ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ (Ο.Γ.Α.) ΚΛΑΔΟΣ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ ΚΛΑΔΟΣ ΔΙΕΘΝΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ
ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΗΣΗ ΓΟΝΕΩΝ ΣΥΖΥΓΩΝ ΑΔΕΛΦΩΝ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ (Άρθρο 37 Ν.3996/2011)
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ
ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΛΑΔΟΣ Α΄ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ – ΚΛΑΔΟΣ Η΄ ΔΙΕΘΝΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ www.oga.gr
Αθήνα 8/7/2016 Προς: Τους Αποδέκτες του Πίνακα Διανομής.
ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΑΡΙΘ. 6/2016
ΘΕΜΑ : 1. Παροχή οδηγιών για την εφαρμογή των διατάξεων της υποπαραγράφου Ε.3, της παραγράφου Ε του άρθρου 2 του ν.4336/2015-
Μεταβολές στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης.
2. Καταγραφή προϋποθέσεων χορήγησης της σύνταξης γονέων, συζύγων ή αδελφών ατόμων με αναπηρία (Άρθρο 37, Ν.3996/2011).
1. Με τις διατάξεις της υποπαραγράφου Ε.3, της παραγράφου Ε του άρθρου 2 του ν.4336/2015 επέρχονται μεταβολές στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης για τη λήψη πλήρους και μειωμένης σύνταξης λόγω γήρατος από τους οργανισμούς κοινωνικής ασφάλισης.
Ειδικότερα, από 1/1/2022 για τη λήψη πλήρους σύνταξης λόγω γήρατος απαιτείται η συμπλήρωση του 62ου έτους της ηλικίας (με 40 έτη ασφάλισης ) ή η συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας (με 15 έτη ασφάλισης) . Από την ανωτέρω αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης εξαιρούνται, σύμφωνα με τη ρητή πρόβλεψη του ν.4336/2015, τα θεμελιωμένα συνταξιοδοτικά δικαιώματα μέχρι 18/8/2015, ημερομηνία ισχύος της διάταξης, σύμφωνα με το άρθρο 4 του ν.4336/2015.
Ως θεμελιωμένα συνταξιοδοτικά δικαιώματα θεωρούνται εκείνα που μέχρι την ανωτέρω ημερομηνία έχει συμπληρωθεί ο απαιτούμενος για συνταξιοδότηση χρόνος ασφάλισης και το όριο ηλικίας, όπου αυτό προβλέπεται, και μπορούν να ασκηθούν οποτεδήποτε. Για τους ασφαλισμένους που δεν έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι την 18/8/2015, τα προβλεπόμενα βάσει του προγενέστερου νομοθετικού πλαισίου όρια ηλικίας συνταξιοδότησης λόγω γήρατος αυξάνονται σταδιακά έως την 31/12/2021, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στους Πίνακες 1 και 2 που περιλαμβάνονται στις ανωτέρω διατάξεις του ΑΔΑ: ΩΨ9Α4691ΩΔ-ΨΑ8
6 ν.4336/2015, με καταληκτικό όριο ηλικίας το 62ο για τον Πίνακα 1 και το 67ο για τον Πίνακα 2. Η ανωτέρω σταδιακή αύξηση των ορίων ηλικίας εξειδικεύθηκε περαιτέρω με την αριθ.Φ11321/οικ.47523/1570/23-10-2015 Υπουργική απόφασην (ΦΕΚ Β΄,2311,26/10/2015), με τα μεταβατικά όρια ηλικίας των Πινάκων να εκφράζονται σε έτη και μήνες προκειμένου να είναι ευχερέστερη η εφαρμογή της ρύθμισης από τους φορείς ασφάλισης.
Προκειμένου να καθοριστεί το νέο όριο ηλικίας συνταξιοδότησης ελέγχεται το ημερολογιακό έτος που συμπληρώνεται το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης βάσει του προγενέστερου νομοθετικού πλαισίου (δηλαδή το ηλικιακό όριο που αναφέρεται στη στήλη «Ηλικία» των δυο Πινάκων) και γίνεται η αντιστοίχηση στη στήλη «Ηλικία Συνταξιοδότησης» των Πινάκων αυτών.
Στις περιπτώσεις που βάσει του προγενέστερου νομοθετικού πλαισίου προβλέπεται συνταξιοδότηση χωρίς όριο ηλικίας, η σταδιακή αύξηση σύμφωνα με τους Πίνακες 1 και 2 αρχίζει από 18/8/2015 με όριο ηλικίας το 58ο έτος, εφόσον η θεμελίωση δικαιώματος προβλέπεται με τη συμπλήρωση 35 ετών ασφάλισης , ενώ σε κάθε άλλη περίπτωση με όριο ηλικίας το 55ο έτος.
Επισημαίνεται ότι στις περιπτώσεις που το προβλεπόμενο από τους Πίνακες 1 και 2 μεταβατικό όριο ηλικίας συνταξιοδότησης συμπληρώνεται μετά την 1/1/2022, η σύνταξη καταβάλλεται κατά το έτος που συμπληρώνεται το νέο αυτό όριο ηλικίας συνταξιοδότησης.
Από την αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης εξαιρούνται συγκεκριμένες κατηγορίες ασφαλισμένων και ειδικότερα οι υπαγόμενοι σε βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα , οι συνταξιοδοτούμενοι βάσει του ν.612/1977 ή με διατάξεις που παραπέμπουν σε αυτή, καθώς και οι μητέρες ή οι χήροι πατέρες ανίκανων για κάθε βιοποριστική εργασία τέκνων.
