«Δυνατότητα χορήγησης
δεύτερης ανταποδοτικής σύνταξης βάσει των διατάξεων του άρθρου 1 του Ν.
612/1977 και όσων παραπέμπουν σε αυτόν.»
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ
e-ΕΦΚΑ
ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΣ ΕΘΝΙΚΟΣ ΦΟΡΕΑΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ
ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ
ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ ΚΑΙ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΥ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ
ΤΜΗΜΑΤΑ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ ΜΙΣΘΩΤΩΝ ΚΑΙ ΜΗ ΜΙΣΘΩΤΩΝ
Ταχ. Δ/νση: Αχαρνών 27 Ταχ. Κώδικας: 10437 Αθήνα
Πληροφορίες: Κ. Νικολοπούλου,
Ε. Φάγκρα Τηλέφωνο: 2132169465, 2132165308Email:
d.sintaxeon@efka.gov.gr
ΑΝΑΡΤΗΣΗ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ
Βαθμός Ασφαλείας ………… Βαθμός προτεραιότητας: ΕΠΕΙΓΟΝ ΓΕΝΙΚΟ
ΕΓΓΡΑΦΟ
Αθήνα, 15-7-2022
Αρ. Πρωτ. Σ40/41/332653
ΠΡΟΣ
Τους Αποδέκτες του Πίνακα Α΄
ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ:
1.
Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών
Υποθέσεων Γενική Γραμματεία Κοινωνικών Ασφαλίσεων Σταδίου 29
ΤΚ 10110 Αθήνα
2.
Ανεξάρτητη Αρχή “Συνήγορος του Πολίτη” Χαλκοκονδύλη 17
ΤΚ10432 Αθήνα
press@synigoros.gr
3.
Ομάδα Έργου Συντάξεων e-ΕΦΚΑ Αχαρνών 27 ΤΚ 10439 Αθήνα
4.
«Ίριδα», Κολοκοτρώνη 4
ΘΕΜΑ: «Δυνατότητα χορήγησης δεύτερης ανταποδοτικής σύνταξης
βάσει των διατάξεων του άρθρου 1 του Ν. 612/1977 και όσων παραπέμπουν σε
αυτόν.»
Σχετ.: το με αρ. πρωτ. 31342/31-3-2022 έγγραφο της Γενικής
Γραμματείας Κοινωνικών Ασφαλίσεων
1.
Σας κοινοποιούμε προς γνώση και εφαρμογή το ως άνω σχετικό
έγγραφο, με το οποίο, για τους λόγους που αναφέρονται σε αυτό, γίνεται δεκτό
ότι, σε περίπτωση που θεμελιώνεται δικαίωμα σε δεύτερη σύνταξη με τις διατάξεις
του άρθρου 1 του Ν. 612/77 καθώς και όσες παραπέμπουν σε αυτόν ως
Διανομή μέσω 'ΙΡΙΔΑ' με UID: 62b9a43b70128e28a834b3e4 στις
15/07/22 10:32
ειδικότερες διατάξεις θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος
με προνομιακές προϋποθέσεις (άνευ ορίου ηλικίας με 15 έτη ασφάλισης ή 4050
ημέρες ασφάλισης) που αφορούν άτομα με συγκεκριμένες αναπηρίες, δεν έχουν
εφαρμογή οι αυξημένες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης της παρ. 9 του άρθρου 47 του
Ν. 2084/1992 καθότι σύμφωνα με τη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας,
τυγχάνουν αποκλειστικής εφαρμογής σε κάθε περίπτωση, ακόμα και επί απονομής
δεύτερης σύνταξης.
Ειδικότερα, ως προς το χρόνο ασφάλισης που απαιτείται για τη
θεμελίωση του δικαιώματος αυτού, επισημαίνεται ότι δεν πρέπει να έχει
αξιοποιηθεί για τη χορήγηση ή την επαύξηση της ήδη καταβαλλόμενης σύνταξης.
2.
Όλοι οι υπάλληλοι που είναι αρμόδιοι για την έκδοση
αποφάσεων συνταξιοδότησης θα πρέπει να λάβουν γνώση του προκείμενου Γενικού
Εγγράφου και του συνημμένου του ενυπογράφως με ευθύνη των προϊσταμένων τους.
