Επιστολή της Ε.Σ.Α.μεΑ. προς τον κ. Ν. Δένδια, Υπουργό Εθνικής Άμυνας με θέμα: «Προτάσεις Ε.Σ.Α.μεΑ. στο σχέδιο νόμου: «Ρύθμιση υγειονομικών θεμάτων των Ενόπλων Δυνάμεων και λοιπές διατάξεις»
Πληροφορίες: Χριστίνα Σαμαρά
ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΕΠΕΙΓΟΝ
Αθήνα: 31.03.2025
Αρ. Πρωτ.:
372
ΠΡΟΣ: κ. Ν. Δένδια, Υπουργό Εθνικής Άμυνας
ΚΟΙΝ: «Πίνακας Αποδεκτών»
ΘΕΜΑ: «Προτάσεις Ε.Σ.Α.μεΑ. στο σχέδιο νόμου: «Ρύθμιση
υγειονομικών θεμάτων των Ενόπλων Δυνάμεων και λοιπές διατάξεις»
Κύριε Υπουργέ,
Η Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.)
αποτελεί τον τριτοβάθμιο κοινωνικό και συνδικαλιστικό φορέα των ατόμων με
αναπηρία, χρόνιες παθήσεις και των οικογενειών τους στη χώρα και αναγνωρισμένο
Κοινωνικό Εταίρο της ελληνικής Πολιτείας σε ζητήματα αναπηρίας.
Με το παρόν έγγραφό μας και με αφορμή το σχέδιο νόμου
«Ρύθμιση υγειονομικών θεμάτων των Ενόπλων Δυνάμεων και λοιπές διατάξεις» που
έχει τεθεί σε δημόσια διαβούλευση, καταθέτουμε τις προτάσεις μας, οι οποίες
υποβλήθηκαν και ηλεκτρονικά στις 31.03.2025 στον διαδικτυακό τόπο
www.opegov.gr.
Λαμβάνοντας υπόψη:
• την παρ. 6 του Άρθρου 21 του Συντάγματος της χώρας,
σύμφωνα με την οποία «τα άτομα με αναπηρίες έχουν δικαίωμα να απολαμβάνουν
μέτρων που εξασφαλίζουν την αυτονομία, την επαγγελματική ένταξη και τη συμμετοχή
τους στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της Χώρας», συνταγματικές
επιταγές και απαιτήσεις της εθνικής μας νομοθεσίας, όπως:
• τον ν.4488/2017, ο οποίος αναφέρει στο άρθρο 68
«Νομοπαραγωγική διαδικασία, ανάλυση συνεπειών ρυθμίσεων και παραγωγή επίσημων
στατιστικών για τα ΑμεΑ» τα εξής: «1. Κατά το στάδιο της νομοπαραγωγικής
διαδικασίας τα αρμόδια όργανα συνεκτιμούν τα δικαιώματα των ΑμεΑ, όπως αυτά
περιγράφονται στη Σύμβαση και κατά τη διάρκεια της κατάρτισης σχεδίων νόμου,
συνεργάζονται με το Συντονιστικό Μηχανισμό του άρθρου 69 και με το Κεντρικό
Σημείο Αναφοράς του άρθρου 70 και τελούν σε διαβούλευση με αναγνωρισμένες
αντιπροσωπευτικές οργανώσεις του αναπηρικού κινήματος, με άτομα και με ομάδες
ατόμων που έχουν εύλογο ενδιαφέρον για τα δικαιώματα των ΑμεΑ […]»
• τον ν.4074/2012 (ΦΕΚ 88 Α΄/11.04.2012), με τον οποίο η
χώρα μας κύρωσε τη Διεθνή Σύμβαση για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία μαζί
με το προαιρετικό πρωτόκολλο που τη συνοδεύει, γεγονός που συνεπάγεται την
εφαρμογή της σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο,
η Ε.Σ.Α.μεΑ. προτείνει και αιτείται ανά άρθρο του παρόντος
σχεδίου νόμου τις ακόλουθες τροποποιήσεις και συμπληρώσεις:
Άρθρο 40. Μέριμνα για ειδικές περιπτώσεις περίθαλψης
στρατιωτικών και μελών των οικογενειών τους – Τροποποίηση παρ. 1, 2 και 4,
αντικατάσταση παρ. 3 και 8 άρθρου 9 π.δ. 62/2023
Στην παρ. 3 κρίνουμε απαραίτητη τη διόρθωση του όρου
«νοητική υστέρηση» με τον όρο «νοητική αναπηρία» προκειμένου να συμβαδίζει με
τη σύγχρονη ορολογία, καθώς και τη συμπλήρωση της παραγράφου ως εξής (βλ.
