. Όταν οι οικονομικοί φορείς επικαλούνται την παρ. 1 για
συγκεκριμένο προϊόν ή συγκεκριμένη υπηρεσία, ενημερώνουν σχετικά την αρχή
εποπτείας της αγοράς ή την υπηρεσία που είναι αρμό-δια για τον έλεγχο της
συμμόρφωσης των υπηρεσιών.» (ΣΗΜΕΙΩΣΗ: προτείνεται η διαγραφή της φράσης: «Το
πρώτο εδάφιο δεν εφαρμόζεται στις πολύ μικρές επιχειρήσεις».)
ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ
Όπως προαναφέρθηκε στην αιτιολόγηση των προτάσεων σχετικά με
το άρθρο 5, οι πολύ μικρές επιχειρήσεις δεν πρέπει να εξαιρεθούν των
υποχρεώσεων διασφάλισης της προσβασιμότητας. Ήδη υπάρχει θεσμοθετημένη
υποχρέωση αυτών για την υλοποίηση κατ’ ελάχιστον παρεμβάσεων στο δομημένο περιβάλλον
από την πολεοδομική νομοθεσία. Ειδικότερα για τον τομέα των προϊόντων θα πρέπει
να τεκμηριώσουν τη δυσανάλογη επιβάρυνση προκειμένου να τύχουν απαλλαγής, για
δε τον τομέα των υπηρεσιών θα πρέπει να θεσμοθετηθεί ανάλογη πρόβλεψη με αυτήν
του άρθρου 210 του ν.4782/2021 που τροποποίησε τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό
(ν.4067/2012), όπου στις περιπτώσεις που χορηγείται εξαίρεση από την υποχρέωση
διασφάλισης προσβασιμότητας του κτιρίου (δομημένο περιβάλλον), εν προκειμένω
για την εξυπηρέτηση χρήστη αναπηρικού αμαξιδίου η αρμόδια Επιτροπή «δύναται να
επιβάλλει εφαρμογή μέτρων εναλλακτικής εξυπηρέτησης των ατόμων με αναπηρία ή
εμποδιζόμενων ατόμων. Η προσωρινή εξαίρεση έχει διάρκεια 3 έτη. Μετά τη λήξη
της διάρκειας ισχύος της εξαίρεσης δύναται να επανυποβάλλεται σχετικό
αίτημα.[…]».
Στ. Το Άρθρο 20 «Διαδικασία για τη μεταχείριση των προϊόντων
που δεν συμμορφώνονται με τις εφαρμοστέες απαιτήσεις προσβασιμότητας (άρθρο 20
Οδηγίας (ΕΕ) 2019/882)» να συμπληρωθεί/τροποποιηθεί ως εξής (βλ. κείμενο με
έντονους πλάγιους χαρακτήρες):
«1. Εάν η αρχή εποπτείας της αγοράς έχει επαρκείς λόγους να
πιστεύει ότι ένα προϊόν που καλύπτεται από τον παρόντα δεν συμμορφώνεται με τις
εφαρμοστέες απαιτήσεις προσβασιμότητας, τότε διενεργεί αξιολόγηση για το εν
λόγω προϊόν, για την υλοποίηση της οποίας συνεργάζεται με την
αντιπροσωπευτικότερη οργάνωση του εθνικού αναπηρικού κινήματος, την Εθνική
Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.). Για τον σκοπό αυτό, οι σχετικοί
οικονομικοί φορείς συνεργάζονται πλήρως με την αρχή εποπτείας της αγοράς. Εάν,
κατά την αξιολόγηση του πρώτου εδαφίου, η αρχή εποπτείας της αγοράς διαπιστώσει
ότι το προϊόν δεν συμμορφώνεται προς τις απαιτήσεις που καθορίζονται στον
παρόντα, τότε ζητά χωρίς καθυστέρηση από τον σχετικό οικονομικό φορέα να λάβει
όλα τα αναγκαία διορθωτικά μέτρα για να φέρει το προϊόν σε συμμόρφωση με τις
απαιτήσεις εντός προθεσμίας που ορίζει, ανάλογα προς τη φύση της μη
συμμόρφωσης. […]».
ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ
Σύμφωνα με το άρθρο 4-Γενικές Υποχρεώσεις της Σύμβασης των
ΗΕ «3. Κατά την ανάπτυξη και εφαρμογή της νομοθεσίας και των πολιτικών, για να
εφαρμοστεί η παρούσα Σύμβαση και σε άλλες διαδικασίες λήψης αποφάσεων που
αφορούν ζητήματα σχετικά με τα άτομα με αναπηρίες, τα Συμβαλλόμενα Κράτη θα
συμβουλεύονται συνεχώς και θα εμπλέκουν ενεργά τα άτομα με αναπηρίες,
συμπεριλαμβανομένων και των παιδιών με αναπηρίες, μέσω των αντιπροσωπευτικών
οργανώσεών τους.»
Ζ. Το Άρθρο 24 «Προσβασιμότητα και προστασία των καταναλωτών
από άμεσες και έμμεσες πολιτικές διακριτικής τιμολόγησης» να
συμπληρωθεί/τροποποιηθεί ως εξής (βλ. κείμενο με έντονους πλάγιους χαρακτήρες):
«Δεν επιτρέπεται η εφαρμογή δυσμενούς διακριτικής
τιμολογιακής πολιτικής ή η πάσης φύσεως επιλεκτική οικονομική επιβάρυνση,
έναντι όσων καταναλωτών η πρόσβαση (ΣΗΜΕΙΩΣΗ: προτείνεται η διαγραφή του όρου «προσβασιμότητα»)
βελτιώνεται ή μεγιστοποιείται, ως αποτέλεσμα της συμμόρφωσης των επιχειρήσεων
και των τραπεζικών και χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων στις προβλέψεις του
παρόντος.»
ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ
Ο όρος «προσβασιμότητα» πρέπει να αντικατασταθεί με τον όρο
«πρόσβαση» δεδομένου ότι η μεν προσβασιμότητα αποτελεί χαρακτηριστικό του
περιβάλλοντος, προϊόντος, υπηρεσίας κ.λπ. ώστε αυτά να μπορούν να
χρησιμοποιηθούν με ασφάλεια και άνεση από τους χρήστες/αποδέκτες τους, ενώ η
πρόσβαση αναφέρεται στο δικαίωμα των ατόμων να
συμμετέχουν/χρησιμοποιήσουν/πληροφορηθούν/επικοινωνήσουν .
Η. Το Άρθρο 26 «Διοικητικές κυρώσεις (άρθρο 30 Οδηγίας (ΕΕ)
2019/882)» να συμπληρωθεί/τροποποιηθεί ως εξής (βλ. κείμενο με έντονους
πλάγιους χαρακτήρες):
«1. Στους παραβάτες του παρόντος, επιβάλλονται κυρώσεις, με
βάση την αρχή της αναλογικότητας.
2. Για την επιβολή κυρώσεων λαμβάνονται ιδίως υπόψη η έκταση
της μη συμμόρφωσης, η ιδιότητα του οικονομικού φορέα (κατασκευαστής, εξουσιοδοτημένος
αντιπρόσωπος, εισαγωγέας, διανομέας) και το μέγεθος της επιχείρησης, οι
συνθήκες κάτω από τις οποίες τελέσθηκε ή εξακολουθεί να τελείται η παράβαση
(ΣΗΜΕΙΩΣΗ: προτείνεται να διαγραφεί το εξής: «ο όγκος των διατιθεμένων στην
αγορά προϊόντων ή το εύρος παροχής των υπηρεσιών»), οι ιδιαιτερότητες των
ευρημάτων και οι επιπτώσεις αυτών, οι τυχόν διορθωτικές ενέργειες και η εκ των
υστέρων συμμόρφωση του οικονομικού φορέα, καθώς και ο βαθμός της συνεργασίας
του ελεγχόμενου με τα κλιμάκια ελέγχου και την αρμόδια υπηρεσία.[…]».
ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ
Σύμφωνα με το γενικό σχόλιο Νο. 2 (2014) της Επιτροπής των
ΗΕ για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες που αφορά στο άρθρο
9-Προσβασιμότητα της Σύμβασης, «η υποχρέωση εφαρμογής προσβασιμότητας είναι
άνευ όρων», η δε Επιτροπή διαφωνεί ακόμη και με την έννοια της δυσανάλογης
επιβάρυνσης που σχετίζεται με την προσβασιμότητα. Βάσει αυτού του σκεπτικού
ακόμη και αν ο όγκος των διατιθέμενων προϊόντων ή το εύρος των παρεχόμενων
υπηρεσιών είναι πολύ μικρός δε θα πρέπει να αποκλειστεί η χρήση/απόλαυση αυτών
από κανένα πολίτη, από κανένα άτομο με αναπηρία. Κατ’ ελάχιστον λοιπόν το
εδάφιο «ο όγκος των διατιθεμένων στην αγορά προϊόντων ή το εύρος παροχής των
υπηρεσιών» προτείνεται να διαγραφεί ιδιαίτερα δε όταν η επιχείρηση έχει λάβει
επιδότηση, ενίσχυση από ευρωπαϊκούς ή εθνικούς πόρους, απαλλαγή από άλλες
υποχρεώσεις (φορολογικές εκπτώσεις κ.λπ.).
Θ. Το Άρθρο 27 «Εξουσιοδοτικές διατάξεις» να
συμπληρωθεί/τροποποιηθεί ως εξής (βλ. κείμενο με έντονους πλάγιους χαρακτήρες)
:
«1. Kατ’ εφαρμογή του άρθρου 19, με κοινή απόφαση των
Υπουργών Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Οικονομικών, Ψηφιακής Διακυβέρνησης και
Υποδομών και Μεταφορών εξειδικεύονται, ύστερα από εισήγηση της Εθνικής Αρχής
Προσβασιμότητας, η οργανωτική και υλικοτεχνική υποδομή για την άσκηση της
εποπτείας της αγοράς, οι απαιτούμενες διοικητικές διαδικασίες για τη συγκρότηση
μικτών κλιμακίων ελέγχου με τη συμμετοχή και εκπροσώπων της Ε.Σ.Α.μεΑ. και
καθορίζονται οι αποζημιώσεις και λοιπές δαπάνες των ελεγκτών.
2. Κατ’ εφαρμογή του άρθρου 26, με προεδρικό διάταγμα,
κατόπιν πρότασης των Υπουργών Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Οικονομικών, Ψηφιακής
Διακυβέρνησης και Υποδομών και Μεταφορών εξειδικεύονται για τα προϊόντα: α) οι
περιπτώσεις επιβολής κυρώσεων, β) το ύψος των διοικητικών προστίμων για κάθε
παράβαση, γ) η διαδικασία και τα όργανα επιβολής αυτών, δ) η διαδικασία
είσπραξης των διοικητικών προστίμων, καθώς και ε) κάθε άλλη αναγκαία
λεπτομέρεια ως προς τα προϊόντα που υπάγονται σε αυτόν.»
ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ
Σύμφωνα με το άρθρο 4-Γενικές Υποχρεώσεις της Σύμβασης «3.
Κατά την ανάπτυξη και εφαρμογή της νομοθεσίας και των πολιτικών, για να
εφαρμοστεί η παρούσα Σύμβαση και σε άλλες διαδικασίες λήψης αποφάσεων που
αφορούν ζητήματα σχετικά με τα άτομα με αναπηρίες, τα Συμβαλλόμενα Κράτη θα
συμβουλεύονται συνεχώς και θα εμπλέκουν ενεργά τα άτομα με αναπηρίες,
συμπεριλαμβανομένων και των παιδιών με αναπηρίες, μέσω των αντιπροσωπευτικών
οργανώσεών τους.»
