Ειδικά σχολεία: «Πόρτα» σε δεκάδες παιδιά ΑμεΑ – Υπεράριθμα σχολεία, ακατάλληλα κτήρια και ελλείψεις

Ειδικά σχολεία: «Πόρτα» σε δεκάδες παιδιά ΑμεΑ – Υπεράριθμα σχολεία, ακατάλληλα κτήρια και ελλείψεις

Ελενα Φυντανίδου

Με σοβαρά προβλήματα ξεκινά η νέα σχολική χρονιά για τους μαθητές που φοιτούν σε Ειδικά Σχολεία. Κραυγή αγωνίας από γονείς και εκπαιδευτικούς.

Το πρώτο κουδούνι δεν ήχησε το ίδιο στα Ειδικά Σχολεία – σε αυτά που φοιτούν παιδιά με αυτισμό και άλλες βαριές αναπηρίες, κυρίως νοητικές. Πέρα από τις αντικειμενικές δυσκολίες που έχει η καθημερινότητα των παιδιών λόγω της πάθησή τους, οι γονείς τους καλούνται να αντιμετωπίσουν σοβαρά προβλήματα που ακόμη δεν έχει επιλύσει η Πολιτεία. Από το εάν θα βρουν θέση σε σχολείο κοντά στην περιοχή τους – απαραίτητη συνθήκη ειδικά γι’ αυτά τα παιδιά που ακόμη και μια μικρή αναμονή ή ταλαιπωρία μπορεί να τα αποδιοργανώσει – εάν το σχολικό λεωφορείο θα είναι διαθέσιμο από την πρώτη ημέρα και για όλους τους μαθητές, δεδομένου ότι στις περισσότερες περιπτώσεις δεν είναι δυνατή η μετακίνηση με άλλον τρόπο ούτε για λίγα χιλιόμετρα, μέχρι και τη δημιουργική απασχόλησή τους τις απογευματινές ώρες.

«Είμαστε υπεράριθμοι»

Ελλείψει επαρκή αριθμού εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, εξειδικευμένων δασκάλων και λοιπού προσωπικού, δεν είναι λίγοι οι γονείς που έρχονται αντιμέτωποι με κλειστές σχολικές πόρτες. Η φράση «είμαστε υπεράριθμοι, αναζητήστε άλλο σχολείο» πέφτει σαν βόμβα. Και τότε ξεκινά ο δεύτερος Γολγοθάς τους. Ο αγώνας τους να βρουν εγκαίρως σχολείο για τα παιδιά τους, όσο γίνεται πιο κοντά στο σπίτι τους, για να περιορίσουν την ταλαιπωρία της μετακίνησης. Και εκεί, ανάμεσα στην αγωνία και την προσπάθεια, «ξεπηδά» το παράπονο: Γιατί υπάρχει διάκριση, ως προς τις υποδομές, ανάμεσα σε «τυπικούς» και «ειδικούς» μαθητές; Γιατί η σωστή εκπαίδευση των παιδιών με νοητική υστέρηση ή αυτισμό δεν είναι δεδομένη όπως για όλους τους πολίτες; Γιατί υποχρεούνται αρκετοί γονείς να εγκαταλείψουν την εργασία τους ή να υποαπασχολούνται και να βάζουν βαθιά το χέρι στην τσέπη, για να παρέχουν στα παιδιά τους το αυτονόητο: εκπαίδευση και φροντίδα;

Παρά τις συνεχείς πιέσεις και τις άοκνες προσπάθειες γονέων και εκπαιδευτικών, τα Ειδικά Σχολεία, όλων των βαθμίδων, ξεκινούν σήμερα με πολλές ελλείψεις σε όλα τα επίπεδα – σε κτηριακές και υλικοτεχνικές υποδομές, εκπαιδευτικό, υγειονομικό και βοηθητικό προσωπικό, μεταφορικά μέσα – και ως υπεράριθμα. Οι νέοι μαθητές εγγράφονται, αλλά δεν προσέρχονται στις σχολικές αίθουσες, μέχρι να βρεθεί θέση σε κάποιο άλλο σχολείο, συνήθως πιο μακριά από το σπίτι τους. Δεν είναι λίγες δε, οι περιπτώσεις των γονέων που δεν έχουν ακόμη ενημερωθεί σε ποιο σχολείο θα φοιτήσει το παιδί τους, επειδή αυτό στο οποίο υπάγεται είναι υπεράριθμο. Ούτε αν θα υπάρχει η δυνατότητα μεταφοράς του με σχολικό.