έντονη γραμματοσειρά):
«3. Για την εκπαίδευση τέκνων, που χρήζουν ειδικών θεραπειών
λόγω βαριάς σωματικής, ψυχικής ή πολλαπλής αναπηρίας (συνοδές αναπηρίες) με
συνολικό ποσοστό αναπηρίας εξήντα επτά τοις εκατό (67%) και άνω, καθώς και
τέκνων, που πάσχουν από νοητική υστέρηση, αναπηρία, διαταραχή αυτιστικού
φάσματος ή διάχυτη αναπτυξιακή διαταραχή, διαταραχές ακοής και παθήσεις
οφθαλμών με συνολικό ποσοστό αναπηρίας άνω του πενήντα τοις εκατό (50%),
καταβάλλεται μηνιαίο επίδομα: […]»
Άρθρο 45. Διευκολύνσεις στρατιωτικού προσωπικού που έχει
σύζυγο ή τέκνο με δυσίατη ή ανίατη πάθηση – Τροποποίηση παρ. 1 άρθρου 5
ν.3883/2010
Σε ευθυγράμμιση με τις προτεραιότητες της σύγχρονης
πραγματικότητας που αναγνωρίζει τη σημασία της παρέμβασης στην πρώιμη παιδική ηλικία
ως καθοριστική για την εξέλιξη των παιδιών, εκτιμάται η περαιτέρω επεξεργασία
προβλέψεων στο νομοσχέδιο για διευκολύνσεις σε στρατιωτικό προσωπικό – γονείς
των οποίων τα τέκνα χρήζουν υπηρεσιών ή/και συμμετέχουν στο πιλοτικό πρόγραμμα
πρώιμης παρέμβασης, που προβλέπεται να τεθεί σε εφαρμογή εντός του έτους, ώστε
να μπορούν να ωφεληθούν από αυτό.
Επί του παρόντος, προτείνεται, η περαιτέρω τροποποίηση του
άρθρου 5 του ν.3883/2010 με την προσθήκη περίπτωσης στην παράγραφο 2: «Στον
τόπο προτίμησής τους υπηρετούν, ύστερα από αίτησή τους, βεβαίωση του φορέα
παροχής υπηρεσιών πρώιμης παρέμβασης, και εφόσον το επιτρέπουν οι υπηρεσιακές
ανάγκες, στελέχη που έχουν τέκνο ηλικίας έως έξι (6) ετών το οποίο συμμετέχει
στο Πιλοτικό Πρόγραμμα Πρώιμης Παρέμβασης ή έχει διαγνωστεί με αυξημένες
ανάγκες πρώιμης παρέμβασης λόγω αναπτυξιακής διαταραχής ή επικινδυνότητας για
αναπτυξιακή διαταραχή, νευροαναπτυξιακής πάθησης, γενετικού συνδρόμου,
προβλημάτων ακοής ή όρασης, διαταραχής λόγου ή κινητικών δυσκολιών. Τα αιτήματα
αξιολογούνται από ειδική επιτροπή που συγκροτείται για αυτόν τον σκοπό,
λαμβάνοντας υπόψη τις οικογενειακές, ιατρικές και υπηρεσιακές ανάγκες.»
Άρθρο 49: Στέγη Υποστηριζόμενης Διαβίωσης Ενόπλων Δυνάμεων
Θεωρούμε θετική τη διάταξη του άρθρου 49 σχετικά με την
ίδρυση και λειτουργία Σ.Υ.Δ. για τα μέλη των οικογενειών των ενόπλων δυνάμεων,
αλλά θα πρέπει να πληρούνται οι προδιαγραφές για τη θέσπιση και εφαρμογή κοινών
ρυθμιστικών πλαισίων λειτουργίας, εποπτείας και ελέγχου για όλες τις δομές που
εξυπηρετούν άτομα με αναπηρία, ανεξαρτήτως νομικής μορφής, με στόχο τη συνολική
αξιολόγηση της ποιότητας των υπηρεσιών και τη διασφάλιση της ορθής διαχείρισης
των κρατικών κονδυλίων.