Ι. Το ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I – ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΠΡΟΣΒΑΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΤΑ
ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ, να συμπληρωθεί/τροποποιηθεί ως εξής (βλ. κείμενο με
έντονους πλάγιους χαρακτήρες):
i.Τμήμα II – «Απαιτήσεις προσβασιμότητας για τα προϊόντα της
παρ. 1 του άρθρου 3, εξαιρουμένων των τερματικών αυτοεξυπηρέτησης της περ. β»
«Επιπλέον των απαιτήσεων του Τμήματος I, η συσκευασία και οι
οδηγίες των προϊόντων που καλύπτονται από το παρόν τμήμα καθίστανται
προσβάσιμες με σκοπό να μεγιστοποιηθεί η προβλεπόμενη χρήση τους από άτομα με
αναπηρία. Αυτό σημαίνει ότι:
α) η συσκευασία του προϊόντος, συμπεριλαμβανομένων των
πληροφοριών που παρέχει (ιδίως άνοιγμα, κλείσιμο, χρήση, διάθεση), και
εφόσον παρέχονται, των πληροφοριών σχετικά με τα χαρακτηριστικά του προϊόντος,
καθίστανται προσβάσιμη και, όταν αυτό είναι εφικτό, η πληρο-φορία
προσβασιμότητας παρέχεται στη συσκευασία,
β) οι οδηγίες για την εγκατάσταση και συντήρηση, αποθήκευση
και διάθεση του προϊόντος που δεν παρέχονται στο ίδιο το προϊόν αλλά
διατίθενται με άλλα μέσα, όπως μέσω προσβάσιμου δικτυακού τόπου, ο οποίος
οφείλει να πληροί τις απαιτήσεις του ευρωπαϊκού προτύπου ΕΝ 301 549 V2.1.2
(2018-08) ή του ευρωπαϊκού πρότυπου που το αντικαθιστά, οπότε και εφαρμόζεται η
πιο πρόσφατη έκδοση του προτύπου αυτού ή το πρότυπο που το αντικαθιστά,
τίθενται στη διάθεση του κοινού, όταν το προϊόν καθίσταται διαθέσιμο στην αγορά
και πληρούν τις ακόλουθες απαιτήσεις:
βα) είναι διαθέσιμες σε περισσότερα από ένα αισθητηριακά
κανάλια,
βα) παρουσιάζονται με κατανοητό τρόπο,
βγ) παρουσιάζονται στους χρήστες έτσι ώστε να μπορούν να
γίνουν αντιληπτές,
βδ) παρουσιάζονται με γραμματοσειρά κατάλληλου μεγέθους και
αρμόζοντος σχήματος, λαμβα-νομένων υπόψη των προβλέψιμων συνθηκών χρήσης, και
εφαρμόζοντας επαρκή αντίθεση, κα-θώς και ρυθμιζόμενο διάστημα μεταξύ γραμμάτων,
σειρών και παραγράφων,
βε) το περιεχόμενο των οδηγιών διατίθεται σε μορφοτύπους
κειμένου που μπορούν να χρησιμο-ποιηθούν για τη δημιουργία εναλλακτικών
υποστηρικτικών μορφοτύπων που παρουσιάζονται με διαφορετικούς τρόπους και μέσω
περισσότερων του ενός αισθητηριακών καναλιών, και
βστ) οι οδηγίες που περιέχουν μη κειμενικό περιεχόμενο
συνοδεύονται από εναλλακτική παρου-σίαση του περιεχομένου αυτού.».
1. Τμήμα V «Ειδικές απαιτήσεις προσβασιμότητας όσον αφορά
την απάντηση στις επικοινωνίες έκτακτης ανάγκης προς τον ενιαίο ευρωπαϊκό
αριθμό έκτακτης ανάγκης «112» από το πλέον κατάλληλο «PSAP»
«[…] χρησιμοποιώντας τα ίδια μέσα επικοινωνίας με αυτά που
χρησιμοποιήθηκαν για τη λήψη, δηλαδή με τη χρήση συγχρονισμένης φωνής και
κειμένου (συμπεριλαμβανομένου κειμένου σε πραγματικό χρόνο), ή, όταν παρέχεται
βίντεο, φωνής, κειμένου (συμπεριλαμβανομένου κειμένου σε πραγματικό χρόνο) και
βίντεο συγχρονισμένων ως πλήρους συνομιλίας (επικοινωνία μέσω νοηματικής
γλώσσας)».