Όσον αφορά στον Ο.Γ.Α. οι ως άνω διατάξεις έχουν εφαρμογή στη συνταξιοδότηση χωρίς όριο ηλικίας των γονέων, συζύγων ή αδελφών ατόμων με αναπηρία.
Ειδικότερα, για τους ασφαλισμένους του Ο.Γ.Α. και των άλλων φορέων κύριας ασφάλισης που πρόκειται να συνταξιοδοτηθούν ως γονείς ή σύζυγοι ή αδέλφια αναπήρων ατόμων ( συνταξιοδότηση χωρίς όριο ηλικίας με τη συμπλήρωση 25 ετών ασφάλισης, άρθρο 37 του Ν 3996/2011) θεσπίζεται ως όριο ηλικίας συνταξιοδότησης το 55ο έτος και οι ανωτέρω ασφαλισμένοι που υπάγονται στον Πίνακα 1 της Υπουργικής απόφασης ακολουθούν την εξέλιξη των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης του Πίνακα αυτού, με κριτήριο το έτος κατά το οποίο συμπληρώνεται ο απαιτούμενος χρόνος ασφάλισης δηλαδή τα 25 έτη ασφάλισης, με την προϋπόθεση ότι συντρέχουν και οι λοιπές νόμιμες προϋποθέσεις. Επισημαίνουμε ότι τα ανωτέρω πρόσωπα που έχουν συμπληρώσει 25 έτη ασφάλισης μέχρι 18/8/2015 και εφόσον διαπιστώνεται ότι υπήρχε η αναπηρία του προστατευόμενου μέλους της οικογένειας μέχρι την ημερομηνία αυτή εξακολουθούν να συνταξιοδοτούνται ανεξαρτήτως ηλικίας δεδομένου ότι πρόκειται για θεμελιωμένο συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι τη ημερομηνία ισχύος του νόμου.
7 ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ:
1. Ασφαλισμένος στον Κλάδο Κύριας Ασφάλισης Αγροτών με σύζυγο ανάπηρη σε ποσοστό 80% που μέχρι την 18/8/2015 έχει συμπληρώσει 25 έτη πραγματικής ασφάλισης και η αναπηρία της συζύγου του πιστοποιείται ότι υπήρχε μέχρι την ημερομηνία αυτή, δικαιούται σύνταξη με τον ανωτέρω χρόνο ασφάλισης χωρίς όριο ηλικίας και εφόσον πληρούνται οι λοιπές νόμιμες προϋποθέσεις.
2. Ασφαλισμένος στον Κλάδο Κύριας Ασφάλισης Αγροτών, γονέας ανάπηρου τέκνου με ποσοστό αναπηρίας 67%, συμπληρώνει τα 25 έτη ασφάλισης το έτος 2017 και συντρέχουν στο πρόσωπο του οι λοιπές προϋποθέσεις του άρθρου 37 του Ν.3996/2011. Δικαιούται σύνταξη λόγω γήρατος με τη συμπλήρωση των 57 ετών και 8 μηνών, που αντιστοιχεί, σύμφωνα με τους Πίνακες 1 και 2 , στο νέο όριο ηλικίας που ισχύει για την ηλικία των 55 ετών, για το έτος 2017.
Πίνακας 1: ΝΕΑ ΟΡΙΑ ΗΛΙΚΙΑΣ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΗΣΗΣ ΓΟΝΕΩΝ-ΣΥΖΥΓΩΝ-ΑΔΕΛΦΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΚΑΙ ΘΕΜΕΛΙΩΣΗ ΜΕΤΑ ΤΗΝ 18.8.2015. ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΘΕΜΕΛΙΩΣΗΣ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ ΗΛΙΚΙΑ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΗΣΗΣ 19/8/2015-31/12/2015 55 Ετών και 11 Μηνών 2016 56 Ετών και 9 Μηνών 2017 57 Ετών και 8 Μηνών 2018 58 Ετών και 6 Μηνών 2019 59 Ετών και 5 Μηνών 2020 60 Ετών και 3 Μηνών 2021 61 Ετών και 2 Μηνών Από 2022 και έπειτα 62 Ετών Στο παράρτημα παρατίθενται οι σχετικές διατάξεις του Ν.4336/2015, η αριθ.Φ11321/οικ.47523/1570/23-10-2015 υπουργική απόφαση και παρακάτω ο Πίνακας 2 για την εξέλιξη των ορίων ηλικίας.
9 2. Καταγραφή προϋποθέσεων χορήγησης της σύνταξης γονέων, συζύγων ή αδελφών ατόμων με αναπηρία (Άρθρο 37, Ν.3996/2011)
Με την ευκαιρία, επειδή βρίσκονται ακόμη σε εκκρεμότητα παλιότερα αιτήματα χορήγησης σύνταξης γήρατος χωρίς όριο ηλικίας γονέων, συζύγων ή αδελφών ατόμων με αναπηρία, καταγράφονται κατωτέρω οι προϋποθέσεις χορήγησης αυτής, όπως ίσχυσαν από θεσπίσεως της. Επίσης καταγράφονται οδηγίες που έχουν δοθεί για την εφαρμογή των σχετικών διατάξεων από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.
Με τις διατάξεις της παρ.4 άρθρου 5 του Ν.3232/2004 δόθηκε η δυνατότητα συνταξιοδότησης σε μητέρες αναπήρων τέκνων με ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω καθώς και σε συζύγους αναπήρων με ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω εφόσον έχουν διανύσει δεκαετή έγγαμο βίο, με την συμπλήρωση 7.500 ημερών εργασίας ή 25 ετών ασφάλισης, ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας και ανεξαρτήτως χρόνου υπαγωγής στην ασφάλιση.