Ως εκ τούτου, θεωρούμε ότι το περιεχόμενο της ήδη
επικαιροποιημένης και βελτιωμένης Κ.Υ.Α. Αριθμ.Δ12/ΓΠοικ.13107/283/20.03.2019
(Φ.Ε.Κ. 1160 Β’): «Προϋποθέσεις ίδρυσης και λειτουργίας Στεγών Υποστηριζόμενης
Διαβίωσης Ατόμων με Αναπηρίες», όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει, θα πρέπει να
αποτελεί το πλαίσιο και για τις προδιαγραφές ίδρυσης των Σ.Υ.Δ. που προβλέπεται
να λειτουργήσουν από τις Ένοπλες Δυνάμεις.
Άρθρο 55: Στρατολογικές διευκολύνσεις – Τροποποίηση παρ.1,
αντικατάσταση παρ.5 άρθρου 7 ν.3421/2005
Στην περίπτωση (4) προτείνουμε την ακόλουθη τροποποίηση (βλ.
έντονη γραμματοσειρά):
«Όσοι έχουν σύζυγο ή αδελφό\ή, άτομο με αναπηρία με ποσοστό
εξήντα επτά τοις εκατό (67%) και άνω εφ’ όρου ζωής. Αν ο αδελφός/ή είναι
ανήλικο άτομο με αναπηρία με ποσοστό εξήντα επτά τοις εκατό (67%) και άνω, η
αναπηρία πρέπει να πιστοποιείται από τουλάχιστον δύο (2) γνωματεύσεις ΚΕ.Π.Α. ή
Ανώτατης Υγειονομικής Επιτροπής των κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων […].»
Αιτιολόγηση: Δεν υφίσταται λόγος διάκρισης μεταξύ αδελφού
και αδελφής, καθώς η οικογενειακή επιβάρυνση είναι η ίδια ανεξαρτήτως φύλου. Η
έλλειψη σχετικής αναφοράς ενδέχεται να οδηγήσει είτε σε άνιση μεταχείριση των
στρατεύσιμων αδελφών που αιτούνται μειωμένης θητείας ή/και σε ερμηνευτικά
προβλήματα, για τα οποία θα απαιτηθούν επιπλέον εγκύκλιοι και διευκρινιστικές
οδηγίες.
Άρθρο 57 Διευκόλυνση απαλλαγής κατηγοριών ατόμων με αναπηρία
από τη στράτευση πριν από την αρχική πρόσκληση για κατάταξη – Προσθήκη παρ. 3
στο άρθρο 11 ν. 3421/2005.
Προτεινόμενη προσθήκη (βλ. έντονη γραμματοσειρά):
«Στο άρθρο 11 του ν. 3421/2005 (Α’ 302), περί της κρίσης της
ικανότητας για στράτευση πριν από την πρόσκληση για κατάταξη στις Ένοπλες
Δυνάμεις, προστίθεται παρ. 3 ως εξής:
«3. Ειδικά τα άτομα με αναπηρία (ΑμεΑ) με ποσοστό αναπηρίας
εφ’ όρου ζωής τουλάχιστον εξήντα επτά τοις εκατό (67%), ή πάσχοντες από
ινσουλινοεξαρτώμενο σακχαρώδη διαβήτη τύπου Ι με ποσοστό αναπηρίας εφ’ όρου
ζωής τουλάχιστον πενήντα τοις εκατό (50%), που υποβάλλουν μαζί με το δελτίο
απογραφής, ανεξαρτήτως της εμπρόθεσμης ή μη κατάθεσης του ανωτέρω δελτίου,
σχετική γνωμάτευση από τις Υγειονομικές Επιτροπές του Κέντρου Πιστοποίησης
Αναπηρίας (ΚΕ.Π.Α.) που συστάθηκε με το άρθρο 6 του ν. 3863/2010 (Α’ 115), ή από
τις Ανώτατες Υγειονομικές Επιτροπές των κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων, ή την
Ανώτατη Υγειονομική Επιτροπή της Ελληνικής Αστυνομίας, ή την Ανώτατη
Υγειονομική Επιτροπή του Πυροσβεστικού Σώματος απαλλάσσονται για λόγους υγείας
αυτεπάγγελτα από την αρμόδια Στρατολογική Υπηρεσία.».
