Οι νέες ρυθμίσεις στα εργασιακά θέματα σχετικά με την
COVID-19 – Αναλυτικός οδηγός
Τι ισχύει για άδειες, τηλεργασία, ευέλικτο ωράριο, προστασία
από απόλυση
Υποχρεωτικός εμβολιασμός, συνεχή διαγνωστικά τεστ, πρόστιμα
αλλά και ασθένειες των ίδιων των εργαζομένων ή μελών της οικογένειάς τους,
τηλεργασία, ευέλικτα ωράρια και επαγγελματικοί κίνδυνοι είναι μόνο κάποια από
τα θέματα που ανοίγουν και τα οποία ενδέχεται να διαμορφώσουν νέα δεδομένα στην
ισχύουσα νομολογία. Ρούλα Σαλούρου
01.01.2022 • 09:45
Βαριά είναι η σκιά της νέας μετάλλαξης «Ομικρον», εν μέσω
του 5ου και πιθανότατα σφοδρότατου κύματος της πανδημίας του κορωνοϊού, στην
αγορά εργασίας, καθώς η νόσος COVID-19 επηρεάζει άμεσα όχι μόνο την προσωπική
αλλά και την επαγγελματική ζωή των εργαζομένων, με άμεσες επιπτώσεις στην
εργασία τους. Υποχρεωτικός εμβολιασμός, συνεχή διαγνωστικά τεστ, πρόστιμα αλλά
και ασθένειες των ίδιων των εργαζομένων ή μελών της οικογένειάς τους,
τηλεργασία, ευέλικτα ωράρια και επαγγελματικοί κίνδυνοι είναι μόνο κάποια από
τα θέματα που ανοίγουν και τα οποία ενδέχεται να διαμορφώσουν νέα δεδομένα στην
ισχύουσα νομολογία. Η «Κ» με τη συνδρομή του δικηγόρου-εργατολόγου Γιάννη
Καρούζου παρουσιάζει έναν αναλυτικό οδηγό, με τα βασικά εργαλεία του νέου
εργασιακού νόμου Χατζηδάκη, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τους
εργαζομένους σε συνθήκες κορωνοϊού στην εργασία τους.
Προβλεπόμενες άδειες
Οι άδειες αυτές λειτουργούν παράλληλα με τις ειδικά
προβλεπόμενες στην έκτακτη νομοθεσία λόγω COVID-19, όπως για παράδειγμα η άδεια
καραντίνας και η άδεια νόσησης τέκνου.
• Αδεια φροντιστή: Χορηγείται σε εργαζόμενο με προϋπηρεσία
έξι μηνών, έχει διάρκεια έως πέντε εργάσιμες ημέρες, μπορεί να χορηγηθεί
τμηματικά ή άπαξ και αφορά πρόσωπο που αντιμετωπίζει σοβαρό ιατρικό λόγο που
μπορεί να είναι η νόσηση από COVID-19. Η άδεια αυτή είναι άνευ αποδοχών. Η
χορήγησή της μπορεί να προστεθεί και να επεκτείνει την άδεια νόσησης τέκνου από
COVID-19, η οποία είναι μετ’ αποδοχών και διαρκεί επτά ή δεκατέσσερις ημέρες.
• Δικαιολογημένη απουσία για λόγους ανωτέρας βίας: Εχει
διάρκεια μία εργάσιμη ημέρα και μπορεί να χορηγηθεί έως δύο φορές ετησίως.
Χορηγείται σε περίπτωση ασθένειας οικογενειακού προσώπου και είναι με αποδοχές.
Κάθε εργαζόμενος γονέας με τέκνα έως 12 ετών δικαιούται να
ζητάει ευέλικτες ρυθμίσεις εργασίας για λόγους φροντίδας.
Οι δύο παραπάνω άδειες χορηγούνται με βεβαίωση γιατρού ή
νοσοκομειακή γνωμάτευση.
• Αδεια άνευ αποδοχών: Η άδεια αυτή χορηγείται σε
εξαιρετικές περιπτώσεις όταν επιδιωχθεί να συνδεθεί με τη νόσο COVID-19. Δεν
μπορεί να προηγηθεί η χορήγησή της αν δεν εξαντληθούν άλλες ειδικότερες άδειες
με αποδοχές, όπως καραντίνας, ασθένειας κ.λπ. Εχει διάρκεια έως ένα έτος και
απαιτεί την αίτηση και έγκριση του εργαζομένου.
• Αδεια ασθένειας παιδιού ή άλλου εξαρτώμενου μέλους: Εχει
διάρκεια έως έξι εργάσιμες ημέρες ανά έτος, χορηγείται εφάπαξ ή τμηματικά,
είναι άνευ αποδοχών και αυξάνεται σε οκτώ εργάσιμες ημέρες αν ο δικαιούχος
προστατεύει δύο παιδιά και σε δεκατέσσερις αν προστατεύει περισσότερα από δύο.
