ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ Ε.Σ.Α.μεΑ.: #worldmentalhealthday Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας 2024: Για μια Ευρωπαϊκή Στρατηγική για την Ψυχική Υγεία
ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ
#worldmentalhealthday Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας 2024:
Για μια Ευρωπαϊκή Στρατηγική για την Ψυχική Υγεία
Η Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας, στις 10 Οκτωβρίου κάθε
έτους, έχει καθιερωθεί από τα Ηνωμένα Έθνη ώστε η κοινωνία και η Πολιτεία να
ευαισθητοποιηθούν σε θέματα ψυχικής υγείας και να ενθαρρύνει τις προσπάθειες
υποστήριξης όσων αντιμετωπίζουν θέματα ψυχικής υγείας.
Τα ζητήματα των ατόμων με ψυχική αναπηρία αποτελούν
προτεραιότητα της δράσης της ΕΣΑμεΑ, που μεταξύ άλλων πρωτοστάτησε στην
υλοποίηση προγράμματος αυτοσυνηγορίας και αυτοεκπροσώπησης των ατόμων με ψυχική
αναπηρία. Ο σεβασμός και η προστασία των δικαιωμάτων των ατόμων με
ψυχοκοινωνική αναπηρία, όπως και η ψυχιατρική μεταρρύθμιση, αποτελούν ζητήματα
πρώτιστης σημασίας στο πλαίσιο υλοποίησης των απαιτήσεων της Σύμβασης του ΟΗΕ
για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία.
Τηρήστε υποσχέσεις και δεσμεύσεις για την ψυχική υγεία:
https://www.mentalhealtheurope.org/joint-statement-deliver-on-promises-and-honour-commitments-on-mental-health/
Η ΕΣΑμεΑ συντάσσετε με το European Disability Forum (EDF):
από κοινού με 32 ευρωπαϊκούς οργανισμούς για την Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας
2024, ζητά ουσιαστικές δράσεις για τη διαμόρφωση μιας Ευρώπης όπου η ψυχική
υγεία όλων θα ευδοκιμεί σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους.
Η Πρόεδρος Ursula von der Leyen, στις Πολιτικές
Κατευθυντήριες Γραμμές της 2024-2029 (https://commission.europa.eu/document/download/e6cd4328-673c-4e7a-8683-f63ffb2cf648_en?filename=Political%20Guidelines%202024-2029_EN.pdf),
τόνισε την επείγουσα ανάγκη να «ενταθεί το έργο μας για την προληπτική υγεία,
ιδίως για την ψυχική υγεία». Τόνισε ότι είναι σημαντικό να ανταποκριθούμε στις
πραγματικές και θεμιτές ανησυχίες των Ευρωπαίων σχετικά με τις αστάθειες και
τις ανασφάλειες που αντιμετωπίζουν – συμπεριλαμβανομένου του κόστους ζωής,
στέγασης και ενέργειας, των πολέμων – και αναγνώρισε τον αντίκτυπο αυτών των
αλλαγών και κρίσεων στην ποιότητα ζωή του πληθυσμού¹.
Οι οργανώσεις χαιρετίζουν την ανανεωμένη φιλοδοξία της
Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και καλούν όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη να
εργαστούν από κοινού για να μεταφράσουν αυτή τη φιλοδοξία σε συγκεκριμένες
ενέργειες.
Την Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας, οι 33 οργανώσεις καλούν:
1
Την Ευρωπαϊκή Επιτροπή
Να αναπτύξει μια ολοκληρωμένη ευρωπαϊκή στρατηγική για την
ψυχική υγεία , με σαφές χρονοδιάγραμμα και επαρκή προϋπολογισμό, καθώς και
δείκτες για την παρακολούθηση και τον συντονισμό της προόδου σε ευρωπαϊκό και
επίπεδο κρατών μελών.
Η ευρωπαϊκή στρατηγική για την ψυχική υγεία θα πρέπει:
• Να υιοθετήσει μια προσέγγιση για την «ψυχική υγεία σε όλες
τις πολιτικές» , αντιμετωπίζοντας τους κοινωνικοοικονομικούς και
περιβαλλοντικούς καθοριστικούς παράγοντες της ψυχικής υγείας, σε διαφορετικούς
τομείς πολιτικής εντός και εκτός της υγείας και με ιδιαίτερη έμφαση στην
πρόληψη.
• Να βεβαιωθεί ότι κανείς δεν θα μείνει στ περιθώριο ,
αναγνωρίζοντας ότι ορισμένες ομάδες ανθρώπων κινδυνεύουν ιδιαίτερα να βιώσουν
κακή ψυχική υγεία και λιγότερο πιθανό να έχουν πρόσβαση σε εξατομικευμένη
υποστήριξη ψυχικής υγείας, επειδή ζουν σε ευάλωτες καταστάσεις, βιώνουν δομική
περιθωριοποίηση ή λόγω διατομεακών διακρίσεων .