«Το πρόβλημα δεν είναι φετινό»

Σύμφωνα με τον Γιώργο Μπίλη, πρόεδρο του Ενιαίου Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων ΑμεΑ Αττικής, ήδη έχουν αποσταλεί στα γραφεία του συλλόγου αρκετές καταγγελίες γονέων για σχολεία που δεν δέχονται τα παιδιά τους. «Το πρόβλημα δεν είναι φετινό. Το βιώνουμε εδώ και πολλά χρόνια», σημειώνει.

Όπως αναφέρει, το Ειδικό Εργαστήριο Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (ΕΕΕΕΚ) Νέου Ηρακλείου είναι για 80 μαθητές και υποδέχεται 180, ενώ το ΕΕΕΕΚ του Αιγάλεω αντί για 100 παιδιά, δέχεται 200. Το δε ΕΕΕΕΚ Αγίου Δημητρίου, που είναι το μεγαλύτερο στη χώρα εξαετές Γυμνάσιο για παιδιά άνω των 15 ετών με σοβαρή μορφή αυτισμού και νοητική υστέρηση, έχει μαζί με το συστεγαζόμενο ΕΝΕΕΓΥΛ (Ενιαίο Ειδικό Επαγγελματικό Γυμνάσιο – Λύκειο, στο οποίο φοιτούν παιδιά κάποιες γνωστικές δυνατότητες) περί τους 400 μαθητές, όταν οι εγκαταστάσεις του κτηρίου συνολικά έχουν κατασκευαστεί για να υποδέχονται 200 άτομα, συμπεριλαμβανομένων των εκπαιδευτικών.

Εκτός από το γεγονός ότι τα ειδικά εκπαιδευτικά ιδρύματα δεν επαρκούν για να καλύψουν τις αυξημένες ανάγκες, η σχολική χρονιά ξεκινά και με άλλες ελλείψεις σε προσωπικό και υλικοτεχνική υποδομή.

«Σε μια περίοδο που η ανάγκη για ουσιαστική στήριξη των μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες είναι πιο επιτακτική από ποτέ, η σχολική χρονιά ξεκινά με ελλείψεις και προβλήματα», δηλώνει μιλώντας στο ΒΗΜΑ η εκπαιδευτικός, Γιώτα Πολλάτου. Ως παράδειγμα φέρνει το ΕΕΕΕΚ Αγίου Δημητρίου, το οποίο ανοίγει τις πόρτες του χωρίς επαρκή αριθμό μέσων μεταφοράς (κρίθηκε άγονος ο διαγωνισμός για δύο λεωφορεία και πέντε ταξί), κοινωνικών λειτουργών, ψυχολόγων, ειδικού βοηθητικού προσωπικού, φυσικοθεραπευτών, νοσηλευτών, γυμναστών, τεχνολόγων και καθαριστριών. Ανάλογες ελλείψεις παρατηρούνται και στο γειτονικό ΕΝΕΕΓΥΛ, καθώς και στο Ειδικό Γυμνάσιο Λύκειο Κωφών – Βαρυκόων Αργυρούπολης.

Δεν επαρκούν τα σχολικά λεωφορεία

«Πέρυσι, στο ΕΝΕΕΓΥΛ Αγίου Δημητρίου, σταμάτησε ξαφνικά τον Μάιο η μεταφορά 15 μαθητών με πούλμαν, επειδή είχε ξεκινήσει η τουριστική περίοδος. Μετά από έντονες πιέσεις, καταφέραμε να επανέλθουν τα δρομολόγια για να δώσουν τα παιδιά εξετάσεις και να πουν καλό καλοκαίρι», αναφέρει η κυρία Πολλάτου.

Να σημειωθεί ότι την Τρίτη (16/9) στη 1μμ, γονείς και εκπαιδευτικοί έχουν προγραμματίσει συγκέντρωση διαμαρτυρίας έξω από τα γραφεία της Περιφέρειας Αττικής, επί της Λεωφόρου Συγγρού, για τα προβλήματα που υπάρχουν στη μεταφορά των παιδιών.

Τα ίδια, λίγο έως πολύ, προβλήματα και ελλείψεις έχουν όλα τα Ειδικά Σχολεία, τονίζει η καθηγήτρια, η οποία καταγγέλλει το κράτος για «επιλεκτική ανικανότητα» να ικανοποιήσει τις ανάγκες των Ατόμων με Αναπηρία και των οικογενειών τους. «Το κράτος είναι μια μηχανή παραγωγής βαριά αναπήρων. Οι αρμόδιοι δεν ενδιαφέρονται να κατανοήσουν ότι αν δεν γίνουν εγκαίρως οι κατάλληλες θεραπείες και παρεμβάσεις, ο άνθρωπος καταδικάζεται να ζει με βαριά αναπηρία εφόρου ζωής», σημειώνει η κυρία Πολλάτου.