iii. Τμήμα VI «Απαιτήσεις προσβασιμότητας για
χαρακτηριστικά, στοιχεία ή λειτουργίες προϊόντων και υπηρεσιών σύμφωνα με την
παρ. 2 του άρθρου 25»
«Η εκπλήρωση των σχετικών υποχρεώσεων που ορίζονται σε άλλες
πράξεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με χαρακτηριστικά, στοιχεία ή λειτουργίες
των προϊόντων και των υπηρεσιών, τεκμαίρεται εφόσον πληρούνται οι ακόλουθες
προϋποθέσεις:
1. Προϊόντα
α) Η προσβασιμότητα των πληροφοριών σχετικά με τη λειτουργία
και τα χαρακτηριστικά
προσβασιμότητας για προϊόντα πληροί τα αντίστοιχα στοιχεία
που καθορίζονται στην παρ. 1 του
Τμήματος I του παρόντος Παραρτήματος, ήτοι οι πληροφορίες
σχετικά με τη χρήση του προϊόντος
παρέχονται πάνω στο ίδιο το προϊόν και οι οδηγίες χρήσης του
προϊόντος που δεν παρέχονται στο ίδιο το προϊόν καθίστανται διαθέσιμες κατά τη
χρήση του προϊόντος ή με άλλα μέσα, όπως προσβάσιμο δικτυακό τόπο, ο οποίος
οφείλει να πληροί τις απαιτήσεις του ευρωπαϊκού προτύπου ΕΝ 301 549 V2.1.2
(2018-08) ή του ευρωπαϊκού πρότυπου που το αντικαθιστά, οπότε και εφαρμόζεται η
πιο πρόσφατη έκδοση του προτύπου αυτού ή το πρότυπο που το αντικαθιστά.
β) Η προσβασιμότητα των χαρακτηριστικών, στοιχείων και
λειτουργιών της διεπαφής χρήστη και ο λειτουργικός σχεδιασμός των προϊόντων
συμμορφώνονται με τις αντίστοιχες απαιτήσεις προσβασιμότητας της εν λόγω
διεπαφής χρήστη ή λειτουργικού σχεδιασμού που ορίζονται στην παρ. 2 του
Τμήματος I του παρόντος Παραρτήματος.
γ) Η προσβασιμότητα της συσκευασίας, συμπεριλαμβανομένων των
πληροφοριών που παρέχονται σε αυτήν και των οδηγιών για την εγκατάσταση και
συντήρηση, αποθήκευση και διάθεση του προϊόντος που δεν παρέχονται στο ίδιο το
προϊόν αλλά διατίθενται με άλλα μέσα, όπως μέσω προσβάσιμου δικτυακού τόπου, ο
οποίος οφείλει να πληροί τις απαιτήσεις του ευρωπαϊκού προτύπου ΕΝ 301 549
V2.1.2 (2018-08) ή του ευρωπαϊκού πρότυπου που το αντικαθιστά, οπότε και
εφαρμόζεται η πιο πρόσφατη έκδοση του προτύπου αυτού ή το πρότυπο που το αντικαθιστά,
πλην των τερματικών αυτοεξυπηρέτησης, συμμορφώνεται με τις αντίστοιχες
απαιτήσεις προσβασιμότητας που ορίζονται στο Τμήμα II του παρόντος
Παραρτήματος.
2. Υπηρεσίες
Η προσβασιμότητα των χαρακτηριστικών, στοιχείων και
λειτουργιών των υπηρεσιών συμμορφώνεται με τις αντίστοιχες απαιτήσεις
προσβασιμότητας για τα εν λόγω χαρακτηριστικά, στοιχεία και λειτουργίες που
αφορούν τις υπηρεσίες που ορίζονται στα σχετικά με τις υπηρεσίες τμήματα του
παρόντος Παραρτήματος.»
ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ
Με βάση τις:
• προβλέψεις της Σύμβασης των ΗΕ για τα Δικαιώματα των
Ατόμων με Αναπηρίες: α) στο άρθρο 9-Προσβασιμότητα όπου ρητά αναφέρεται η
υποχρέωση διασφάλισης της προσβασιμότητας και β) στο άρθρο 21-Ελευθερία της
έκφρασης και της γνώμης και πρόσβαση στην πληροφορία, όπου αναφέρεται ότι «Τα
Συμβαλλόμενα Κράτη λαμβάνουν όλα τα κατάλληλα μέτρα προκειμένου να διασφαλίζουν
ότι τα άτομα με αναπηρίες μπορούν να ασκούν το δικαίωμα τους στην ε-λευθερία
της έκφρασης και της γνώμης, συμπεριλαμβανομένης και της ελευθερίας να
αναζητούν, να δέχονται και να μεταδίδουν πληροφορίες και ιδέες, σε ίση βάση με
τους άλλους ανθρώπους και μέσω όλων των μορφών επικοινωνίας της επιλογής τους,
όπως ορίζεται στο άρθρο 2 της παρούσας Σύμβασης, συμπεριλαμβανόμενης και: α.
της παροχής πληροφοριών που προορίζονται για το ευρύ κοινό στα άτομα με
αναπηρίες, με προσιτές μορφές και τεχνολογίες, κατάλληλες για τα διαφορετικά
είδη αναπηριών, κατά τρόπο έγκαιρο και χωρίς πρόσθετο κόστος, β. […] γ. της
προτροπής των ιδιωτικών φορέων που παρέχουν υπηρεσίες στο ευρύ κοινό, συμπεριλαμβανόμενου
και του Διαδικτύου, να παρέχουν πληροφορίες και υπηρεσίες με προσιτές και
εύχρηστες μορφές για τα άτομα με αναπηρίες,[…]»,
• του Κεφάλαιο Η΄ του ν.4727/2020, με τον οποίο ενσωματώθηκε
εκ νέου στην εθνική μας νομοθεσία η Οδηγία (ΕΕ) 2016/2102 για την
προσβασιμότητα των ιστότοπων και των εφαρμογών για φορητές συσκευές των
οργανισμών του δημόσιου τομέα,
• την παρ. 1 του άρθρου 61 του ν.4488/2017,
οι ιστοσελίδες και οι εφαρμογές για φορητές συσκευές που
απευθύνονται στο ευρύ κοινό πρέπει να συμμορφώνονται με το νέο εναρμονισμένο
ευρωπαϊκό πρότυπο EN 301 549 v3.2.1 (2021-03), το οποίο καθορίζει, μεταξύ
άλλων, τεχνικές απαιτήσεις για την προσβασιμότητα ιστοτόπων και εφαρμογών για
φορητές συσκευές και περιλαμβάνει αντιστοίχιση των σχετικών διατάξεων του
προτύπου στις απαιτήσεις προσβασιμότητας που ορίζονται στο άρθρο 4 της οδηγίας
(ΕΕ) 2016/2102, η οποία ενσωματώθηκε στην εθνική μας νομοθεσία εκ νέου με τον
ν. 4727/2020 – Κεφάλαιο Η. Το εν λόγω πρότυπο, που αντικαθιστά το μέχρι τώρα εν
ισχύ πρότυπο EN 301 549 v2.1.2 (2018-08), το οποίο εμπεριέχει μεταξύ άλλων ως
απαίτηση τη συμμόρφωση με τις πιο πρόσφατες Οδηγίες για την Προσβασιμότητα του
Περιεχομένου του Ιστού (έκδοση 2.1 ), σε επίπεδο συμμόρφωσης «ΑΑ» (WCAG 2.1
Level AΑ), τέθηκε σε οριστική ισχύ από τις 12/02/2022, εφαρμόζοντας μεταβατική
περίοδο 6 μηνών. Τα κράτη μέλη καλούνται να παύσουν να χρησιμοποιούν την έκδοση
v2.1.2 μέχρι το τέλος του 2021.
