Έρχεται νομοσχέδιο σκούπα με ανατροπές στις συντάξεις χηρείας και στα επιδόματα
Αλεξάνδρα Κλειδαρά
06/06
2024
04:55
Ριζικές αλλαγές στις συντάξεις, στις συντάξεις χηρείας, στα επιδόματα και στις παροχές φέρνει το νομοσχέδιο σκούπα του Υπουργείου Εργασίας που θα κατατεθεί στή Βουλή μέσα στο καλοκαίρι
Ειδικότερα σύμφωνα με πληροφορίες του Dnews θα περιλαμβάνει μειώσεις στους συντελεστές της Εισφοράς Αλληλεγγύης πού επιβαρύνουν τους συνταξιούχους με σύνταξη άνω των 1.400 ευρώ, περιορισμό των περικοπών στις συντάξεις χηρείας του ιδιωτικού τομέα αλλά και δραστική αναμόρφωση των επιδομάτων και παροχών του Ενιαίου Κανονισμού του ΕΦΚΑ .
Εισφορά αλληλεγγύης συνταξιούχων
Αυτό που επεξεργάζεται η κυβέρνηση είναι η μείωση της κράτησης αυτής τόσο από τις κύριες όσο και από τις επικουρικές συντάξεις.
Η ενδεχομένη κατάργηση της κράτησης από τίς επικουρικές θά σημάνει αυξήσεις από 10 ευρώ ως καί 71 ευρώ μηνιαίως ή από 120 ευρώ ως 852 ευρώ ετησίως γιά περίπου 400.000 παλαιούς αλλά καίνέους (μετά τήν 1/1/2015) συνταξιούχους που λαμβάνουν αρχική μεικτή επικουρική σύνταξη άνω των 300 ευρώ, όπου επιβάλ λονται οι κρατήσεις ΕΑΣ μεποσοστά από 3% ως10%.
Η κλίμακα κρατήσεων ΕΑΣ στίς επικουρικές είναι
3% από τά 300 ως τά 350 ευρώ, 4% από τά 350 ως τα
400 ευρώ, 5% από τα 400 ως τα 450 ευρώ, 6% από τα
450 ως τα 500 ευρώ, 7% από τα 500 ως τα 550 ευρώ,
8% από τά 550 ως τα 600 ευρώ, 9% από τα 600 ως τα 650 ευρώ και 10% από τά 650 ευρώ και άνω .
Στο νέο σύστημα θα προβλεφθεί πλαφόν κρατήσεων ώστε κανείς συνταξιούχος να μην πληρώνει περισσότερα, αλλά αντιθέτως να έχει ελάφρυνση από τήν κράτηση.
Η κυβέρνηση θα φέρει το σχετικό νομοσχέδιο και θα αφορά 400.000 συνταξιούχους με συντάξεις άνω των 1.400 ευρώ. Στόχος είναι να καταστεί δικαιότερη η επιβάρυνση 400.000 συνταξιούχων, κυρίως των ΔΕΚΟ και του δημοσίου που εισπράττουν συντάξεις άνω των 1.400 ευρώ.
Σύμφωνα με τις εισηγήσεις που βρίσκονται στο τραπέζι :
- Στο πρώτο σενάριο εξετάζεται η αλλαγή της αρχιτεκτονικής της ΕΑΣ, ώστε αυτή να μην επιβάλλεται από το «πρώτο ευρώ» αλλά μόνο στο ποσό που υπερβαίνει το πλαφόν κάθε κλιμακίου, όπως δηλαδή ακριβώς συμβαίνει και με τους φορολογικούς συντελεστές στην φορολογία εισοδήματος. Για παράδειγμα, σύνταξη 1.500 ευρώ, έχει σήμερα ΕΑΣ 3%, η οποία επιβάλλεται σε όλο το ποσό και είναι 45€. Αν όμως επιβάλλεται μόνο στο ποσό που υπερβαίνει τα 1.400€, δηλαδή στα 100€ με έναν κάπως αυξημένο συντελεστή – π.χ. 10% – τότε το ποσό της εισφοράς μειώνεται, για παράδειγμα, στα 10€.
