Το άρθρο 119 του νέου νόμου 5078
Σύνταξη λόγω θανάτου σε προστατευόμενα
δικαιοδόχα τέκνα -
Για καλύτερη κατανόηση προτάσσω την εισηγητική έκθεση και ακολουθως παραθέτω το κείμενο του άρθρου.
Εισηγητική έκθεση του άΡθρου:
119 Με την
προτεινόμενη διάταξη επέρχονται στοχευμένες τροποποιήσεις στο άρθρο 12 του ν.
4387/2016 ως προς τη χορήγηση σύνταξης λόγω θανάτου σε ορφανά τέκνα.
Ειδικότερα:
Η παρ. 1 στοχεύει στην ενοποίηση των όρων και προϋποθέσεων
χορήγησης σύνταξης θανάτου στα προστατευόμενα δικαιοδόχα τέκνα μέχρι το 24ο
έτος της ηλικίας τους, χωρίς να απαιτείται η προσκόμιση βεβαίωσης σπουδών,
ανεξάρτητα από την ημερομηνία θανάτου του γονέα. Με βάση την ισχύουσα
νομοθεσία, για τη συνταξιοδότηση των δικαιοδόχων μελών εφαρμοστέο είναι το
δίκαιο που ισχύει κατά το θάνατο του γονέα. Για θανάτους που έχουν επέλθει πριν
τις 13.5.2016, η σύνταξη λόγω θανάτου χορηγούταν, κατ' αρχήν, στα άγαμα τέκνα μέχρι
τη συμπλήρωση του 18ου έτους της ηλικίας τους και παρατεινόταν μέχρι την
συμπλήρωση του 24ου έτους, μόνο εφόσον φοιτούσαν σε ανώτερες ή ανώτατες σχολές
του εσωτερικού ή εξωτερικού, σε Ινστιτούτο Επαγγελματικής Κατάρτισης ή σε
Κέντρα ή Σχολές Επαγγελματικής Κατάρτισης και υπό τον όρο ότι δεν εργάζονταν
και δεν ελάμβαναν σύνταξη από δική τους εργασία. Ωστόσο, οι προϋποθέσεις αυτές
καταργήθηκαν από 17.5.2019 για τα τέκνα θανόντων ασφαλισμένων ή συνταξιούχων
από 13.5.2016 και εφεξής.
Με την προτεινόμενη ρύθμιση, και τα τέκνα θανόντων πριν τις
13.05.2016, που έχουν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας τους αλλά δεν έχουν
συμπληρώσει το 24ο έτος της ηλικίας τους, εντάσσονται στις ρυθμίσεις του άρθρου
12 του ν. 4387/2016, ανεξάρτητα από προϋποθέσεις σπουδών ή και εργασίας και δεν
απαιτείται, εφεξής, να προσκομίζουν ετησίως βεβαίωση σπουδών. Σε περίπτωση που
το δικαίωμα σε σύνταξη έχει ήδη διακοπεί λόγω μη προσκόμισης της ανωτέρω
βεβαίωσης, απαιτείται υποβολή αίτησης για επαναχορήγηση της σύνταξης, με έναρξη
των οικονομικών αποτελεσμάτων από την ισχύ του παρόντος.