ΙΑ. Το ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ IΙ – ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ ΜΗ ΔΕΣΜΕΥΤΙΚΑ
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΔΥΝΗΤΙΚΩΝ ΛΥΣΕΩΝ ΠΟΥ ΣΥΜΒΑΛΛΟΥΝ ΣΤΗΝ ΕΚΠΛΗΡΩΣΗ ΤΩΝ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ
ΠΡΟΣΒΑΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΟΣ I, να συμπληρωθεί/τροποποιηθεί ως εξής (βλ.
κείμενο με έντονους πλάγιους χαρακτήρες):
i.Τμήμα I – ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ
ΠΡΟΣΒΑΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΚΑΘΕ ΠΡΟΪΟΝ ΠΟΥ ΚΑΛΥΠΤΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΟΔΗΓΙΑ ΣΥΜΦΩΝΑ
ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡ. 1 ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 3. ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ I ΤΟΥ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΟΣ I /
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ
«1.Παροχή πληροφοριών
[…]
βγ) Υπάρχουν υπότιτλοι και διερμηνεία στη νοηματική γλώσσα
όταν παρέχονται οδηγίες βίντεο.[…]
3. Υπηρεσίες υποστήριξης: ΣΗΜΕΙΩΣΗ: να διαγραφεί το εδάφιο
«Δεν παρέχεται παράδειγμα» και να προστεθεί το παρακάτω κείμενο: Για τα κωφά –
βαρήκοα άτομα υπάρχουν οι κάτωθι επιλογές και είναι όλες αποδεκτές από τις
υπηρεσίες υποστήριξης: RELAY SERVICE του Εθνικού Ιδρύματος Κωφών, βιντεοκλήση
στη νοηματική γλώσσα, sms, livechat, e-mail.».
4. Τμήμα III – ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΓΕΝΙΚΕΣ
ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΠΡΟΣΒΑΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΚΑΘΕ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΠΟΥ ΚΑΛΥΠΤΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ
ΟΔΗΓΙΑ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡ. 2 ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 3. ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ III ΤΟΥ
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΟΣ I / ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ
«Παροχή υπηρεσιών
[…]
βγ) Υπάρχουν υπότιτλοι και διερμηνεία στη νοηματική γλώσσα
όταν παρέχονται οδηγίες βίντεο.
[…]
δ) Δεν παρέχεται παράδειγμα. ΣΗΜΕΙΩΣΗ: να διαγραφεί το
εδάφιο «Δεν παρέχεται παράδειγμα» και να προστεθεί το παρακάτω κείμενο: Για τα
κωφά – βαρήκοα άτομα υπάρχουν οι κάτωθι επιλογές και είναι όλες αποδεκτές από
τις υπηρεσίες υποστήριξης: RELAY SERVICE του Εθνικού Ιδρύματος Κωφών,
βιντεοκλήση στη νοηματική γλώσσα, sms, livechat, e-mail.».
ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ
Βλ. σημείο iv) αιτιολόγησης προτάσεων άρθρου 5.
Τέλος σας αποστέλλουμε συνημμένα την υπ. αριθ. πρωτ.
1810/18.10.2022 επιστολή της Εθνικής Ομοσπονδίας Τυφλών (η οποία έχει ήδη
αποσταλεί σε εσάς) με θέμα: «Συνεισφορά της Εθνικής Ομοσπονδίας Τυφλών στο υπό
διαβούλευση σχέδιο νόμου του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων με θέμα:
«Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/882 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του
Συμβουλίου της 17ης Απριλίου 2019 σχετικά με τις απαιτήσεις προσβασιμότητας
προϊόντων και υπηρεσιών για τα άτομα με αναπηρίες» (Ευρωπαϊκή Πράξη
Προσβασιμότητας)» και σας παρακαλούμε όπως λάβετε σοβαρά υπόψη σας τις
προτάσεις της.
Κύριε Υπουργέ,
Ελπίζουμε να ανταποκριθείτε θετικά και θα υιοθετήσετε τις
δίκαιες προτάσεις μας.
Συνημμένα: 4 σελίδες
Με εκτίμηση
Ο Πρόεδρος
Ι. Βαρδακαστάνης
Ο Γεν. Γραμματέας
Β. Κούτσιανος
Πηγή: www.esamea.gr