- Το δεύτερο σενάριο προβλέπει μείωση των συντελεστών της ΕΑΣ από το δεύτερο κλιμάκιο και πάνω. Η λογική σε αυτό το σενάριο είναι πως με το ισχύον σύστημα ο συντελεστής διπλασιάζεται από το πρώτο στο δεύτερο κλιμάκιο, δηλαδή αυξάνεται απότομά από το 3% στο 6%.
Η προωθούμενη ρύθμιση προβλέπει αναλογικότερο τρόπο μετάβασης από κλιμάκιο σε κλιμάκιο, ώστε η περικοπή να είναι πιο ομαλή και πιο δίκαιη.
Ειδικότερα, οι νέοι συντελεστές ΕΑΣ τους οποίους προβλέπει το εν λόγω σενάριο για τα πρώτα 4 κλιμάκια είναι οι εξής:
• 1.400€ - 1.700€: 3%
• 1.701€ - 2.000€: 4% (από 6%)
• 2.000€ - 2.300€: 5% (από 7%)
• 2.300€ - 2.600€: 6% (από 9%).
Ωστόσο για την ΕΑΣ που επιβάλλεται στα εισοδήματα άνω των 2.600 ευρώ δεν φαίνεται να προβλέπεται κάποια αλλαγή. Έτσι:
- Για συντάξεις από 2.600,01 – έως 2.900 ευρώ -, ποσοστό 10%.
- Για συντάξεις από 2.900,01 έως 3.200 ευρώ, ποσοστό 12%.
- Για συντάξεις από 3.200,01 έως 3.500 ευρώ, ποσοστό 13%.
- Για συντάξεις από 3.500,01 ευρώ – και άνω, ποσοστό 14%.
Στον αέρα χιλιάδες συντάξεις χηρείας
Λύση στο δυσεπίλυτο πρόβλημα των συντάξεων χηρείας θα επιχειρήσει να δώσει το υπουργείο Εργασίας. Οι δικαιούχοι συντάξεων χηρείας μετά την τριετία σύμφωνα με τον νόμο θα πρέπει να χάνουν τη μισή παροχή σε περίπτωση ανάληψης εργασίας ή συνταξιοδότησης (από το 70% της σύνταξης του άμεσα ασφαλισμένου, στο 35%). Η εν λόγω περικοπή εφαρμόζεται ήδη στο Δημόσιο και ακόμη δεν έχει επεκταθεί στους συνταξιούχους του ιδιωτικού τομέα. Πρόκειται για μία διάταξη που σύμφωνα με πληροφορίες έχει προβληματίσει ιδιαίτερα την κυβέρνηση η οποία φοβούμενη το πολιτικό κόστος δεν έχει ακόμη αποφασίσει πότε θα τη φέρει.
Πάντως νομικοί εκτιμούν ότι η κυβέρνηση θα κληθεί να καταθέσει τη ρύθμιση καθώς αν προσφύγουν οι δημόσιοι υπάλληλοι δικαστικά θα κληθεί να τους επιστρέψει αναδρομικά τα ποσά της παρακράτησης.
Θα πρέπει να επεκταθεί και στον ιδιωτικό τομέα η ρύθμιση που ισχύει για το Δημόσιο, σχετικά με την περικοπή της σύνταξης χηρείας στο μισό, στην περίπτωση απασχόλησης ή συνταξιοδότησης του δικαιούχου. Στην πράξη, οι αποδοχές θα περιορίζονται στο 35% της σύνταξης του θανόντος, καθώς η περικοπή του 50% που ορίζει ο νόμος αναφέρεται στο 70% της σύνταξης του άμεσα ασφαλισμένου, που λαμβάνει ο/η χήρος/α. Βάσει του αρχικού σχεδιασμού, η περικοπή θα πρέπει να επιβληθεί σε όλες τις συντάξεις χηρείας (ανδρών και γυναικών) που δόθηκαν πριν την 1η Οκτωβρίου 2020 και σήμερα ο δικαιούχος εργάζεται ή συνταξιοδοτείται.