Με την παρ. 2 της προτεινόμενης ρύθμισης ενσωματώνεται στο
άρθρο 12 του ν. 4387/2016 η ήδη ισχύουσα ρύθμιση για τη χορήγηση αυξημένης
σύνταξης σε αμφοτεροπλεύρως ορφανά τέκνα με αναπηρία της παρ. 5 του άρθρου 5
του ν. 3232/2004 . Ειδικότερα, με βάση τις ισχύουσες ρυθμίσεις της παρ. 4Α του
άρθρου 12 του ν. 4387/2016, σε περίπτωση ετεροπλεύρως ορφανού τέκνου,
προβλέπεται η χορήγηση του εικοσιπέντε τοις εκατό (25%) της σύνταξης του
θανόντος, ενώ σε περίπτωση αμφοτεροπλεύρως ορφανού τέκνου, προβλέπεται η
χορήγηση του πενήντα τοις εκατό (50%) της σύνταξης του θανόντος. Ωστόσο, οι
ειδικότερες ρυθμίσεις της παρ. 5 του άρθρου 5 του ν. 3232/2004 προβλέπουν τη
χορήγηση του εκατό τοις εκατό (100%) της σύνταξης του θανόντος, ειδικά σε
περίπτωση αμφοτεροπλεύρως ορφανών τέκνων, τα οποία σωρευτικά: (α) πάσχουν από
νοητική υστέρηση ή αυτισμό ή από πολλαπλές βαριές αναπηρίες ή από χρόνιες
ψυχικές διαταραχές που επιφέρουν μόνιμο ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω, (β) οι
ως άνω αναπηρίες έχουν επέλθει πριν από τη συμπλήρωση του 24ου έτους της
ηλικίας του τέκνου, (γ) δεν ασφαλίζονται στον e-ΕΦΚΑ λόγω υπακτέας στην
ασφάλιση εργασίας, απασχόλησης ή ιδιότητας, με την επιφύλαξη της απασχόλησης
βάσει του άρθρου 23 του ν.4488/2017 και (δ) δεν λαμβάνουν
σύνταξη εξ ιδίου δικαιώματος. Με την προτεινόμενη ρύθμιση, επεκτείνεται και ρητώς στο Δημόσιο και στο π. ΝΑΤ η εφαρμογή της ανωτέρω ειδικής ρύθμισης, η οποία ήδη ισχύει και εφαρμόζεται στις περιπτώσεις που ο θανών γονέας προέρχεται από τον ιδιωτικό τομέα, για λόγους ίσης μεταχείρισης όλων των προστατευόμενων τέκνων με βαριά αναπηρία. Για λόγους καλής νομοθέτησης, η ρύθμιση προστίθεται στο άρθρο 12 του ν. 4387/2016, το οποίο ορίζει τον τρόπο υπολογισμού και το ποσοστό της σύνταξης του θανόντος που μεταβιβάζεται σε δικαιοδόχα μέλη.
Το άρθρο 119 του νόμου 5078
Άρθρο 119
Σύνταξη λόγω θανάτου σε προστατευόμενα
δικαιοδόχα τέκνα - Τροποποίηση περ. Β’ παρ. 1
και υποπερ. γ) της περ. Α’ της παρ. 4 άρθρου 12
ν. 4387/2016
1. Στο άρθρο 12 του ν. 4387/2016 (Α’ 85), περί σύντα[1]ξης λόγω θανάτου, στην περ. Β’ της παρ. 1 επέρχονται οι
ακόλουθες τροποποιήσεις: α) στην υποπερ. α) προστίθε[1]νται δεύτερο και τρίτο εδάφια, β) πριν την περ. β) τίθεται
διαζευκτικό «ή» και η περ. Β’ διαμορφώνεται ως εξής:
«Β. Τα νόμιμα τέκνα, τα νομιμοποιηθέντα, τα αναγνω[1]ρισθέντα, τα υιοθετηθέντα και όσα εξομοιώνονται με
αυτά, με την προϋπόθεση ότι:
α) Είναι άγαμα και δεν έχουν συμπληρώσει το εικο[1]στό τέταρτο (24ο) έτος της ηλικίας τους. Η προϋπόθεση
αυτή ισχύει και στις περιπτώσεις που ο θάνατος του συ[1]νταξιούχου ή του ασφαλισμένου έχει επέλθει πριν την
13η.5.2016. Σε περίπτωση διακοπής της σύνταξης πριν
την έναρξη ισχύος του προηγούμενου εδαφίου, απαι[1]τείται υποβολή νέας αίτησης επαναχορήγησης από τον
δικαιούχο, και τα οικονομικά αποτελέσματα αρχίζουν
από την ημερομηνία της νέας αίτησης, ή
β) κατά τον χρόνο θανάτου του ασφαλισμένου ή συ[1]νταξιούχου είναι άγαμα και ανίκανα για κάθε βιοποριστι[1]κή εργασία, εφόσον η ανικανότητά τους επήλθε πριν από
τη συμπλήρωση του εικοστού τετάρτου (24ου) έτους
της ηλικίας τους. Στην περίπτωση αυτή η σύνταξη εξα[1]κολουθεί να καταβάλλεται και μετά τη συμπλήρωση του
εικοστού τέταρτου (24ου) έτους της ηλικίας.»