Ομοίως μπορεί να συνδυαστεί και να επαυξήσει την άδεια νόσησης τέκνου από
COVID-19.
• Αδεια λόγω νοσηλείας των παιδιών: Οταν καθίσταται αναγκαία
η άμεση παρουσία του εργαζομένου και πάντως όχι πέραν των 30 εργάσιμων ημερών
ανά έτος. Χορηγείται άνευ αποδοχών και αφού εξαντληθούν συναφή δικαιώματα με
αποδοχές, πλην της ετήσιας κανονικής άδειας, η χορήγηση της οποίας έπεται.
Ευέλικτες ρυθμίσεις
Κάθε εργαζόμενος γονέας με τέκνα έως 12 ετών δικαιούται να
ζητάει ευέλικτες ρυθμίσεις εργασίας για λόγους φροντίδας, όπως ιδίως
τηλεργασία, ευέλικτο ωράριο εργασίας ή ακόμα και μερική απασχόληση. Απαιτείται
η προϋπηρεσία έξι μηνών. Παροχή εργασίας με τηλεργασία ανεξαρτήτως τέκνων σε
περίπτωση τεκμηριωμένου κινδύνου της υγείας του εργαζομένου κατόπιν αίτησης
αυτού. Η περίπτωση αυτή αφορά τις ευπαθείς ομάδες εργαζομένων. Αναμένεται η
έκδοση ειδικής υπουργικής απόφασης. Πάντως, έως ότου δημοσιευθεί, μπορεί να
ισχύσει αναλογικά η αρχική εγκύκλιος του υπουργείου Εργασίας με συστάσεις για
την εξ αποστάσεως εργασία ευπαθών ομάδων σε συνθήκες πανδημίας.
Προστασία από απόλυση εργαζομένου που νοσεί
Ιδιαίτερη είναι η περίπτωση απόλυσης κατά τη διάρκεια
νόσησης του εργαζομένου από COVID-19. Οπως επισημαίνει ο δικηγόρος-εργατολόγος
Γιάννης Καρούζος, ο νέος εργασιακός νόμος απαγορεύει τις απολύσεις που
συντελούνται λόγω διάκρισης, προβλέποντας ότι εκείνες είναι άκυρες αν συμβούν,
με επακόλουθο είτε την επαναπρόσληψη του εργαζομένου είτε την καταβολή
αυξημένης επιπλέον αποζημίωσης. Στην πιθανή περίπτωση να απολύονται εργαζόμενοι
κατά τη διάρκεια που νοσούν από COVID-19 και είναι ανίκανοι προς εργασία,
αναδεικνύεται το ερώτημα αν αυτοί οι εργαζόμενοι προστατεύονται από τις
σχετικές διατάξεις. Σύμφωνα με τον νόμο, ένα από τα χαρακτηριστικά που
απαγορεύεται να αποτελέσει κριτήριο διάκρισης είναι η αναπηρία ή η χρόνια
πάθηση. Με τον όρο «χρόνια πάθηση» εννοούνται οι ασθένειες εκείνες που
προκύπτουν είτε από παθήσεις είτε από ατύχημα και παρουσιάζουν τουλάχιστον ένα
από τα παρακάτω περιστατικά: διάρκεια επ’ άπειρον και μη υφιστάμενη
αναγνωρισμένη θεραπεία, υποτροπή ή πιθανότητα υποτροπής, μονιμότητα,
μακροχρόνια παρακολούθηση, ιατρικές επισκέψεις και διαγνωστικές εξετάσεις.
Σύμφωνα με την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου,
μακροχρόνια είναι η βλάβη εάν τη στιγμή που λαμβάνει χώρα το δυσμενές μέτρο της
απόλυσης δεν ήταν προβλέψιμη η διάρκεια της επαγγελματικής ανικανότητας του
εργαζομένου. Συνεπώς, μια πάθηση που είναι προσωρινή, όμως δεν γνωρίζουμε με
ακρίβεια την εξέλιξή της, τη διάρκεια που καθίσταται ανίκανος για εργασία ο
νοσών, απαιτεί συνεχείς διαγνωστικούς ελέγχους και ιατρική παρακολούθηση,
μπορεί να χαρακτηριστεί ως μακροχρόνια βλάβη που αποκλείει την απόλυση. Από τα
παραπάνω θα μπορούσε να υποστηριχθεί ότι και η λοίμωξη από COVID-19 εξαιτίας
των μακροχρόνιων και άγνωστων ακόμα επιπλοκών (π.χ. σύνδρομο long COVID-19),
της ραγδαίας και ανεξέλικτης πορείας της νόσου, η οποία μπορεί να αποκλείσει
από την εργασία για αρκετό χρονικό διάστημα τον νοσούντα, εμπίπτει στην έννοια
της μακροχρόνιας βλάβης, με αποτέλεσμα εκείνος που νοσεί από COVID-19 να
προστατεύεται από την απόλυση.
ΕργασίαΠανδημίαCOVID-19