Με τις διατάξεις των άρθρων 53 και 61 του Ν.3518/2006, για αιτήσεις που υποβάλλονται από 1.1.2007 και εφεξής, το απαιτούμενο ποσοστό αναπηρίας των τέκνων μειώθηκε σε 67%. Προκειμένου για τους ασφαλισμένους του Κλάδου Κύριας Ασφάλισης Αγροτών του Ο.Γ.Α. ορίστηκε, ως απαιτούμενος χρόνος ασφάλισης στον Κλάδο τα 15 έτη ασφάλισης.
Αν δεν υπήρχε 15ετης ασφάλιση απαιτούνταν 25έτη ασφάλισης με διαδοχικό χρόνο ασφάλισης σε ημεδαπό φορέα ή με συνυπολογισμό πραγματικού χρόνου ασφάλισης χώρας που εφαρμόζει του Ευρωπαϊκούς Κανονισμούς 1408/1971-574/1972 και 883/2004-987/2009 και χώρας με την οποία έχει υπογραφεί Διμερής Συμφωνία Κοινωνικής Ασφάλειας.
χρόνο σε χώρες μέλη της Ε.Ε. ή Διμερών.
Στην χορηγούμενη σύνταξη προβλέφθηκε και η χορήγηση της βασικής σύνταξης κατά τις διατάξεις του άρθρου 4 του Ν.4169/1961 και του άρθρου 12 του Ν.2458/1997.
Με τις διατάξεις του άρθρου 140 του Ν.3655/2008 επεκτάθηκε το δικαίωμα συνταξιοδότησης και σε πατέρες ασφαλισμένων στον Κλάδο Κύριας Ασφάλισης με ανάπηρο παιδί με ποσοστό αναπηρίας 67 % και άνω.
Με τις διατάξεις του άρθρου 37 του Ν.3996/2011 αντικαθίσταται η παρ. 4 του άρθρου 5 του Ν.3232/2004 όπως ίσχυε και για αιτήσεις που υποβάλλονται από τις 5.8.2011 (ημερομηνία ισχύος του Ν.3996/2011) επεκτείνεται το δικαίωμα συνταξιοδότησης και σε αδελφούς ανάπηρων προσώπων.
Επισημαίνεται ότι η συγκεκριμένη παροχή χορηγείται με ιδιαίτερα ευνοϊκές προϋποθέσεις και αποσκοπεί στο να δοθεί η δυνατότητα διευκόλυνσης στον γονέα, σύζυγο ή αδελφό αναπήρου ατόμου να περιποιηθεί και να συμπαρασταθεί στο ανάπηρο προστατευόμενο μέλος της οικογένειας του, εγκαταλείποντας την άσκηση της επαγγελματικής του δραστηριότητας. Για το λόγο αυτό, απαραίτητη προϋπόθεση για τη χορήγηση της εν λόγω παροχής είναι η ύπαρξη ενεργού ασφαλιστικού δεσμού του αιτούντα με ασφαλιστικό φορέα κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης. Το δικαίωμα συνταξιοδότησης ασκείται διαζευκτικά από τον ένα γονέα ή στην περίπτωση των αδελφών από ένα αδελφό/ή σε ένα φορέα Κύριας και σε ένα φορέα Επικουρικής ασφάλισης και δεν ισχύει για χορήγηση δεύτερης σύνταξης.
Οι προϋποθέσεις χορήγησης της σύνταξης γήρατος ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας, ορίζονται κατά τα αναφερόμενα παρακάτω:
2.1Γονείς Αναπήρων
α) Το παιδί πρέπει: • Να είναι άγαμο και ανάπηρο σε ποσοστό 67% και άνω. Σε περίπτωση που το ανάπηρο παιδί είχε τελέσει γάμο και διαζεύχθηκε, δεν τέλεσε άλλο γάμο, δεν έχει παιδιά και ο/η πρώην σύζυγος δεν έχουν λάβει σύνταξη ως σύζυγος ανάπηρου, θεωρείται άγαμο (προστατευόμενο μέλος) και μπορεί στην περίπτωση αυτή οι γονείς η τα αδέλφια να δικαιωθούν πρόωρη σύνταξη γήρατος ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας (Φ.10035/οικ.6337/186/273.2013 & Αριθ.390/2014 γνωμοδότηση του Ν.Σ.Κ.) •
Να μην εργάζεται. • Να μην νοσηλεύεται σε ίδρυμα με δαπάνη ασφαλιστικού ή άλλου δημόσιου φορέα.
β) Ο γονέας, ασφαλισμένος του Ο.Γ.Α. θεμελιώνει δικαίωμα συνταξιοδότησης: • Εφόσον μέχρι 31.12.2012 έχει συμπληρώσει 20 έτη ασφάλισης ενώ από 1.1.2013 και εφεξής με 25 έτη ασφάλισης. Ο χρόνος αυτός απαιτείται να είναι χρόνος πραγματικής ή /και προαιρετικής ασφάλισης. Επιτρέπεται η συμπλήρωση του χρόνου αυτού με: ? Το χρόνο στρατιωτικής θητείας που αναγνωρίζεται κατόπιν εξαγοράς, κατ’ εφαρμογή των διατάξεων του Ν.3232/2004. Ο χρόνος αυτός της στρατιωτικής θητείας δεν θα συνυπολογίζεται για την θεμελίωση του δικαιώματος της βασικής σύνταξης (άρθρο 4 του Ν.4169/1961). ?