Συν/να: το με αρ. πρωτ. 31342/31-3-2022 έγγραφο της Γενικής
Γραμματείας Κοινωνικών Ασφαλίσεων
Η ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΗ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ
ΕΛΕΝΗ Σ. ΝΙΑΡΧΑΚΟΥ
Διανομή μέσω 'ΙΡΙΔΑ' με UID: 62b9a43b70128e28a834b3e4 στις 15/07/22 10:32
Τρίτη 3 Μαΐου 2022
ΑΠΟΦΑΣΗ ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΤΣΑΚΛΟΓΛΟΥ ΘΕΜΑ: «Χορήγηση δεύτερης ανταποδοτικής
σύνταξης με βάση το ν. 612/1977»
ΑΠΟΦΑΣΗ ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΤΣΑΚΛΟΓΛΟΥ
ΘΕΜΑ: «Χορήγηση δεύτερης ανταποδοτικής σύνταξης με βάση το
ν. 612/1977»
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΘΗΝΑ
31/3/2022 ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ Αριθ. Πρωτ. 31342
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΉΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΑΡΟΧΩΝ ΚΥΡΙΑΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΤΜΗΜΑ
ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΔΟΜΑΤΩΝ ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ
Διεύθυνση
: Σταδίου 29, 105 59, Αθήνα
ΠΡΟΣ:
e-ΕΦΚΑ
Πληροφορίες Τηλέφωνο Ηλ. Ταχ.
: Α. Λυτροκάπη, Ε. Βουράκη : 213151 6797 -6750 :
alytrokapi@ypakp.gr, evouraki@ypakp.gr
-Γραφείο Διοικητή -Γενική Διεύθυνση Συντάξεων Διεύθυνση
Νομοθεσίας και Συντονισμού Συντάξεων -Γενική Διεύθυνση Συντάξεων Δημοσίου
Τομέα
ΚΟΙΝ. :
1. Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών
Υποθέσεων
-Γραφείο Υπουργού
2. Συνήγορος του Πολίτη
-Υπόψη κας. Α. Τοπαλίδου
ΘΕΜΑ: «Χορήγηση δεύτερης ανταποδοτικής σύνταξης με βάση το
ν. 612/1977»
Σχετ.: 1) To με Α.Π. Σ40/55/221956/22-09-2020 έγγραφο του
e-ΕΦΚΑ
2) Το με Α.Π. 291774/4526/2021/26-1-2021 έγγραφο του ΣτΠ
3) Οι 1333/2010, 1334/2010 και 2207/2014 Αποφάσεις του ΣτΕ
Σε συνέχεια του σχετικού υπό (1) ερωτήματος του e-ΕΦΚΑ και
του σχετικού υπό (2) εγγράφου του Συνηγόρου του Πολίτη αναφορικά με τη
συνδυαστική εφαρμογή του άρθρου 1 του ν.612/1977 (Α’ 164) που αφορά τις
συντάξεις γήρατος λόγω αναπηρίας και το πρώτο εδάφιο της παρ. 2 του άρθρου 28
του α.ν. 1846/1951 (Α΄179), όπως αντικαταστάθηκε από την παρ. 9 του άρθρου 47
του ν. 2084/1992 (Α’ 165), σχετικά με τις προϋποθέσεις χορήγησης δεύτερης
σύνταξης, σημειώνουμε τα εξής:
Α. Νομοθετικό Πλαίσιο
Σύμφωνα με το πρώτο εδάφιο της παρ. 2 του άρθρου 28 του α.ν.
1846/1951, όπως αντικαταστάθηκε με την παρ. 9 του άρθρου 47 του ν. 2084/1992
(Α’ 165) «Αν ο ασφαλισμένος λαμβάνει σύνταξη γήρατος ή αναπηρίας από άλλο
ασφαλιστικό φορέα κύριας ασφάλισης (πλην Ο.Γ.Α.) ή το Δημόσιο, εκτός των
αναπήρων και θυμάτων πολέμων και μητέρων, που συνταξιοδοτήθηκαν με το άρθρο 63
παρ. 4 του ν. 1892/1990, δικαιούται από το Ι.Κ.Α. πλήρη σύνταξη γήρατος εφόσον
κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης έχει συμπληρώσει το όριο ηλικίας, που
απαιτείται σε κάθε περίπτωση από τη νομοθεσία για την απονομή πλήρους σύνταξης
και πάντως όχι κάτω του 60ου έτους για τους άνδρες και του 55ου για τις
γυναίκες και έχει πραγματοποιήσει τις απαιτούμενες σε κάθε περίπτωση ελάχιστες
ημέρες εργασίας, οι
οποίες δεν μπορεί να είναι λιγότερες από 5.100. Για τους
ασφαλισμένους που μέχρι 31-12-91 έχουν συμπληρώσει το 63ο έτος της ηλικίας τους
οι άνδρες και το 58ο οι γυναίκες απαιτούνται, οι κατά περίπτωση αναφερόμενες
στην παρ. 1 εδ. α` ημέρες εργασίας, οι οποίες από 1-1-1994 ανέρχονται σε 5.100.