Άρθρο 58
Απαλλαγή από τη στράτευση συγγενών ατόμων με αναπηρία –
Τροποποίηση παρ. 1, 3, 4, 5 άρθρου 13 ν. 3421/2005
Στο άρθρο αυτό θεωρούμε πολύ θετική την αναδιαμόρφωση της
παρ. 1 του άρθρου 13 του ν.3451/2005, με την οποία καταργείται ουσιαστικά ο
απαρχαιωμένος και προσβλητικός όρος «ανίκανος για εργασία».
Κρίνουμε αναγκαία όμως τη συμπλήρωση της περ. α της παρ. 1
ως εξής (βλ. έντονη γραμματοσειρά):
«Στο άρθρο 13 του ν. 3421/2005 (Α΄ 302), περί της απαλλαγής
από τη στράτευση, επέρχονται οι ακόλουθες τροποποιήσεις: α) στην παρ. 1,
αντικαθίστανται οι περ. α), δ), ε) και στ), β) στην παρ. 3, βα) στο δεύτερο
εδάφιο προστίθεται η λέξη «στρατιωτικών» , ββ) στο τέταρτο εδάφιο, i) η λέξη
«γραφείων» αντικαθίσταται από τη λέξη «υπηρεσιών», ii) προστίθεται η λέξη
«στρατιωτικών», γ) στην παρ. 4 προστίθεται νέο, πρώτο, εδάφιο, δ) στην παρ. 5,
αντικαθίσταται το δεύτερο εδάφιο, και το άρθρο 13, κατόπιν νομοτεχνικών
βελτιώσεων, διαμορφώνεται ως εξής:
«Άρθρο 13
Απαλλαγή από τη στράτευση
1. Απαλλάσσονται από την υποχρέωση στρατεύσιμης στρατιωτικής
υποχρέωσης, οι παρακάτω κατηγορίες στρατευσίμων και οπλιτών:
α) Όσοι κρίνονται από τις αρμόδιες υγειονομικές επιτροπές ή
συμβούλια των Ενόπλων Δυνάμεων ακατάλληλοι για στράτευση για λόγους υγείας, ή
ανήκουν στους Πίνακες νοσημάτων, παθήσεων και βλαβών του Π.Δ. 11/2014 (ΦΕΚ Α’
14), ή είναι άτομα με αναπηρία (ΑμεΑ) με ποσοστό αναπηρίας εφ’ όρου ζωής
τουλάχιστον εξήντα επτά τοις εκατό (67%), κατόπιν υποβολής στην αρμόδια
στρατολογική υπηρεσία σχετικής γνωμάτευσης από τις Υγειονομικές Επιτροπές του
Κέντρου Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕ.Π.Α.) που συστάθηκε με το άρθρο 6 του ν.
3863/2010 (Α’ 115), ή από τις Ανώτατες Υγειονομικές Επιτροπές των κλάδων των
Ενόπλων Δυνάμεων, την Ανώτατη Υγειονομική Επιτροπή της Ελληνικής Αστυνομίας ή
την Ανώτατη Υγειονομική Επιτροπή του Πυροσβεστικού Σώματος. […]»
Άρθρο 61: Καταργούμενες διατάξεις
Παράγραφος 1: Προτεινόμενη προσθήκη (βλ. έντονη
γραμματοσειρά):
«1. Από την έναρξη ισχύος του παρόντος καταργούνται τα άρθρα
4 και 8 καθώς και οι παρ. 3 και 4 του άρθρου 5 και απαλείφεται η διατύπωση «και
ανικανότητα για κάθε βιοποριστικό επάγγελμα ή εργασία» από την παρ. β) του
άρθρου 1 της υπ’ αριθ. Φ.454/11/229946/Σ.3662/10.5.2023 απόφασης του
Υπουργού Εθνικής Άμυνας (Β’ 3267), περί ευεργετικών μέτρων και διοικητικών
διευκολύνσεων για το προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων».