Το χρόνο διαδοχικής ασφάλισης σε φορείς κύριας ασφάλισης. ?
Τον πραγματικό χρόνο ασφάλισης που διανύθηκε υπό την νομοθεσία κοινωνικής ασφάλειας κρατών μελών της Ε.Ε., του Ε.Ο.Χ. ή της Ελβετίας ή χωρών με τις οποίες έχει συναφθεί Διμερής Σύμβαση Κοινωνικής Ασφάλειας. Οι εξομοιούμενοι χρόνοι ασφάλισης σε χώρες μέλη της Ε.Ε., του Ε.Ο.Χ. ή της Ελβετίας δεν συνυπολογίζονται για την θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος ακόμη και μετά την 1.5.2010 (Ημερομηνία έναρξης ισχύος της απόφασης Η6) μιας και για την παροχή αυτή ισχύουν ειδικοί εθνικοί όροι και απαιτείται ασφάλιση από πραγματική εργασία (έγγραφη οδηγία φ.60000/7267/608/2013). •
Να μην λαμβάνει ήδη σύνταξη από οποιονδήποτε ασφαλιστικό οργανισμό ή το δημόσιο. Εξαιρούνται οι συντάξεις χηρείας σύμφωνα με την γνωμοδότηση 128/2014 του Νομικού Συμβούλου της Γενικής Γραμματείας Κοινωνικής Ασφάλισης. Σε περίπτωση λήψης σύνταξης ίδιας φύσης από κράτος μέλος της Ε.Ε., του Ε.Ο.Χ. ή της Ελβετίας ή χωρών με τις οποίες έχει συναφθεί Διμερής Σύμβαση Κοινωνικής Ασφάλειας θα πρέπει να εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 54 του Ευρωπαϊκού Κανονισμού 883/2004 κατ’ αναλογία και στους συνταξιούχους Διμερών Συμβάσεων και να χορηγείται αναλογική παροχή.
γ) Ο έτερος γονέας πρέπει, κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης του γονέα που ασκεί το δικαίωμα : • Να έχει πραγματοποιήσει τουλάχιστον 2.400 ημέρες ή 8 έτη πραγματικής ασφάλισης σε φορείς κύριας ασφάλισης ή/και το Δημόσιο, εκ των οποίων οι 600 ημέρες ή και τα 2 έτη να έχουν πραγματοποιηθεί τα τελευταία 4 χρόνια. Για την συμπλήρωση του χρόνου αυτού συνυπολογίζονται και οι πραγματικοί χρόνοι ασφάλισης κρατών μελών της Ε.Ε., του Ε.Ο.Χ. ή της Ελβετίας ή χωρών με τις οποίες έχει συναφθεί Διμερής Σύμβαση Κοινωνικής Ασφάλειας. Οι εξομοιούμενοι χρόνοι ασφάλισης σε χώρες μέλη της Ε.Ε., του Ε.Ο.Χ. ή της Ελβετίας δεν συνυπολογίζονται για την συμπλήρωση των προαναφερόμενων χρονικών προϋποθέσεων σύμφωνα με τα όσα αναφέροντα στο σημείο β) ανωτέρω. •
Να εργάζεται. • Να μην λαμβάνει και να μην έχει θεμελιώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης από οποιονδήποτε ημεδαπό ή αλλοδαπό ασφαλιστικό φορέα ή το δημόσιο.
Ο έτερος γονέας θεωρείται ότι έχει θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα όταν έχει συμπληρώσει τόσο τα απαιτούμενα έτη ασφάλισης όσο και το απαιτούμενο όριο ηλικίας για πλήρη ή μειωμένη σύνταξη. Στις περιπτώσεις που ο ασφαλιστικός φορέας του έτερου γονέα ή το Δημόσιο δεν χορηγεί βεβαίωση μη θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος θα πρέπει να αναζητηθούν άλλοι τρόποι με τους οποίους να ελέγχεται αν πληρείται η προϋπόθεση αυτή. Στις περιπτώσεις που είναι προφανές ή αυταπόδεικτο ότι ο έτερος γονέας δεν έχει θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα με βάση την ισχύουσα νομοθεσία, επειδή για παράδειγμα έχει λίγα έτη ασφάλισης ή λόγω του νεαρού της ηλικίας του, ο ασφαλιστικός φορέας μπορεί να θεωρήσει ότι καλύπτεται από την ισχύουσα νομοθεσία και δεν απαιτείται κάποια βεβαίωση από τον ασφαλιστικό φορέα του έτερου γονέα. Άλλως μπορεί να αναζητηθεί βεβαίωση χρόνου υπηρεσίας του έτερου γονέα, βιβλιάριο ενσήμων ή οποιοδήποτε άλλο αποδεικτικό του χρόνου ασφάλισης, καθώς και υπεύθυνη δήλωση του ίδιου για το χρόνο ασφάλισης του, πραγματικό, πλασματικό ή από αυτασφάλιση, σε οποιονδήποτε ασφαλιστικό οργανισμό ή το Δημόσιο. Σε κάθε περίπτωση, ο ασφαλιστικός φορέας του γονέα που θα χορηγήσει τη σύνταξη είναι αρμόδιος να ελέγξει τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης. •
Να έχει υποβάλει υπεύθυνη δήλωση προς τον ασφαλιστικό φορέα ή τους ασφαλιστικούς φορείς που είναι ασφαλισμένος ότι δεν έχει ασκήσει, ούτε προτίθεται να ασκήσει στο μέλλον δικαίωμα συνταξιοδότησης με τις προϋποθέσεις του άρθρου 37 του Ν.3996/2011.