Αν ο ασφαλισμένος έχει πραγματοποιήσει 4.500 ημέρες εργασίας τουλάχιστον και
έχει συμπληρώσει το 65ο έτος της ηλικίας του ο άνδρας και το 60ο έτος η γυναίκα
δικαιούται σύνταξη γήρατος μειωμένη κατά 50%. Οι διατάξεις της νομοθεσίας, που
προβλέπουν την απονομή μειωμένης σύνταξης γήρατος δεν εφαρμόζονται για την
απονομή δεύτερης σύνταξης.»
Σύμφωνα με την παρ. 8 του άρθρου 47 του ν. 2084/1992 (Α’
165) «8. Οι διατάξεις του άρθρου 1 του ν. 612/1977 και της παρ. 8 του άρθρου 40
του ν. 1902/1990 εξακολουθούν να ισχύουν.»
Σύμφωνα με το άρθρο 1 του ν.612/1977 (Α’ 164) «Τυφλοί εξ
αμφοτέρων των οφθαλμών ησφαλισμένοι εις ασφαλιστικούς οργανισμούς αρμοδιότητος
του Υπουργείου Κοινωνικών Υπηρεσιών, δικαιούνται συντάξεως λόγω γήρατος
ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας, εφ` όσον συνεπλήρωσαν χρόνον ασφαλίσεως δεκαπέντε
(15) ετών, ή προκειμένης ασφαλίσεως υπολογιζομένης κατά την νομοθεσίαν του
οικείου φορέως εις ημέρας, 4.050 ημέρας ασφαλίσεως».
Στην ανωτέρω συνταξιοδοτική προϋπόθεση παραπέμπει σειρά
διατάξεων με προσθήκη περιπτώσεων δικαιούχων μεταξύ των οποίων και η παρ. 2 του
άρθρου 2 του ν.3075/2002 (Α’ 297).
Β. Νομολογία
Σύμφωνα με τη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ
1333/2010) «3. Επειδή, όπως αναφέρεται στην εισηγητική έκθεση του Ν. 612/1977,
δια των διατάξεων αυτού επιδιώκεται πρωτίστως η ενιαία ρύθμιση του ζητήματος
της συνταξιοδότησης λόγω γήρατος των τυφλών ασφαλισμένων όλων των ασφαλιστικών
οργανισμών αρμοδιότητας του τότε Υπουργείου Κοινωνικών Υπηρεσιών, δεδομένου ότι
μέχρι τότε σχετική πρόβλεψη υπήρχε μόνον στη νομοθεσία του Ι.Κ.Α. Συνεπώς, κατά
την έννοια της παρ. 1 του άρθρου 1 του Ν. 612/1977, οι κατά τα ανωτέρω ευνοϊκές
προϋποθέσεις συνταξιοδότησης λόγω γήρατος των τυφλών ασφαλισμένων τυγχάνουν, ως
ειδικότερες ως προς αυτούς, αποκλειστικής εφαρμογής σε κάθε περίπτωση, ακόμη
δηλαδή και επί απονομής δεύτερης σύνταξης λόγω γήρατος. Επομένως, οι διατάξεις
του άρθρου 47 του ν. 2084/1992, με τις οποίες ρυθμίζονται οι χρονικές
προϋποθέσεις για την απονομή συντάξεως γήρατος αναλόγως αν πρόκειται για πρώτη
ή δεύτερη σύνταξη και, ειδικότερα, οι διατάξεις της παρ. 9 του άρθρου αυτού, οι
οποίες προβλέπουν ότι συνταξιούχοι γήρατος από άλλο φορέα κύριας ασφάλισης
μπορούν να πάρουν και από το ΙΚΑ πλήρη σύνταξη γήρατος, μόνον εφόσον
συγκεντρώνουν τις κατά τη διάταξη αυτή αυξημένες προϋποθέσεις ορίου ηλικίας και
ημερών εργασίας, δεν έχουν εφαρμογή για τη συνταξιοδότηση λόγω γήρατος των
τυφλών, δεδομένου άλλωστε ότι, κατά ρητή πρόβλεψη της παρ. 8 του ίδιου άρθρου,
οι ευεργετικές για τη συνταξιοδότηση λόγω γήρατος των τυφλών διατάξεις του
άρθρου 1 του ν. 612/1977 εξακολουθούν να ισχύουν.