• Να καταπολεμήσει το στίγμα και τις διακρίσεις για την
ψυχική υγεία , με την προώθηση πρωτοβουλιών για την υποστήριξη της ψυχικής
υγείας και εκστρατειών επικοινωνίας στην ΕΕ μέσω ενός ευρωπαϊκού έτους ψυχικής
υγείας .
• Να διασφαλίσει ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός θέτει τα
ανθρώπινα δικαιώματα στο επίκεντρό του και υποστηρίζει τα παιδιά και όλους τους
ανθρώπους να ευδοκιμήσουν στη διάρκεια της ζωής τους.
• Να υπάρξει πρόταση νομοθετικής πρωτοβουλίας ,σε συνεννόηση
με τους κοινωνικούς εταίρους, για τη διαχείριση των ψυχοκοινωνικών κινδύνων και
της ευημερίας στην εργασία, με ιδιαίτερη προσοχή στο εργατικό δυναμικό υγείας
και φροντίδας.
• Να διασφαλίσει τη μετάβαση σε κοινοτική, προσβάσιμη,
οικονομικά προσιτή και βασισμένη στα ανθρώπινα δικαιώματα φροντίδα ψυχικής υγείας
και να συμβάλλει στην αποϊδρυματοποίηση.
• Να υποβάλει μια ολοκληρωμένη και ολιστική προσέγγιση για
την προώθηση της καλής ψυχικής υγείας για παιδιά και νέους, βασιζόμενη στις
δεσμεύσεις στο πλαίσιο της Στρατηγικής της ΕΕ για τα Δικαιώματα του Παιδιού, της
Εγγύησης για τα Παιδιά της ΕΕ και της Στρατηγικής της ΕΕ για τη Νεολαία.
• Να υιοθετήσει μια προσέγγιση συν-δημιουργίας κατά την
ανάπτυξη πολιτικών ή πρακτικών που σχετίζονται με την ψυχική υγεία. Θα πρέπει
να καταβληθούν ιδιαίτερες προσπάθειες για την προσέγγιση των ομάδων που
αποκλείονται δομικά από τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων.
• Να χρηματοδοτήσει την έρευνα και την καινοτομία σύμφωνα με
ένα ψυχοκοινωνικό μοντέλο ψυχικής υγείας.
2
Τα κράτη μέλη πρέπει:
• Να εκπονήσουν σχέδια δράσης ή στρατηγικών σε συντονισμό με
τη δράση σε επίπεδο ΕΕ, με διατομεακή προσέγγιση για την ψυχική υγεία , που θα
αντιμετωπιίσουν όχι μόνο την υγεία, αλλά και την απασχόληση, την εκπαίδευση,
την ψηφιοποίηση και την τεχνητή νοημοσύνη, τον πολιτισμό, το περιβάλλον και
τους κλιματικούς παράγοντες, μεταξύ άλλων, όπως συνιστάται στα συμπεράσματα του
Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για την Ψυχική Υγεία:
https://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST-15971-2023-INIT/en/pdf.
• Να αναπτύξουν υπηρεσίες ψυχικής υγείας με βάση την κοινότητα,
προσανατολισμένες στην αποκατάσταση σύμφωνα με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών
για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία και την Ευρωπαϊκή Στρατηγική για τα
Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία.
3
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρέπει:
• Να δημιουργηθεί μια Διακομματική Ομάδα για την ψυχική
υγεία, διασφαλίζοντας μια επίσημη δομή για την προώθηση των ανταλλαγών σχετικά
με την ψυχική υγεία μεταξύ διαφορετικών πολιτικών ομάδων και την ενίσχυση της
συνεργασίας μεταξύ των μελών και της κοινωνίας των πολιτών.
4
Υποσημειώσεις
¹Σύμφωνα με το Ευρωβαρόμετρο (2023), το 62% των πολιτών της
Ευρωπαϊκής Ένωσης πιστεύει ότι τα πρόσφατα παγκόσμια γεγονότα (πανδημία
COVID-19, η ρωσική επιθετικότητα κατά της Ουκρανίας, η κλιματική κρίση, η
ανεργία και το κόστος τροφίμων και ενέργειας) επηρέασαν την ψυχική τους υγεία.
²Δείτε την ενημέρωση της Mental Health Europe για τις
πολιτικές εξελίξεις εδώ:
https://www.mentalhealtheurope.org/briefing-on-recent-eu-policy-developments-on-mental-health/.
³Περισσότεροι από τους μισούς ερωτηθέντες στην τελευταία
έρευνα του Βαρόμετρου της ΕΕ που αντιμετώπισαν πρόβλημα ψυχικής υγείας δεν
έχουν λάβει βοήθεια από επαγγελματία.
Για τη συζήτησή μας σε όλο τον κόσμο #worldmentalhealthday
Τώρα μπορείτε να ενημερωθείτε για όλες τις εξελίξεις στο
χώρο της Αναπηρίας στην ιστοσελίδα της Ε.Σ.Α.μεΑ.: www.esaea.gr ή
www.esamea.gr.
Πηγή: www.esamea.gr