Σε περίπτωση λύσης του γάμου, εγκατάλειψης τέκνου ή απόκτησης τέκνου εκτός γάμου.
α) Εάν το ανάπηρο παιδί είναι ανήλικο, το δικαίωμα ασκείται από το γονέα που έχει την επιμέλεια με αμετάκλητη δικαστική απόφαση. Λόγω της κατ’ εξαίρεση παραχώρησης δικαιώματος συνταξιοδότησης με εξαιρετικά ευνοϊκότερες προϋποθέσεις απ’ ότι στους λοιπούς ασφαλισμένους, η άσκηση της επιμέλειας κατόπιν συναινετικού διαζυγίου δεν αρκεί για τη συμπλήρωση των προϋποθέσεων συνταξιοδότησης. Αντιθέτως, απαιτείται η επιμέλεια του ανήλικου παιδιού να έχει δοθεί στο διαζευγμένο γονέα με αμετάκλητη δικαστική απόφαση, σύμφωνα με τα οριζόμενα στον Αστικό Κώδικα.
β) Εάν το ανάπηρο παιδί είναι ενήλικο, το δικαίωμα ασκείται: • Από το γονέα που είχε την επιμέλεια όσο το παιδί ήταν ανήλικο, εάν η λύση του γάμου επήλθε πριν την ενηλικίωση του, • Από έναν από τους δυο γονείς κατόπιν δικής τους συμφωνίας και εφόσον τηρούνται όλες οι προϋποθέσεις που τίθενται στην παρούσα διάταξη, εάν η λύση του γάμου επήλθε μετά την ενηλικίωση του παιδιού, • Από το γονέα που έχει τεθεί δικαστικός συμπαραστατης με αμετάκλητη δικαστική απόφαση λόγω ψυχικής ή διανοητικής διαταραχής ή λόγω σωματικής αναπηρίας του παιδιού. Στις ως άνω περιπτώσεις δεν εξετάζονται οι προϋποθέσεις που αφορούν στον έτερο γονέα. Όσον αφορά στα απαιτούμενα δικαιολογητικά, όταν δεν υπάρχει απόφαση δικαστικής συμπαράστασης, αναζητείται υπεύθυνη δήλωση του έτερου γονέα σχετικά με την μη αμφισβήτηση της γονικής μέριμνας. Όταν αυτό δεν είναι εφικτό, θα υποβάλλεται σχετική υπεύθυνη δήλωση από το γονέα που ζητάει την παροχή (Φ.10042/8488/405/7.5.2014 & Φ.80000/12815/891/10.9.2012).
2.2Σύζυγοι Αναπήρων
Οι προϋποθέσεις για τη συνταξιοδότηση των συζύγων αναπήρων είναι οι εξής: •
Ο σύζυγος να είναι ανάπηρος με ποσοστό 80% και άνω, • Να υφίσταται έγγαμος βίος διάρκειας τουλάχιστον 10 ετών πριν από την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης. • Ο σύζυγος αναπήρου ασφαλισμένος του Ο.Γ.Α. εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις που αναφέρονται ανωτέρω στην παράγραφο 2.1.β για το γονέα ανάπηρου τέκνου..
13 2.3 Αδελφοί / ες αναπήρων
Οι προϋποθέσεις για τη συνταξιοδότηση των αδελφών αναπήρων είναι οι εξής: •
Ο ανάπηρος αδελφός να έχει τις προϋποθέσεις που αναφέρονται στην παράγραφο 2.1.α. για το ανάπηρο τέκνο. • Ο αδελφός ανάπηρου ασφαλισμένου στον Ο.Γ.Α. να έχει τις προϋποθέσεις που αναφέρονται στην παράγραφο 2.1.β γονέα αναπήρου ασφαλισμένου. • Να έχει τεθεί δικαστικός συμπαραστάτης του ανάπηρου αδελφού με αμετάκλητη δικαστική απόφαση λόγω ψυχικής ή διανοητικής διαταραχής ή σωματικής αναπηρίας αυτού για τουλάχιστον μια πενταετία από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης. • Ο/η με ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω αδελφός/η να συνοικεί αποδειγμένα με τον αιτούντα και να τον βαρύνει. Η συνοίκηση και η οικονομική επιβάρυνση αποδεικνύεται από τα έντυπα Ε1 της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος που υπέβαλε ο αδελφός που βαρύνεται κατά τα τελευταία πέντε οικονομικά έτη που προηγούνται του χρόνου υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης. • Σε περίπτωση που για οποιονδήποτε λόγο παύσει η δικαστική συμπαράσταση ή διακοπεί η συνοίκηση, η σύνταξη θα διακοπεί από την ημερομηνία της παύσης ή της διακοπής αντίστοιχα και θα επαναχορηγηθεί σε περίπτωση που συντρέξουν εκ νέου όλες οι προϋποθέσεις της παρούσας διάταξης. • Οι γονείς των δύο αδελφών να μην βρίσκονται εν ζωή ή να είναι ανάπηροι με ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω ή και οι δύο γονείς να είναι άνω των 75 ετών (Έγγραφη οδηγία Φ.80000/12815/891/10.9.2012)
Σε περίπτωση που το ανάπηρο άτομο (παιδί, σύζυγος, αδελφός/ή) μετά τη συνταξιοδότηση του γονέα, συζύγου ή αδελφού εργαστεί ως μισθωτός ή αυτοαπασχολούμενος, τότε ο γονέας, σύζυγος ή αδελφός πρέπει να δηλώσει την εργασία στο φορέα από τον οποίο συνταξιοδοτείται, ώστε η σύνταξη που λαμβάνει να ανασταλεί για το χρονικό διάστημα που διαρκεί η εργασία και να επαναχορηγηθεί μετά τη διακοπή της.