Αιτιολόγηση:
Όπως έχουμε επισημάνει πολλές φορές, η προϋπόθεση της
«ανικανότητας για κάθε βιοποριστικό επάγγελμα ή εργασία» στην προαναφερόμενη
Απόφαση είναι απαράδεκτη. Ο όρος αυτός είναι προσβλητικός, εμπεριέχει καταφανή
ρατσιστικά χαρακτηριστικά και έρχεται σε πλήρη αντίθεση με το Σύνταγμα της
χώρας και τις απαιτήσεις της Διεθνούς Σύμβασης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με
Αναπηρίες, την οποία η χώρα μας μαζί με το προαιρετικό πρωτόκολλό της κύρωσε με
τον Ν.4074/2012 (ΦΕΚ 88 Α΄/11.04.2012) και το 2017 με το ν.4488/2017 θέσπισε
τις κατευθυντήριες – οργανωτικές διατάξεις για την υλοποίησή της.
Επίσης αδυνατούμε να κατανοήσουμε τη σχέση που μπορεί να
έχει η παροχή ευεργετικών μέτρων και διοικητικών διευκολύνσεων του προσωπικού
των Ενόπλων Δυνάμεων, με τη δυνατότητα των μελών τους με αναπηρία τους να
εργαστούν και τον λόγο που έχει συμπεριληφθεί αυτός ο απαράδεκτος περιορισμός,
ο οποίος έχει ως αποτέλεσμα τον αποκλεισμό της πλειονότητας των οικογενειών που
έχουν άτομα με αναπηρία από τα ευεργετικά αυτά μέτρα.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι, από την επισκόπηση του νομοσχεδίου,
προκύπτει σε επιμέρους σημεία η πρόθεση του νομοθέτη να προβεί στην απόσυρση
της προϋπόθεσης της ανικανότητας για εργασία, ως λόγου για την υπαγωγή σε
διευκολύνσεις και η αντικατάστασή της από το κριτήριο της πιστοποιημένης
αναπηρίας σε ποσοστό τουλάχιστον 67%, ζητάμε την κατάργηση της φράσης
«ανικανότητα για κάθε βιοποριστικό επάγγελμα ή εργασία», από την Φ.454/11/229946/Σ.3662/10.5.2023
απόφαση (Β’ 3267), περί ευεργετικών μέτρων και διοικητικών διευκολύνσεων για το
προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων.
Επιπρόσθετα, προτείνουμε τη λήψη συγκεκριμένων μέτρων για τη
διασφάλιση της ιατρικής και νοσηλευτικής κάλυψης των δημοτικών κατασκηνώσεων
που συμμετέχουν στο Κατασκηνωτικό Πρόγραμμα για Άτομα με Αναπηρίες. Η πρόταση
περιλαμβάνει συνεργασία μεταξύ των Υπουργείων Κοινωνικής Συνοχής και Εθνικής
Άμυνας, ώστε να διασφαλιστεί η υποστήριξη των κατασκηνώσεων, ειδικά όσον αφορά
τη ιατρική και νοσηλευτική φροντίδα.
Για την επίλυση του προβλήματος, προτείνεται η προσθήκη
παραγράφου στο σχέδιο νόμου που θα επιτρέπει την απόσπαση ή την προσωρινή
διάθεση ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού από τις Ένοπλες Δυνάμεις σε
κρατικές κατασκηνώσεις που φιλοξενούν παιδιά και άτομα με αναπηρία.
Ευελπιστώντας ότι θα ανταποκριθείτε θετικά στα αιτήματά μας,
Σας ευχαριστούμε θερμά εκ των προτέρων.
Με εκτίμηση
Ο Πρόεδρος
Ι. Βαρδακαστάνης
Ο Γεν. Γραμματέας
Β. Κούτσιανος
Πηγή: Ε.Σ.Α.μεΑ.