Παροχές και επιδόματα
Ο νέος κανονισμός παροχών καταργεί όλα τα επιμέρους ποσά που καταβάλλουν τα Ταμεία, σύμφωνα με τα καταστατικά τους, για έξοδα κηδείας, επιδόματα ασθένειας – ατυχήματος και επιδόματα μητρότητας. Στη θέση των καταργηθέντων επιδομάτων και βοηθημάτων θεσπίζεται ένα ποσό ίδιο για κάθε κατηγορία. Στα έξοδα κηδείας, οι 7.700 ευρώ του ΗΣΑΠ μειώνονται, ενώ τα 690 ευρώ του ΝΑΤ αυξάνονται. Το επικρατέστερο ποσό είναι μεταξύ 900 και 1.000 ευρώ, ενώ τα περισσότερα Ταμεία δίνουν λιγότερα. Μικρές αυξήσεις αναμένονται και στα επιδόματα μητρότητας (κύησης – λοχείας).
Με τον νέο κανονισμό θα αλλάξουν και οι προϋποθέσεις για τη λήψη των παροχών, που σημαίνει ότι για κάποιες θα γίνουν αυστηρότερες.
Η εισήγηση της επιτροπής προς το υπουργείο Εργασίας, εν όψει της εφαρμογής του νέου κανονισμού, είναι να ληφθούν ως βάση οι παροχές του ΙΚΑ και πάνω σ’ αυτές να γίνουν αυξομειώσεις στα επιδόματα των υπόλοιπων φορέων. Θεωρείται βέβαιο ότι τα επιδόματα ασθένειας θα είναι στα επίπεδα του ΙΚΑ.
Οι αποκλίσεις στα ποσά που καταβάλλουν σήμερα τα Ταμεία για επιδόματα μητρότητας, ασθένειας, ατυχήματος και για έξοδα κηδείας είναι μεγάλες.Ειδικοτερα :
1.Στο επίδομα μητρότητας, πριν από την παροχή των 830 ευρώ το μήνα που δίνει η ΔΥΠΑ για 9 μήνες σε όλες τις μητέρες, το κάθε Ταμείο καταβάλλει στις ασφαλισμένες του επίδομα κυοφορίας – λοχείας, το οποίο, ανάλογα με το φορέα, είναι από 1.418 ευρώ ως 6.086 ευρώ, στις μισθωτές ασφαλισμένες του πρώην ΙΚΑ, για 119 μέρες συνολικά πριν και μετά τον τοκετό, 800 ευρώ για τις ασφαλισμένες στο πρώην ΕΤΑΑ, 600 ευρώ για τις ασφαλισμένες του πρώην ΟΑΕΕ και 487 ευρώ για τις ασφαλισμένες του πρώην ΟΓΑ.
Στις μισθωτές, η προϋπόθεση είναι να έχουν ασφάλιση και στις μη μισθωτές να μη χρωστούν εισφορές.
2. Στο επίδομα ασθένειας, τα Ταμεία καταβάλλουν διαφορετικά ποσά, ενώ είναι διαφορετική και η διάρκεια χορήγησης της παροχής. Το επίδομα ασθένειας – ατυχήματος για τους μισθωτούς (πρώην ΙΚΑ) ξεκινά από 3,07 ευρώ τη μέρα και μετά τις πρώτες 15 μέρες κυμαίνεται από 6,14 ευρώ ως 32,62 ευρώ τη μέρα, ανάλογα με τις αποδοχές (ασφαλιστική κλάση) του εργαζομένου. Το επίδομα είναι από 138,15 ευρώ για τον έναν μήνα ως 978,60 ευρώ για τον δεύτερο και κάθε επόμενο μήνα. Η παροχή καταβάλλεται για 6, 12 ή 24 μήνες κατ’ ανώτατο όριο, ανάλογα με το χρόνο ασφάλισης. Στο πρώην ΤΑΞΥ (ξενοδοχοϋπάλληλοι), το επίδομα ασθένειας -ατυχήματος καταβάλλεται ως 12 μήνες με 184 ευρώ για τον πρώτο μήνα και 1.580 ευρώ από τον δεύτερο μήνα και μετά. Ο ΟΑΕΕ καταβάλλει μόνον επίδομα ατυχήματος για διάρκεια από 30 μέρες ως 4 μήνες με ποσό ίσο με το τριπλάσιο της μηνιαίας εισφοράς των ασφαλισμένων. Το ΕΤΑΑ καταβάλλει επίδομα λόγω ασθένειας ή ατυχήματος για 3 μήνες με ποσά από 8 ευρώ ως 27 ευρώ τη μέρα.