Επισημαίνεται ότι στους συνταξιοδοτούμενους από τον Ο.Γ.Α. γονείς, συζύγους, αδελφούς ατόμων χορηγείται και η προβλεπόμενη από το άρθρο 4 του Ν.4169/1961 συνταξιοδοτική παροχή μειωμένη κατά τα οριζόμενα στην παράγραφο 2 του άρθρου 12 του Ν.2458/1997.
Τέλος επισημαίνουμε ότι έχει υποβληθεί ερώτημα (έγγραφο μας αριθ.12030/18.3.2016) και εκκρεμεί η απάντηση του Υπουργείου Εργασίας σχετικά με την αντιμετώπιση των συνταξιοδοτικών υποθέσεων γήρατος χωρίς όριο ηλικίας, κατόπιν της αριθ.390/2014 γνωμοδότησης της ολομέλειας του Ν.Σ.Κ., αν πρέπει να γίνεται τελικά επανέλεγχος μετά τη συνταξιοδότηση για να διαπιστωθεί αν εξακολουθούν να συντρέχουν όλοι οι όροι και οι προϋποθέσεις που θέτει ο νόμος.
15 3. Συνυπολογισμός χρόνου συνταξιοδότησης για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος – Διόρθωση της αριθ.6/30.9.2015 εγκυκλίου μας.
Στην εγκύκλιο μας αριθ.6/30.9.2015 σχετικά με τη συνταξιοδότηση λόγω γήρατος των ασφαλισμένων του Κλάδου Κύριας Ασφάλισης Αγροτών στο 62ο έτος της ηλικίας με 40 έτη ασφάλισης είχε αναφερθεί ότι μεταξύ των πλασματικών χρόνων που αναγνωρίζονται και λαμβάνονται υπόψη για τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος περιλαμβάνεται και ο χρόνος συνταξιοδότησης λόγω αναπηρίας και μάλιστα χωρίς εξαγορά.
Πρόσφατα περιήλθε σε γνώση μας παλαιότερη έγγραφη οδηγία του Υπουργείου Εργασίας προς τους ασφαλιστικού φορείς ( Φ. 10041/4977/365/28.5.2012) η οποία εξακολουθεί να ισχύει, σύμφωνα με την οποία ο χρόνος συνταξιοδότησης λόγω αναπηρίας μπορεί να συνυπολογιστεί μόνο για τη συμπλήρωση των κατ’ ελάχιστων απαιτούμενων χρονικών προϋποθέσεων συνταξιοδότησης που προβλέπεται από τη νομοθεσία, δηλαδή τα δεκαπέντε (15) έτη ασφάλισης.
Αντίθετα δεν μπορεί να συνυπολογισθεί για τη συμπλήρωση γενικών χρονικών προϋποθέσεων που ορίζονται με ειδικές διατάξεις νόμων όπως είναι η διάταξη της παρ.3 του άρθρου 18 του Ν.4302/2014 για τους ασφαλισμένους του Κλάδου Κύριας Ασφάλισης Αγροτών του Ο.Γ.Α., ούτε για τη λήψη μειωμένης σύνταξης γήρατος, όπου αυτή προβλέπεται.
Το παραπάνω δεν ισχύει για περίοδο συνταξιοδότησης λόγω αναπηρίας από Χώρα – Μέλος της Ε.Ε., του Ε.Ο.Χ της Ελβετίας που βεβαιώνεται ως χρόνος ασφάλισης (πραγματικός ή εξομοιούμενος) και κατά αναλογική εφαρμογή χώρας με την οποία έχει συναφθεί Διμερής Σύμβαση Κοινωνικής Ασφάλειας σύμφωνα με τα όσα έχουμε αναφέρει στο σημείο 5.1 της αριθ.6/30.9.2015 εγκυκλίου μας.
Κατόπιν των ανωτέρω παρακαλούμε να γίνεται χειρισμός των σχετικών συνταξιοδοτικών υποθέσεων κατά τα οριζόμενα στην ως άνω οδηγία.
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ν.4336/2015 «Συνταξιοδοτικές διατάξεις Κύρωση του Σχεδίου Σύμβασης Οικονομικής Ενίσχυσης από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας και ρυθμίσεις για την υλοποίηση της Συμφωνίας Χρηματοδότησης». (ΦΕΚ 94 Α/14-08-2015) …………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………… Άρθρο 2 ΥΠΟΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ Ε.3: ΣΤΑΔΙΑΚΗ ΑΥΞΗΣΗ ΟΡΙΩΝ ΗΛΙΚΙΑΣ ΠΛΗΡΟΥΣ ΚΑΙ ΜΕΙΩΜΕΝΗΣ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΗΣΗΣ
1.α) Από 1.1.2022 τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος πλήρους σύνταξης λόγω γήρατος για κάθε κατηγορία ασφαλισμένων, των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης, συμπεριλαμβανομένης της Τράπεζας της Ελλάδος, ορίζονται το 62ο έτος της ηλικίας (με 40 έτη ή 12.000 ημέρες ασφάλισης) και το 67ο έτος της ηλικίας (με 4.500 ημέρες ή 15 έτη ασφάλισης), με την επιφύλαξη των διατάξεων της παραγράφου 3 του άρθρου 11 του ν. 3863/2010 (Α΄115).