2. Στο άρθρο 12 του ν. 4387/2016, περί σύνταξης
λόγω θανάτου, στην υποπερ. γ) της περ. Α’ της παρ. 4
α) στο τέλος του δεύτερου εδαφίου οι λέξεις «το ποσο[1]στό διπλασιάζεται για κάθε σύνταξη» αντικαθίστανται
από τις λέξεις «ποσοστό πενήντα τοις εκατό (50%) από
κάθε σύνταξη», β) προστίθενται τρίτο, τέταρτο, πέμπτο,
έκτο, έβδομο, όγδοο και ένατο εδάφια και η υποπερ. γ)
διαμορφώνεται ως εξής:
γ) Για κάθε παιδί ποσοστό είκοσι πέντε τοις εκατό
(25%) της σύνταξης. Εάν πρόκειται για παιδί ορφανό
και από τους δύο γονείς (αμφοτεροπλεύρως ορφανό),
ποσοστό πενήντα τοις εκατό (50%) από κάθε σύνταξη.
Παιδί ορφανό και από τους δύο (2) γονείς δικαιούται το
εκατό τοις εκατό (100%) της σύνταξης του θανόντος,
εφόσον σωρευτικά:
(γα) πάσχει από νοητική υστέρηση ή αυτισμό ή από
πολλαπλές βαριές αναπηρίες ή από χρόνιες ψυχικές δι[1]αταραχές που επιφέρουν μόνιμο ποσοστό αναπηρίας
εξήντα επτά τοις εκατό (67%) και άνω,
(γβ) οι ανωτέρω αναπηρίες έχουν επέλθει πριν τη
συμπλήρωση του εικοστού τέταρτου (24ου) έτους της
ηλικίας του τέκνου,
(γγ) δεν ασκεί υπακτέα στην ασφάλιση του e-ΕΦΚΑ
απασχόληση, με εξαίρεση εκείνη του άρθρου 23 του
ν. 4488/2017 (Α’ 137), περί απασχόλησης λόγω ψυχικών
παθήσεων, και
(γδ) δεν λαμβάνει σύνταξη εξ ιδίου δικαιώματος.
Αν το τέκνο με αναπηρία δικαιούται κύρια σύνταξη
και από τον έτερο θανόντα γονέα, λαμβάνει το εκατό
τοις εκατό (100%) της μεγαλύτερης σε ύψος σύνταξης
και το πενήντα τοις εκατό (50%) της δεύτερης σύνταξης.
Αν υφίστανται περισσότερα του ενός τέκνα με τις
ανωτέρω αναπηρίες, το ανωτέρω ποσοστό κατανέμε[1]ται ισομερώς.
Αν εκτός των αμφοτεροπλεύρως ορφανών τέκνων με
αναπηρία συντρέχουν και δικαιοδόχα τέκνα χωρίς τις
ανωτέρω αναπηρίες, το πλήρες ποσό της σύνταξης του
θανόντος γονέα κατανέμεται ισομερώς και στα αμφο[1]τεροπλεύρως ορφανά τέκνα με αναπηρία χορηγείται
προσαύξηση είκοσι τοις εκατό (20%). Αν τα ποσά που
προκύπτουν με βάση το προηγούμενο εδάφιο υπερ[1]βαίνουν το πλήρες ποσό της σύνταξης του θανόντος,
τα ποσοστά των δικαιοδόχων παιδιών χωρίς αναπηρία
μειώνονται ισομερώς.
Αν εκτός από τα δικαιοδόχα τέκνα με ή χωρίς ανα[1]πηρία, υπάρχει και επιζών σύζυγος ή και διαζευγμένος
που δικαιούται σύνταξη, ο επιμερισμός του ποσού της 6524 ΕΦΗΜΕΡΙ∆Α TΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ Τεύχος A’ 211/20.12.2023
κύριας σύνταξης γίνεται σύμφωνα με τα οριζόμενα στις
περ. Α’, Β’ και Γ’.
Μετά τη διακοπή της σύνταξης των δικαιοδόχων τέ[1]κνων χωρίς αναπηρία το ποσοστό που τους αναλογεί
προσαυξάνει τη σύνταξη των αμφοτεροπλεύρως ορ[1]φανών τέκνων με αναπηρία ισομερώς.