Σημαντικές ελλείψεις υπάρχουν και σε ειδικούς βοηθούς. Πρόκειται για μια ειδικότητα απαραίτητη στα Ειδικά Σχολεία που υποδέχονται παιδιά με βαριά νοητική υστέρηση – μη αυτοεξυπηρετούμενα. «Πέρυσι στο σχολείο του γιου μου είχαμε οκτώ, αν θυμάμαι καλά, λιγότερους βοηθούς σε σχέση με τον προηγούμενο χρόνο. Οι άνθρωποι δεν προλάβαιναν πάντα να φροντίσουν όλα τα παιδιά, τα οποία δεν είναι αυτοεξυπηρετούμενα και φορούν πάνα. Μέχρι στιγμής δεν έχουν έρθει όλοι οι βοηθοί και πολύ φοβάμαι ότι και φέτος θα αντιμετωπίσουμε τις ίδιες καταστάσεις με την περσινή σχολική χρονιά», επισημαίνει ο Στράτος Κάντζος, μέλος του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων του Ειδικού Σχολείου Πολλαπλών Αναπήρων και Προβλημάτων Όρασης που λειτουργεί στο Αιγάλεω.

Ούτε ένα Ειδικό Γυμνάσιο στην Αθήνα

Σοβαρό πρόβλημα, ελλείψει Ειδικού Εργαστηρίου Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης εντός των ορίων του Δήμου Αθηναίων, αντιμετωπίζουν οι οικογένειες με παιδί ΑμεΑ που κατοικούν σε περιοχές της πόλης. Έτσι, οι μαθητές αυτοί αναγκάζονται να διανύουν χιλιόμετρα καθημερινά, «μετακομίζοντας» σε άλλες περιοχές. Οι γονείς τους, εδώ και αρκετά χρόνια, χτυπούν πόρτες, μπαινοβγαίνουν σε γραφεία υπουργών και αντιδημάρχων διεκδικώντας το αυτονόητο: ένα Γυμνάσιο για τα παιδιά τους στο κέντρο της Αθήνας. Μέχρι στιγμής, φωνή βοώντος εν τη ερήμω…

Ανάμεσά τους, η Δήμητρα Κατσιμάνη. Ο γιος της είναι αυτιστικός και φοιτά στο 6ο Ειδικό Δημοτικό Σχολείο που εδρεύει στα Σεπόλια, πολύ κοντά στο σπίτι του. Από τον επόμενο χρόνο όμως, θα πρέπει να «ταξιδεύει» μιάμιση ώρα κάθε πρωί για να πάει στο Ειδικό Γυμνάσιο (ΕΕΕΕΚ) Νέου Ηρακλείου, αφού το 6ο του Αιγάλεω «έκλεισε εφέτος τις πόρτες του και δεν μπορεί να δεχθεί άλλα παιδιά», και εντός της Αθήνας δεν λειτουργεί ανάλογη δομή. Οι προσπάθειες γονέων και εκπαιδευτικών για ίδρυση και λειτουργία Ειδικού Σχολείου σε οικόπεδο επί της οδού Λάμψα στους Αμπελόκηπους, έχουν πέσει στο κενό, μολονότι υπάρχει σχετική απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Αθηναίων από το 2018.

«Έχουμε κάνει δεκάδες διαβήματα οι Σύλλογοι Γονέων και Κηδεμόνων του 6ου, του 9ου και του 10ου Ειδικού Δημοτικού Σχολείου Αθηνών. Είναι μία συλλογική προσπάθεια. Έχουμε καταθέσει ακόμη και εξώδικο στην προηγούμενη δημοτική Αρχή της Αθήνας, προκειμένου να αναγκάσουμε τους αρμόδιους να ασχοληθούν με το αυτονόητο δικαίωμα πρόσβασης των παιδιών μας στην εκπαίδευση. Αυτό που ζητάμε, ένα Ειδικό Γυμνάσιο σε περιοχή των Αθηνών, δεν είναι πολυτέλεια. Είναι ανάγκη. Δεν περνάει από το μυαλό κανενός τι σημαίνει να υποβάλλεται στο μαρτύριο της αναμονής μέσα σε ένα αυτοκίνητο ή σε ένα λεωφορείο, ένα παιδί με αυτές τις ιδιαιτερότητες. Μετά από μιάμιση ώρα διαδρομής, από τις 7.30 το πρωί στους δρόμους, τα παιδιά φτάνουν στο σχολείο εξοντωμένα, σε μια κατάσταση πλήρους αποδιοργάνωσης. Θέλουν μία με δύο ώρες για να μπορέσουν να ηρεμήσουν και να ασχοληθούν με τις δραστηριότητες που θα τα βοηθήσουν να κάνουν ένα βήμα προόδου. Και πάνω που ηρεμούν και ασχολούνται με κάτι ουσιαστικό, πρέπει να πάρουν το δρόμο της επιστροφής», αναφέρει.