β) Από 1.1.2022 ως όριο ηλικίας συνταξιοδότησης για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος μειωμένης σύνταξης λόγω γήρατος, όπου αυτή προβλέπεται σύμφωνα με τις ισχύουσες γενικές , ειδικές ή καταστατικές διατάξεις των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης, συμπεριλαμβανομένης της Τράπεζας της Ελλάδος, ορίζεται το 62ο έτος της ηλικίας με 4.500 ημέρες ή 15 χρόνια ασφάλισης.
2.α) Τα όρια ηλικίας των ασφαλισμένων των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης, συμπεριλαμβανομένης της Τράπεζας της Ελλάδος, που μέχρι τη δημοσίευση του νόμου αυτού δεν έχουν θεμελιώσει δικαίωμα πλήρους ή μειωμένης σύνταξης, αυξάνονται σταδιακά έως την 1.1.2022 στα προβλεπόμενα από τις ανωτέρω παραγράφους 1α και 1β, με την επιφύλαξη των διατάξεων της παραγράφου 3 του άρθρου 11 του ν. 3863/2010 ( Α΄115), σύμφωνα με τους πίνακες του άρθρου αυτού.
β) Στις περιπτώσεις που από την ισχύουσα μέχρι τη δημοσίευση του νόμου αυτού νομοθεσία δεν προβλέπεται όριο ηλικίας για θεμελίωση δικαιώματος πλήρους ή μειωμένης σύνταξης λόγω γήρατος, η σταδιακή αύξηση, σύμφωνα με τους κατωτέρω πίνακες, αρχίζει από τη δημοσίευση του νόμου αυτού με όριο ηλικίας το 58ο έτος, εφόσον η θεμελίωση δικαιώματος προβλέπεται με τη συμπλήρωση τουλάχιστον 35 ετών ασφάλισης ενώ σε κάθε άλλη περίπτωση με όριο ηλικίας το 55ο έτος.
3. Στις περιπτώσεις συνταξιοδότησης με προϋποθέσεις μειωμένης σύνταξης λόγω γήρατος, επιβάλλεται, πέραν του συνολικού ήδη προβλεπόμενου από την ισχύουσα νομοθεσία ποσοστού μείωσης της σύνταξης, επιπλέον ποσοστό μείωσης 10% και τούτο μέχρι τη συμπλήρωση του διαμορφούμενου, κατά περίπτωση, νέου ορίου ηλικίας πλήρους συνταξιοδότησης, σύμφωνα με τους πίνακες του άρθρου αυτού.
4. Από τις ανωτέρω ρυθμίσεις εξαιρούνται οι υπαγόμενοι σε βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα, καθώς και οι μητέρες και οι χήροι πατέρες ανίκανων για κάθε βιοποριστική εργασία τέκνων.
5. Θεμελιωμένα συνταξιοδοτικά δικαιώματα μέχρι τη δημοσίευση του νόμου αυτού στους Οργανισμούς κοινωνικής ασφάλισης, συμπεριλαμβανομένης της Τράπεζας της Ελλάδος, λόγω συμπλήρωσης των προϋποθέσεων του απαιτούμενου χρόνου ασφάλισης και ορίου ηλικίας, όπου αυτό προβλέπεται, δεν θίγονται και δύνανται να ασκηθούν οποτεδήποτε.
6. Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης ρυθμίζεται κάθε ζήτημα για την εφαρμογή των πινάκων του άρθρου αυτού και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια. ……………………………………………………………………………………………………………………………
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙO ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ Δ/ΝΣΗ ΚΥΡΙΑΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΜΙΣΘΩΤΩΝ & ΑΣΘΕΝΕΙΑΣ Δ/ΝΣΗ ΚΥΡΙΑΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΑΥΤΟΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΩΝ & ΑΓΡΟΤΩΝ ΤΑΧ. Δ/ΝΣΗ : Σταδίου 29 ΤΑΧ. ΚΩΔΙΚΑΣ : 101 10 ΤΗΛΕΦΩΝΟ: 210-3368109, -10, -12, -23, -24, -28
Αθήνα, 23/10/2015 Αριθ. Πρωτ.:Φ11321/οικ.47523/1570
ΠΡΟΣ: Εθνικό Τυπογραφείο (για δημοσίευση)
ΘΕΜΑ : «Σταδιακή αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης μέχρι την 1.1.2022, σύμφωνα με τους πίνακες της περίπτωσης 6, της υποπαραγράφου Ε3, της παραγράφου Ε, του άρθρου 2 του ν.4336/2015 (ΦΕΚ 94, Α΄)». ΑΠΟΦΑΣΗ Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ Έχοντας υπόψη: 1. Τις διατάξεις της περίπτωσης 6, της υποπαραγράφου Ε3, της παραγράφου Ε, του άρθρου 2 του ν. 4336/2015 (ΦΕΚ 94, Α΄). 2. Τις διατάξεις των άρθρων 48, 51, 52 και 90 του Κώδικα νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και τα κυβερνητικά όργανα, που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του π.δ. 63/2005 (Φ.Ε.Κ. 98, Α΄). 3. Τις διατάξεις του π.δ. 113/2014 (Φ.Ε.Κ. 180, Α΄) «Οργανισμός Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας». 4. Τις διατάξεις του άρθρου 5 του π.