Συνεπώς, τυφλοί συνταξιούχοι λόγω γήρατος μπορούν, για
μεταγενέστερο της συνταξιοδότησής τους νέο χρόνο ασφάλισης, να πάρουν σύνταξη
γήρατος από το ΙΚΑ, εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις του άρθρου 1 του ν.
612/1977. […] 5. … δεδομένου ότι, σύμφωνα με όσα έχουν εκτεθεί στην τρίτη
σκέψη, η αναιρεσίβλητη τυφλή συνταξιούχος λόγω γήρατος … μπορούσε, για τον
μεταγενέστερο της συνταξιοδότησής της νέο χρόνο ασφάλισης, να
λάβει σύνταξη γήρατος από το ΙΚΑ, εφόσον πληρούσε τις
προϋποθέσεις του άρθρου 1 του ν. 612/1977.»
Γ. Χορήγηση δεύτερης ανταποδοτικής σύνταξης με τις
προϋποθέσεις του ν.612/1977
Το άρθρο 1 του ν. 612/1977 και οι διατάξεις που παραπέμπουν
σε αυτόν αποτελούν θεμελιωτικές διατάξεις για συνταξιοδότηση γήρατος λόγω
αναπηρίας. Η παρ. 9 του άρθρου 47 του ν.2084/1992 θέτει αυξημένες προϋποθέσεις
θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος, για πρόσωπα που ήδη λαμβάνουν μία
σύνταξη γήρατος ή αναπηρίας από διαφορετικό πρώην φορέα κύριας ασφάλισης. Η
ανωτέρω παράγραφος συνεχίζει να ισχύει και μετά τις 13.05.2016.
Σύμφωνα με τη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, οι
ανωτέρω διατάξεις θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος με προνομιακές
προϋποθέσεις (άνευ ορίου ηλικίας με 15 έτη ασφάλισης ή 4.050 ημέρες ασφάλισης)
που αφορούν άτομα με συγκεκριμένες αναπηρίες, τυγχάνουν, ως ειδικότερες,
αποκλειστικής εφαρμογής σε κάθε περίπτωση, ακόμη και επί απονομής δεύτερης
σύνταξης.
Επομένως, σύμφωνα με τα ανωτέρω, σε περίπτωση που
θεμελιώνεται δικαίωμα σε δεύτερη σύνταξη με τις προϋποθέσεις του ν.612/1977 ή
διατάξεων που παραπέμπουν σε αυτόν, δεν έχουν εφαρμογή οι αυξημένες
προϋποθέσεις συνταξιοδότησης της παρ. 9 του άρθρου 47 του ν.2084/1992.
Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να πληρούνται οι προϋποθέσεις
θεμελίωσης του δεύτερου συνταξιοδοτικού δικαιώματος. Ειδικώς ως προς το χρόνο
ασφάλισης που απαιτείται για τη θεμελίωση του προαναφερθέντος δικαιώματος,
σημειώνεται ότι αυτός δεν πρέπει να έχει αξιοποιηθεί για τη χορήγηση ή την
επαύξηση της ήδη καταβαλλόμενης σύνταξης.
Ο ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΑΚΛΟΓΛΟΥ
Εσωτερική Διανομή:
1.
Γραφείο Υφυπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων
2.
Γραφείο Γεν. Γραμματέως Κοινωνικών Ασφαλίσεων
3.
Προϊσταμένη Γενικής Διεύθυνσης Κοινωνικής Ασφάλισης
4.
Διεύθυνση Παροχών Κύριας Σύνταξης / Τμήμα Σύνταξης και
Επιδομάτων Αναπηρίας
Διανομή μέσω 'ΙΡΙΔΑ' με UID: 6177f1efcb6ed9b031865896 στις 01/04/22 12:21