«Είμαστε στο κυνηγητό για το αυτονόητο»

Η κυρία Κατσιμάνη δεν κρύβει την απογοήτευσή της. «Μάς έχουν αναγκάσει κάποιους γονείς, με λίγο παραπάνω κουράγιο, να είμαστε στο κυνηγητό για το αυτονόητο. Γιατί το να αποφασίζεις σε μια δύσκολη καθημερινότητα να διεκδικείς κινηματικά το αυτονόητο, δηλαδή μια αξιοπρεπή εκπαίδευση, μια καλύτερη ποιότητα καθημερινότητας για το παιδί σου, κάποιος σε έχει αναγκάσει. Ο χρόνος σου είναι πολύτιμος. Δεν είναι χρόνος που πρέπει να κατασπαταλείται συνεχώς σε δήμους και υπουργικά γραφεία, σε όλους αυτούς που ορίζουν την τύχη του παιδιού σου».

Το σχολείο – βουστάσιο

Η κατάσταση όμως, δεν είναι ιδανική ούτε στο 6ο Ειδικό Δημοτικό Σχολείο που φοιτά σήμερα ο γιος της. Το συγκεκριμένο σχολείο εδρεύει στα Σεπόλια σε ένα ακατάλληλο κτήριο, αφού παλιά ήταν βουστάσιο, δηλαδή χώρος εκτροφής βοοειδών.

Καθώς το κτήριο είναι διατηρητέο, απαγορεύονται οι παρεμβάσεις. Έτσι τα παιδιά περνούν την ημέρα τους σε χώρους «κλουβιά», που έχουν διαμορφωθεί με γυψοσανίδες. Διαθέτουν πολύ μικρά παράθυρα, και συγκεκριμένα φεγγίτες, απ’ όπου παλαιότερα έμπαινε ο λιγοστός αέρας για τα ζώα.

Στις εγκαταστάσεις του παλιού βουστάσιου στα Σεπόλια λειτουργεί σήμερα το 6ο Ειδικό Δημοτικό Σχολείο

Ανάλογα κτιριακά προβλήματα αντιμετωπίζουν και τα άλλα Ειδικά Δημοτικά που βρίσκονται εντός των ορίων του Δήμου Αθηναίων, καθώς και το ΕΕΕΕΚ Κωφών και Βαρήκοων στους Αμπελόκηπους. Το τελευταίο έκλεισε τον περασμένο Γενάρη και τα παιδιά μεταφέρθηκαν σε άλλες εγκαταστάσεις.

Σύμφωνα με τον εκπαιδευτικό Δημήτρη Τριπολίτη, ο 14χρονος γιος του οποίου είναι μαθητής στο Ειδικό Γυμνάσιο – Λύκειο που εδρεύει στην Ηλιούπολη, τόσο το συγκεκριμένο σχολείο όσο και αυτά της Ραφήνας και του Λαυρίου, διαθέτουν παλαιές υποδομές. «Η χρηματοδότηση των ειδικών σχολείων δεν είναι επαρκής. Τα παιδιά που φοιτούν σε αυτά τα σχολεία χρειάζονται ειδικά όργανα, ανάλογα με το πρόβλημά τους, ειδικούς υπολογιστές κλπ., τα οποία δεν υπάρχουν στο βαθμό που χρειάζονται λόγω ελλιπούς χρηματοδότησης», σημειώνει.

Το ζήτημα της υποχρηματοδότησης της Ειδικής Εκπαίδευσης θίγει και ο Χάρης Χουρδάκης, μέλος της Πανελλαδικής Γραμματείας της Συντονιστικής Επιτροπής Αγώνα Αναπήρων και του Διοικητικού Συμβουλίου της Ομοσπονδίας Τυφλών. «Δυστυχώς», τονίζει, «μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει καμία κίνηση για να λυθούν αυτά τα προβλήματα από την Πολιτεία. Αντιθέτως έχουν πολλαπλασιαστεί. Η κοινή δράση γονιών και εκπαιδευτικών είναι η μόνη λύση».

Πηγή: www.tovima.gr