δ. 24/2015 (ΦΕΚ 20, Α΄) «Σύσταση και μετονομασία Υπουργείων, μεταφορά της Γενικής Γραμματείας Κοινωνικών Ασφαλίσεων» και του άρθρου 27 του ν. 4320/2015 (Φ.Ε.Κ. 29, Α΄) «Ρυθμίσεις για τη λήψη άμεσων μέτρων για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης, την οργάνωση της Κυβέρνησης και των κυβερνητικών οργάνων και άλλες διατάξεις». 5. Το π.δ. 73/2015 (Φ.Ε.Κ. 116, Α΄) «Διορισμός Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης, Υπουργών, Αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών». 6. Η αριθμ. οικ.44549/Δ9.12193/9.10.2015 (Φ.Ε.Κ. 2169, Β΄) Υπουργική Απόφαση «Ανάθεση αρμοδιοτήτων στον Υφυπουργό Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης & Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Αναστάσιο Πετρόπουλο». 7. Το γεγονός ότι από τις διατάξεις της απόφασης αυτής δεν προκαλείται δαπάνη σε βάρος του Κρατικού Προϋπολογισμού ούτε Προϋπολογισμού Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης,
αποφασίζουμε:
Άρθρο 1
1. Τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης λόγω γήρατος των ασφαλισμένων των φορέων κοινωνικής ασφάλισης, συμπεριλαμβανομένης της Τράπεζας της Ελλάδος, που μέχρι την έναρξη ισχύος του ν. 4336/2015 δεν έχουν θεμελιώσει δικαίωμα πλήρους ή μειωμένης σύνταξης λόγω γήρατος, αυξάνονται σταδιακά έως την 1.1.2022 σύμφωνα με τους πίνακες 1 και 2 της περίπτωσης 6, της υποπαραγράφου Ε3, της παραγράφου Ε, του άρθρου 2 του ν. 4336/2015 και διαμορφώνονται σε έτη και μήνες ως εξής :
... Βλέπε πίνακες:
Άρθρο 3
Από τις ανωτέρω ρυθμίσεις εξαιρούνται: A. οι υπαγόμενοι σε βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα, δηλαδή οι υπαγόμενοι στις ακόλουθες διατάξεις, όπως αυτές ισχύουν: α. του εδαφίου β΄ της παρ. 5 του άρθρου 28 του α.ν 1846/51 , β. της παρ. 1 του αρ.20 του ν.997/79, της παρ. 2 του άρθρου 48 του ν. 2084/92, γ. της παρ.2 του αρθ.13 του ν.2335/95, δ. το τέταρτο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 10 του ν. 825/78, ε. του άρθρου 43 του ν. 1543/1985 στ. του άρθρου 36 του ν. 1694/1987, ζ. των παρ. 2ε και 2στ του άρθρου 46 του ν. 2084/92, η. των παρ. 1-3 του άρθρου 14Α και των παρ. 1 και 2 του άρθρου 14 του π.δ. 913/1978 (220, Α΄) θ. των παρ. 3 και 5 του άρθρου 24 του ν. 2084/92 καθώς και από τους υπαγόμενους στην παρ. 4 του άρθρου 24 του ν. 2084/92 οι απασχολούμενοι σε οικοδομικές και τεχνικές εργασίες που περιλαμβάνονται στην περίπτωση Α2 της Υ.Α. Φ10221/οικ.26816/929/2-12- 2011 (Β΄2778) και το προσωπικό καθαριότητας των ΟΤΑ
B. όσοι συνταξιοδοτούνται είτε με βάση τις διατάξεις του ν. 612/1977, είτε με βάση τις διατάξεις που παραπέμπουν σε αυτές (άρθρο 40 παρ. 8 του ν. 1902/1990, άρθρο 16 παρ. 3 του ν. 2227/1994, άρθρο 2 παρ. 2 του ν. 3075/2002, άρθρο 5 παρ. 1, 3 του ν. 3232/2004, άρθρο 61 παρ. 4 του ν. 3518/2006, άρθρο 37 παρ. 4 του ν. 3996/2011),
Γ. οι ασφαλισμένοι που υπάγονται σε γενικές, ειδικές ή καταστατικές διατάξεις συνταξιοδότησης ως μητέρες και χήροι πατέρες ανίκανων για κάθε βιοποριστική εργασία τέκνων. Άρθρο 4 Θεμελιωμένα συνταξιοδοτικά δικαιώματα
μέχρι την έναρξη ισχύος του ν.4336/2015, ήτοι μέχρι και 18.8.2015, στους Οργανισμούς κοινωνικής ασφάλισης, συμπεριλαμβανομένης της Τράπεζας
της Ελλάδος, λόγω συμπλήρωσης των προϋποθέσεων του απαιτούμενου χρόνου ασφάλισης και ορίου ηλικίας, όπου αυτό προβλέπεται, δεν θίγονται και δύνανται να ασκηθούν οποτεδήποτε.
Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Ο ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ , ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΑΝ. ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΔΙΑΝΟΜΗ : 1. Γραφείο κ. Υπουργού 2. Γραφείο κ. Υφυπουργού 3. Γραφείο κ. Γενικού Γραμματέα ΓΓΚΑ. 4. Γραφείο κ. Γεν. Γραμματέα Υπ/γείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης , Κοινωνικής Αλληλεγγύης 5. Γραφείο κ. Γεν. Δ/ντριας Οικονομικών Υπηρεσιών 6. Όλες τις Δ/νσεις της Γ.Γ.Κ.Α. 7. Δ/νση Κ.Α.Μ.Α. (Δ13) Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΤΡΟΥΓΚΑΛΟΣ